| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / भिक्खुनीविभङ्ग • Bhikkhunīvibhaṅga |
५. पाटिदेसनीयकण्डं (भिक्खुनीविभङ्गो)
5. Pāṭidesanīyakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgo)
१. पठमपाटिदेसनीयसिक्खापदं
1. Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ
इमे खो पनाय्यायो अट्ठ पाटिदेसनीया
Ime kho panāyyāyo aṭṭha pāṭidesanīyā
धम्मा उद्देसं आगच्छन्ति।
Dhammā uddesaṃ āgacchanti.
१२२८. तेन समयेन बुद्धो भगवा सावत्थियं विहरति जेतवने अनाथपिण्डिकस्स आरामे। तेन खो पन समयेन छब्बग्गिया भिक्खुनियो सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जन्ति। मनुस्सा उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम भिक्खुनियो सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जिस्सन्ति! कस्स सम्पन्नं न मनापं, कस्स सादुं न रुच्चती’’ति! अस्सोसुं खो भिक्खुनियो तेसं मनुस्सानं उज्झायन्तानं खिय्यन्तानं विपाचेन्तानं। या ता भिक्खुनियो अप्पिच्छा…पे॰… ता उज्झायन्ति खिय्यन्ति विपाचेन्ति – ‘‘कथञ्हि नाम छब्बग्गिया भिक्खुनियो सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जिस्सन्ती’’ति…पे॰… सच्चं किर, भिक्खवे, छब्बग्गिया, भिक्खुनियो सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जन्तीति? ‘‘सच्चं, भगवा’’ति। विगरहि बुद्धो भगवा…पे॰… कथञ्हि नाम, भिक्खवे, छब्बग्गिया भिक्खुनियो सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जिस्सन्ति! नेतं, भिक्खवे, अप्पसन्नानं वा पसादाय…पे॰… एवञ्च पन, भिक्खवे, भिक्खुनियो इमं सिक्खापदं उद्दिसन्तु –
1228. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena chabbaggiyā bhikkhuniyo sappiṃ viññāpetvā bhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhuniyo sappiṃ viññāpetvā bhuñjissanti! Kassa sampannaṃ na manāpaṃ, kassa sāduṃ na ruccatī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhuniyo tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma chabbaggiyā bhikkhuniyo sappiṃ viññāpetvā bhuñjissantī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, chabbaggiyā, bhikkhuniyo sappiṃ viññāpetvā bhuñjantīti? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, chabbaggiyā bhikkhuniyo sappiṃ viññāpetvā bhuñjissanti! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
‘‘या पन भिक्खुनी सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जेय्य, पटिदेसेतब्बं ताय भिक्खुनिया – ‘गारय्हं, अय्ये, धम्मं आपज्जिं असप्पायं पाटिदेसनीयं, तं पटिदेसेमी’’’ति।
‘‘Yā pana bhikkhunī sappiṃ viññāpetvā bhuñjeyya, paṭidesetabbaṃ tāya bhikkhuniyā – ‘gārayhaṃ, ayye, dhammaṃ āpajjiṃ asappāyaṃ pāṭidesanīyaṃ, taṃ paṭidesemī’’’ti.
एवञ्चिदं भगवता भिक्खुनीनं सिक्खापदं पञ्ञत्तं होति।
Evañcidaṃ bhagavatā bhikkhunīnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ hoti.
१२२९. तेन खो पन समयेन भिक्खुनियो गिलाना होन्ति। गिलानपुच्छिका भिक्खुनियो गिलाना भिक्खुनियो एतदवोचुं – ‘‘कच्चि, अय्ये, खमनीयं, कच्चि यापनीय’’न्ति? ‘‘पुब्बे मयं, अय्ये, सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जाम, तेन नो फासु होति; इदानि पन ‘‘भगवता पटिक्खित्त’’न्ति कुक्कुच्चायन्ता न विञ्ञापेम, तेन नो न फासु होती’’ति…पे॰… भगवतो एतमत्थं आरोचेसुं…पे॰… अनुजानामि, भिक्खवे, गिलानाय भिक्खुनिया सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जितुं । एवञ्च पन, भिक्खवे, भिक्खुनियो इमं सिक्खापदं उद्दिसन्तु –
1229. Tena kho pana samayena bhikkhuniyo gilānā honti. Gilānapucchikā bhikkhuniyo gilānā bhikkhuniyo etadavocuṃ – ‘‘kacci, ayye, khamanīyaṃ, kacci yāpanīya’’nti? ‘‘Pubbe mayaṃ, ayye, sappiṃ viññāpetvā bhuñjāma, tena no phāsu hoti; idāni pana ‘‘bhagavatā paṭikkhitta’’nti kukkuccāyantā na viññāpema, tena no na phāsu hotī’’ti…pe… bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… anujānāmi, bhikkhave, gilānāya bhikkhuniyā sappiṃ viññāpetvā bhuñjituṃ . Evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
१२३०. ‘‘या पन भिक्खुनी अगिलाना सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जेय्य, पटिदेसेतब्बं ताय भिक्खुनिया – ‘गारय्हं, अय्ये, धम्मं आपज्जिं असप्पायं पाटिदेसनीयं तं पटिदेसेमी’’’ति।
1230.‘‘Yā pana bhikkhunī agilānā sappiṃ viññāpetvā bhuñjeyya, paṭidesetabbaṃ tāya bhikkhuniyā – ‘gārayhaṃ, ayye, dhammaṃ āpajjiṃ asappāyaṃ pāṭidesanīyaṃ taṃ paṭidesemī’’’ti.
१२३१. या पनाति या यादिसा…पे॰… भिक्खुनीति…पे॰… अयं इमस्मिं अत्थे अधिप्पेता भिक्खुनीति।
1231.Yā panāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
अगिलाना नाम यस्सा विना सप्पिना फासु होति।
Agilānā nāma yassā vinā sappinā phāsu hoti.
गिलाना नाम यस्सा विना सप्पिना न फासु होति।
Gilānā nāma yassā vinā sappinā na phāsu hoti.
सप्पि नाम गोसप्पि वा अजिकासप्पि वा महिंससप्पि वा। येसं मंसं कप्पति तेसं सप्पि।
Sappi nāma gosappi vā ajikāsappi vā mahiṃsasappi vā. Yesaṃ maṃsaṃ kappati tesaṃ sappi.
अगिलाना अत्तनो अत्थाय विञ्ञापेति, पयोगे दुक्कटं। पटिलाभेन ‘‘भुञ्जिस्सामी’’ति पटिग्गण्हाति, आपत्ति दुक्कटस्स। अज्झोहारे अज्झोहारे आपत्ति पाटिदेसनीयस्स।
Agilānā attano atthāya viññāpeti, payoge dukkaṭaṃ. Paṭilābhena ‘‘bhuñjissāmī’’ti paṭiggaṇhāti, āpatti dukkaṭassa. Ajjhohāre ajjhohāre āpatti pāṭidesanīyassa.
१२३२. अगिलाना अगिलानसञ्ञा सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जति, आपत्ति पाटिदेसनीयस्स। अगिलाना वेमतिका सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जति, आपत्ति पाटिदेसनीयस्स। अगिलाना गिलानसञ्ञा सप्पिं विञ्ञापेत्वा भुञ्जति, आपत्ति पाटिदेसनीयस्स।
1232. Agilānā agilānasaññā sappiṃ viññāpetvā bhuñjati, āpatti pāṭidesanīyassa. Agilānā vematikā sappiṃ viññāpetvā bhuñjati, āpatti pāṭidesanīyassa. Agilānā gilānasaññā sappiṃ viññāpetvā bhuñjati, āpatti pāṭidesanīyassa.
गिलाना अगिलानसञ्ञा, आपत्ति दुक्कटस्स। गिलाना वेमतिका, आपत्ति दुक्कटस्स। गिलाना गिलानसञ्ञा, अनापत्ति।
Gilānā agilānasaññā, āpatti dukkaṭassa. Gilānā vematikā, āpatti dukkaṭassa. Gilānā gilānasaññā, anāpatti.
१२३३. अनापत्ति गिलानाय, गिलाना हुत्वा विञ्ञापेत्वा अगिलाना भुञ्जति, गिलानाय सेसकं भुञ्जति, ञातकानं पवारितानं, अञ्ञस्सत्थाय, अत्तनो धनेन, उम्मत्तिकाय, आदिकम्मिकायाति।
1233. Anāpatti gilānāya, gilānā hutvā viññāpetvā agilānā bhuñjati, gilānāya sesakaṃ bhuñjati, ñātakānaṃ pavāritānaṃ, aññassatthāya, attano dhanena, ummattikāya, ādikammikāyāti.
पठमपाटिदेसनीयसिक्खापदं निट्ठितं।
Paṭhamapāṭidesanīyasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / भिक्खुनीविभङ्ग-अट्ठकथा • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / पाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / पाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / पाटिदेसनीयसिक्खापदवण्णना • Pāṭidesanīyasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ५. पाटिदेसनीयसिक्खापद-अत्थयोजना • 5. Pāṭidesanīyasikkhāpada-atthayojanā
