| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya |
५. पठमसमजीवीसुत्तं
5. Paṭhamasamajīvīsuttaṃ
५५. एवं मे सुतं – एकं समयं भगवा भग्गेसु विहरति सुसुमारगिरे 1 भेसकळावने 2 मिगदाये। अथ खो भगवा पुब्बण्हसमयं निवासेत्वा पत्तचीवरमादाय येन नकुलपितुनो गहपतिस्स निवेसनं तेनुपसङ्कमि; उपसङ्कमित्वा पञ्ञत्ते आसने निसीदि। अथ खो नकुलपिता च गहपति नकुलमाता च गहपतानी येन भगवा तेनुपसङ्कमिंसु; उपसङ्कमित्वा भगवन्तं अभिवादेत्वा एकमन्तं निसीदिंसु। एकमन्तं निसिन्नो खो नकुलपिता गहपति भगवन्तं एतदवोच –
55. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaggesu viharati susumāragire 3 bhesakaḷāvane 4 migadāye. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena nakulapituno gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho nakulapitā ca gahapati nakulamātā ca gahapatānī yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho nakulapitā gahapati bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘यतो मे, भन्ते, नकुलमाता गहपतानी दहरस्सेव दहरा आनीता, नाभिजानामि नकुलमातरं गहपतानिं मनसापि अतिचरिता, कुतो पन कायेन! इच्छेय्याम मयं, भन्ते, दिट्ठे चेव धम्मे अञ्ञमञ्ञं पस्सितुं अभिसम्परायञ्च अञ्ञमञ्ञं पस्सितु’’न्ति। नकुलमातापि खो गहपतानी भगवन्तं एतदवोच – ‘‘यतोहं, भन्ते, नकुलपितुनो गहपतिस्स दहरस्सेव दहरा आनीता, नाभिजानामि नकुलपितरं गहपतिं मनसापि अतिचरिता, कुतो पन कायेन! इच्छेय्याम मयं, भन्ते , दिट्ठे चेव धम्मे अञ्ञमञ्ञं पस्सितुं अभिसम्परायञ्च अञ्ञमञ्ञं पस्सितु’’न्ति।
‘‘Yato me, bhante, nakulamātā gahapatānī daharasseva daharā ānītā, nābhijānāmi nakulamātaraṃ gahapatāniṃ manasāpi aticaritā, kuto pana kāyena! Iccheyyāma mayaṃ, bhante, diṭṭhe ceva dhamme aññamaññaṃ passituṃ abhisamparāyañca aññamaññaṃ passitu’’nti. Nakulamātāpi kho gahapatānī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yatohaṃ, bhante, nakulapituno gahapatissa daharasseva daharā ānītā, nābhijānāmi nakulapitaraṃ gahapatiṃ manasāpi aticaritā, kuto pana kāyena! Iccheyyāma mayaṃ, bhante , diṭṭhe ceva dhamme aññamaññaṃ passituṃ abhisamparāyañca aññamaññaṃ passitu’’nti.
‘‘उभो सद्धा वदञ्ञू च, सञ्ञता धम्मजीविनो।
‘‘Ubho saddhā vadaññū ca, saññatā dhammajīvino;
ते होन्ति जानिपतयो, अञ्ञमञ्ञं पियंवदा॥
Te honti jānipatayo, aññamaññaṃ piyaṃvadā.
‘‘अत्थासं पचुरा होन्ति, फासुकं उपजायति।
‘‘Atthāsaṃ pacurā honti, phāsukaṃ upajāyati;
अमित्ता दुम्मना होन्ति, उभिन्नं समसीलिनं॥
Amittā dummanā honti, ubhinnaṃ samasīlinaṃ.
‘‘इध धम्मं चरित्वान, समसीलब्बता उभो।
‘‘Idha dhammaṃ caritvāna, samasīlabbatā ubho;
नन्दिनो देवलोकस्मिं, मोदन्ति कामकामिनो’’ति॥ पञ्चमं।
Nandino devalokasmiṃ, modanti kāmakāmino’’ti. pañcamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ५-६. समजीवीसुत्तद्वयवण्णना • 5-6. Samajīvīsuttadvayavaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ५-६. समजीवीसुत्तादिवण्णना • 5-6. Samajīvīsuttādivaṇṇanā
