| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya |
៧. បឋមសញ្ចេតនិកសុត្តំ
7. Paṭhamasañcetanikasuttaṃ
‘‘តត្រ, ភិក្ខវេ, តិវិធា កាយកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកា ទុក្ខុទ្រយា ទុក្ខវិបាកា 5 ហោតិ; ចតុព្ពិធា វចីកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកា ទុក្ខុទ្រយា ទុក្ខវិបាកា ហោតិ; តិវិធា មនោកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកា ទុក្ខុទ្រយា ទុក្ខវិបាកា ហោតិ។
‘‘Tatra, bhikkhave, tividhā kāyakammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā 6 hoti; catubbidhā vacīkammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti; tividhā manokammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti.
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, តិវិធា កាយកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកា ទុក្ខុទ្រយា ទុក្ខវិបាកា ហោតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បាណាតិបាតី ហោតិ លុទ្ទោ លោហិតបាណិ ហតបហតេ និវិដ្ឋោ អទយាបន្នោ សព្ពបាណភូតេសុ។
‘‘Kathañca, bhikkhave, tividhā kāyakammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti? Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātī hoti luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno sabbapāṇabhūtesu.
‘‘អទិន្នាទាយី ហោតិ។ យំ តំ បរស្ស បរវិត្តូបករណំ គាមគតំ វា អរញ្ញគតំ វា, តំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទាតា ហោតិ។
‘‘Adinnādāyī hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ gāmagataṃ vā araññagataṃ vā, taṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti.
‘‘កាមេសុមិច្ឆាចារី ហោតិ។ យា តា មាតុរក្ខិតា…បេ.… អន្តមសោ មាលាគុឡបរិក្ខិត្តាបិ , តថារូបាសុ ចារិត្តំ អាបជ្ជិតា ហោតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, តិវិធា កាយកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកា ទុក្ខុទ្រយា ទុក្ខវិបាកា ហោតិ។
‘‘Kāmesumicchācārī hoti. Yā tā māturakkhitā…pe… antamaso mālāguḷaparikkhittāpi , tathārūpāsu cārittaṃ āpajjitā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, tividhā kāyakammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti.
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ចតុព្ពិធា វចីកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកា ទុក្ខុទ្រយា ទុក្ខវិបាកា ហោតិ? ឥធ , ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ មុសាវាទី ហោតិ។ សភគ្គតោ វា បរិសគ្គតោ វា ញាតិមជ្ឈគតោ វា បូគមជ្ឈគតោ វា រាជកុលមជ្ឈគតោ វា អភិនីតោ សក្ខិបុដ្ឋោ ‘ឯហម្ភោ បុរិស, យំ ជានាសិ តំ វទេហី’តិ, សោ អជានំ វា អាហ ‘ជានាមី’តិ, ជានំ វា អាហ ‘ន ជានាមី’តិ, អបស្សំ វា អាហ ‘បស្សាមី’តិ, បស្សំ វា អាហ ‘ន បស្សាមី’តិ, ឥតិ អត្តហេតុ វា បរហេតុ វា អាមិសកិញ្ចិក្ខហេតុ វា សម្បជានមុសា ភាសិតា ហោតិ។
‘‘Kathañca, bhikkhave, catubbidhā vacīkammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti? Idha , bhikkhave, ekacco musāvādī hoti. Sabhaggato vā parisaggato vā ñātimajjhagato vā pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho ‘ehambho purisa, yaṃ jānāsi taṃ vadehī’ti, so ajānaṃ vā āha ‘jānāmī’ti, jānaṃ vā āha ‘na jānāmī’ti, apassaṃ vā āha ‘passāmī’ti, passaṃ vā āha ‘na passāmī’ti, iti attahetu vā parahetu vā āmisakiñcikkhahetu vā sampajānamusā bhāsitā hoti.
‘‘បិសុណវាចោ ហោតិ។ ឥតោ សុត្វា អមុត្រ អក្ខាតា ឥមេសំ ភេទាយ, អមុត្រ វា សុត្វា ឥមេសំ អក្ខាតា អមូសំ ភេទាយ។ ឥតិ សមគ្គានំ វា ភេត្តា ភិន្នានំ វា អនុប្បទាតា វគ្គារាមោ វគ្គរតោ វគ្គនន្ទី, វគ្គករណិំ វាចំ ភាសិតា ហោតិ។
‘‘Pisuṇavāco hoti. Ito sutvā amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya. Iti samaggānaṃ vā bhettā bhinnānaṃ vā anuppadātā vaggārāmo vaggarato vagganandī, vaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘ផរុសវាចោ ហោតិ។ យា សា វាចា អណ្ឌកា កក្កសា បរកដុកា បរាភិសជ្ជនី កោធសាមន្តា។ អសមាធិសំវត្តនិកា, តថារូបិំ វាចំ ភាសិតា ហោតិ។
‘‘Pharusavāco hoti. Yā sā vācā aṇḍakā kakkasā parakaṭukā parābhisajjanī kodhasāmantā. Asamādhisaṃvattanikā, tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘សម្ផប្បលាបី ហោតិ អកាលវាទី អភូតវាទី អនត្ថវាទី អធម្មវាទី អវិនយវាទី, អនិធានវតិំ វាចំ ភាសិតា ហោតិ អកាលេន អនបទេសំ អបរិយន្តវតិំ អនត្ថសំហិតំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ចតុព្ពិធា វចីកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកា ទុក្ខុទ្រយា ទុក្ខវិបាកា ហោតិ។
‘‘Samphappalāpī hoti akālavādī abhūtavādī anatthavādī adhammavādī avinayavādī, anidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā hoti akālena anapadesaṃ apariyantavatiṃ anatthasaṃhitaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, catubbidhā vacīkammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti.
‘‘កថញ្ច , ភិក្ខវេ, តិវិធា មនោកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកា ទុក្ខុទ្រយា ទុក្ខវិបាកា ហោតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ អភិជ្ឈាលុ ហោតិ។ យំ តំ បរស្ស បរវិត្តូបករណំ, តំ អភិជ្ឈាតា ហោតិ – ‘អហោ វត, យំ បរស្ស តំ មម អស្សា’តិ។
‘‘Kathañca , bhikkhave, tividhā manokammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti? Idha, bhikkhave, ekacco abhijjhālu hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ, taṃ abhijjhātā hoti – ‘aho vata, yaṃ parassa taṃ mama assā’ti.
‘‘ព្យាបន្នចិត្តោ ហោតិ បទុដ្ឋមនសង្កប្បោ – ‘ឥមេ សត្តា ហញ្ញន្តុ វា ពជ្ឈន្តុ វា ឧច្ឆិជ្ជន្តុ វា វិនស្សន្តុ វា មា វា អហេសុ’ន្តិ។
‘‘Byāpannacitto hoti paduṭṭhamanasaṅkappo – ‘ime sattā haññantu vā bajjhantu vā ucchijjantu vā vinassantu vā mā vā ahesu’nti.
មិច្ឆាទិដ្ឋិកោ ហោតិ វិបរីតទស្សនោ – ‘នត្ថិ ទិន្នំ…បេ. … យេ ឥមញ្ច លោកំ បរញ្ច លោកំ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា បវេទេន្តី’តិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, តិវិធា មនោកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកា ទុក្ខុទ្រយា ទុក្ខវិបាកា ហោតិ។
Micchādiṭṭhiko hoti viparītadassano – ‘natthi dinnaṃ…pe. … ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. Evaṃ kho, bhikkhave, tividhā manokammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikā dukkhudrayā dukkhavipākā hoti.
‘‘តិវិធ កាយកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ 7 វា, ភិក្ខវេ, សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជន្តិ; ចតុព្ពិធវចីកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ វា, ភិក្ខវេ, សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជន្តិ; តិវិធមនោកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ វា, ភិក្ខវេ, សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជន្តិ។
‘‘Tividha kāyakammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu 8 vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti; catubbidhavacīkammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti; tividhamanokammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti.
‘‘សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, អបណ្ណកោ មណិ ឧទ្ធំខិត្តោ យេន យេនេវ បតិដ្ឋាតិ សុប្បតិដ្ឋិតំយេវ បតិដ្ឋាតិ ; ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, តិវិធកាយកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ វា សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជន្តិ; ចតុព្ពិធវចីកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ វា សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជន្តិ; តិវិធមនោកម្មន្តសន្ទោសព្យាបត្តិ អកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ វា សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា អបាយំ ទុគ្គតិំ វិនិបាតំ និរយំ ឧបបជ្ជន្តីតិ។
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, apaṇṇako maṇi uddhaṃkhitto yena yeneva patiṭṭhāti suppatiṭṭhitaṃyeva patiṭṭhāti ; evamevaṃ kho, bhikkhave, tividhakāyakammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti; catubbidhavacīkammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjanti; tividhamanokammantasandosabyāpatti akusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjantīti.
‘‘នាហំ, ភិក្ខវេ, សញ្ចេតនិកានំ កម្មានំ កតានំ ឧបចិតានំ អប្បដិសំវេទិត្វា ព្យន្តីភាវំ វទាមិ, តញ្ច ខោ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ ឧបបជ្ជេ វា អបរេ វា បរិយាយេ។ ន ត្វេវាហំ, ភិក្ខវេ, សញ្ចេតនិកានំ កម្មានំ កតានំ ឧបចិតានំ អប្បដិសំវេទិត្វា ទុក្ខស្សន្តកិរិយំ វទាមិ។
‘‘Nāhaṃ, bhikkhave, sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ upacitānaṃ appaṭisaṃveditvā byantībhāvaṃ vadāmi, tañca kho diṭṭheva dhamme upapajje vā apare vā pariyāye. Na tvevāhaṃ, bhikkhave, sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ upacitānaṃ appaṭisaṃveditvā dukkhassantakiriyaṃ vadāmi.
‘‘តត្រ, ភិក្ខវេ, តិវិធា កាយកម្មន្តសម្បត្តិ កុសលសញ្ចេតនិកា សុខុទ្រយា សុខវិបាកា ហោតិ; ចតុព្ពិធា វចីកម្មន្តសម្បត្តិ កុសលសញ្ចេតនិកា សុខុទ្រយា សុខវិបាកា ហោតិ; តិវិធា មនោកម្មន្តសម្បត្តិ កុសលសញ្ចេតនិកា សុខុទ្រយា សុខវិបាកា ហោតិ។
‘‘Tatra, bhikkhave, tividhā kāyakammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti; catubbidhā vacīkammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti; tividhā manokammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti.
‘‘កថញ្ច , ភិក្ខវេ, តិវិធា កាយកម្មន្តសម្បត្តិ កុសលសញ្ចេតនិកា សុខុទ្រយា សុខវិបាកា ហោតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ បាណាតិបាតំ បហាយ បាណាតិបាតា បដិវិរតោ ហោតិ និហិតទណ្ឌោ និហិតសត្ថោ លជ្ជី ទយាបន្នោ, សព្ពបាណភូតហិតានុកម្បី វិហរតិ…បេ.…។
‘‘Kathañca , bhikkhave, tividhā kāyakammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti? Idha, bhikkhave, ekacco pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho lajjī dayāpanno, sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati…pe….
‘‘អទិន្នាទានំ បហាយ, អទិន្នាទានា បដិវិរតោ ហោតិ។ យំ តំ បរស្ស បរវិត្តូបករណំ គាមគតំ វា អរញ្ញគតំ វា, ន តំ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទាតា ហោតិ។
‘‘Adinnādānaṃ pahāya, adinnādānā paṭivirato hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ gāmagataṃ vā araññagataṃ vā, na taṃ adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādātā hoti.
‘‘កាមេសុមិច្ឆាចារំ បហាយ, កាមេសុមិច្ឆាចារា បដិវិរតោ ហោតិ។ យា តា មាតុរក្ខិតា …បេ.… អន្តមសោ មាលាគុឡបរិក្ខិត្តាបិ, តថារូបាសុ ន ចារិត្តំ អាបជ្ជិតា ហោតិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, តិវិធា កាយកម្មន្តសម្បត្តិ កុសលសញ្ចេតនិកា សុខុទ្រយា សុខវិបាកា ហោតិ។
‘‘Kāmesumicchācāraṃ pahāya, kāmesumicchācārā paṭivirato hoti. Yā tā māturakkhitā …pe… antamaso mālāguḷaparikkhittāpi, tathārūpāsu na cārittaṃ āpajjitā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, tividhā kāyakammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti.
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, ចតុព្ពិធា វចីកម្មន្តសម្បត្តិ កុសលសញ្ចេតនិកា សុខុទ្រយា សុខវិបាកា ហោតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ មុសាវាទំ បហាយ មុសាវាទា បដិវិរតោ ហោតិ។ សភគ្គតោ វា បរិសគ្គតោ វា ញាតិមជ្ឈគតោ វា បូគមជ្ឈគតោ វា រាជកុលមជ្ឈគតោ វា អភិនីតោ សក្ខិបុដ្ឋោ ‘ឯហម្ភោ បុរិស, យំ ជានាសិ តំ វទេហី’តិ, សោ អជានំ វា អាហ ‘ន ជានាមី’តិ, ជានំ វា អាហ ‘ជានាមី’តិ, អបស្សំ វា អាហ ‘ន បស្សាមី’តិ, បស្សំ វា អាហ ‘បស្សាមី’តិ, ឥតិ អត្តហេតុ វា បរហេតុ វា អាមិសកិញ្ចិក្ខហេតុ វា ន សម្បជានមុសា ភាសិតា ហោតិ។
‘‘Kathañca, bhikkhave, catubbidhā vacīkammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti? Idha, bhikkhave, ekacco musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti. Sabhaggato vā parisaggato vā ñātimajjhagato vā pūgamajjhagato vā rājakulamajjhagato vā abhinīto sakkhipuṭṭho ‘ehambho purisa, yaṃ jānāsi taṃ vadehī’ti, so ajānaṃ vā āha ‘na jānāmī’ti, jānaṃ vā āha ‘jānāmī’ti, apassaṃ vā āha ‘na passāmī’ti, passaṃ vā āha ‘passāmī’ti, iti attahetu vā parahetu vā āmisakiñcikkhahetu vā na sampajānamusā bhāsitā hoti.
‘‘បិសុណំ វាចំ បហាយ, បិសុណាយ វាចាយ បដិវិរតោ ហោតិ – ន ឥតោ សុត្វា អមុត្រ អក្ខាតា ឥមេសំ ភេទាយ, អមុត្រ វា សុត្វា ន ឥមេសំ អក្ខាតា អមូសំ ភេទាយ។ ឥតិ ភិន្នានំ វា សន្ធាតា សហិតានំ វា អនុប្បទាតា សមគ្គារាមោ សមគ្គរតោ សមគ្គនន្ទិំ, សមគ្គករណិំ វាចំ ភាសិតា ហោតិ។
‘‘Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya, pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti – na ito sutvā amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya. Iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandiṃ, samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘ផរុសំ វាចំ បហាយ, ផរុសាយ វាចាយ បដិវិរតោ ហោតិ។ យា សា វាចា នេលា កណ្ណសុខា បេមនីយា ហទយង្គមា បោរី ពហុជនកន្តា ពហុជនមនាបា, តថារូបិំ វាចំ ភាសិតា ហោតិ។
‘‘Pharusaṃ vācaṃ pahāya, pharusāya vācāya paṭivirato hoti. Yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā, tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti.
‘‘សម្ផប្បលាបំ បហាយ, សម្ផប្បលាបា បដិវិរតោ ហោតិ កាលវាទី ភូតវាទី អត្ថវាទី ធម្មវាទី វិនយវាទី, និធានវតិំ វាចំ ភាសិតា ហោតិ កាលេន សាបទេសំ បរិយន្តវតិំ អត្ថសំហិតំ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, ចតុព្ពិធា វចីកម្មន្តសម្បត្តិ កុសលសញ្ចេតនិកា សុខុទ្រយា សុខវិបាកា ហោតិ។
‘‘Samphappalāpaṃ pahāya, samphappalāpā paṭivirato hoti kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī, nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā hoti kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, catubbidhā vacīkammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti.
‘‘កថញ្ច, ភិក្ខវេ, តិវិធា មនោកម្មន្តសម្បត្តិ កុសលសញ្ចេតនិកា សុខុទ្រយា សុខវិបាកា ហោតិ? ឥធ, ភិក្ខវេ, ឯកច្ចោ អនភិជ្ឈាលុ ហោតិ។ យំ តំ បរស្ស បរវិត្តូបករណំ តំ អនភិជ្ឈាតា ហោតិ – ‘អហោ វត, យំ បរស្ស តំ មមស្សា’តិ។
‘‘Kathañca, bhikkhave, tividhā manokammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti? Idha, bhikkhave, ekacco anabhijjhālu hoti. Yaṃ taṃ parassa paravittūpakaraṇaṃ taṃ anabhijjhātā hoti – ‘aho vata, yaṃ parassa taṃ mamassā’ti.
‘‘អព្យាបន្នចិត្តោ ហោតិ អប្បទុដ្ឋមនសង្កប្បោ – ‘ឥមេ សត្តា អវេរា ហោន្តុ អព្យាបជ្ជា អនីឃា, សុខី អត្តានំ បរិហរន្តូ’តិ។
‘‘Abyāpannacitto hoti appaduṭṭhamanasaṅkappo – ‘ime sattā averā hontu abyāpajjā anīghā, sukhī attānaṃ pariharantū’ti.
‘‘សម្មាទិដ្ឋិកោ ហោតិ អវិបរីតទស្សនោ – ‘អត្ថិ ទិន្នំ, អត្ថិ យិដ្ឋំ…បេ.… យេ ឥមញ្ច លោកំ បរញ្ច លោកំ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា បវេទេន្តី’តិ។ ឯវំ ខោ, ភិក្ខវេ, តិវិធា មនោកម្មន្តសម្បត្តិ កុសលសញ្ចេតនិកា សុខុទ្រយា សុខវិបាកា ហោតិ។
‘‘Sammādiṭṭhiko hoti aviparītadassano – ‘atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ…pe… ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. Evaṃ kho, bhikkhave, tividhā manokammantasampatti kusalasañcetanikā sukhudrayā sukhavipākā hoti.
‘‘តិវិធកាយកម្មន្តសម្បត្តិកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ វា, ភិក្ខវេ, សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជន្តិ; ចតុព្ពិធវចីកម្មន្តសម្បត្តិកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ វា, ភិក្ខវេ, សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជន្តិ; តិវិធមនោកម្មន្តសម្បត្តិកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ វា, ភិក្ខវេ, សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជន្តិ។
‘‘Tividhakāyakammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti; catubbidhavacīkammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti; tividhamanokammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā, bhikkhave, sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti.
‘‘សេយ្យថាបិ, ភិក្ខវេ, អបណ្ណកោ មណិ ឧទ្ធំខិត្តោ យេន យេនេវ បតិដ្ឋាតិ សុប្បតិដ្ឋិតំយេវ បតិដ្ឋាតិ; ឯវមេវំ ខោ, ភិក្ខវេ, តិវិធកាយកម្មន្តសម្បត្តិកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ វា សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជន្តិ; ចតុព្ពិធវចីកម្មន្តសម្បត្តិកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ វា សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជន្តិ; តិវិធមនោកម្មន្តសម្បត្តិកុសលសញ្ចេតនិកាហេតុ វា សត្តា កាយស្ស ភេទា បរំ មរណា សុគតិំ សគ្គំ លោកំ ឧបបជ្ជន្តិ។ នាហំ, ភិក្ខវេ, សញ្ចេតនិកានំ កម្មានំ កតានំ ឧបចិតានំ អប្បដិសំវេទិត្វា ព្យន្តីភាវំ វទាមិ។ តញ្ច ខោ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ ឧបបជ្ជេ វា អបរេ វា បរិយាយេ។ ន ត្វេវាហំ, ភិក្ខវេ, សញ្ចេតនិកានំ កម្មានំ កតានំ ឧបចិតានំ អប្បដិសំវេទិត្វា ទុក្ខស្សន្តកិរិយំ វទាមី’’តិ។ សត្តមំ។ 9
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, apaṇṇako maṇi uddhaṃkhitto yena yeneva patiṭṭhāti suppatiṭṭhitaṃyeva patiṭṭhāti; evamevaṃ kho, bhikkhave, tividhakāyakammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti; catubbidhavacīkammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti; tividhamanokammantasampattikusalasañcetanikāhetu vā sattā kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjanti. Nāhaṃ, bhikkhave, sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ upacitānaṃ appaṭisaṃveditvā byantībhāvaṃ vadāmi. Tañca kho diṭṭheva dhamme upapajje vā apare vā pariyāye. Na tvevāhaṃ, bhikkhave, sañcetanikānaṃ kammānaṃ katānaṃ upacitānaṃ appaṭisaṃveditvā dukkhassantakiriyaṃ vadāmī’’ti. Sattamaṃ. 10
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៧-៨. សញ្ចេតនិកសុត្តទ្វយវណ្ណនា • 7-8. Sañcetanikasuttadvayavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-៥៣៦. បឋមនិរយសគ្គសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-536. Paṭhamanirayasaggasuttādivaṇṇanā
