| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
೧೮. ಸಮುದ್ದವಗ್ಗೋ
18. Samuddavaggo
೧. ಪಠಮಸಮುದ್ದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā
೨೨೮. ಸಮುದ್ದವಗ್ಗಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಚಕ್ಖು, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪುರಿಸಸ್ಸ ಸಮುದ್ದೋತಿ ಯದಿ ದುಪ್ಪೂರಣಟ್ಠೇನ ಯದಿ ವಾ ಸಮುದ್ದನಟ್ಠೇನ ಸಮುದ್ದೋ, ಚಕ್ಖುಮೇವ ಸಮುದ್ದೋ। ತಸ್ಸ ಹಿ ಪಥವಿತೋ ಯಾವ ಅಕನಿಟ್ಠಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾ ನೀಲಾದಿಆರಮ್ಮಣಂ ಸಮೋಸರನ್ತಂ ಪರಿಪುಣ್ಣಭಾವಂ ಕಾತುಂ ನ ಸಕ್ಕೋತಿ, ಏವಂ ದುಪ್ಪೂರಣಟ್ಠೇನಪಿ ಸಮುದ್ದೋ। ಚಕ್ಖು ಚ ತೇಸು ತೇಸು ನೀಲಾದೀಸು ಆರಮ್ಮಣೇಸು ಸಮುದ್ದತಿ, ಅಸಂವುತಂ ಹುತ್ವಾ ಓಸರಮಾನಂ ಕಿಲೇಸುಪ್ಪತ್ತಿಯಾ ಕಾರಣಭಾವೇನ ಸದೋಸಗಮನೇನ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಸಮುದ್ದನಟ್ಠೇನಪಿ ಸಮುದ್ದೋ। ತಸ್ಸ ರೂಪಮಯೋ ವೇಗೋತಿ ಸಮುದ್ದಸ್ಸ ಅಪ್ಪಮಾಣೋ ಊಮಿಮಯೋ ವೇಗೋ ವಿಯ ತಸ್ಸಾಪಿ ಚಕ್ಖುಸಮುದ್ದಸ್ಸ ಸಮೋಸರನ್ತಸ್ಸ ನೀಲಾದಿಭೇದಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಸ್ಸ ವಸೇನ ಅಪ್ಪಮೇಯ್ಯೋ ರೂಪಮಯೋ ವೇಗೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಯೋ ತಂ ರೂಪಮಯಂ ವೇಗಂ ಸಹತೀತಿ ಯೋ ತಂ ಚಕ್ಖುಸಮುದ್ದೇ ಸಮೋಸಟಂ ರೂಪಮಯಂ ವೇಗಂ, ಮನಾಪೇ ರೂಪೇ ರಾಗಂ, ಅಮನಾಪೇ ದೋಸಂ, ಅಸಮಪೇಕ್ಖಿತೇ ಮೋಹನ್ತಿ ಏವಂ ರಾಗಾದಿಕಿಲೇಸೇ ಅನುಪ್ಪಾದೇನ್ತೋ ಉಪೇಕ್ಖಕಭಾವೇನ ಸಹತಿ।
228. Samuddavaggassa paṭhame cakkhu, bhikkhave, purisassa samuddoti yadi duppūraṇaṭṭhena yadi vā samuddanaṭṭhena samuddo, cakkhumeva samuddo. Tassa hi pathavito yāva akaniṭṭhabrahmalokā nīlādiārammaṇaṃ samosarantaṃ paripuṇṇabhāvaṃ kātuṃ na sakkoti, evaṃ duppūraṇaṭṭhenapi samuddo. Cakkhu ca tesu tesu nīlādīsu ārammaṇesu samuddati, asaṃvutaṃ hutvā osaramānaṃ kilesuppattiyā kāraṇabhāvena sadosagamanena gacchatīti samuddanaṭṭhenapi samuddo. Tassa rūpamayo vegoti samuddassa appamāṇo ūmimayo vego viya tassāpi cakkhusamuddassa samosarantassa nīlādibhedassa ārammaṇassa vasena appameyyo rūpamayo vego veditabbo. Yo taṃ rūpamayaṃ vegaṃ sahatīti yo taṃ cakkhusamudde samosaṭaṃ rūpamayaṃ vegaṃ, manāpe rūpe rāgaṃ, amanāpe dosaṃ, asamapekkhite mohanti evaṃ rāgādikilese anuppādento upekkhakabhāvena sahati.
ಸಊಮಿನ್ತಿಆದೀಸು ಕಿಲೇಸಊಮೀಹಿ ಸಊಮಿಂ। ಕಿಲೇಸಾವಟ್ಟೇಹಿ ಸಾವಟ್ಟಂ। ಕಿಲೇಸಗಾಹೇಹಿ ಸಗಾಹಂ । ಕಿಲೇಸರಕ್ಖಸೇಹಿ ಸರಕ್ಖಸಂ। ಕೋಧೂಪಾಯಾಸಸ್ಸ ಚ ವಸೇನ ಸಊಮಿಂ। ವುತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಊಮಿಭಯನ್ತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಕೋಧೂಪಾಯಾಸಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನ’’ನ್ತಿ (ಇತಿವು॰ ೧೦೯; ಮ॰ ನಿ॰ ೨.೧೬೨; ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೧೨೨)। ಕಾಮಗುಣವಸೇನ ಸಾವಟ್ಟಂ। ವುತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಆವಟ್ಟಗ್ಗಾಹೋತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಞ್ಚನ್ನೇತಂ ಕಾಮಗುಣಾನಂ ಅಧಿವಚನ’’ನ್ತಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೪.೨೪೧)। ಮಾತುಗಾಮವಸೇನ ಸಗಾಹಂ ಸರಕ್ಖಸಂ। ವುತ್ತಞ್ಹೇತಂ ‘‘ಗಾಹರಕ್ಖಸೋತಿ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸೇತಂ ಅಧಿವಚನ’’ನ್ತಿ (ಇತಿವು॰ ೧೦೯)। ಸೇಸವಾರೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸಭಯಂ ದುತ್ತರಂ ಅಚ್ಚತರೀತಿ ಊಮಿಭಯೇನ ಸಭಯಂ ದುರತಿಕ್ಕಮಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿ। ಲೋಕನ್ತಗೂತಿ ಸಙ್ಖಾರಲೋಕಸ್ಸ ಅನ್ತಂ ಗತೋ। ಪಾರಗತೋತಿ ವುಚ್ಚತೀತಿ ನಿಬ್ಬಾನಂ ಗತೋತಿ ಕಥೀಯತಿ।
Saūmintiādīsu kilesaūmīhi saūmiṃ. Kilesāvaṭṭehi sāvaṭṭaṃ. Kilesagāhehi sagāhaṃ. Kilesarakkhasehi sarakkhasaṃ. Kodhūpāyāsassa ca vasena saūmiṃ. Vutañhetaṃ ‘‘ūmibhayanti kho, bhikkhave, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109; ma. ni. 2.162; a. ni. 4.122). Kāmaguṇavasena sāvaṭṭaṃ. Vutañhetaṃ ‘‘āvaṭṭaggāhoti kho, bhikkhave, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacana’’nti (saṃ. ni. 4.241). Mātugāmavasena sagāhaṃ sarakkhasaṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘gāharakkhasoti kho, bhikkhave, mātugāmassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109). Sesavāresupi eseva nayo. Sabhayaṃ duttaraṃ accatarīti ūmibhayena sabhayaṃ duratikkamaṃ atikkami. Lokantagūti saṅkhāralokassa antaṃ gato. Pāragatoti vuccatīti nibbānaṃ gatoti kathīyati.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೧. ಪಠಮಸಮುದ್ದಸುತ್ತಂ • 1. Paṭhamasamuddasuttaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೧. ಪಠಮಸಮುದ್ದಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā
