| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੧੮. ਸਮੁਦ੍ਦવਗ੍ਗੋ
18. Samuddavaggo
੧. ਪਠਮਸਮੁਦ੍ਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā
੨੨੮. ਸਮੁਦ੍ਦવਗ੍ਗਸ੍ਸ ਪਠਮੇ ਚਕ੍ਖੁ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਸਮੁਦ੍ਦੋਤਿ ਯਦਿ ਦੁਪ੍ਪੂਰਣਟ੍ਠੇਨ ਯਦਿ વਾ ਸਮੁਦ੍ਦਨਟ੍ਠੇਨ ਸਮੁਦ੍ਦੋ, ਚਕ੍ਖੁਮੇવ ਸਮੁਦ੍ਦੋ। ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਪਥવਿਤੋ ਯਾવ ਅਕਨਿਟ੍ਠਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾ ਨੀਲਾਦਿਆਰਮ੍ਮਣਂ ਸਮੋਸਰਨ੍ਤਂ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਭਾવਂ ਕਾਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਏવਂ ਦੁਪ੍ਪੂਰਣਟ੍ਠੇਨਪਿ ਸਮੁਦ੍ਦੋ। ਚਕ੍ਖੁ ਚ ਤੇਸੁ ਤੇਸੁ ਨੀਲਾਦੀਸੁ ਆਰਮ੍ਮਣੇਸੁ ਸਮੁਦ੍ਦਤਿ, ਅਸਂવੁਤਂ ਹੁਤ੍વਾ ਓਸਰਮਾਨਂ ਕਿਲੇਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰਣਭਾવੇਨ ਸਦੋਸਗਮਨੇਨ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਸਮੁਦ੍ਦਨਟ੍ਠੇਨਪਿ ਸਮੁਦ੍ਦੋ। ਤਸ੍ਸ ਰੂਪਮਯੋ વੇਗੋਤਿ ਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਪ੍ਪਮਾਣੋ ਊਮਿਮਯੋ વੇਗੋ વਿਯ ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਚਕ੍ਖੁਸਮੁਦ੍ਦਸ੍ਸ ਸਮੋਸਰਨ੍ਤਸ੍ਸ ਨੀਲਾਦਿਭੇਦਸ੍ਸ ਆਰਮ੍ਮਣਸ੍ਸ વਸੇਨ ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯੋ ਰੂਪਮਯੋ વੇਗੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਯੋ ਤਂ ਰੂਪਮਯਂ વੇਗਂ ਸਹਤੀਤਿ ਯੋ ਤਂ ਚਕ੍ਖੁਸਮੁਦ੍ਦੇ ਸਮੋਸਟਂ ਰੂਪਮਯਂ વੇਗਂ, ਮਨਾਪੇ ਰੂਪੇ ਰਾਗਂ, ਅਮਨਾਪੇ ਦੋਸਂ, ਅਸਮਪੇਕ੍ਖਿਤੇ ਮੋਹਨ੍ਤਿ ਏવਂ ਰਾਗਾਦਿਕਿਲੇਸੇ ਅਨੁਪ੍ਪਾਦੇਨ੍ਤੋ ਉਪੇਕ੍ਖਕਭਾવੇਨ ਸਹਤਿ।
228. Samuddavaggassa paṭhame cakkhu, bhikkhave, purisassa samuddoti yadi duppūraṇaṭṭhena yadi vā samuddanaṭṭhena samuddo, cakkhumeva samuddo. Tassa hi pathavito yāva akaniṭṭhabrahmalokā nīlādiārammaṇaṃ samosarantaṃ paripuṇṇabhāvaṃ kātuṃ na sakkoti, evaṃ duppūraṇaṭṭhenapi samuddo. Cakkhu ca tesu tesu nīlādīsu ārammaṇesu samuddati, asaṃvutaṃ hutvā osaramānaṃ kilesuppattiyā kāraṇabhāvena sadosagamanena gacchatīti samuddanaṭṭhenapi samuddo. Tassa rūpamayo vegoti samuddassa appamāṇo ūmimayo vego viya tassāpi cakkhusamuddassa samosarantassa nīlādibhedassa ārammaṇassa vasena appameyyo rūpamayo vego veditabbo. Yo taṃ rūpamayaṃ vegaṃ sahatīti yo taṃ cakkhusamudde samosaṭaṃ rūpamayaṃ vegaṃ, manāpe rūpe rāgaṃ, amanāpe dosaṃ, asamapekkhite mohanti evaṃ rāgādikilese anuppādento upekkhakabhāvena sahati.
ਸਊਮਿਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ ਕਿਲੇਸਊਮੀਹਿ ਸਊਮਿਂ। ਕਿਲੇਸਾવਟ੍ਟੇਹਿ ਸਾવਟ੍ਟਂ। ਕਿਲੇਸਗਾਹੇਹਿ ਸਗਾਹਂ । ਕਿਲੇਸਰਕ੍ਖਸੇਹਿ ਸਰਕ੍ਖਸਂ। ਕੋਧੂਪਾਯਾਸਸ੍ਸ ਚ વਸੇਨ ਸਊਮਿਂ। વੁਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਊਮਿਭਯਨ੍ਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਕੋਧੂਪਾਯਾਸਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਇਤਿવੁ॰ ੧੦੯; ਮ॰ ਨਿ॰ ੨.੧੬੨; ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੧੨੨)। ਕਾਮਗੁਣવਸੇਨ ਸਾવਟ੍ਟਂ। વੁਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਆવਟ੍ਟਗ੍ਗਾਹੋਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨੇਤਂ ਕਾਮਗੁਣਾਨਂ ਅਧਿવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੪.੨੪੧)। ਮਾਤੁਗਾਮવਸੇਨ ਸਗਾਹਂ ਸਰਕ੍ਖਸਂ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹੇਤਂ ‘‘ਗਾਹਰਕ੍ਖਸੋਤਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਮਾਤੁਗਾਮਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਇਤਿવੁ॰ ੧੦੯)। ਸੇਸવਾਰੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਸਭਯਂ ਦੁਤ੍ਤਰਂ ਅਚ੍ਚਤਰੀਤਿ ਊਮਿਭਯੇਨ ਸਭਯਂ ਦੁਰਤਿਕ੍ਕਮਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿ। ਲੋਕਨ੍ਤਗੂਤਿ ਸਙ੍ਖਾਰਲੋਕਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਂ ਗਤੋ। ਪਾਰਗਤੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤੀਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਗਤੋਤਿ ਕਥੀਯਤਿ।
Saūmintiādīsu kilesaūmīhi saūmiṃ. Kilesāvaṭṭehi sāvaṭṭaṃ. Kilesagāhehi sagāhaṃ. Kilesarakkhasehi sarakkhasaṃ. Kodhūpāyāsassa ca vasena saūmiṃ. Vutañhetaṃ ‘‘ūmibhayanti kho, bhikkhave, kodhūpāyāsassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109; ma. ni. 2.162; a. ni. 4.122). Kāmaguṇavasena sāvaṭṭaṃ. Vutañhetaṃ ‘‘āvaṭṭaggāhoti kho, bhikkhave, pañcannetaṃ kāmaguṇānaṃ adhivacana’’nti (saṃ. ni. 4.241). Mātugāmavasena sagāhaṃ sarakkhasaṃ. Vuttañhetaṃ ‘‘gāharakkhasoti kho, bhikkhave, mātugāmassetaṃ adhivacana’’nti (itivu. 109). Sesavāresupi eseva nayo. Sabhayaṃ duttaraṃ accatarīti ūmibhayena sabhayaṃ duratikkamaṃ atikkami. Lokantagūti saṅkhāralokassa antaṃ gato. Pāragatoti vuccatīti nibbānaṃ gatoti kathīyati.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧. ਪਠਮਸਮੁਦ੍ਦਸੁਤ੍ਤਂ • 1. Paṭhamasamuddasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੧. ਪਠਮਸਮੁਦ੍ਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā
