Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    ൧൮. സമുദ്ദവഗ്ഗോ

    18. Samuddavaggo

    ൧. പഠമസമുദ്ദസുത്തവണ്ണനാ

    1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā

    ൨൨൮. യദി ‘‘ദുപ്പൂരണട്ഠേന സമുദ്ദനട്ഠേനാ’’തി ഇമിനാ അത്ഥദ്വയേന സാഗരോ ‘‘സമുദ്ദോ’’തി വുച്ചതി, ചക്ഖുസ്സേവേതം നിപ്പരിയായതോ യുജ്ജതീതി ദസ്സേതും ‘‘യദീ’’തിആദി വുത്തം. തത്ഥ ദുപ്പൂരണട്ഠേനാതി പൂരേതും അസക്കുണേയ്യഭാവേന. സമുദ്ദനട്ഠേനാതി സബ്ബസോ ഉപരൂപരിപക്ഖിത്തഗമനേന. മഹാഗങ്ഗാദിമഹാനദീനം മഹതാ ഉദകോഘേന അനുസംവച്ഛരം അനുപക്ഖന്ദമാനോപി ഹി സമുദ്ദോ പാരിപൂരിം ന ഗച്ഛതി, യഞ്ച ഭൂമിപദേസം ഓത്ഥരതി, തം സമുദ്ദഭാവം നേതി, അഭാവം വാ പാപുണാതി അപയാതേ സമുദ്ദോദകേ, തം വാ അനുദകഭാവപത്തിയാ അതഥമേവ ഹോതി. കാമഞ്ചേസ ദുപ്പൂരണട്ഠോ സമുദ്ദനട്ഠോ സാഗരേ ലബ്ഭതി, തഥാപി തം ദ്വയം ചക്ഖുസ്മിംയേവ വിസേസതോ ലബ്ഭതീതി ദസ്സേന്തോ ‘‘തസ്സ ഹീ’’തിആദിമാഹ. സമോസരന്തന്തി സബ്ബസോ നീലാദിഭാഗേഹി ഓസരന്തം, ആപാഥം ആഗച്ഛന്തന്തി അത്ഥോ. കാതും ന സക്കോതി ദുപ്പൂരണീയത്താ. സദോസഗമനേന ഗച്ഛതി സത്തസന്താനസ്സ ദുസ്സനതോ. ദുസ്സനട്ഠതാ ചസ്സ ചക്ഖുദ്വാരികതണ്ഹാവസേന വേദിതബ്ബാ. യഥാ സമുദ്ദേ അപരാപരം പരിവത്തമാനോ ഊമിയാ വേഗോ സമുദ്ദസ്സാതി വുച്ചതി, ഏവം ചക്ഖുസമുദ്ദസ്സ പുരതോ അപരാപരം പരിവത്തമാനം നീലാദിഭേദം രൂപാരമ്മണം ചക്ഖുസ്സാതി വത്തബ്ബതം അരഹതി അനഞ്ഞസാധാരണത്താതി വുത്തം ‘‘രൂപമയോ വേഗോ’’തി. അസമപേക്ഖിതേതി സമ്മാദസ്സനേ രൂപേ മനാപഭാവം അമനാപഭാവഞ്ച ഗഹേത്വാ, ‘‘ഇദം നാമ മയാ ദിട്ഠ’’ന്തി അനുപധാരേന്തസ്സ കേവലം സമൂഹഘനവസേന ഗണ്ഹന്തസ്സ ഗഹണം അസമപേക്ഖനം. സഹതീതി അധിഭവതി, തംനിമിത്തം കഞ്ചി വികാരം നാപജ്ജതി.

