| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
2. යමකවග්‌ගො
2. Yamakavaggo
1. පඨමපුබ්‌බෙසම්‌බොධසුත්‌තං
1. Paṭhamapubbesambodhasuttaṃ
13. සාවත්‌ථිනිදානං . ‘‘පුබ්‌බෙව මෙ, භික්‌ඛවෙ, සම්‌බොධා අනභිසම්‌බුද්‌ධස්‌ස බොධිසත්‌තස්‌සෙව සතො එතදහොසි – ‘කො නු ඛො චක්‌ඛුස්‌ස අස්‌සාදො, කො ආදීනවො, කිං නිස්‌සරණං? කො සොතස්‌ස…පෙ.… කො ඝානස්‌ස… කො ජිව්‌හාය… කො කායස්‌ස… කො මනස්‌ස අස්‌සාදො, කො ආදීනවො, කිං නිස්‌සරණ’න්‌ති? තස්‌ස මය්‌හං, භික්‌ඛවෙ, එතදහොසි – ‘යං ඛො චක්‌ඛුං පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති සුඛං සොමනස්‌සං, අයං චක්‌ඛුස්‌ස අස්‌සාදො. යං චක්‌ඛුං අනිච්‌චං දුක්‌ඛං විපරිණාමධම්‌මං, අයං චක්‌ඛුස්‌ස ආදීනවො. යො චක්‌ඛුස්‌මිං ඡන්‌දරාගවිනයො ඡන්‌දරාගප්‌පහානං, ඉදං චක්‌ඛුස්‌ස නිස්‌සරණං. යං සොතං…පෙ.… යං ඝානං…පෙ.… යං ජිව්‌හං පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති සුඛං සොමනස්‌සං, අයං ජිව්‌හාය අස්‌සාදො. යං 1 ජිව්‌හා අනිච්‌චා දුක්‌ඛා විපරිණාමධම්‌මා, අයං ජිව්‌හාය ආදීනවො. යො ජිව්‌හාය ඡන්‌දරාගවිනයො ඡන්‌දරාගප්‌පහානං, ඉදං ජිව්‌හාය නිස්‌සරණං. යං කායං…පෙ.… යං මනං පටිච්‌ච උප්‌පජ්‌ජති සුඛං සොමනස්‌සං, අයං මනස්‌ස අස්‌සාදො. යං 2 මනො අනිච්‌චො දුක්‌ඛො විපරිණාමධම්‌මො, අයං මනස්‌ස ආදීනවො. යො මනස්‌මිං ඡන්‌දරාගවිනයො ඡන්‌දරාගප්‌පහානං, ඉදං මනස්‌ස නිස්‌සරණ’’’න්‌ති.
13. Sāvatthinidānaṃ . ‘‘Pubbeva me, bhikkhave, sambodhā anabhisambuddhassa bodhisattasseva sato etadahosi – ‘ko nu kho cakkhussa assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇaṃ? Ko sotassa…pe… ko ghānassa… ko jivhāya… ko kāyassa… ko manassa assādo, ko ādīnavo, kiṃ nissaraṇa’nti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘yaṃ kho cakkhuṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ cakkhussa assādo. Yaṃ cakkhuṃ aniccaṃ dukkhaṃ vipariṇāmadhammaṃ, ayaṃ cakkhussa ādīnavo. Yo cakkhusmiṃ chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ, idaṃ cakkhussa nissaraṇaṃ. Yaṃ sotaṃ…pe… yaṃ ghānaṃ…pe… yaṃ jivhaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ jivhāya assādo. Yaṃ 3 jivhā aniccā dukkhā vipariṇāmadhammā, ayaṃ jivhāya ādīnavo. Yo jivhāya chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ, idaṃ jivhāya nissaraṇaṃ. Yaṃ kāyaṃ…pe… yaṃ manaṃ paṭicca uppajjati sukhaṃ somanassaṃ, ayaṃ manassa assādo. Yaṃ 4 mano anicco dukkho vipariṇāmadhammo, ayaṃ manassa ādīnavo. Yo manasmiṃ chandarāgavinayo chandarāgappahānaṃ, idaṃ manassa nissaraṇa’’’nti.
‘‘යාවකීවඤ්‌චාහං, භික්‌ඛවෙ, ඉමෙසං ඡන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තිකානං ආයතනානං එවං අස්‌සාදඤ්‌ච අස්‌සාදතො, ආදීනවඤ්‌ච ආදීනවතො, නිස්‌සරණඤ්‌ච නිස්‌සරණතො යථාභූතං නාබ්‌භඤ්‌ඤාසිං, නෙව තාවාහං, භික්‌ඛවෙ, සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්‌මකෙ සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණියා පජාය සදෙවමනුස්‌සාය ‘අනුත්‌තරං සම්‌මාසම්‌බොධිං අභිසම්‌බුද්‌ධො’ති 5 පච්‌චඤ්‌ඤාසිං. යතො ච ඛ්‌වාහං, භික්‌ඛවෙ, ඉමෙසං ඡන්‌නං අජ්‌ඣත්‌තිකානං ආයතනානං එවං අස්‌සාදඤ්‌ච අස්‌සාදතො, ආදීනවඤ්‌ච ආදීනවතො, නිස්‌සරණඤ්‌ච නිස්‌සරණතො යථාභූතං අබ්‌භඤ්‌ඤාසිං, අථාහං, භික්‌ඛවෙ, සදෙවකෙ ලොකෙ සමාරකෙ සබ්‍රහ්‌මකෙ සස්‌සමණබ්‍රාහ්‌මණියා පජාය සදෙවමනුස්‌සාය ‘අනුත්‌තරං සම්‌මාසම්‌බොධිං අභිසම්‌බුද්‌ධො’ති පච්‌චඤ්‌ඤාසිං. ඤාණඤ්‌ච පන මෙ දස්‌සනං උදපාදි – ‘අකුප්‌පා මෙ විමුත්‌ති 6, අයමන්‌තිමා ජාති, නත්‌ථි දානි පුනබ්‌භවො’’’ති. පඨමං.
‘‘Yāvakīvañcāhaṃ, bhikkhave, imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ evaṃ assādañca assādato, ādīnavañca ādīnavato, nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ nābbhaññāsiṃ, neva tāvāhaṃ, bhikkhave, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya ‘anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti 7 paccaññāsiṃ. Yato ca khvāhaṃ, bhikkhave, imesaṃ channaṃ ajjhattikānaṃ āyatanānaṃ evaṃ assādañca assādato, ādīnavañca ādīnavato, nissaraṇañca nissaraṇato yathābhūtaṃ abbhaññāsiṃ, athāhaṃ, bhikkhave, sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya ‘anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti paccaññāsiṃ. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi – ‘akuppā me vimutti 8, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’’’ti. Paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 1-4. පඨමපුබ්‌බෙසම්‌බොධසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-4. Paṭhamapubbesambodhasuttādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1-4. පඨමපුබ්‌බෙසම්‌බොධසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 1-4. Paṭhamapubbesambodhasuttādivaṇṇanā
