| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಉದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Udāna-aṭṭhakathā |
೩. ಪಠಮಸತ್ತಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Paṭhamasattasuttavaṇṇanā
೬೩. ತತಿಯೇ ಕಾಮೇಸೂತಿ ವತ್ಥುಕಾಮೇಸು। ಅತಿವೇಲನ್ತಿ ವೇಲಂ ಅತಿಕ್ಕಮಿತ್ವಾ। ಸತ್ತಾತಿ ಅಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರಬಹುಲತಾಯ ವಿಜ್ಜಮಾನಮ್ಪಿ ಆದೀನವಂ ಅನೋಲೋಕೇತ್ವಾ ಅಸ್ಸಾದಮೇವ ಸರಿತ್ವಾ ಸಜ್ಜನವಸೇನ ಸತ್ತಾ, ಆಸತ್ತಾ ಲಗ್ಗಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ರತ್ತಾತಿ ವತ್ಥಂ ವಿಯ ರಙ್ಗಜಾತೇನ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವಿಪರಿಣಾಮಕರಣೇನ ಛನ್ದರಾಗೇನ ರತ್ತಾ ಸಾರತ್ತಾ। ಗಿದ್ಧಾತಿ ಅಭಿಕಙ್ಖನಸಭಾವೇನ ಅಭಿಜ್ಝನೇನ ಗಿದ್ಧಾ ಗೇಧಂ ಆಪನ್ನಾ। ಗಧಿತಾತಿ ರಾಗಮುಚ್ಛಿತಾ ವಿಯ ದುಮ್ಮೋಚನೀಯಭಾವೇನ ತತ್ಥ ಪಟಿಬದ್ಧಾ। ಮುಚ್ಛಿತಾತಿ ಕಿಲೇಸವಸೇನ ವಿಸಞ್ಞೀಭೂತಾ ವಿಯ ಅನಞ್ಞಕಿಚ್ಚಾ ಮುಚ್ಛಂ ಮೋಹಂ ಆಪನ್ನಾ। ಅಜ್ಝೋಪನ್ನಾತಿ ಅನಞ್ಞಸಾಧಾರಣೇ ವಿಯ ಕತ್ವಾ ಗಿಲಿತ್ವಾ ಪರಿನಿಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಠಿತಾ। ಸಮ್ಮತ್ತಕಜಾತಾತಿ ಕಾಮೇಸು ಪಾತಬ್ಯತಂ ಆಪಜ್ಜನ್ತಾ ಅಪ್ಪಸುಖವೇದನಾಯ ಸಮ್ಮತ್ತಕಾ ಸುಟ್ಠು ಮತ್ತಕಾ ಜಾತಾ। ‘‘ಸಮ್ಮೋದಕಜಾತಾ’’ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಜಾತಸಮ್ಮೋದನಾ ಉಪ್ಪನ್ನಪಹಂಸಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಬ್ಬೇಹಿಪಿ ಪದೇಹಿ ತೇಸಂ ತಣ್ಹಾಧಿಪನ್ನತಂಯೇವ ವದತಿ। ಏತ್ಥ ಚ ಪಠಮಂ ‘‘ಕಾಮೇಸೂ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಪುನಪಿ ‘‘ಕಾಮೇಸೂ’’ತಿ ವಚನಂ ತೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ತದಧಿಮುತ್ತಿದೀಪನತ್ಥಂ। ತೇನ ಸಬ್ಬಿರಿಯಾಪಥೇಸು ಕಾಮಗುಣಸಮಙ್ಗಿನೋ ಹುತ್ವಾ ತದಾ ವಿಹರಿಂಸೂತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
63. Tatiye kāmesūti vatthukāmesu. Ativelanti velaṃ atikkamitvā. Sattāti ayonisomanasikārabahulatāya vijjamānampi ādīnavaṃ anoloketvā assādameva saritvā sajjanavasena sattā, āsattā laggāti attho. Rattāti vatthaṃ viya raṅgajātena cittassa vipariṇāmakaraṇena chandarāgena rattā sārattā. Giddhāti abhikaṅkhanasabhāvena abhijjhanena giddhā gedhaṃ āpannā. Gadhitāti rāgamucchitā viya dummocanīyabhāvena tattha paṭibaddhā. Mucchitāti kilesavasena visaññībhūtā viya anaññakiccā mucchaṃ mohaṃ āpannā. Ajjhopannāti anaññasādhāraṇe viya katvā gilitvā pariniṭṭhapetvā ṭhitā. Sammattakajātāti kāmesu pātabyataṃ āpajjantā appasukhavedanāya sammattakā suṭṭhu mattakā jātā. ‘‘Sammodakajātā’’tipi pāṭho, jātasammodanā uppannapahaṃsāti attho. Sabbehipi padehi tesaṃ taṇhādhipannataṃyeva vadati. Ettha ca paṭhamaṃ ‘‘kāmesū’’ti vatvā punapi ‘‘kāmesū’’ti vacanaṃ tesaṃ sattānaṃ tadadhimuttidīpanatthaṃ. Tena sabbiriyāpathesu kāmaguṇasamaṅgino hutvā tadā vihariṃsūti dasseti.
ತಸ್ಮಿಞ್ಹಿ ಸಮಯೇ ಠಪೇತ್ವಾ ಅರಿಯಸಾವಕೇ ಸಬ್ಬೇ ಸಾವತ್ಥಿವಾಸಿನೋ ಉಸ್ಸವಂ ಘೋಸೇತ್ವಾ ಯಥಾವಿಭವಂ ಆಪಾನಭೂಮಿಂ ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ ಭುಞ್ಜನ್ತಾ ಪಿವನ್ತಾ ಆವಿ ಚೇವ ರಹೋ ಚ ಕಾಮೇ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಾ ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಪರಿಚಾರೇನ್ತಾ ಕಾಮೇಸು ಪಾತಬ್ಯತಂ ಆಪಜ್ಜಿಂಸು। ಭಿಕ್ಖೂ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಾ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಗೇಹೇ ಆರಾಮುಯ್ಯಾನಾದೀಸು ಚ ಮನುಸ್ಸೇ ಉಸ್ಸವಂ ಘೋಸೇತ್ವಾ ಕಾಮನಿನ್ನೇ ತಥಾ ಪಟಿಪಜ್ಜನ್ತೇ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ವಿಹಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಸಣ್ಹಸುಖುಮಂ ಧಮ್ಮಂ ಲಭಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ…ಪೇ॰… ಕಾಮೇಸು ವಿಹರನ್ತೀ’’ತಿ।
Tasmiñhi samaye ṭhapetvā ariyasāvake sabbe sāvatthivāsino ussavaṃ ghosetvā yathāvibhavaṃ āpānabhūmiṃ sajjetvā bhuñjantā pivantā āvi ceva raho ca kāme paribhuñjantā indriyāni paricārentā kāmesu pātabyataṃ āpajjiṃsu. Bhikkhū sāvatthiyaṃ piṇḍāya carantā tattha tattha gehe ārāmuyyānādīsu ca manusse ussavaṃ ghosetvā kāmaninne tathā paṭipajjante disvā ‘‘vihāraṃ gantvā saṇhasukhumaṃ dhammaṃ labhissāmā’’ti bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Tena vuttaṃ – ‘‘atha kho sambahulā bhikkhū…pe… kāmesu viharantī’’ti.
ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾತಿ ಏತಂ ತೇಸಂ ಮನುಸ್ಸಾನಂ ಆಪಾನಭೂಮಿರಮಣೀಯೇಸು ಮಹಾಪರಿಳಾಹೇಸು ಅನೇಕಾನತ್ಥಾನುಬನ್ಧೇಸು ಘೋರಾಸಯ್ಹಕಟುಕಫಲೇಸು ಕಾಮೇಸು ಅನಾದೀನವದಸ್ಸಿತಂ ಸಬ್ಬಾಕಾರತೋ ವಿದಿತ್ವಾ ಕಾಮಾನಞ್ಚೇವ ಕಿಲೇಸಾನಞ್ಚ ಆದೀನವವಿಭಾವನಂ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ।
Etamatthaṃ viditvāti etaṃ tesaṃ manussānaṃ āpānabhūmiramaṇīyesu mahāpariḷāhesu anekānatthānubandhesu ghorāsayhakaṭukaphalesu kāmesu anādīnavadassitaṃ sabbākārato viditvā kāmānañceva kilesānañca ādīnavavibhāvanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