    228. Yadi ‘‘duppūraṇaṭṭhena samuddanaṭṭhenā’’ti iminā atthadvayena sāgaro ‘‘samuddo’’ti vuccati, cakkhussevetaṃ nippariyāyato yujjatīti dassetuṃ ‘‘yadī’’tiādi vuttaṃ. Tattha duppūraṇaṭṭhenāti pūretuṃ asakkuṇeyyabhāvena. Samuddanaṭṭhenāti sabbaso uparūparipakkhittagamanena. Mahāgaṅgādimahānadīnaṃ mahatā udakoghena anusaṃvaccharaṃ anupakkhandamānopi hi samuddo pāripūriṃ na gacchati, yañca bhūmipadesaṃ ottharati, taṃ samuddabhāvaṃ neti, abhāvaṃ vā pāpuṇāti apayāte samuddodake, taṃ vā anudakabhāvapattiyā atathameva hoti. Kāmañcesa duppūraṇaṭṭho samuddanaṭṭho sāgare labbhati, tathāpi taṃ dvayaṃ cakkhusmiṃyeva visesato labbhatīti dassento ‘‘tassa hī’’tiādimāha. Samosarantanti sabbaso nīlādibhāgehi osarantaṃ, āpāthaṃ āgacchantanti attho. Kātuṃ na sakkoti duppūraṇīyattā. Sadosagamanena gacchati sattasantānassa dussanato. Dussanaṭṭhatā cassa cakkhudvārikataṇhāvasena veditabbā. Yathā samudde aparāparaṃ parivattamāno ūmiyā vego samuddassāti vuccati, evaṃ cakkhusamuddassa purato aparāparaṃ parivattamānaṃ nīlādibhedaṃ rūpārammaṇaṃ cakkhussāti vattabbataṃ arahati anaññasādhāraṇattāti vuttaṃ ‘‘rūpamayo vego’’ti. Asamapekkhiteti sammādassane rūpe manāpabhāvaṃ amanāpabhāvañca gahetvā, ‘‘idaṃ nāma mayā diṭṭha’’nti anupadhārentassa kevalaṃ samūhaghanavasena gaṇhantassa gahaṇaṃ asamapekkhanaṃ. Sahatīti adhibhavati, taṃnimittaṃ kañci vikāraṃ nāpajjati.

    ഊമീതി വീചിയോ. ആവട്ടോ ആവട്ടനവസേന പവത്തം ഉദകം. ഗാഹരക്ഖസമകരാദയോ ഗാഹരക്ഖസോ. യഥാ സമുദ്ദേ ഊമിയോ ഉപരൂപരി വത്തമാനാ അത്തനി പതിതപുഗ്ഗലം അജ്ഝോത്ഥരിത്വാ അനയബ്യസനം ആപാദേന്തി, തഥാ ആവട്ടഗാഹരക്ഖസാ. ഏവമേതേ രാഗാദയോ കിലേസാ സയം ഉപ്പന്നകസത്തേ അജ്ഝോത്ഥരിത്വാ അനയബ്യസനം ആപാദേന്തി, കിലേസുപ്പത്തിനിമിത്തതായ സത്താനം അനയബ്യസനാപത്തിഹേതുഭൂതസ്സ ഊമിഭയസ്സ ആരമ്മണവസേന ചക്ഖുസമുദ്ദോ ‘‘സഊമിസാവട്ടോ സഗാഹോ സരക്ഖസോ’’തി വുത്തോ.

    Ūmīti vīciyo. Āvaṭṭo āvaṭṭanavasena pavattaṃ udakaṃ. Gāharakkhasamakarādayo gāharakkhaso. Yathā samudde ūmiyo uparūpari vattamānā attani patitapuggalaṃ ajjhottharitvā anayabyasanaṃ āpādenti, tathā āvaṭṭagāharakkhasā. Evamete rāgādayo kilesā sayaṃ uppannakasatte ajjhottharitvā anayabyasanaṃ āpādenti, kilesuppattinimittatāya sattānaṃ anayabyasanāpattihetubhūtassa ūmibhayassa ārammaṇavasena cakkhusamuddo ‘‘saūmisāvaṭṭo sagāho sarakkhaso’’ti vutto.

    ഊമിഭയന്തി ഏത്ഥ ഭായതി ഏതസ്മാതി ഭയം, ഊമീവ ഭയം ഊമിഭയം. കുജ്ഝനട്ഠേന കോധോ. സ്വേവ ചിത്തസ്സ ച അഭിമദ്ദനവസേനുപ്പാദനത്ഥേന ദള്ഹം ആയാസനട്ഠേന ഉപായാസോ. ഏത്ഥ ച അനേകവാരം പവത്തിത്വാ സത്തേ അജ്ഝോത്ഥരിത്വാ സീസം ഉക്ഖിപിതും അദത്വാ അനയബ്യസനനിപ്ഫാദനേന കോധൂപായാസസ്സ ഊമിസദിസതാ ദട്ഠബ്ബാ. തഥാ കാമഗുണാ കിലേസാഭിഭൂതേ സത്തേ മാനേ വിയ രൂപാദിവിസയസങ്ഖാതേ അത്തനി സംസാരേത്വാ യഥാ തതോ ബഹിഭൂതേ നേക്ഖമ്മേ ചിത്തമ്പി ന ഉപ്പജ്ജതി, ഏവം ആവട്ടേത്വാ ബ്യസനാപാദനേന ആവട്ടസദിസതാ ദട്ഠബ്ബാ. യദാ പന ഗാഹരക്ഖസോ ആരക്ഖരഹിതം അത്തനോ ഗോചരഭൂമിഗതം പുരിസം അഭിഭുയ്യ ഗഹേത്വാ അഗോചരേ ഠിതമ്പി ഗോചരം നേത്വാ ഭേരവരൂപദസ്സനാദിനാ അത്തനോ ഉപക്കമം കാതും അസമത്ഥം കത്വാ അന്വാവിസിത്വാ വണ്ണബലഭോഗആയുസുഖേഹി വിയോജേത്വാ മഹന്തം അനയബ്യസനം ആപാദേതി, ഏവം മാതുഗാമോപി യോനിസോമനസികാരരഹിതം അവീരപുരിസം അത്തനോ രൂപാദീഹി പലോഭനവസേന അഭിഭുയ്യ ഗഹേത്വാ വാ വീരജാതിയമ്പി ഇത്ഥികുത്തഭൂതേഹി അത്തനോ ഹാവഭാവവിലാസേഹി ഇത്ഥിമായായ അന്വാവിസിത്വാ വാ അവസം അത്തനോ ഉപകാരധമ്മേ സീലാദയോ സമ്പാദേതും അസമത്ഥം കരോന്തോ ഗുണവണ്ണാദീഹി വിയോജേത്വാ മഹന്തം അനയബ്യസനം ആപാദേതി, ഏവം മാതുഗാമസ്സ ഗാഹരക്ഖസസദിസതാ ദട്ഠബ്ബാ. ഊമിഭയന്തി ലക്ഖണവചനം . യഥാ ഹി ഊമി ഭായിതബ്ബട്ഠേന ഭയം, ഏവം ആവട്ടഗാഹരക്ഖസാപീതി ഊമിആദിഭയേന സഭയന്തി അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. അന്തം അവസാനം ഗതോ, ഏവം പാരം നിബ്ബാനം ഗതോതി വുച്ചതി.

    Ūmibhayanti ettha bhāyati etasmāti bhayaṃ, ūmīva bhayaṃ ūmibhayaṃ. Kujjhanaṭṭhena kodho. Sveva cittassa ca abhimaddanavasenuppādanatthena daḷhaṃ āyāsanaṭṭhena upāyāso. Ettha ca anekavāraṃ pavattitvā satte ajjhottharitvā sīsaṃ ukkhipituṃ adatvā anayabyasananipphādanena kodhūpāyāsassa ūmisadisatā daṭṭhabbā. Tathā kāmaguṇā kilesābhibhūte satte māne viya rūpādivisayasaṅkhāte attani saṃsāretvā yathā tato bahibhūte nekkhamme cittampi na uppajjati, evaṃ āvaṭṭetvā byasanāpādanena āvaṭṭasadisatā daṭṭhabbā. Yadā pana gāharakkhaso ārakkharahitaṃ attano gocarabhūmigataṃ purisaṃ abhibhuyya gahetvā agocare ṭhitampi gocaraṃ netvā bheravarūpadassanādinā attano upakkamaṃ kātuṃ asamatthaṃ katvā anvāvisitvā vaṇṇabalabhogaāyusukhehi viyojetvā mahantaṃ anayabyasanaṃ āpādeti, evaṃ mātugāmopi yonisomanasikārarahitaṃ avīrapurisaṃ attano rūpādīhi palobhanavasena abhibhuyya gahetvā vā vīrajātiyampi itthikuttabhūtehi attano hāvabhāvavilāsehi itthimāyāya anvāvisitvā vā avasaṃ attano upakāradhamme sīlādayo sampādetuṃ asamatthaṃ karonto guṇavaṇṇādīhi viyojetvā mahantaṃ anayabyasanaṃ āpādeti, evaṃ mātugāmassa gāharakkhasasadisatā daṭṭhabbā. Ūmibhayanti lakkhaṇavacanaṃ . Yathā hi ūmi bhāyitabbaṭṭhena bhayaṃ, evaṃ āvaṭṭagāharakkhasāpīti ūmiādibhayena sabhayanti attho veditabbo. Antaṃ avasānaṃ gato, evaṃ pāraṃ nibbānaṃ gatoti vuccati.

    പഠമസമുദ്ദസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൧. പഠമസമുദ്ദസുത്തം • 1. Paṭhamasamuddasuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧. പഠമസമുദ്ദസുത്തവണ്ണനാ • 1. Paṭhamasamuddasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact