Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
౧౮. సముద్దవగ్గో
18. Samuddavaggo
౧. పఠమసముద్దసుత్తవణ్ణనా
1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā
౨౨౮. సముద్దవగ్గస్స పఠమే చక్ఖు, భిక్ఖవే, పురిసస్స సముద్దోతి యది దుప్పూరణట్ఠేన యది వా సముద్దనట్ఠేన సముద్దో, చక్ఖుమేవ సముద్దో. తస్స హి పథవితో యావ అకనిట్ఠబ్రహ్మలోకా నీలాదిఆరమ్మణం సమోసరన్తం పరిపుణ్ణభావం కాతుం న సక్కోతి, ఏవం దుప్పూరణట్ఠేనపి సముద్దో. చక్ఖు చ తేసు తేసు నీలాదీసు ఆరమ్మణేసు సముద్దతి, అసంవుతం హుత్వా ఓసరమానం కిలేసుప్పత్తియా కారణభావేన సదోసగమనేన గచ్ఛతీతి సముద్దనట్ఠేనపి సముద్దో. తస్స రూపమయో వేగోతి సముద్దస్స అప్పమాణో ఊమిమయో వేగో వియ తస్సాపి చక్ఖుసముద్దస్స సమోసరన్తస్స నీలాదిభేదస్స ఆరమ్మణస్స వసేన అప్పమేయ్యో రూపమయో వేగో వేదితబ్బో. యో తం రూపమయం వేగం సహతీతి యో తం చక్ఖుసముద్దే సమోసటం రూపమయం వేగం, మనాపే రూపే రాగం, అమనాపే దోసం, అసమపేక్ఖితే మోహన్తి ఏవం రాగాదికిలేసే అనుప్పాదేన్తో ఉపేక్ఖకభావేన సహతి.
228. Samuddavaggassa paṭhame cakkhu, bhikkhave, purisassa samuddoti yadi duppūraṇaṭṭhena yadi vā samuddanaṭṭhena samuddo, cakkhumeva samuddo. Tassa hi pathavito yāva akaniṭṭhabrahmalokā nīlādiārammaṇaṃ samosarantaṃ paripuṇṇabhāvaṃ kātuṃ na sakkoti, evaṃ duppūraṇaṭṭhenapi samuddo. Cakkhu ca tesu tesu nīlādīsu ārammaṇesu samuddati, asaṃvutaṃ hutvā osaramānaṃ kilesuppattiyā kāraṇabhāvena sadosagamanena gacchatīti samuddanaṭṭhenapi samuddo. Tassa rūpamayo vegoti samuddassa appamāṇo ūmimayo vego viya tassāpi cakkhusamuddassa samosarantassa nīlādibhedassa ārammaṇassa vasena appameyyo rūpamayo vego veditabbo. Yo taṃ rūpamayaṃ vegaṃ sahatīti yo taṃ cakkhusamudde samosaṭaṃ rūpamayaṃ vegaṃ, manāpe rūpe rāgaṃ, amanāpe dosaṃ, asamapekkhite mohanti evaṃ rāgādikilese anuppādento upekkhakabhāvena sahati.
సఊమిన్తిఆదీసు కిలేసఊమీహి సఊమిం. కిలేసావట్టేహి సావట్టం. కిలేసగాహేహి సగాహం . కిలేసరక్ఖసేహి సరక్ఖసం. కోధూపాయాసస్స చ వసేన సఊమిం. వుతఞ్హేతం ‘‘ఊమిభయన్తి ఖో, భిక్ఖవే, కోధూపాయాసస్సేతం అధివచన’’న్తి (ఇతివు॰ ౧౦౯; మ॰ ని॰ ౨.౧౬౨; అ॰ ని॰ ౪.౧౨౨). కామగుణవసేన సావట్టం. వుతఞ్హేతం ‘‘ఆవట్టగ్గాహోతి ఖో, భిక్ఖవే, పఞ్చన్నేతం కామగుణానం అధివచన’’న్తి (సం॰ ని॰ ౪.౨౪౧). మాతుగామవసేన సగాహం సరక్ఖసం. వుత్తఞ్హేతం ‘‘గాహరక్ఖసోతి ఖో, భిక్ఖవే, మాతుగామస్సేతం అధివచన’’న్తి (ఇతివు॰ ౧౦౯). సేసవారేసుపి ఏసేవ నయో. సభయం దుత్తరం అచ్చతరీతి ఊమిభయేన సభయం దురతిక్కమం అతిక్కమి. లోకన్తగూతి సఙ్ఖారలోకస్స అన్తం గతో. పారగతోతి వుచ్చతీతి నిబ్బానం గతోతి కథీయతి.
Saūmintiādīsu kilesaūmīhi saūmiṃ. Kilesāvaṭṭehi sāvaṭṭaṃ. Kilesagāhehi sagāhaṃ. Kilesarakkhasehi sarakkhasaṃ. Kodhūpāyāsassa ca vasena saūmiṃ. Vutañhetaṃ ‘‘ūmibhayanti kho, bhikkhave, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109; ma. ni. 2.162; a. ni. 4.122). Kāmaguṇavasena sāvaṭṭaṃ. Vutañhetaṃ ‘‘āvaṭṭaggāhoti kho, bhikkhave, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacana’’nti (saṃ. ni. 4.241). Mātugāmavasena sagāhaṃ sarakkhasaṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘gāharakkhasoti kho, bhikkhave, mātugāmassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109). Sesavāresupi eseva nayo. Sabhayaṃ duttaraṃ accatarīti ūmibhayena sabhayaṃ duratikkamaṃ atikkami. Lokantagūti saṅkhāralokassa antaṃ gato. Pāragatoti vuccatīti nibbānaṃ gatoti kathīyati.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya / ౧. పఠమసముద్దసుత్తం • 1. Paṭhamasamuddasuttaṃ
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౧. పఠమసముద్దసుత్తవణ్ణనా • 1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā