Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya

    4. පඨමසරණානිසක්‌කසුත්‌තං

    4. Paṭhamasaraṇānisakkasuttaṃ

    1020. කපිලවත්‌ථුනිදානං . තෙන ඛො පන සමයෙන සරණානි 1 සක්‌කො කාලඞ්‌කතො හොති. සො භගවතා බ්‍යාකතො – ‘‘සොතාපන්‌නො අවිනිපාතධම්‌මො නියතො සම්‌බොධිපරායණො’’ති. තත්‍ර සුදං සම්‌බහුලා සක්‌කා සඞ්‌ගම්‌ම සමාගම්‌ම උජ්‌ඣායන්‌ති ඛීයන්‌ති විපාචෙන්‌ති – ‘‘අච්‌ඡරියං වත, භො, අබ්‌භුතං වත, භො! එත්‌ථ දානි කො න සොතාපන්‌නො භවිස්‌සති! යත්‍ර හි නාම සරණානි සක්‌කො කාලඞ්‌කතො; සො භගවතා බ්‍යාකතො – ‘සොතාපන්‌නො අවිනිපාතධම්‌මො නියතො සම්‌බොධිපරායණො’ති. සරණානි සක්‌කො සික්‌ඛාදුබ්‌බල්‍යමාපාදි, මජ්‌ජපානං අපායී’’ති.

    1020. Kapilavatthunidānaṃ . Tena kho pana samayena saraṇāni 2 sakko kālaṅkato hoti. So bhagavatā byākato – ‘‘sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’’ti. Tatra sudaṃ sambahulā sakkā saṅgamma samāgamma ujjhāyanti khīyanti vipācenti – ‘‘acchariyaṃ vata, bho, abbhutaṃ vata, bho! Ettha dāni ko na sotāpanno bhavissati! Yatra hi nāma saraṇāni sakko kālaṅkato; so bhagavatā byākato – ‘sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’ti. Saraṇāni sakko sikkhādubbalyamāpādi, majjapānaṃ apāyī’’ti.

    අථ ඛො මහානාමො සක්‌කො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නො ඛො මහානාමො සක්‌කො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘ඉධ, භන්‌තෙ, සරණානි සක්‌කො කාලඞ්‌කතො. සො භගවතා බ්‍යාකතො – ‘සොතාපන්‌නො අවිනිපාතධම්‌මො නියතො සම්‌බොධිපරායණො’ති. තත්‍ර සුදං, භන්‌තෙ, සම්‌බහුලා සක්‌කා සඞ්‌ගම්‌ම සමාගම්‌ම උජ්‌ඣායන්‌ති ඛීයන්‌ති විපාචෙන්‌ති – ‘‘අච්‌ඡරියං වත භො, අබ්‌භුතං වත භො! එත්‌ථ දානි කො න සොතපන්‌නො භවිස්‌සති! යත්‍ර හි නාම සරණානි සක්‌කො කාලඞ්‌කතො; සො භගවතා බ්‍යාකතො – ‘සොතාපන්‌නො අවිනිපාතධම්‌මො නියතො සම්‌බොධිපරායණො’ති. සරණානි සක්‌කො සික්‌ඛාදුබ්‌බල්‍යමාපාදි, මජ්‌ජපානං අපායී’’ති.

    Atha kho mahānāmo sakko yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho mahānāmo sakko bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘idha, bhante, saraṇāni sakko kālaṅkato. So bhagavatā byākato – ‘sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’ti. Tatra sudaṃ, bhante, sambahulā sakkā saṅgamma samāgamma ujjhāyanti khīyanti vipācenti – ‘‘acchariyaṃ vata bho, abbhutaṃ vata bho! Ettha dāni ko na sotapanno bhavissati! Yatra hi nāma saraṇāni sakko kālaṅkato; so bhagavatā byākato – ‘sotāpanno avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo’ti. Saraṇāni sakko sikkhādubbalyamāpādi, majjapānaṃ apāyī’’ti.

    ‘‘යො සො, මහානාම, දීඝරත්‌තං උපාසකො බුද්‌ධං සරණං ගතො ධම්‌මං සරණං ගතො සඞ්‌ඝං සරණං ගතො, සො කථං විනිපාතං ගච්‌ඡෙය්‍ය! යඤ්‌හි තං, මහානාම, සම්‌මා වදමානො වදෙය්‍ය – ‘දීඝරත්‌තං උපාසකො බුද්‌ධං සරණං ගතො ධම්‌මං සරණං ගතො සඞ්‌ඝං සරණං ගතො’ති, සරණානි සක්‌කං සම්‌මා වදමානො වදෙය්‍ය. සරණානි , මහානාම, සක්‌කො දීඝරත්‌තං උපාසකො බුද්‌ධං සරණං ගතො ධම්‌මං සරණං ගතො සඞ්‌ඝං සරණං ගතො. සො කථං විනිපාතං ගච්‌ඡෙය්‍ය!

    ‘‘Yo so, mahānāma, dīgharattaṃ upāsako buddhaṃ saraṇaṃ gato dhammaṃ saraṇaṃ gato saṅghaṃ saraṇaṃ gato, so kathaṃ vinipātaṃ gaccheyya! Yañhi taṃ, mahānāma, sammā vadamāno vadeyya – ‘dīgharattaṃ upāsako buddhaṃ saraṇaṃ gato dhammaṃ saraṇaṃ gato saṅghaṃ saraṇaṃ gato’ti, saraṇāni sakkaṃ sammā vadamāno vadeyya. Saraṇāni , mahānāma, sakko dīgharattaṃ upāsako buddhaṃ saraṇaṃ gato dhammaṃ saraṇaṃ gato saṅghaṃ saraṇaṃ gato. So kathaṃ vinipātaṃ gaccheyya!

    ‘‘ඉධ, මහානාම, එකච්‌චො පුග්‌ගලො බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතො හොති – ඉතිපි සො භගවා…පෙ.… සත්‌ථා දෙවමනුස්‌සානං බුද්‌ධො භගවාති. ධම්‌මෙ…පෙ.… සඞ්‌ඝෙ…පෙ.… හාසපඤ්‌ඤො ජවනපඤ්‌ඤො විමුත්‌තියා ච සමන්‌නාගතො. සො ආසවානං ඛයා අනාසවං චෙතොවිමුත්‌තිං පඤ්‌ඤාවිමුත්‌තිං දිට්‌ඨෙව ධම්‌මෙ සයං අභිඤ්‌ඤා සච්‌ඡිකත්‌වා උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. අයම්‌පි ඛො, මහානාම, පුග්‌ගලො පරිමුත්‌තො නිරයා පරිමුත්‌තො තිරච්‌ඡානයොනියා පරිමුත්‌තො පෙත්‌තිවිසයා පරිමුත්‌තො අපායදුග්‌ගතිවිනිපාතා.

    ‘‘Idha, mahānāma, ekacco puggalo buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… hāsapañño javanapañño vimuttiyā ca samannāgato. So āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Ayampi kho, mahānāma, puggalo parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā.

    ‘‘ඉධ පන, මහානාම, එකච්‌චො පුග්‌ගලො බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතො හොති – ඉතිපි සො භගවා…පෙ.… සත්‌ථා දෙවමනුස්‌සානං බුද්‌ධො භගවාති. ධම්‌මෙ…පෙ.… සඞ්‌ඝෙ…පෙ.… හාසපඤ්‌ඤො ජවනපඤ්‌ඤො න ච විමුත්‌තියා සමන්‌නාගතො. සො පඤ්‌චන්‌නං ඔරම්‌භාගියානං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා ඔපපාතිකො හොති තත්‌ථ පරිනිබ්‌බායී අනාවත්‌තිධම්‌මො තස්‌මා 3 ලොකා. අයම්‌පි ඛො, මහානාම, පුග්‌ගලො පරිමුත්‌තො නිරයා පරිමුත්‌තො තිරච්‌ඡානයොනියා පරිමුත්‌තො පෙත්‌තිවිසයා පරිමුත්‌තො අපායදුග්‌ගතිවිනිපාතා.

    ‘‘Idha pana, mahānāma, ekacco puggalo buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… hāsapañño javanapañño na ca vimuttiyā samannāgato. So pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā 4 lokā. Ayampi kho, mahānāma, puggalo parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā.

    ‘‘ඉධ පන, මහානාම, එකච්‌චො පුග්‌ගලො බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතො හොති – ඉතිපි සො භගවා…පෙ.… සත්‌ථා දෙවමනුස්‌සානං බුද්‌ධො භගවාති. ධම්‌මෙ…පෙ.… සඞ්‌ඝෙ…පෙ.… න හාසපඤ්‌ඤො න ජවනපඤ්‌ඤො න ච විමුත්‌තියා සමන්‌නාගතො. සො තිණ්‌ණං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා රාගදොසමොහානං තනුත්‌තා සකදාගාමී හොති, සකිදෙව ඉමං ලොකං ආගන්‌ත්‌වා දුක්‌ඛස්‌සන්‌තං කරොති . අයම්‌පි ඛො, මහානාම, පුග්‌ගලො පරිමුත්‌තො නිරයා පරිමුත්‌තො තිරච්‌ඡානයොනියා පරිමුත්‌තො පෙත්‌තිවිසයා පරිමුත්‌තො අපායදුග්‌ගතිවිනිපාතා.

    ‘‘Idha pana, mahānāma, ekacco puggalo buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… na hāsapañño na javanapañño na ca vimuttiyā samannāgato. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti, sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti . Ayampi kho, mahānāma, puggalo parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā.

    ‘‘ඉධ පන, මහානාම, එකච්‌චො පුග්‌ගලො බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතො හොති – ඉතිපි සො භගවා…පෙ.… සත්‌ථා දෙවමනුස්‌සානං බුද්‌ධො භගවාති; ධම්‌මෙ…පෙ.… සඞ්‌ඝෙ…පෙ.… න හාසපඤ්‌ඤො න ජවනපඤ්‌ඤො න ච විමුත්‌තියා සමන්‌නාගතො. සො තිණ්‌ණං සංයොජනානං පරික්‌ඛයා සොතාපන්‌නො හොති අවිනිපාතධම්‌මො නියතො සම්‌බොධිපරායණොති . අයම්‌පි ඛො, මහානාම, පුග්‌ගලො පරිමුත්‌තො නිරයා පරිමුත්‌තො තිරච්‌ඡානයොනියා පරිමුත්‌තො පෙත්‌තිවිසයා පරිමුත්‌තො අපායදුග්‌ගතිවිනිපාතා.

    ‘‘Idha pana, mahānāma, ekacco puggalo buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti; dhamme…pe… saṅghe…pe… na hāsapañño na javanapañño na ca vimuttiyā samannāgato. So tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇoti . Ayampi kho, mahānāma, puggalo parimutto nirayā parimutto tiracchānayoniyā parimutto pettivisayā parimutto apāyaduggativinipātā.

    ‘‘ඉධ පන, මහානාම, එකච්‌චො පුග්‌ගලො න හෙව ඛො බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතො හොති… න ධම්‌මෙ…පෙ.… න සඞ්‌ඝෙ…පෙ.… න හාසපඤ්‌ඤො න ජවනපඤ්‌ඤො න ච විමුත්‌තියා සමන්‌නාගතො. අපි චස්‌ස ඉමෙ ධම්‌මා හොන්‌ති – සද්‌ධින්‌ද්‍රියං, වීරියින්‌ද්‍රියං, සතින්‌ද්‍රියං, සමාධින්‌ද්‍රියං, පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං. තථාගතප්‌පවෙදිතා චස්‌ස ධම්‌මා පඤ්‌ඤාය මත්‌තසො නිජ්‌ඣානං ඛමන්‌ති. අයම්‌පි ඛො, මහානාම, පුග්‌ගලො අගන්‌තා නිරයං අගන්‌තා තිරච්‌ඡානයොනිං අගන්‌තා පෙත්‌තිවිසයං අගන්‌තා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං.

    ‘‘Idha pana, mahānāma, ekacco puggalo na heva kho buddhe aveccappasādena samannāgato hoti… na dhamme…pe… na saṅghe…pe… na hāsapañño na javanapañño na ca vimuttiyā samannāgato. Api cassa ime dhammā honti – saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ. Tathāgatappaveditā cassa dhammā paññāya mattaso nijjhānaṃ khamanti. Ayampi kho, mahānāma, puggalo agantā nirayaṃ agantā tiracchānayoniṃ agantā pettivisayaṃ agantā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ.

    ‘‘ඉධ පන, මහානාම, එකච්‌චො පුග්‌ගලො න හෙව ඛො බුද්‌ධෙ අවෙච්‌චප්‌පසාදෙන සමන්‌නාගතො හොති… න ධම්‌මෙ…පෙ.… න සඞ්‌ඝෙ…පෙ.… න හාසපඤ්‌ඤො න ජවනපඤ්‌ඤො න ච විමුත්‌තියා සමන්‌නාගතො, අපි චස්‌ස ඉමෙ ධම්‌මා හොන්‌ති සද්‌ධින්‌ද්‍රියං…පෙ.… පඤ්‌ඤින්‌ද්‍රියං. තථාගතෙ චස්‌ස සද්‌ධාමත්‌තං හොති පෙමමත්‌තං. අයම්‌පි ඛො, මහානාම, පුග්‌ගලො අගන්‌තා නිරයං අගන්‌තා තිරච්‌ඡානයොනිං අගන්‌තා පෙත්‌තිවිසයං අගන්‌තා අපායං දුග්‌ගතිං විනිපාතං. ඉමෙ චෙපි, මහානාම, මහාසාලා සුභාසිතං දුබ්‌භාසිතං ආජානෙය්‍යුං, ඉමෙ චාහං 5 මහාසාලෙ බ්‍යාකරෙය්‍යං – ‘සොතාපන්‌නා අවිනිපාතධම්‌මා නියතා සම්‌බොධිපරායණා’ති; කිමඞ්‌ගං 6 පන සරණානිං සක්‌කං. සරණානි, මහානාම, සක්‌කො මරණකාලෙ සික්‌ඛං සමාදියී’’ති. චතුත්‌ථං.

    ‘‘Idha pana, mahānāma, ekacco puggalo na heva kho buddhe aveccappasādena samannāgato hoti… na dhamme…pe… na saṅghe…pe… na hāsapañño na javanapañño na ca vimuttiyā samannāgato, api cassa ime dhammā honti saddhindriyaṃ…pe… paññindriyaṃ. Tathāgate cassa saddhāmattaṃ hoti pemamattaṃ. Ayampi kho, mahānāma, puggalo agantā nirayaṃ agantā tiracchānayoniṃ agantā pettivisayaṃ agantā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ. Ime cepi, mahānāma, mahāsālā subhāsitaṃ dubbhāsitaṃ ājāneyyuṃ, ime cāhaṃ 7 mahāsāle byākareyyaṃ – ‘sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyaṇā’ti; kimaṅgaṃ 8 pana saraṇāniṃ sakkaṃ. Saraṇāni, mahānāma, sakko maraṇakāle sikkhaṃ samādiyī’’ti. Catutthaṃ.







    Footnotes:
    1. සරකානි (සී. ස්‍යා. කං. පී.)
    2. sarakāni (sī. syā. kaṃ. pī.)
    3. අස්‌මා (ස්‍යා. කං. පී. ක.)
    4. asmā (syā. kaṃ. pī. ka.)
    5. ඉමෙවාහං (ස්‍යා. කං.), ඉමෙසාහං (ක.)
    6. කිමඞ්‌ග (සී. ස්‍යා. කං. පී.)
    7. imevāhaṃ (syā. kaṃ.), imesāhaṃ (ka.)
    8. kimaṅga (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 4. පඨමසරණානිසක්‌කසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Paṭhamasaraṇānisakkasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 4. පඨමසරණානිසක්‌කසුත්‌තවණ්‌ණනා • 4. Paṭhamasaraṇānisakkasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact