| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
18. සමුද්‌දවග්‌ගො
18. Samuddavaggo
1. පඨමසමුද්‌දසුත්‌තවණ්‌ණනා
1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā
228. සමුද්‌දවග්‌ගස්‌ස පඨමෙ චක්‌ඛු, භික්‌ඛවෙ, පුරිසස්‌ස සමුද්‌දොති යදි දුප්‌පූරණට්‌ඨෙන යදි වා සමුද්‌දනට්‌ඨෙන සමුද්‌දො, චක්‌ඛුමෙව සමුද්‌දො. තස්‌ස හි පථවිතො යාව අකනිට්‌ඨබ්‍රහ්‌මලොකා නීලාදිආරම්‌මණං සමොසරන්‌තං පරිපුණ්‌ණභාවං කාතුං න සක්‌කොති, එවං දුප්‌පූරණට්‌ඨෙනපි සමුද්‌දො. චක්‌ඛු ච තෙසු තෙසු නීලාදීසු ආරම්‌මණෙසු සමුද්‌දති, අසංවුතං හුත්‌වා ඔසරමානං කිලෙසුප්‌පත්‌තියා කාරණභාවෙන සදොසගමනෙන ගච්‌ඡතීති සමුද්‌දනට්‌ඨෙනපි සමුද්‌දො. තස්‌ස රූපමයො වෙගොති සමුද්‌දස්‌ස අප්‌පමාණො ඌමිමයො වෙගො විය තස්‌සාපි චක්‌ඛුසමුද්‌දස්‌ස සමොසරන්‌තස්‌ස නීලාදිභෙදස්‌ස ආරම්‌මණස්‌ස වසෙන අප්‌පමෙය්‍යො රූපමයො වෙගො වෙදිතබ්‌බො. යො තං රූපමයං වෙගං සහතීති යො තං චක්‌ඛුසමුද්‌දෙ සමොසටං රූපමයං වෙගං, මනාපෙ රූපෙ රාගං, අමනාපෙ දොසං, අසමපෙක්‌ඛිතෙ මොහන්‌ති එවං රාගාදිකිලෙසෙ අනුප්‌පාදෙන්‌තො උපෙක්‌ඛකභාවෙන සහති.
228. Samuddavaggassa paṭhame cakkhu, bhikkhave, purisassa samuddoti yadi duppūraṇaṭṭhena yadi vā samuddanaṭṭhena samuddo, cakkhumeva samuddo. Tassa hi pathavito yāva akaniṭṭhabrahmalokā nīlādiārammaṇaṃ samosarantaṃ paripuṇṇabhāvaṃ kātuṃ na sakkoti, evaṃ duppūraṇaṭṭhenapi samuddo. Cakkhu ca tesu tesu nīlādīsu ārammaṇesu samuddati, asaṃvutaṃ hutvā osaramānaṃ kilesuppattiyā kāraṇabhāvena sadosagamanena gacchatīti samuddanaṭṭhenapi samuddo. Tassa rūpamayo vegoti samuddassa appamāṇo ūmimayo vego viya tassāpi cakkhusamuddassa samosarantassa nīlādibhedassa ārammaṇassa vasena appameyyo rūpamayo vego veditabbo. Yo taṃ rūpamayaṃ vegaṃ sahatīti yo taṃ cakkhusamudde samosaṭaṃ rūpamayaṃ vegaṃ, manāpe rūpe rāgaṃ, amanāpe dosaṃ, asamapekkhite mohanti evaṃ rāgādikilese anuppādento upekkhakabhāvena sahati.
සඌමින්‌තිආදීසු කිලෙසඌමීහි සඌමිං. කිලෙසාවට්‌ටෙහි සාවට්‌ටං. කිලෙසගාහෙහි සගාහං . කිලෙසරක්‌ඛසෙහි සරක්‌ඛසං. කොධූපායාසස්‌ස ච වසෙන සඌමිං. වුතඤ්‌හෙතං ‘‘ඌමිභයන්‌ති ඛො, භික්‌ඛවෙ, කොධූපායාසස්‌සෙතං අධිවචන’’න්‌ති (ඉතිවු. 109; ම. නි. 2.162; අ. නි. 4.122). කාමගුණවසෙන සාවට්‌ටං. වුතඤ්‌හෙතං ‘‘ආවට්‌ටග්‌ගාහොති ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චන්‌නෙතං කාමගුණානං අධිවචන’’න්‌ති (සං. නි. 4.241). මාතුගාමවසෙන සගාහං සරක්‌ඛසං. වුත්‌තඤ්‌හෙතං ‘‘ගාහරක්‌ඛසොති ඛො, භික්‌ඛවෙ, මාතුගාමස්‌සෙතං අධිවචන’’න්‌ති (ඉතිවු. 109). සෙසවාරෙසුපි එසෙව නයො. සභයං දුත්‌තරං අච්‌චතරීති ඌමිභයෙන සභයං දුරතික්‌කමං අතික්‌කමි. ලොකන්‌තගූති සඞ්‌ඛාරලොකස්‌ස අන්‌තං ගතො. පාරගතොති වුච්‌චතීති නිබ්‌බානං ගතොති කථීයති.
Saūmintiādīsu kilesaūmīhi saūmiṃ. Kilesāvaṭṭehi sāvaṭṭaṃ. Kilesagāhehi sagāhaṃ. Kilesarakkhasehi sarakkhasaṃ. Kodhūpāyāsassa ca vasena saūmiṃ. Vutañhetaṃ ‘‘ūmibhayanti kho, bhikkhave, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109; ma. ni. 2.162; a. ni. 4.122). Kāmaguṇavasena sāvaṭṭaṃ. Vutañhetaṃ ‘‘āvaṭṭaggāhoti kho, bhikkhave, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacana’’nti (saṃ. ni. 4.241). Mātugāmavasena sagāhaṃ sarakkhasaṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘gāharakkhasoti kho, bhikkhave, mātugāmassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109). Sesavāresupi eseva nayo. Sabhayaṃ duttaraṃ accatarīti ūmibhayena sabhayaṃ duratikkamaṃ atikkami. Lokantagūti saṅkhāralokassa antaṃ gato. Pāragatoti vuccatīti nibbānaṃ gatoti kathīyati.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 1. පඨමසමුද්‌දසුත්‌තං • 1. Paṭhamasamuddasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 1. පඨමසමුද්‌දසුත්‌තවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā
