| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ඉතිවුත්‌තක-අට්‌ඨකථා • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
9. පඨමරාගසුත්‌තවණ්‌ණනා
9. Paṭhamarāgasuttavaṇṇanā
68. නවමෙ යස්‌ස කස්‌සචීති අනියමිතවචනං, තස්‌මා යස්‌ස කස්‌සචි පුග්‌ගලස්‌ස ගහට්‌ඨස්‌ස වා පබ්‌බජිතස්‌ස වා. රාගො අප්‌පහීනොති රඤ්‌ජනට්‌ඨෙන රාගො සමුච්‌ඡෙදවසෙන න පහීනො, මග්‌ගෙන අනුප්‌පත්‌තිධම්‌මතං න ආපාදිතො. දොසමොහෙසුපි එසෙව නයො. තත්‌ථ අපායගමනීයා රාගදොසමොහා පඨමමග්‌ගෙන, ඔළාරිකා කාමරාගදොසා දුතියමග්‌ගෙන, තෙයෙව අනවසෙසා තතියමග්‌ගෙන, භවරාගො අවසිට්‌ඨමොහො ච චතුත්‌ථමග්‌ගෙන පහීයන්‌ති. එවමෙතෙසු පහීයන්‌තෙසු තදෙකට්‌ඨතො සබ්‌බෙපි කිලෙසා පහීයන්‌තෙව. එවමෙතෙ රාගාදයො යස්‌ස කස්‌සචි භික්‌ඛුස්‌ස වා භික්‌ඛුනියා වා උපාසකස්‌ස වා උපාසිකාය වා මග්‌ගෙන අප්‌පහීනා. බද්‌ධො මාරස්‌සාති කිලෙසමාරෙන බද්‌ධොති වුච්‌චති. යදග්‌ගෙන ච කිලෙසමාරෙන බද්‌ධො, තදග්‌ගෙන අභිසඞ්‌ඛාරමාරාදීහිපි බද්‌ධොයෙව හොති. පටිමුක්‌කස්‌ස මාරපාසොති පටිමුක්‌කො අස්‌ස අනෙන අප්‌පහීනකිලෙසෙන පුග්‌ගලෙන තායෙව අප්‌පහීනකිලෙසතාය මාරපාසසඞ්‌ඛාතො කිලෙසො අත්‌තනො චිත්‌තසන්‌තානෙ පටිමුක්‌කො පවෙසිතො, තෙන සයං බන්‌ධාපිතොති අත්‌ථො. අථ වා පටිමුක්‌කො අස්‌ස භවෙය්‍ය මාරපාසො. සුක්‌කපක්‌ඛෙ ඔමුක්‌කස්‌සාති අවමුක්‌කො මොචිතො අපනීතො අස්‌ස. සෙසං වුත්‌තවිපරියායෙන වෙදිතබ්‌බං.
68. Navame yassa kassacīti aniyamitavacanaṃ, tasmā yassa kassaci puggalassa gahaṭṭhassa vā pabbajitassa vā. Rāgo appahīnoti rañjanaṭṭhena rāgo samucchedavasena na pahīno, maggena anuppattidhammataṃ na āpādito. Dosamohesupi eseva nayo. Tattha apāyagamanīyā rāgadosamohā paṭhamamaggena, oḷārikā kāmarāgadosā dutiyamaggena, teyeva anavasesā tatiyamaggena, bhavarāgo avasiṭṭhamoho ca catutthamaggena pahīyanti. Evametesu pahīyantesu tadekaṭṭhato sabbepi kilesā pahīyanteva. Evamete rāgādayo yassa kassaci bhikkhussa vā bhikkhuniyā vā upāsakassa vā upāsikāya vā maggena appahīnā. Baddho mārassāti kilesamārena baddhoti vuccati. Yadaggena ca kilesamārena baddho, tadaggena abhisaṅkhāramārādīhipi baddhoyeva hoti. Paṭimukkassa mārapāsoti paṭimukko assa anena appahīnakilesena puggalena tāyeva appahīnakilesatāya mārapāsasaṅkhāto kileso attano cittasantāne paṭimukko pavesito, tena sayaṃ bandhāpitoti attho. Atha vā paṭimukko assa bhaveyya mārapāso. Sukkapakkhe omukkassāti avamukko mocito apanīto assa. Sesaṃ vuttavipariyāyena veditabbaṃ.
ඉධ ගාථා සුක්‌කපක්‌ඛවසෙනෙව ආගතා. තත්‍රායං සඞ්‌ඛෙපත්‌ථො – යස්‌ස අරියපුග්‌ගලස්‌ස රාගදොසාවිජ්‌ජා විරාජිතා අග්‌ගමග්‌ගෙන නිරොධිතා, තං භාවිතකායසීලචිත්‌තපඤ්‌ඤතාය භාවිතත්‌තෙසු අරහන්‌තෙසු අඤ්‌ඤතරං අබ්‌භන්‌තරං එකං බ්‍රහ්‌මභූතං බ්‍රහ්‌මං වා සෙට්‌ඨං අරහත්‌තඵලං පත්‌තං. යථා අඤ්‌ඤෙ ඛීණාසවා පුබ්‌බූපනිස්‌සයසම්‌පත්‌තිසමන්‌නාගතා හුත්‌වා ආගතා, යථා ච තෙ අන්‌තද්‌වයරහිතාය සීලසමාධිපඤ්‌ඤාක්‌ඛන්‌ධසහගතාය මජ්‌ඣිමාය පටිපදාය නිබ්‌බානං ගතා අධිගතා. යථා වා තෙ ඛන්‌ධාදීනං තථලක්‌ඛණං යාථාවතො පටිවිජ්‌ඣිංසු, යථා ච තෙ තථධම්‌මෙ දුක්‌ඛාදයො අවිපරීතතො අබ්‌භඤ්‌ඤිංසු, රූපාදිකෙ ච විසයෙ යථා තෙ දිට්‌ඨමත්‌තාදිවසෙනෙව පස්‌සිංසු, යථා වා පන තෙ අට්‌ඨ අනරියවොහාරෙ වජ්‌ජෙත්‌වා අරියවොහාරවසෙනෙව පවත්‌තවාචා, වාචානුරූපඤ්‌ච පවත්‌තකායා, කායානුරූපඤ්‌ච පවත්‌තවාචා, තථා අයම්‌පි අරියපුග්‌ගලොති තථාගතං, චතුසච්‌චබුද්‌ධතාය බුද්‌ධං, පුග්‌ගලවෙරං කිලෙසවෙරං අත්‌තානුවාදාදිභයඤ්‌ච අතික්‌කන්‌තන්‌ති වෙරභයාතීතං. සබ්‌බෙසං කිලෙසාභිසඞ්‌ඛාරාදීනං පහීනත්‌තා සබ්‌බප්‌පහායිනං බුද්‌ධාදයො අරියා ආහු කථෙන්‌ති කිත්‌තෙන්‌තීති.
Idha gāthā sukkapakkhavaseneva āgatā. Tatrāyaṃ saṅkhepattho – yassa ariyapuggalassa rāgadosāvijjā virājitā aggamaggena nirodhitā, taṃ bhāvitakāyasīlacittapaññatāya bhāvitattesu arahantesu aññataraṃ abbhantaraṃ ekaṃ brahmabhūtaṃ brahmaṃ vā seṭṭhaṃ arahattaphalaṃ pattaṃ. Yathā aññe khīṇāsavā pubbūpanissayasampattisamannāgatā hutvā āgatā, yathā ca te antadvayarahitāya sīlasamādhipaññākkhandhasahagatāya majjhimāya paṭipadāya nibbānaṃ gatā adhigatā. Yathā vā te khandhādīnaṃ tathalakkhaṇaṃ yāthāvato paṭivijjhiṃsu, yathā ca te tathadhamme dukkhādayo aviparītato abbhaññiṃsu, rūpādike ca visaye yathā te diṭṭhamattādivaseneva passiṃsu, yathā vā pana te aṭṭha anariyavohāre vajjetvā ariyavohāravaseneva pavattavācā, vācānurūpañca pavattakāyā, kāyānurūpañca pavattavācā, tathā ayampi ariyapuggaloti tathāgataṃ, catusaccabuddhatāya buddhaṃ, puggalaveraṃ kilesaveraṃ attānuvādādibhayañca atikkantanti verabhayātītaṃ. Sabbesaṃ kilesābhisaṅkhārādīnaṃ pahīnattā sabbappahāyinaṃ buddhādayo ariyā āhu kathenti kittentīti.
නවමසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Navamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / ඛුද්‌දකනිකාය • Khuddakanikāya / ඉතිවුත්‌තකපාළි • Itivuttakapāḷi / 9. පඨමරාගසුත්‌තං • 9. Paṭhamarāgasuttaṃ
