| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
2. යමකවග්‌ගො
2. Yamakavaggo
1-4. පඨමපුබ්‌බෙසම්‌බොධසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා
1-4. Paṭhamapubbesambodhasuttādivaṇṇanā
13-16. යමකවග්‌ගස්‌ස පඨමදුතියෙසු අජ්‌ඣත්‌තිකානන්‌ති අජ්‌ඣත්‌තජ්‌ඣත්‌තවසෙන අජ්‌ඣත්‌තිකානං. සො පන නෙසං අජ්‌ඣත්‌තිකභාවො ඡන්‌දරාගස්‌ස අධිමත්‌තබලවතාය වෙදිතබ්‌බො. මනුස්‌සානඤ්‌හි අන්‌තොඝරං විය ඡ අජ්‌ඣත්‌තිකායතනානි, ඝරූපචාරං විය ඡ බාහිරායතනානි. යථා නෙසං පුත්‌තදාරධනධඤ්‌ඤපුණ්‌ණෙ අන්‌තොඝරෙ ඡන්‌දරාගො අධිමත්‌තබලවා හොති, තත්‌ථ කස්‌සචි පවිසිතුං න දෙන්‌ති, අප්‌පමත්‌තෙන භාජනසද්‌දමත්‌තෙනාපි ‘‘කිං එත’’න්‌ති? වත්‌තාරො භවන්‌ති. එවමෙවං ඡසු අජ්‌ඣත්‌තිකෙසු ආයතනෙසු අධිමත්‌තබලවඡන්‌දරාගොති. ඉති ඉමාය ඡන්‌දරාගබලවතාය තානි ‘‘අජ්‌ඣත්‌තිකානී’’ති වුත්‌තානි. ඝරූපචාරෙ පන නො තථා බලවා හොති, තත්‌ථ චරන්‌තෙ මනුස්‌සෙපි චතුප්‌පදානිපි න සහසා නිවාරෙන්‌ති. කිඤ්‌චාපි න නිවාරෙන්‌ති, අනිච්‌ඡන්‌තා පන පසුපච්‌ඡිමත්‌තම්‌පි ගහිතුං න දෙන්‌ති. ඉති නෙසං තත්‌ථ න අධිමත්‌තබලවඡන්‌දරාගො හොති. රූපාදීසුපි තථෙව න අධිමත්‌තබලවඡන්‌දරාගො, තස්‌මා තානි ‘‘බාහිරානී’’ති වුත්‌තානි. විත්‌ථාරතො පන අජ්‌ඣත්‌තිකබාහිරකථා විසුද්‌ධිමග්‌ගෙ වුත්‌තාව. සෙසං ද්‌වීසුපි සුත්‌තෙසු හෙට්‌ඨා වුත්‌තනයමෙව. තථා තතියචතුත්‌ථෙසු.
13-16. Yamakavaggassa paṭhamadutiyesu ajjhattikānanti ajjhattajjhattavasena ajjhattikānaṃ. So pana nesaṃ ajjhattikabhāvo chandarāgassa adhimattabalavatāya veditabbo. Manussānañhi antogharaṃ viya cha ajjhattikāyatanāni, gharūpacāraṃ viya cha bāhirāyatanāni. Yathā nesaṃ puttadāradhanadhaññapuṇṇe antoghare chandarāgo adhimattabalavā hoti, tattha kassaci pavisituṃ na denti, appamattena bhājanasaddamattenāpi ‘‘kiṃ eta’’nti? Vattāro bhavanti. Evamevaṃ chasu ajjhattikesu āyatanesu adhimattabalavachandarāgoti. Iti imāya chandarāgabalavatāya tāni ‘‘ajjhattikānī’’ti vuttāni. Gharūpacāre pana no tathā balavā hoti, tattha carante manussepi catuppadānipi na sahasā nivārenti. Kiñcāpi na nivārenti, anicchantā pana pasupacchimattampi gahituṃ na denti. Iti nesaṃ tattha na adhimattabalavachandarāgo hoti. Rūpādīsupi tatheva na adhimattabalavachandarāgo, tasmā tāni ‘‘bāhirānī’’ti vuttāni. Vitthārato pana ajjhattikabāhirakathā visuddhimagge vuttāva. Sesaṃ dvīsupi suttesu heṭṭhā vuttanayameva. Tathā tatiyacatutthesu.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya
1. පඨමපුබ්‌බෙසම්‌බොධසුත්‌තං • 1. Paṭhamapubbesambodhasuttaṃ
2. දුතියපුබ්‌බෙසම්‌බොධසුත්‌තං • 2. Dutiyapubbesambodhasuttaṃ
3. පඨමඅස්‌සාදපරියෙසනසුත්‌තං • 3. Paṭhamaassādapariyesanasuttaṃ
4. දුතියඅස්‌සාදපරියෙසනසුත්‌තං • 4. Dutiyaassādapariyesanasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1-4. පඨමපුබ්‌බෙසම්‌බොධසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-4. Paṭhamapubbesambodhasuttādivaṇṇanā
