| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
១៨. សមុទ្ទវគ្គោ
18. Samuddavaggo
១. បឋមសមុទ្ទសុត្តវណ្ណនា
1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā
២២៨. សមុទ្ទវគ្គស្ស បឋមេ ចក្ខុ, ភិក្ខវេ, បុរិសស្ស សមុទ្ទោតិ យទិ ទុប្បូរណដ្ឋេន យទិ វា សមុទ្ទនដ្ឋេន សមុទ្ទោ, ចក្ខុមេវ សមុទ្ទោ។ តស្ស ហិ បថវិតោ យាវ អកនិដ្ឋព្រហ្មលោកា នីលាទិអារម្មណំ សមោសរន្តំ បរិបុណ្ណភាវំ កាតុំ ន សក្កោតិ, ឯវំ ទុប្បូរណដ្ឋេនបិ សមុទ្ទោ។ ចក្ខុ ច តេសុ តេសុ នីលាទីសុ អារម្មណេសុ សមុទ្ទតិ, អសំវុតំ ហុត្វា ឱសរមានំ កិលេសុប្បត្តិយា ការណភាវេន សទោសគមនេន គច្ឆតីតិ សមុទ្ទនដ្ឋេនបិ សមុទ្ទោ។ តស្ស រូបមយោ វេគោតិ សមុទ្ទស្ស អប្បមាណោ ឩមិមយោ វេគោ វិយ តស្សាបិ ចក្ខុសមុទ្ទស្ស សមោសរន្តស្ស នីលាទិភេទស្ស អារម្មណស្ស វសេន អប្បមេយ្យោ រូបមយោ វេគោ វេទិតព្ពោ។ យោ តំ រូបមយំ វេគំ សហតីតិ យោ តំ ចក្ខុសមុទ្ទេ សមោសដំ រូបមយំ វេគំ, មនាបេ រូបេ រាគំ, អមនាបេ ទោសំ, អសមបេក្ខិតេ មោហន្តិ ឯវំ រាគាទិកិលេសេ អនុប្បាទេន្តោ ឧបេក្ខកភាវេន សហតិ។
228. Samuddavaggassa paṭhame cakkhu, bhikkhave, purisassa samuddoti yadi duppūraṇaṭṭhena yadi vā samuddanaṭṭhena samuddo, cakkhumeva samuddo. Tassa hi pathavito yāva akaniṭṭhabrahmalokā nīlādiārammaṇaṃ samosarantaṃ paripuṇṇabhāvaṃ kātuṃ na sakkoti, evaṃ duppūraṇaṭṭhenapi samuddo. Cakkhu ca tesu tesu nīlādīsu ārammaṇesu samuddati, asaṃvutaṃ hutvā osaramānaṃ kilesuppattiyā kāraṇabhāvena sadosagamanena gacchatīti samuddanaṭṭhenapi samuddo. Tassa rūpamayo vegoti samuddassa appamāṇo ūmimayo vego viya tassāpi cakkhusamuddassa samosarantassa nīlādibhedassa ārammaṇassa vasena appameyyo rūpamayo vego veditabbo. Yo taṃ rūpamayaṃ vegaṃ sahatīti yo taṃ cakkhusamudde samosaṭaṃ rūpamayaṃ vegaṃ, manāpe rūpe rāgaṃ, amanāpe dosaṃ, asamapekkhite mohanti evaṃ rāgādikilese anuppādento upekkhakabhāvena sahati.
សឩមិន្តិអាទីសុ កិលេសឩមីហិ សឩមិំ។ កិលេសាវដ្ដេហិ សាវដ្ដំ។ កិលេសគាហេហិ សគាហំ ។ កិលេសរក្ខសេហិ សរក្ខសំ។ កោធូបាយាសស្ស ច វសេន សឩមិំ។ វុតញ្ហេតំ ‘‘ឩមិភយន្តិ ខោ, ភិក្ខវេ, កោធូបាយាសស្សេតំ អធិវចន’’ន្តិ (ឥតិវុ. ១០៩; ម. និ. ២.១៦២; អ. និ. ៤.១២២)។ កាមគុណវសេន សាវដ្ដំ។ វុតញ្ហេតំ ‘‘អាវដ្ដគ្គាហោតិ ខោ, ភិក្ខវេ, បញ្ចន្នេតំ កាមគុណានំ អធិវចន’’ន្តិ (សំ. និ. ៤.២៤១)។ មាតុគាមវសេន សគាហំ សរក្ខសំ។ វុត្តញ្ហេតំ ‘‘គាហរក្ខសោតិ ខោ, ភិក្ខវេ, មាតុគាមស្សេតំ អធិវចន’’ន្តិ (ឥតិវុ. ១០៩)។ សេសវារេសុបិ ឯសេវ នយោ។ សភយំ ទុត្តរំ អច្ចតរីតិ ឩមិភយេន សភយំ ទុរតិក្កមំ អតិក្កមិ។ លោកន្តគូតិ សង្ខារលោកស្ស អន្តំ គតោ។ បារគតោតិ វុច្ចតីតិ និព្ពានំ គតោតិ កថីយតិ។
Saūmintiādīsu kilesaūmīhi saūmiṃ. Kilesāvaṭṭehi sāvaṭṭaṃ. Kilesagāhehi sagāhaṃ. Kilesarakkhasehi sarakkhasaṃ. Kodhūpāyāsassa ca vasena saūmiṃ. Vutañhetaṃ ‘‘ūmibhayanti kho, bhikkhave, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109; ma. ni. 2.162; a. ni. 4.122). Kāmaguṇavasena sāvaṭṭaṃ. Vutañhetaṃ ‘‘āvaṭṭaggāhoti kho, bhikkhave, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacana’’nti (saṃ. ni. 4.241). Mātugāmavasena sagāhaṃ sarakkhasaṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘gāharakkhasoti kho, bhikkhave, mātugāmassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109). Sesavāresupi eseva nayo. Sabhayaṃ duttaraṃ accatarīti ūmibhayena sabhayaṃ duratikkamaṃ atikkami. Lokantagūti saṅkhāralokassa antaṃ gato. Pāragatoti vuccatīti nibbānaṃ gatoti kathīyati.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. បឋមសមុទ្ទសុត្តំ • 1. Paṭhamasamuddasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ១. បឋមសមុទ្ទសុត្តវណ្ណនា • 1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā
