Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഭിക്ഖുനീവിഭങ്ഗ • Bhikkhunīvibhaṅga |
൨. സങ്ഘാദിസേസകണ്ഡം (ഭിക്ഖുനീവിഭങ്ഗോ)
2. Saṅghādisesakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgo)
൧. പഠമസങ്ഘാദിസേസസിക്ഖാപദം
1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
ഇമേ ഖോ പനായ്യായോ സത്തരസ സങ്ഘാദിസേസാ
Ime kho panāyyāyo sattarasa saṅghādisesā
ധമ്മാ ഉദ്ദേസം ആഗച്ഛന്തി.
Dhammā uddesaṃ āgacchanti.
൬൭൮. തേന സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരോ ഉപാസകോ ഭിക്ഖുനിസങ്ഘസ്സ ഉദോസിതം 1 ദത്വാ കാലങ്കതോ ഹോതി. തസ്സ ദ്വേ പുത്താ ഹോന്തി – ഏകോ അസ്സദ്ധോ അപ്പസന്നോ, ഏകോ സദ്ധോ പസന്നോ. തേ പേത്തികം സാപതേയ്യം വിഭജിംസു. അഥ ഖോ സോ അസ്സദ്ധോ അപ്പസന്നോ തം സദ്ധം പസന്നം ഏതദവോച – ‘‘അമ്ഹാകം ഉദോസിതോ, തം ഭാജേമാ’’തി. ഏവം വുത്തേ സോ സദ്ധോ പസന്നോ തം അസ്സദ്ധം അപ്പസന്നം ഏതദവോച – ‘‘മായ്യോ, ഏവം അവച. അമ്ഹാകം പിതുനാ ഭിക്ഖുനിസങ്ഘസ്സ ദിന്നോ’’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ സോ അസ്സദ്ധോ അപ്പസന്നോ തം സദ്ധം പസന്നം ഏതദവോച – ‘‘അമ്ഹാകം ഉദോസിതോ, തം ഭാജേമാ’’തി. അഥ ഖോ സോ സദ്ധോ പസന്നോ തം അസ്സദ്ധം അപ്പസന്നം ഏതദവോച – ‘‘മായ്യോ, ഏവം അവച. അമ്ഹാകം പിതുനാ ഭിക്ഖുനിസങ്ഘസ്സ ദിന്നോ’’തി. തതിയമ്പി ഖോ സോ അസ്സദ്ധോ അപ്പസന്നോ തം സദ്ധം പസന്നം ഏതദവോച – ‘‘അമ്ഹാകം ഉദോസിതോ, തം ഭാജേമാ’’തി. അഥ ഖോ സോ സദ്ധോ പസന്നോ – ‘‘സചേ മയ്ഹം ഭവിസ്സതി, അഹമ്പി ഭിക്ഖുനിസങ്ഘസ്സ ദസ്സാമീ’’തി – തം അസ്സദ്ധം അപ്പസന്നം ഏതദവോച – ‘‘ഭാജേമാ’’തി. അഥ ഖോ സോ ഉദോസിതോ തേഹി ഭാജീയമാനോ തസ്സ അസ്സദ്ധസ്സ അപ്പസന്നസ്സ പാപുണാതി 2. അഥ ഖോ സോ അസ്സദ്ധോ അപ്പസന്നോ ഭിക്ഖുനിയോ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതദവോച – ‘‘നിക്ഖമഥായ്യേ, അമ്ഹാകം ഉദോസിതോ’’തി.
678. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññataro upāsako bhikkhunisaṅghassa udositaṃ 3 datvā kālaṅkato hoti. Tassa dve puttā honti – eko assaddho appasanno, eko saddho pasanno. Te pettikaṃ sāpateyyaṃ vibhajiṃsu. Atha kho so assaddho appasanno taṃ saddhaṃ pasannaṃ etadavoca – ‘‘amhākaṃ udosito, taṃ bhājemā’’ti. Evaṃ vutte so saddho pasanno taṃ assaddhaṃ appasannaṃ etadavoca – ‘‘māyyo, evaṃ avaca. Amhākaṃ pitunā bhikkhunisaṅghassa dinno’’ti. Dutiyampi kho so assaddho appasanno taṃ saddhaṃ pasannaṃ etadavoca – ‘‘amhākaṃ udosito, taṃ bhājemā’’ti. Atha kho so saddho pasanno taṃ assaddhaṃ appasannaṃ etadavoca – ‘‘māyyo, evaṃ avaca. Amhākaṃ pitunā bhikkhunisaṅghassa dinno’’ti. Tatiyampi kho so assaddho appasanno taṃ saddhaṃ pasannaṃ etadavoca – ‘‘amhākaṃ udosito, taṃ bhājemā’’ti. Atha kho so saddho pasanno – ‘‘sace mayhaṃ bhavissati, ahampi bhikkhunisaṅghassa dassāmī’’ti – taṃ assaddhaṃ appasannaṃ etadavoca – ‘‘bhājemā’’ti. Atha kho so udosito tehi bhājīyamāno tassa assaddhassa appasannassa pāpuṇāti 4. Atha kho so assaddho appasanno bhikkhuniyo upasaṅkamitvā etadavoca – ‘‘nikkhamathāyye, amhākaṃ udosito’’ti.
ഏവം വുത്തേ ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ തം പുരിസം ഏതദവോച – ‘‘മായ്യോ, ഏവം അവച, തുമ്ഹാകം പിതുനാ ഭിക്ഖുനിസങ്ഘസ്സ ദിന്നോ’’തി. ‘‘ദിന്നോ ന ദിന്നോ’’തി വോഹാരികേ മഹാമത്തേ പുച്ഛിംസു. മഹാമത്താ ഏവമാഹംസു – ‘‘കോ, അയ്യേ, ജാനാതി ഭിക്ഖുനിസങ്ഘസ്സ ദിന്നോ’’തി? ഏവം വുത്തേ ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ തേ മഹാമത്തേ ഏതദവോച – ‘‘അപി നായ്യോ 5 തുമ്ഹേഹി ദിട്ഠം വാ സുതം വാ സക്ഖിം ഠപയിത്വാ ദാനം ദിയ്യമാന’’ന്തി ? അഥ ഖോ തേ മഹാമത്താ – ‘‘സച്ചം ഖോ അയ്യാ ആഹാ’’തി തം ഉദോസിതം ഭിക്ഖുനിസങ്ഘസ്സ അകംസു. അഥ ഖോ സോ പുരിസോ പരാജിതോ ഉജ്ഝായതി ഖിയ്യതി വിപാചേതി – ‘‘അസ്സമണിയോ ഇമാ മുണ്ഡാ ബന്ധകിനിയോ. കഥഞ്ഹി നാമ അമ്ഹാകം ഉദോസിതം അച്ഛിന്ദാപേസ്സന്തീ’’തി! ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ മഹാമത്താനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. മഹാമത്താ തം പുരിസം ദണ്ഡാപേസും. അഥ ഖോ സോ പുരിസോ ദണ്ഡിതോ ഭിക്ഖുനൂപസ്സയസ്സ അവിദൂരേ ആജീവകസേയ്യം കാരാപേത്വാ ആജീവകേ ഉയ്യോജേസി – ‘‘ഏതാ ഭിക്ഖുനിയോ അച്ചാവദഥാ’’തി.
Evaṃ vutte thullanandā bhikkhunī taṃ purisaṃ etadavoca – ‘‘māyyo, evaṃ avaca, tumhākaṃ pitunā bhikkhunisaṅghassa dinno’’ti. ‘‘Dinno na dinno’’ti vohārike mahāmatte pucchiṃsu. Mahāmattā evamāhaṃsu – ‘‘ko, ayye, jānāti bhikkhunisaṅghassa dinno’’ti? Evaṃ vutte thullanandā bhikkhunī te mahāmatte etadavoca – ‘‘api nāyyo 6 tumhehi diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā sakkhiṃ ṭhapayitvā dānaṃ diyyamāna’’nti ? Atha kho te mahāmattā – ‘‘saccaṃ kho ayyā āhā’’ti taṃ udositaṃ bhikkhunisaṅghassa akaṃsu. Atha kho so puriso parājito ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘assamaṇiyo imā muṇḍā bandhakiniyo. Kathañhi nāma amhākaṃ udositaṃ acchindāpessantī’’ti! Thullanandā bhikkhunī mahāmattānaṃ etamatthaṃ ārocesi. Mahāmattā taṃ purisaṃ daṇḍāpesuṃ. Atha kho so puriso daṇḍito bhikkhunūpassayassa avidūre ājīvakaseyyaṃ kārāpetvā ājīvake uyyojesi – ‘‘etā bhikkhuniyo accāvadathā’’ti.
ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ മഹാമത്താനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസി. മഹാമത്താ തം പുരിസം ബന്ധാപേസും. മനുസ്സാ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘പഠമം ഭിക്ഖുനിയോ ഉദോസിതം അച്ഛിന്ദാപേസും, ദുതിയം ദണ്ഡാപേസും, തതിയം ബന്ധാപേസും. ഇദാനി ഘാതാപേസ്സന്തീ’’തി! അസ്സോസും ഖോ ഭിക്ഖുനിയോ തേസം മനുസ്സാനം ഉജ്ഝായന്താനം ഖിയ്യന്താനം വിപാചേന്താനം. യാ താ ഭിക്ഖുനിയോ അപ്പിച്ഛാ…പേ॰… താ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ അയ്യാ ഥുല്ലനന്ദാ ഉസ്സയവാദികാ വിഹരിസ്സതീ’’തി! അഥ ഖോ താ ഭിക്ഖുനിയോ ഭിക്ഖൂനം ഏതമത്ഥം ആരോചേസും…പേ॰… സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ ഉസ്സയവാദികാ വിഹരതീതി. ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ…പേ॰… കഥഞ്ഹി നാമ, ഭിക്ഖവേ, ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ ഉസ്സയവാദികാ വിഹരിസ്സതി! നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ॰… ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനിയോ ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസന്തു –
Thullanandā bhikkhunī mahāmattānaṃ etamatthaṃ ārocesi. Mahāmattā taṃ purisaṃ bandhāpesuṃ. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘paṭhamaṃ bhikkhuniyo udositaṃ acchindāpesuṃ, dutiyaṃ daṇḍāpesuṃ, tatiyaṃ bandhāpesuṃ. Idāni ghātāpessantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhuniyo tesaṃ manussānaṃ ujjhāyantānaṃ khiyyantānaṃ vipācentānaṃ. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ayyā thullanandā ussayavādikā viharissatī’’ti! Atha kho tā bhikkhuniyo bhikkhūnaṃ etamatthaṃ ārocesuṃ…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī ussayavādikā viharatīti. ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī ussayavādikā viharissati! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
൬൭൯. ‘‘യാ പന ഭിക്ഖുനീ ഉസ്സയവാദികാ വിഹരേയ്യ ഗഹപതിനാ വാ ഗഹപതിപുത്തേന വാ ദാസേന വാ കമ്മകാരേന 7 വാ അന്തമസോ സമണപരിബ്ബാജകേനാപി, അയം ഭിക്ഖുനീ പഠമാപത്തികം ധമ്മം ആപന്നാ നിസ്സാരണീയം സങ്ഘാദിസേസ’’ന്തി.
679.‘‘Yā pana bhikkhunī ussayavādikā vihareyya gahapatinā vā gahapatiputtena vā dāsena vā kammakārena 8 vā antamaso samaṇaparibbājakenāpi, ayaṃ bhikkhunī paṭhamāpattikaṃ dhammaṃ āpannā nissāraṇīyaṃ saṅghādisesa’’nti.
൬൮൦. യാ പനാതി യാ യാദിസാ…പേ॰… ഭിക്ഖുനീതി…പേ॰… അയം ഇമസ്മിം അത്ഥേ അധിപ്പേതാ ഭിക്ഖുനീതി.
680.Yā panāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
ഉസ്സയവാദികാ നാമ അഡ്ഡകാരികാ വുച്ചതി.
Ussayavādikā nāma aḍḍakārikā vuccati.
ഗഹപതി നാമ യോ കോചി അഗാരം അജ്ഝാവസതി.
Gahapati nāma yo koci agāraṃ ajjhāvasati.
ഗഹപതിപുത്തോ നാമ യേ കേചി പുത്തഭാതരോ.
Gahapatiputto nāma ye keci puttabhātaro.
ദാസോ നാമ അന്തോജാതോ ധനക്കീതോ കരമരാനീതോ .
Dāso nāma antojāto dhanakkīto karamarānīto .
കമ്മകാരോ നാമ ഭടകോ ആഹതകോ.
Kammakāro nāma bhaṭako āhatako.
സമണപരിബ്ബാജകോ നാമ ഭിക്ഖുഞ്ച ഭിക്ഖുനിഞ്ച സിക്ഖമാനഞ്ച സാമണേരഞ്ച സാമണേരിഞ്ച ഠപേത്വാ യോ കോചി പരിബ്ബാജകസമാപന്നോ.
Samaṇaparibbājako nāma bhikkhuñca bhikkhuniñca sikkhamānañca sāmaṇerañca sāmaṇeriñca ṭhapetvā yo koci paribbājakasamāpanno.
അഡ്ഡം കരിസ്സാമീതി ദുതിയം വാ പരിയേസതി ഗച്ഛതി വാ, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ഏകസ്സ ആരോചേതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. ദുതിയസ്സ ആരോചേതി, ആപത്തി ഥുല്ലച്ചയസ്സ. അഡ്ഡപരിയോസാനേ ആപത്തി സങ്ഘാദിസേസസ്സ.
Aḍḍaṃ karissāmīti dutiyaṃ vā pariyesati gacchati vā, āpatti dukkaṭassa. Ekassa āroceti, āpatti dukkaṭassa. Dutiyassa āroceti, āpatti thullaccayassa. Aḍḍapariyosāne āpatti saṅghādisesassa.
പഠമാപത്തികന്തി സഹ വത്ഥുജ്ഝാചാരാ ആപജ്ജതി അസമനുഭാസനായ.
Paṭhamāpattikanti saha vatthujjhācārā āpajjati asamanubhāsanāya.
നിസ്സാരണീയന്തി സങ്ഘമ്ഹാ നിസ്സാരീയതി.
Nissāraṇīyanti saṅghamhā nissārīyati.
സങ്ഘാദിസേസന്തി സങ്ഘോവ തസ്സാ ആപത്തിയാ മാനത്തം ദേതി മൂലായ പടികസ്സതി അബ്ഭേതി, ന സമ്ബഹുലാ ന ഏകാ ഭിക്ഖുനീ. തേന വുച്ചതി ‘‘സങ്ഘാദിസേസോ’’തി. തസ്സേവ ആപത്തിനികായസ്സ നാമകമ്മം അധിവചനം. തേനപി വുച്ചതി ‘‘സങ്ഘാദിസേസോ’’തി.
Saṅghādisesanti saṅghova tassā āpattiyā mānattaṃ deti mūlāya paṭikassati abbheti, na sambahulā na ekā bhikkhunī. Tena vuccati ‘‘saṅghādiseso’’ti. Tasseva āpattinikāyassa nāmakammaṃ adhivacanaṃ. Tenapi vuccati ‘‘saṅghādiseso’’ti.
൬൮൧. അനാപത്തി മനുസ്സേഹി ആകഡ്ഢീയമാനാ ഗച്ഛതി, ആരക്ഖം യാചതി, അനോദിസ്സ ആചിക്ഖതി, ഉമ്മത്തികായ…പേ॰… ആദികമ്മികായാതി.
681. Anāpatti manussehi ākaḍḍhīyamānā gacchati, ārakkhaṃ yācati, anodissa ācikkhati, ummattikāya…pe… ādikammikāyāti.
പഠമസങ്ഘാദിസേസസിക്ഖാപദം നിട്ഠിതം.
Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഭിക്ഖുനീവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൧. പഠമസങ്ഘാദിസേസസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൧. പഠമസങ്ഘാദിസേസസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൧. പഠമസങ്ഘാദിസേസസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൧. പഠമസങ്ഘാദിസേസസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧. പഠമസങ്ഘാദിസേസസിക്ഖാപദ-അത്ഥയോജനാ • 1. Paṭhamasaṅghādisesasikkhāpada-atthayojanā