ತತ್ಥ ಕಾಮೇಸು ಸತ್ತಾತಿ ವತ್ಥುಕಾಮೇಸು ಕಿಲೇಸಕಾಮೇನ ರತ್ತಾ ಮತ್ತಾ ಸತ್ತಾ ವಿಸತ್ತಾ ಲಗ್ಗಾ ಲಗ್ಗಿತಾ ಸಂಯುತ್ತಾ। ಕಾಮಸಙ್ಗಸತ್ತಾತಿ ತಾಯೇವ ಕಾಮಸತ್ತಿಯಾ ವತ್ಥುಕಾಮೇಸು ರಾಗಸಙ್ಗೇನ ಚೇವ ದಿಟ್ಠಿಮಾನದೋಸಅವಿಜ್ಜಾಸಙ್ಗೇಹಿ ಚ ಸತ್ತಾ ಆಸತ್ತಾ। ಸಂಯೋಜನೇ ವಜ್ಜಮಪಸ್ಸಮಾನಾತಿ ಕಮ್ಮವಟ್ಟಂ ವಿಪಾಕವಟ್ಟೇನ, ಭವಾದಿಕೇ ವಾ ಭವನ್ತರಾದೀಹಿ, ಸತ್ತೇ ವಾ ದುಕ್ಖೇಹಿ ಸಂಯೋಜನತೋ ಬನ್ಧನತೋ ಸಂಯೋಜನನಾಮಕೇ ಕಾಮರಾಗಾದಿಕಿಲೇಸಜಾತೇ ಸಂಯೋಜನೀಯೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಅಸ್ಸಾದಾನುಪಸ್ಸಿತಾಯ ವಟ್ಟದುಕ್ಖಮೂಲಭಾವಾದಿಕಂ ವಜ್ಜಂ ದೋಸಂ ಆದೀನವಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತಾ। ನ ಹಿ ಜಾತು ಸಂಯೋಜನಸಙ್ಗಸತ್ತಾ, ಓಘಂ ತರೇಯ್ಯುಂ ವಿಪುಲಂ ಮಹನ್ತನ್ತಿ ಏವಂ ಆದೀನವದಸ್ಸನಾಭಾವೇನ ಸಂಯೋಜನಸಭಾವೇಸು ಸಙ್ಗೇಸು, ಸಂಯೋಜನಸಙ್ಖಾತೇಹಿ ವಾ ಸಙ್ಗೇಹಿ ತೇಸಂ ವಿಸಯೇಸು ತೇಭೂಮಕಧಮ್ಮೇಸು ಸತ್ತಾ ವಿಪುಲವಿಸಯತಾಯ ಅನಾದಿಕಾಲತಾಯ ಚ ವಿಪುಲಂ ವಿತ್ಥಿಣ್ಣಂ ಮಹನ್ತಞ್ಚ ಕಾಮಾದಿಓಘಂ, ಸಂಸಾರೋಘಮೇವ ವಾ ನ ಕದಾಚಿ ತರೇಯ್ಯುಂ, ಏಕಂಸೇನೇವ ತಸ್ಸ ಓಘಸ್ಸ ಪಾರಂ ನ ಗಚ್ಛೇಯ್ಯುನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ।
Tattha kāmesu sattāti vatthukāmesu kilesakāmena rattā mattā sattā visattā laggā laggitā saṃyuttā. Kāmasaṅgasattāti tāyeva kāmasattiyā vatthukāmesu rāgasaṅgena ceva diṭṭhimānadosaavijjāsaṅgehi ca sattā āsattā. Saṃyojane vajjamapassamānāti kammavaṭṭaṃ vipākavaṭṭena, bhavādike vā bhavantarādīhi, satte vā dukkhehi saṃyojanato bandhanato saṃyojananāmake kāmarāgādikilesajāte saṃyojanīyesu dhammesu assādānupassitāya vaṭṭadukkhamūlabhāvādikaṃ vajjaṃ dosaṃ ādīnavaṃ apassantā. Na hi jātu saṃyojanasaṅgasattā, oghaṃ tareyyuṃ vipulaṃ mahantanti evaṃ ādīnavadassanābhāvena saṃyojanasabhāvesu saṅgesu, saṃyojanasaṅkhātehi vā saṅgehi tesaṃ visayesu tebhūmakadhammesu sattā vipulavisayatāya anādikālatāya ca vipulaṃ vitthiṇṇaṃ mahantañca kāmādioghaṃ, saṃsāroghameva vā na kadāci tareyyuṃ, ekaṃseneva tassa oghassa pāraṃ na gaccheyyunti attho.
ತತಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Tatiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಉದಾನಪಾಳಿ • Udānapāḷi / ೩. ಪಠಮಸತ್ತಸುತ್ತಂ • 3. Paṭhamasattasuttaṃ
