| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੫. ਪਠਮਪਤ੍ਥਨਾਸੁਤ੍ਤਂ
5. Paṭhamapatthanāsuttaṃ
੧੩੫. ‘‘ਪਞ੍ਚਹਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਤ੍ਥੇਤਿ। ਕਤਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਰਞ੍ਞੋ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਹੋਤਿ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ, ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ, ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ; ਅਭਿਰੂਪੋ ਹੋਤਿ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਪਰਮਾਯ વਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ; ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਮਨਾਪੋ; ਨੇਗਮਜਾਨਪਦਸ੍ਸ ਪਿਯੋ ਹੋਤਿ ਮਨਾਪੋ; ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਰਞ੍ਞਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤਾਨਂ ਸਿਪ੍ਪਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਹਤ੍ਥਿਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਸ੍ਸਸ੍ਮਿਂ વਾ ਰਥਸ੍ਮਿਂ વਾ ਧਨੁਸ੍ਮਿਂ વਾ ਥਰੁਸ੍ਮਿਂ વਾ ਤਤ੍ਥ ਸਿਕ੍ਖਿਤੋ ਹੋਤਿ ਅਨવਯੋ।
135. ‘‘Pañcahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato rañño khattiyassa muddhāvasittassa jeṭṭho putto rajjaṃ pattheti. Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, rañño khattiyassa muddhāvasittassa jeṭṭho putto ubhato sujāto hoti mātito ca pitito ca, saṃsuddhagahaṇiko, yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena; abhirūpo hoti dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato; mātāpitūnaṃ piyo hoti manāpo; negamajānapadassa piyo hoti manāpo; yāni tāni raññaṃ khattiyānaṃ muddhāvasittānaṃ sippaṭṭhānāni hatthismiṃ vā assasmiṃ vā rathasmiṃ vā dhanusmiṃ vā tharusmiṃ vā tattha sikkhito hoti anavayo.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਹਂ ਖੋਮ੍ਹਿ ਉਭਤੋ ਸੁਜਾਤੋ ਮਾਤਿਤੋ ਚ ਪਿਤਿਤੋ ਚ, ਸਂਸੁਦ੍ਧਗਹਣਿਕੋ, ਯਾવ ਸਤ੍ਤਮਾ ਪਿਤਾਮਹਯੁਗਾ ਅਕ੍ਖਿਤ੍ਤੋ ਅਨੁਪਕ੍ਕੁਟ੍ਠੋ ਜਾਤਿવਾਦੇਨ। ਕਸ੍ਮਾਹਂ ਰਜ੍ਜਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯਂ! ਅਹਂ ਖੋਮ੍ਹਿ ਅਭਿਰੂਪੋ ਦਸ੍ਸਨੀਯੋ ਪਾਸਾਦਿਕੋ ਪਰਮਾਯ વਣ੍ਣਪੋਕ੍ਖਰਤਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। ਕਸ੍ਮਾਹਂ ਰਜ੍ਜਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯਂ! ਅਹਂ ਖੋਮ੍ਹਿ ਮਾਤਾਪਿਤੂਨਂ ਪਿਯੋ ਮਨਾਪੋ। ਕਸ੍ਮਾਹਂ ਰਜ੍ਜਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯਂ! ਅਹਂ ਖੋਮ੍ਹਿ ਨੇਗਮਜਾਨਪਦਸ੍ਸ ਪਿਯੋ ਮਨਾਪੋ। ਕਸ੍ਮਾਹਂ ਰਜ੍ਜਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯਂ! ਅਹਂ ਖੋਮ੍ਹਿ ਯਾਨਿ ਤਾਨਿ ਰਞ੍ਞਂ ਖਤ੍ਤਿਯਾਨਂ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤਾਨਂ ਸਿਪ੍ਪਟ੍ਠਾਨਾਨਿ ਹਤ੍ਥਿਸ੍ਮਿਂ વਾ ਅਸ੍ਸਸ੍ਮਿਂ વਾ ਰਥਸ੍ਮਿਂ વਾ ਧਨੁਸ੍ਮਿਂ વਾ ਥਰੁਸ੍ਮਿਂ વਾ, ਤਤ੍ਥ 1 ਸਿਕ੍ਖਿਤੋ ਅਨવਯੋ। ਕਸ੍ਮਾਹਂ ਰਜ੍ਜਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ! ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਅਙ੍ਗੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਰਞ੍ਞੋ ਖਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸ ਮੁਦ੍ਧਾવਸਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠੋ ਪੁਤ੍ਤੋ ਰਜ੍ਜਂ ਪਤ੍ਥੇਤਿ।
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ khomhi ubhato sujāto mātito ca pitito ca, saṃsuddhagahaṇiko, yāva sattamā pitāmahayugā akkhitto anupakkuṭṭho jātivādena. Kasmāhaṃ rajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi abhirūpo dassanīyo pāsādiko paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgato. Kasmāhaṃ rajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi mātāpitūnaṃ piyo manāpo. Kasmāhaṃ rajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi negamajānapadassa piyo manāpo. Kasmāhaṃ rajjaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi yāni tāni raññaṃ khattiyānaṃ muddhāvasittānaṃ sippaṭṭhānāni hatthismiṃ vā assasmiṃ vā rathasmiṃ vā dhanusmiṃ vā tharusmiṃ vā, tattha 2 sikkhito anavayo. Kasmāhaṃ rajjaṃ na pattheyya’nti! Imehi kho, bhikkhave, pañcahi aṅgehi samannāgato rañño khattiyassa muddhāvasittassa jeṭṭho putto rajjaṃ pattheti.
