Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
൨. യമകവഗ്ഗോ
2. Yamakavaggo
൧-൪. പഠമപുബ്ബേസമ്ബോധസുത്താദിവണ്ണനാ
1-4. Paṭhamapubbesambodhasuttādivaṇṇanā
൧൩-൧൬. യമകവഗ്ഗസ്സ പഠമദുതിയേസു അജ്ഝത്തികാനന്തി അജ്ഝത്തജ്ഝത്തവസേന അജ്ഝത്തികാനം. സോ പന നേസം അജ്ഝത്തികഭാവോ ഛന്ദരാഗസ്സ അധിമത്തബലവതായ വേദിതബ്ബോ. മനുസ്സാനഞ്ഹി അന്തോഘരം വിയ ഛ അജ്ഝത്തികായതനാനി, ഘരൂപചാരം വിയ ഛ ബാഹിരായതനാനി. യഥാ നേസം പുത്തദാരധനധഞ്ഞപുണ്ണേ അന്തോഘരേ ഛന്ദരാഗോ അധിമത്തബലവാ ഹോതി, തത്ഥ കസ്സചി പവിസിതും ന ദേന്തി, അപ്പമത്തേന ഭാജനസദ്ദമത്തേനാപി ‘‘കിം ഏത’’ന്തി? വത്താരോ ഭവന്തി. ഏവമേവം ഛസു അജ്ഝത്തികേസു ആയതനേസു അധിമത്തബലവഛന്ദരാഗോതി. ഇതി ഇമായ ഛന്ദരാഗബലവതായ താനി ‘‘അജ്ഝത്തികാനീ’’തി വുത്താനി. ഘരൂപചാരേ പന നോ തഥാ ബലവാ ഹോതി, തത്ഥ ചരന്തേ മനുസ്സേപി ചതുപ്പദാനിപി ന സഹസാ നിവാരേന്തി. കിഞ്ചാപി ന നിവാരേന്തി, അനിച്ഛന്താ പന പസുപച്ഛിമത്തമ്പി ഗഹിതും ന ദേന്തി. ഇതി നേസം തത്ഥ ന അധിമത്തബലവഛന്ദരാഗോ ഹോതി. രൂപാദീസുപി തഥേവ ന അധിമത്തബലവഛന്ദരാഗോ, തസ്മാ താനി ‘‘ബാഹിരാനീ’’തി വുത്താനി. വിത്ഥാരതോ പന അജ്ഝത്തികബാഹിരകഥാ വിസുദ്ധിമഗ്ഗേ വുത്താവ. സേസം ദ്വീസുപി സുത്തേസു ഹേട്ഠാ വുത്തനയമേവ. തഥാ തതിയചതുത്ഥേസു.
13-16. Yamakavaggassa paṭhamadutiyesu ajjhattikānanti ajjhattajjhattavasena ajjhattikānaṃ. So pana nesaṃ ajjhattikabhāvo chandarāgassa adhimattabalavatāya veditabbo. Manussānañhi antogharaṃ viya cha ajjhattikāyatanāni, gharūpacāraṃ viya cha bāhirāyatanāni. Yathā nesaṃ puttadāradhanadhaññapuṇṇe antoghare chandarāgo adhimattabalavā hoti, tattha kassaci pavisituṃ na denti, appamattena bhājanasaddamattenāpi ‘‘kiṃ eta’’nti? Vattāro bhavanti. Evamevaṃ chasu ajjhattikesu āyatanesu adhimattabalavachandarāgoti. Iti imāya chandarāgabalavatāya tāni ‘‘ajjhattikānī’’ti vuttāni. Gharūpacāre pana no tathā balavā hoti, tattha carante manussepi catuppadānipi na sahasā nivārenti. Kiñcāpi na nivārenti, anicchantā pana pasupacchimattampi gahituṃ na denti. Iti nesaṃ tattha na adhimattabalavachandarāgo hoti. Rūpādīsupi tatheva na adhimattabalavachandarāgo, tasmā tāni ‘‘bāhirānī’’ti vuttāni. Vitthārato pana ajjhattikabāhirakathā visuddhimagge vuttāva. Sesaṃ dvīsupi suttesu heṭṭhā vuttanayameva. Tathā tatiyacatutthesu.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya
൧. പഠമപുബ്ബേസമ്ബോധസുത്തം • 1. Paṭhamapubbesambodhasuttaṃ
൨. ദുതിയപുബ്ബേസമ്ബോധസുത്തം • 2. Dutiyapubbesambodhasuttaṃ
൩. പഠമഅസ്സാദപരിയേസനസുത്തം • 3. Paṭhamaassādapariyesanasuttaṃ
൪. ദുതിയഅസ്സാദപരിയേസനസുത്തം • 4. Dutiyaassādapariyesanasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൧-൪. പഠമപുബ്ബേസമ്ബോധസുത്താദിവണ്ണനാ • 1-4. Paṭhamapubbesambodhasuttādivaṇṇanā