| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๕. ปฐมสมชีวีสุตฺตํ
5. Paṭhamasamajīvīsuttaṃ
๕๕. เอวํ เม สุตํ – เอกํ สมยํ ภควา ภเคฺคสุ วิหรติ สุสุมารคิเร 1 เภสกฬาวเน 2 มิคทาเยฯ อถ โข ภควา ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย เยน นกุลปิตุโน คหปติสฺส นิเวสนํ เตนุปสงฺกมิ; อุปสงฺกมิตฺวา ปญฺญเตฺต อาสเน นิสีทิฯ อถ โข นกุลปิตา จ คหปติ นกุลมาตา จ คหปตานี เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสิโนฺน โข นกุลปิตา คหปติ ภควนฺตํ เอตทโวจ –
55. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā bhaggesu viharati susumāragire 3 bhesakaḷāvane 4 migadāye. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya yena nakulapituno gahapatissa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho nakulapitā ca gahapati nakulamātā ca gahapatānī yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho nakulapitā gahapati bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ยโต เม, ภเนฺต, นกุลมาตา คหปตานี ทหรเสฺสว ทหรา อานีตา, นาภิชานามิ นกุลมาตรํ คหปตานิํ มนสาปิ อติจริตา, กุโต ปน กาเยน! อิเจฺฉยฺยาม มยํ, ภเนฺต, ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อญฺญมญฺญํ ปสฺสิตุํ อภิสมฺปรายญฺจ อญฺญมญฺญํ ปสฺสิตุ’’นฺติฯ นกุลมาตาปิ โข คหปตานี ภควนฺตํ เอตทโวจ – ‘‘ยโตหํ, ภเนฺต, นกุลปิตุโน คหปติสฺส ทหรเสฺสว ทหรา อานีตา, นาภิชานามิ นกุลปิตรํ คหปติํ มนสาปิ อติจริตา, กุโต ปน กาเยน! อิเจฺฉยฺยาม มยํ, ภเนฺต , ทิเฎฺฐ เจว ธเมฺม อญฺญมญฺญํ ปสฺสิตุํ อภิสมฺปรายญฺจ อญฺญมญฺญํ ปสฺสิตุ’’นฺติฯ
‘‘Yato me, bhante, nakulamātā gahapatānī daharasseva daharā ānītā, nābhijānāmi nakulamātaraṃ gahapatāniṃ manasāpi aticaritā, kuto pana kāyena! Iccheyyāma mayaṃ, bhante, diṭṭhe ceva dhamme aññamaññaṃ passituṃ abhisamparāyañca aññamaññaṃ passitu’’nti. Nakulamātāpi kho gahapatānī bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yatohaṃ, bhante, nakulapituno gahapatissa daharasseva daharā ānītā, nābhijānāmi nakulapitaraṃ gahapatiṃ manasāpi aticaritā, kuto pana kāyena! Iccheyyāma mayaṃ, bhante , diṭṭhe ceva dhamme aññamaññaṃ passituṃ abhisamparāyañca aññamaññaṃ passitu’’nti.
‘‘อุโภ สทฺธา วทญฺญู จ, สญฺญตา ธมฺมชีวิโน;
‘‘Ubho saddhā vadaññū ca, saññatā dhammajīvino;
เต โหนฺติ ชานิปตโย, อญฺญมญฺญํ ปิยํวทาฯ
Te honti jānipatayo, aññamaññaṃ piyaṃvadā.
‘‘อตฺถาสํ ปจุรา โหนฺติ, ผาสุกํ อุปชายติ;
‘‘Atthāsaṃ pacurā honti, phāsukaṃ upajāyati;
อมิตฺตา ทุมฺมนา โหนฺติ, อุภินฺนํ สมสีลินํฯ
Amittā dummanā honti, ubhinnaṃ samasīlinaṃ.
‘‘อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน, สมสีลพฺพตา อุโภ;
‘‘Idha dhammaṃ caritvāna, samasīlabbatā ubho;
นนฺทิโน เทวโลกสฺมิํ, โมทนฺติ กามกามิโน’’ติฯ ปญฺจมํ;
Nandino devalokasmiṃ, modanti kāmakāmino’’ti. pañcamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๕-๖. สมชีวีสุตฺตทฺวยวณฺณนา • 5-6. Samajīvīsuttadvayavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๕-๖. สมชีวีสุตฺตาทิวณฺณนา • 5-6. Samajīvīsuttādivaṇṇanā
