| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
២. យមកវគ្គោ
2. Yamakavaggo
១-៤. បឋមបុព្ពេសម្ពោធសុត្តាទិវណ្ណនា
1-4. Paṭhamapubbesambodhasuttādivaṇṇanā
១៣-១៦. យមកវគ្គស្ស បឋមទុតិយេសុ អជ្ឈត្តិកានន្តិ អជ្ឈត្តជ្ឈត្តវសេន អជ្ឈត្តិកានំ។ សោ បន នេសំ អជ្ឈត្តិកភាវោ ឆន្ទរាគស្ស អធិមត្តពលវតាយ វេទិតព្ពោ។ មនុស្សានញ្ហិ អន្តោឃរំ វិយ ឆ អជ្ឈត្តិកាយតនានិ, ឃរូបចារំ វិយ ឆ ពាហិរាយតនានិ។ យថា នេសំ បុត្តទារធនធញ្ញបុណ្ណេ អន្តោឃរេ ឆន្ទរាគោ អធិមត្តពលវា ហោតិ, តត្ថ កស្សចិ បវិសិតុំ ន ទេន្តិ, អប្បមត្តេន ភាជនសទ្ទមត្តេនាបិ ‘‘កិំ ឯត’’ន្តិ? វត្តារោ ភវន្តិ។ ឯវមេវំ ឆសុ អជ្ឈត្តិកេសុ អាយតនេសុ អធិមត្តពលវឆន្ទរាគោតិ។ ឥតិ ឥមាយ ឆន្ទរាគពលវតាយ តានិ ‘‘អជ្ឈត្តិកានី’’តិ វុត្តានិ។ ឃរូបចារេ បន នោ តថា ពលវា ហោតិ, តត្ថ ចរន្តេ មនុស្សេបិ ចតុប្បទានិបិ ន សហសា និវារេន្តិ។ កិញ្ចាបិ ន និវារេន្តិ, អនិច្ឆន្តា បន បសុបច្ឆិមត្តម្បិ គហិតុំ ន ទេន្តិ។ ឥតិ នេសំ តត្ថ ន អធិមត្តពលវឆន្ទរាគោ ហោតិ។ រូបាទីសុបិ តថេវ ន អធិមត្តពលវឆន្ទរាគោ, តស្មា តានិ ‘‘ពាហិរានី’’តិ វុត្តានិ។ វិត្ថារតោ បន អជ្ឈត្តិកពាហិរកថា វិសុទ្ធិមគ្គេ វុត្តាវ។ សេសំ ទ្វីសុបិ សុត្តេសុ ហេដ្ឋា វុត្តនយមេវ។ តថា តតិយចតុត្ថេសុ។
13-16. Yamakavaggassa paṭhamadutiyesu ajjhattikānanti ajjhattajjhattavasena ajjhattikānaṃ. So pana nesaṃ ajjhattikabhāvo chandarāgassa adhimattabalavatāya veditabbo. Manussānañhi antogharaṃ viya cha ajjhattikāyatanāni, gharūpacāraṃ viya cha bāhirāyatanāni. Yathā nesaṃ puttadāradhanadhaññapuṇṇe antoghare chandarāgo adhimattabalavā hoti, tattha kassaci pavisituṃ na denti, appamattena bhājanasaddamattenāpi ‘‘kiṃ eta’’nti? Vattāro bhavanti. Evamevaṃ chasu ajjhattikesu āyatanesu adhimattabalavachandarāgoti. Iti imāya chandarāgabalavatāya tāni ‘‘ajjhattikānī’’ti vuttāni. Gharūpacāre pana no tathā balavā hoti, tattha carante manussepi catuppadānipi na sahasā nivārenti. Kiñcāpi na nivārenti, anicchantā pana pasupacchimattampi gahituṃ na denti. Iti nesaṃ tattha na adhimattabalavachandarāgo hoti. Rūpādīsupi tatheva na adhimattabalavachandarāgo, tasmā tāni ‘‘bāhirānī’’ti vuttāni. Vitthārato pana ajjhattikabāhirakathā visuddhimagge vuttāva. Sesaṃ dvīsupi suttesu heṭṭhā vuttanayameva. Tathā tatiyacatutthesu.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya
១. បឋមបុព្ពេសម្ពោធសុត្តំ • 1. Paṭhamapubbesambodhasuttaṃ
២. ទុតិយបុព្ពេសម្ពោធសុត្តំ • 2. Dutiyapubbesambodhasuttaṃ
៣. បឋមអស្សាទបរិយេសនសុត្តំ • 3. Paṭhamaassādapariyesanasuttaṃ
៤. ទុតិយអស្សាទបរិយេសនសុត្តំ • 4. Dutiyaassādapariyesanasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១-៤. បឋមបុព្ពេសម្ពោធសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-4. Paṭhamapubbesambodhasuttādivaṇṇanā
