| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya |
๓. ปฐมสํวาสสุตฺตํ
3. Paṭhamasaṃvāsasuttaṃ
๕๓. เอกํ สมยํ ภควา อนฺตรา จ มธุรํ อนฺตรา จ เวรญฺชํ อทฺธานมคฺคปฺปฎิปโนฺน โหติฯ สมฺพหุลาปิ โข คหปตี จ คหปตานิโย จ อนฺตรา จ มธุรํ อนฺตรา จ เวรญฺชํ อทฺธานมคฺคปฺปฎิปนฺนา โหนฺติฯ อถ โข ภควา มคฺคา โอกฺกมฺม อญฺญตรสฺมิํ รุกฺขมูเล ( ) 1 นิสีทิฯ อทฺทสํสุ โข คหปตี จ คหปตานิโย จ ภควนฺตํ อญฺญตรสฺมิํ รุกฺขมูเล นิสินฺนํฯ ทิสฺวา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสิเนฺน โข เต คหปตี จ คหปตานิโย จ ภควา เอตทโวจ –
53. Ekaṃ samayaṃ bhagavā antarā ca madhuraṃ antarā ca verañjaṃ addhānamaggappaṭipanno hoti. Sambahulāpi kho gahapatī ca gahapatāniyo ca antarā ca madhuraṃ antarā ca verañjaṃ addhānamaggappaṭipannā honti. Atha kho bhagavā maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle ( ) 2 nisīdi. Addasaṃsu kho gahapatī ca gahapatāniyo ca bhagavantaṃ aññatarasmiṃ rukkhamūle nisinnaṃ. Disvā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho te gahapatī ca gahapatāniyo ca bhagavā etadavoca –
‘‘จตฺตาโรเม, คหปตโย, สํวาสาฯ กตเม จตฺตาโร? ฉโว ฉวาย สทฺธิํ สํวสติ, ฉโว เทวิยา สทฺธิํ สํวสติ, เทโว ฉวาย สทฺธิํ สํวสติ, เทโว เทวิยา สทฺธิํ สํวสติฯ
‘‘Cattārome, gahapatayo, saṃvāsā. Katame cattāro? Chavo chavāya saddhiṃ saṃvasati, chavo deviyā saddhiṃ saṃvasati, devo chavāya saddhiṃ saṃvasati, devo deviyā saddhiṃ saṃvasati.
‘‘กถญฺจ, คหปตโย, ฉโว ฉวาย สทฺธิํ สํวสติ? อิธ , คหปตโย, สามิโก โหติ ปาณาติปาตี อทินฺนาทายี กาเมสุมิจฺฉาจารี มุสาวาที สุราเมรยมชฺชปมาทฎฺฐายี ทุสฺสีโล ปาปธโมฺม มเจฺฉรมลปริยุฎฺฐิเตน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ อโกฺกสกปริภาสโก สมณพฺราหฺมณานํ ; ภริยาปิสฺส โหติ ปาณาติปาตินี อทินฺนาทายินี กาเมสุมิจฺฉาจารินี มุสาวาทินี สุราเมรยมชฺชปมาทฎฺฐายินี ทุสฺสีลา ปาปธมฺมา มเจฺฉรมลปริยุฎฺฐิเตน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ อโกฺกสิกปริภาสิกา สมณพฺราหฺมณานํฯ เอวํ โข, คหปตโย, ฉโว ฉวาย สทฺธิํ สํวสติฯ
‘‘Kathañca, gahapatayo, chavo chavāya saddhiṃ saṃvasati? Idha , gahapatayo, sāmiko hoti pāṇātipātī adinnādāyī kāmesumicchācārī musāvādī surāmerayamajjapamādaṭṭhāyī dussīlo pāpadhammo maccheramalapariyuṭṭhitena cetasā agāraṃ ajjhāvasati akkosakaparibhāsako samaṇabrāhmaṇānaṃ ; bhariyāpissa hoti pāṇātipātinī adinnādāyinī kāmesumicchācārinī musāvādinī surāmerayamajjapamādaṭṭhāyinī dussīlā pāpadhammā maccheramalapariyuṭṭhitena cetasā agāraṃ ajjhāvasati akkosikaparibhāsikā samaṇabrāhmaṇānaṃ. Evaṃ kho, gahapatayo, chavo chavāya saddhiṃ saṃvasati.
‘‘กถญฺจ , คหปตโย, ฉโว เทวิยา สทฺธิํ สํวสติ? อิธ, คหปตโย, สามิโก โหติ ปาณาติปาตี อทินฺนาทายี กาเมสุมิจฺฉาจารี มุสาวาที สุราเมรยมชฺชปมาทฎฺฐายี ทุสฺสีโล ปาปธโมฺม มเจฺฉรมลปริยุฎฺฐิเตน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ อโกฺกสกปริภาสโก สมณพฺราหฺมณานํ; ภริยา ขฺวสฺส โหติ ปาณาติปาตา ปฎิวิรตา อทินฺนาทานา ปฎิวิรตา กาเมสุมิจฺฉาจารา ปฎิวิรตา มุสาวาทา ปฎิวิรตา สุราเมรยมชฺชปมาทฎฺฐานา ปฎิวิรตา สีลวตี กลฺยาณธมฺมา วิคตมลมเจฺฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ อนโกฺกสิกปริภาสิกา สมณพฺราหฺมณานํฯ เอวํ โข, คหปตโย, ฉโว เทวิยา สทฺธิํ สํวสติฯ
‘‘Kathañca , gahapatayo, chavo deviyā saddhiṃ saṃvasati? Idha, gahapatayo, sāmiko hoti pāṇātipātī adinnādāyī kāmesumicchācārī musāvādī surāmerayamajjapamādaṭṭhāyī dussīlo pāpadhammo maccheramalapariyuṭṭhitena cetasā agāraṃ ajjhāvasati akkosakaparibhāsako samaṇabrāhmaṇānaṃ; bhariyā khvassa hoti pāṇātipātā paṭiviratā adinnādānā paṭiviratā kāmesumicchācārā paṭiviratā musāvādā paṭiviratā surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā sīlavatī kalyāṇadhammā vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati anakkosikaparibhāsikā samaṇabrāhmaṇānaṃ. Evaṃ kho, gahapatayo, chavo deviyā saddhiṃ saṃvasati.
‘‘กถญฺจ, คหปตโย, เทโว ฉวาย สทฺธิํ สํวสติ? อิธ, คหปตโย, สามิโก โหติ ปาณาติปาตา ปฎิวิรโต อทินฺนาทานา ปฎิวิรโต กาเมสุมิจฺฉาจารา ปฎิวิรโต มุสาวาทา ปฎิวิรโต สุราเมรยมชฺชปมาทฎฺฐานา ปฎิวิรโต สีลวา กลฺยาณธโมฺม วิคตมลมเจฺฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ อนโกฺกสกปริภาสโก สมณพฺราหฺมณานํ; ภริยา ขฺวสฺส โหติ ปาณาติปาตินี…เป.… สุราเมรยมชฺชปมาทฎฺฐายินี ทุสฺสีลา ปาปธมฺมา มเจฺฉรมลปริยุฎฺฐิเตน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ อโกฺกสิกปริภาสิกา สมณพฺราหฺมณานํฯ เอวํ โข, คหปตโย, เทโว ฉวาย สทฺธิํ สํวสติฯ
‘‘Kathañca, gahapatayo, devo chavāya saddhiṃ saṃvasati? Idha, gahapatayo, sāmiko hoti pāṇātipātā paṭivirato adinnādānā paṭivirato kāmesumicchācārā paṭivirato musāvādā paṭivirato surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭivirato sīlavā kalyāṇadhammo vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati anakkosakaparibhāsako samaṇabrāhmaṇānaṃ; bhariyā khvassa hoti pāṇātipātinī…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhāyinī dussīlā pāpadhammā maccheramalapariyuṭṭhitena cetasā agāraṃ ajjhāvasati akkosikaparibhāsikā samaṇabrāhmaṇānaṃ. Evaṃ kho, gahapatayo, devo chavāya saddhiṃ saṃvasati.
‘‘กถญฺจ, คหปตโย, เทโว เทวิยา สทฺธิํ สํวสติ? อิธ, คหปตโย, สามิโก โหติ ปาณาติปาตา ปฎิวิรโต…เป.… สีลวา กลฺยาณธโมฺม วิคตมลมเจฺฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ อนโกฺกสกปริภาสโก สมณพฺราหฺมณานํ; ภริยาปิสฺส โหติ ปาณาติปาตา ปฎิวิรตา…เป.… สุราเมรยมชฺชปมาทฎฺฐานา ปฎิวิรตา สีลวตี กลฺยาณธมฺมา วิคตมลมเจฺฉเรน เจตสา อคารํ อชฺฌาวสติ อนโกฺกสิกปริภาสิกา สมณพฺราหฺมณานํฯ เอวํ โข, คหปตโย, เทโว เทวิยา สทฺธิํ สํวสติฯ อิเม โข, คหปตโย, จตฺตาโร สํวาสา’’ติฯ
‘‘Kathañca, gahapatayo, devo deviyā saddhiṃ saṃvasati? Idha, gahapatayo, sāmiko hoti pāṇātipātā paṭivirato…pe… sīlavā kalyāṇadhammo vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati anakkosakaparibhāsako samaṇabrāhmaṇānaṃ; bhariyāpissa hoti pāṇātipātā paṭiviratā…pe… surāmerayamajjapamādaṭṭhānā paṭiviratā sīlavatī kalyāṇadhammā vigatamalamaccherena cetasā agāraṃ ajjhāvasati anakkosikaparibhāsikā samaṇabrāhmaṇānaṃ. Evaṃ kho, gahapatayo, devo deviyā saddhiṃ saṃvasati. Ime kho, gahapatayo, cattāro saṃvāsā’’ti.
‘‘อุโภ จ โหนฺติ ทุสฺสีลา, กทริยา ปริภาสกา;
‘‘Ubho ca honti dussīlā, kadariyā paribhāsakā;
เต โหนฺติ ชานิปตโย, ฉวา สํวาสมาคตาฯ
Te honti jānipatayo, chavā saṃvāsamāgatā.
‘‘สามิโก โหติ ทุสฺสีโล, กทริโย ปริภาสโก;
‘‘Sāmiko hoti dussīlo, kadariyo paribhāsako;
ภริยา สีลวตี โหติ, วทญฺญู วีตมจฺฉรา;
Bhariyā sīlavatī hoti, vadaññū vītamaccharā;
สาปิ เทวี สํวสติ, ฉเวน ปตินา สหฯ
Sāpi devī saṃvasati, chavena patinā saha.
‘‘สามิโก สีลวา โหติ, วทญฺญู วีตมจฺฉโร;
‘‘Sāmiko sīlavā hoti, vadaññū vītamaccharo;
ภริยา โหติ ทุสฺสีลา, กทริยา ปริภาสิกา;
Bhariyā hoti dussīlā, kadariyā paribhāsikā;
สาปิ ฉวา สํวสติ, เทเวน ปตินา สหฯ
Sāpi chavā saṃvasati, devena patinā saha.
‘‘อุโภ สทฺธา วทญฺญู จ, สญฺญตา ธมฺมชีวิโน;
‘‘Ubho saddhā vadaññū ca, saññatā dhammajīvino;
เต โหนฺติ ชานิปตโย, อญฺญมญฺญํ ปิยํวทาฯ
Te honti jānipatayo, aññamaññaṃ piyaṃvadā.
อมิตฺตา ทุมฺมนา โหนฺติ, อุภินฺนํ สมสีลินํฯ
Amittā dummanā honti, ubhinnaṃ samasīlinaṃ.
‘‘อิธ ธมฺมํ จริตฺวาน, สมสีลพฺพตา อุโภ;
‘‘Idha dhammaṃ caritvāna, samasīlabbatā ubho;
นนฺทิโน เทวโลกสฺมิํ, โมทนฺติ กามกามิโน’’ติฯ ตติยํ;
Nandino devalokasmiṃ, modanti kāmakāmino’’ti. tatiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ๓. ปฐมสํวาสสุตฺตวณฺณนา • 3. Paṭhamasaṃvāsasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๓-๔. ปฐมสํวาสสุตฺตาทิวณฺณนา • 3-4. Paṭhamasaṃvāsasuttādivaṇṇanā
