| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya |
๔. ปฐมสงฺคามสุตฺตํ
4. Paṭhamasaṅgāmasuttaṃ
๑๒๕. สาวตฺถินิทานํฯ อถ โข ราชา มาคโธ อชาตสตฺตุ เวเทหิปุโตฺต จตุรงฺคินิํ เสนํ สนฺนยฺหิตฺวา ราชานํ ปเสนทิํ โกสลํ อพฺภุยฺยาสิ เยน กาสิฯ อโสฺสสิ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล – ‘‘ราชา กิร มาคโธ อชาตสตฺตุ เวเทหิปุโตฺต จตุรงฺคินิํ เสนํ สนฺนยฺหิตฺวา มมํ อพฺภุยฺยาโต เยน กาสี’’ติฯ อถ โข ราชา ปเสนทิ โกสโล จตุรงฺคินิํ เสนํ สนฺนยฺหิตฺวา ราชานํ มาคธํ อชาตสตฺตุํ เวเทหิปุตฺตํ ปจฺจุยฺยาสิ เยน กาสิฯ อถ โข ราชา จ มาคโธ อชาตสตฺตุ เวเทหิปุโตฺต ราชา จ ปเสนทิ โกสโล สงฺคาเมสุํฯ ตสฺมิํ โข ปน สงฺคาเม ราชา มาคโธ อชาตสตฺตุ เวเทหิปุโตฺต ราชานํ ปเสนทิํ โกสลํ ปราเชสิฯ ปราชิโต จ ราชา ปเสนทิ โกสโล สกเมว 1 ราชธานิํ สาวตฺถิํ ปจฺจุยฺยาสิ 2ฯ
125. Sāvatthinidānaṃ. Atha kho rājā māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ abbhuyyāsi yena kāsi. Assosi kho rājā pasenadi kosalo – ‘‘rājā kira māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā mamaṃ abbhuyyāto yena kāsī’’ti. Atha kho rājā pasenadi kosalo caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ paccuyyāsi yena kāsi. Atha kho rājā ca māgadho ajātasattu vedehiputto rājā ca pasenadi kosalo saṅgāmesuṃ. Tasmiṃ kho pana saṅgāme rājā māgadho ajātasattu vedehiputto rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ parājesi. Parājito ca rājā pasenadi kosalo sakameva 3 rājadhāniṃ sāvatthiṃ paccuyyāsi 4.
อถ โข สมฺพหุลา ภิกฺขู ปุพฺพณฺหสมยํ นิวาเสตฺวา ปตฺตจีวรมาทาย สาวตฺถิํ ปิณฺฑาย ปวิสิํสุฯ สาวตฺถิยํ ปิณฺฑาย จริตฺวา ปจฺฉาภตฺตํ ปิณฺฑปาตปฎิกฺกนฺตา เยน ภควา เตนุปสงฺกมิํสุ; อุปสงฺกมิตฺวา ภควนฺตํ อภิวาเทตฺวา เอกมนฺตํ นิสีทิํสุฯ เอกมนฺตํ นิสินฺนา โข เต ภิกฺขู ภควนฺตํ เอตทโวจุํ –
Atha kho sambahulā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pavisiṃsu. Sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ –
‘‘อิธ, ภเนฺต, ราชา มาคโธ อชาตสตฺตุ เวเทหิปุโตฺต จตุรงฺคินิํ เสนํ สนฺนยฺหิตฺวา ราชานํ ปเสนทิํ โกสลํ อพฺภุยฺยาสิ เยน กาสิฯ อโสฺสสิ โข, ภเนฺต, ราชา ปเสนทิ โกสโล – ‘ราชา กิร มาคโธ อชาตสตฺตุ เวเทหิปุโตฺต จตุรงฺคินิํ เสนํ สนฺนยฺหิตฺวา มมํ อพฺภุยฺยาโต เยน กาสี’ติฯ อถ โข, ภเนฺต, ราชา ปเสนทิ โกสโล จตุรงฺคินิํ เสนํ สนฺนยฺหิตฺวา ราชานํ มาคธํ อชาตสตฺตุํ เวเทหิปุตฺตํ ปจฺจุยฺยาสิ เยน กาสิฯ อถ โข, ภเนฺต, ราชา จ มาคโธ อชาตสตฺตุ เวเทหิปุโตฺต ราชา จ ปเสนทิ โกสโล สงฺคาเมสุํฯ ตสฺมิํ โข ปน, ภเนฺต, สงฺคาเม ราชา มาคโธ อชาตสตฺตุ เวเทหิปุโตฺต ราชานํ ปเสนทิํ โกสลํ ปราเชสิฯ ปราชิโต จ, ภเนฺต, ราชา ปเสนทิ โกสโล สกเมว ราชธานิํ สาวตฺถิํ ปจฺจุยฺยาสี’’ติฯ
‘‘Idha, bhante, rājā māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ abbhuyyāsi yena kāsi. Assosi kho, bhante, rājā pasenadi kosalo – ‘rājā kira māgadho ajātasattu vedehiputto caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā mamaṃ abbhuyyāto yena kāsī’ti. Atha kho, bhante, rājā pasenadi kosalo caturaṅginiṃ senaṃ sannayhitvā rājānaṃ māgadhaṃ ajātasattuṃ vedehiputtaṃ paccuyyāsi yena kāsi. Atha kho, bhante, rājā ca māgadho ajātasattu vedehiputto rājā ca pasenadi kosalo saṅgāmesuṃ. Tasmiṃ kho pana, bhante, saṅgāme rājā māgadho ajātasattu vedehiputto rājānaṃ pasenadiṃ kosalaṃ parājesi. Parājito ca, bhante, rājā pasenadi kosalo sakameva rājadhāniṃ sāvatthiṃ paccuyyāsī’’ti.
‘‘ราชา, ภิกฺขเว, มาคโธ อชาตสตฺตุ เวเทหิปุโตฺต ปาปมิโตฺต ปาปสหาโย ปาปสมฺปวโงฺก; ราชา จ โข, ภิกฺขเว, ปเสนทิ โกสโล กลฺยาณมิโตฺต กลฺยาณสหาโย กลฺยาณสมฺปวโงฺกฯ อเชฺชว 5, ภิกฺขเว , ราชา ปเสนทิ โกสโล อิมํ รตฺติํ ทุกฺขํ เสติ ปราชิโต’’ติฯ อิทมโวจ…เป.…
‘‘Rājā, bhikkhave, māgadho ajātasattu vedehiputto pāpamitto pāpasahāyo pāpasampavaṅko; rājā ca kho, bhikkhave, pasenadi kosalo kalyāṇamitto kalyāṇasahāyo kalyāṇasampavaṅko. Ajjeva 6, bhikkhave , rājā pasenadi kosalo imaṃ rattiṃ dukkhaṃ seti parājito’’ti. Idamavoca…pe…
‘‘ชยํ เวรํ ปสวติ, ทุกฺขํ เสติ ปราชิโต;
‘‘Jayaṃ veraṃ pasavati, dukkhaṃ seti parājito;
อุปสโนฺต สุขํ เสติ, หิตฺวา ชยปราชย’’นฺติฯ
Upasanto sukhaṃ seti, hitvā jayaparājaya’’nti.
Footnotes:
Related texts:
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๔. ปฐมสงฺคามสุตฺตวณฺณนา • 4. Paṭhamasaṅgāmasuttavaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๔. ปฐมสงฺคามสุตฺตวณฺณนา • 4. Paṭhamasaṅgāmasuttavaṇṇanā