‘‘ਏવਮੇવਂ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਂ ਪਤ੍ਥੇਤਿ। ਕਤਮੇਹਿ ਪਞ੍ਚਹਿ? ਇਧ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਦ੍ਧੋ ਹੋਤਿ, ਸਦ੍ਦਹਤਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਬੋਧਿਂ – ‘ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ વਿਜ੍ਜਾਚਰਣਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ ਸੁਗਤੋ ਲੋਕવਿਦੂ ਅਨੁਤ੍ਤਰੋ ਪੁਰਿਸਦਮ੍ਮਸਾਰਥਿ ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’ਤਿ। ਅਪ੍ਪਾਬਾਧੋ ਹੋਤਿ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕੋ, ਸਮવੇਪਾਕਿਨਿਯਾ ਗਹਣਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨਾਤਿਸੀਤਾਯ ਨਾਚ੍ਚੁਣ੍ਹਾਯ ਮਜ੍ਝਿਮਾਯ ਪਧਾਨਕ੍ਖਮਾਯ; ਅਸਠੋ ਹੋਤਿ ਅਮਾਯਾવੀ, ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਆવਿਕਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਥਰਿ વਾ વਿਞ੍ਞੂਸੁ વਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ; ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ વਿਹਰਤਿ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯ, ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਯ, ਥਾਮવਾ ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮੋ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ; ਪਞ੍ਞવਾ ਹੋਤਿ ਉਦਯਤ੍ਥਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਗਾਮਿਨਿਯਾ।
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ pattheti. Katamehi pañcahi? Idha, bhikkhave, bhikkhu saddho hoti, saddahati tathāgatassa bodhiṃ – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. Appābādho hoti appātaṅko, samavepākiniyā gahaṇiyā samannāgato nātisītāya nāccuṇhāya majjhimāya padhānakkhamāya; asaṭho hoti amāyāvī, yathābhūtaṃ attānaṃ āvikattā satthari vā viññūsu vā sabrahmacārīsu; āraddhavīriyo viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu; paññavā hoti udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā.
‘‘ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਹੋਤਿ – ‘ਅਹਂ ਖੋਮ੍ਹਿ ਸਦ੍ਧੋ, ਸਦ੍ਦਹਾਮਿ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਬੋਧਿਂ – ਇਤਿਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ…ਪੇ॰… ਸਤ੍ਥਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨਂ ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਗવਾ’ਤਿ। ‘ਕਸ੍ਮਾਹਂ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯਂ! ਅਹਂ ਖੋਮ੍ਹਿ ਅਪ੍ਪਾਬਾਧੋ ਅਪ੍ਪਾਤਙ੍ਕੋ ਸਮવੇਪਾਕਿਨਿਯਾ ਗਹਣਿਯਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਨਾਤਿਸੀਤਾਯ ਨਾਚ੍ਚੁਣ੍ਹਾਯ ਮਜ੍ਝਿਮਾਯ ਪਧਾਨਕ੍ਖਮਾਯ। ਕਸ੍ਮਾਹਂ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯਂ! ਅਹਂ ਖੋਮ੍ਹਿ ਅਸਠੋ ਅਮਾਯਾવੀ ਯਥਾਭੂਤਂ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਆવਿਕਤ੍ਤਾ ਸਤ੍ਥਰਿ વਾ વਿਞ੍ਞੂਸੁ વਾ ਸਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰੀਸੁ। ਕਸ੍ਮਾਹਂ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯਂ! ਅਹਂ ਖੋਮ੍ਹਿ ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੋ વਿਹਰਾਮਿ ਅਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਪਹਾਨਾਯ, ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਦਾਯ, ਥਾਮવਾ ਦਲ਼੍ਹਪਰਕ੍ਕਮੋ ਅਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਧੁਰੋ ਕੁਸਲੇਸੁ ਧਮ੍ਮੇਸੁ। ਕਸ੍ਮਾਹਂ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯਂ! ਅਹਂ ਖੋਮ੍ਹਿ ਪਞ੍ਞવਾ ਉਦਯਤ੍ਥਗਾਮਿਨਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਅਰਿਯਾਯ ਨਿਬ੍ਬੇਧਿਕਾਯ ਸਮ੍ਮਾ ਦੁਕ੍ਖਕ੍ਖਯਗਾਮਿਨਿਯਾ। ਕਸ੍ਮਾਹਂ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਂ ਨ ਪਤ੍ਥੇਯ੍ਯ’ਨ੍ਤਿ! ਇਮੇਹਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਚਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਆਸવਾਨਂ ਖਯਂ ਪਤ੍ਥੇਤੀ’’ਤਿ। ਪਞ੍ਚਮਂ।
‘‘Tassa evaṃ hoti – ‘ahaṃ khomhi saddho, saddahāmi tathāgatassa bodhiṃ – itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti. ‘Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi appābādho appātaṅko samavepākiniyā gahaṇiyā samannāgato nātisītāya nāccuṇhāya majjhimāya padhānakkhamāya. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi asaṭho amāyāvī yathābhūtaṃ attānaṃ āvikattā satthari vā viññūsu vā sabrahmacārīsu. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi āraddhavīriyo viharāmi akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyyaṃ! Ahaṃ khomhi paññavā udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya sammā dukkhakkhayagāminiyā. Kasmāhaṃ āsavānaṃ khayaṃ na pattheyya’nti! Imehi kho, bhikkhave, pañcahi dhammehi samannāgato bhikkhu āsavānaṃ khayaṃ patthetī’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੫-੬. ਪਤ੍ਥਨਾਸੁਤ੍ਤਦ੍વਯવਣ੍ਣਨਾ • 5-6. Patthanāsuttadvayavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੫-੯. ਪਤ੍ਥਨਾਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 5-9. Patthanāsuttādivaṇṇanā
