| Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཨུདཱན-ཨཊྛཀཐཱ • Udāna-aṭṭhakathā |
༣. པཋམསཏྟསུཏྟཝཎྞནཱ
3. Paṭhamasattasuttavaṇṇanā
༦༣. ཏཏིཡེ ཀཱམེསཱུཏི ཝཏྠུཀཱམེསུ། ཨཏིཝེལནྟི ཝེལཾ ཨཏིཀྐམིཏྭཱ། སཏྟཱཏི ཨཡོནིསོམནསིཀཱརབཧུལཏཱཡ ཝིཛྫམཱནམྤི ཨཱདཱིནཝཾ ཨནོལོཀེཏྭཱ ཨསྶཱདམེཝ སརིཏྭཱ སཛྫནཝསེན སཏྟཱ, ཨཱསཏྟཱ ལགྒཱཏི ཨཏྠོ། རཏྟཱཏི ཝཏྠཾ ཝིཡ རངྒཛཱཏེན ཙིཏྟསྶ ཝིཔརིཎཱམཀརཎེན ཚནྡརཱགེན རཏྟཱ སཱརཏྟཱ། གིདྡྷཱཏི ཨབྷིཀངྑནསབྷཱཝེན ཨབྷིཛ྄ཛྷནེན གིདྡྷཱ གེདྷཾ ཨཱཔནྣཱ། གདྷིཏཱཏི རཱགམུཙྪིཏཱ ཝིཡ དུམྨོཙནཱིཡབྷཱཝེན ཏཏྠ པཊིབདྡྷཱ། མུཙྪིཏཱཏི ཀིལེསཝསེན ཝིསཉྙཱིབྷཱུཏཱ ཝིཡ ཨནཉྙཀིཙྩཱ མུཙྪཾ མོཧཾ ཨཱཔནྣཱ། ཨཛ྄ཛྷོཔནྣཱཏི ཨནཉྙསཱདྷཱརཎེ ཝིཡ ཀཏྭཱ གིལིཏྭཱ པརིནིཊྛཔེཏྭཱ ཋིཏཱ། སམྨཏྟཀཛཱཏཱཏི ཀཱམེསུ པཱཏབྱཏཾ ཨཱཔཛྫནྟཱ ཨཔྤསུཁཝེདནཱཡ སམྨཏྟཀཱ སུཊྛུ མཏྟཀཱ ཛཱཏཱ། ‘‘སམྨོདཀཛཱཏཱ’’ཏིཔི པཱཋོ, ཛཱཏསམྨོདནཱ ཨུཔྤནྣཔཧཾསཱཏི ཨཏྠོ། སབྦེཧིཔི པདེཧི ཏེསཾ ཏཎྷཱདྷིཔནྣཏཾཡེཝ ཝདཏི། ཨེཏྠ ཙ པཋམཾ ‘‘ཀཱམེསཱུ’’ཏི ཝཏྭཱ པུནཔི ‘‘ཀཱམེསཱུ’’ཏི ཝཙནཾ ཏེསཾ སཏྟཱནཾ ཏདདྷིམུཏྟིདཱིཔནཏྠཾ། ཏེན སབྦིརིཡཱཔཐེསུ ཀཱམགུཎསམངྒིནོ ཧུཏྭཱ ཏདཱ ཝིཧརིཾསཱུཏི དསྶེཏི།
63. Tatiye kāmesūti vatthukāmesu. Ativelanti velaṃ atikkamitvā. Sattāti ayonisomanasikārabahulatāya vijjamānampi ādīnavaṃ anoloketvā assādameva saritvā sajjanavasena sattā, āsattā laggāti attho. Rattāti vatthaṃ viya raṅgajātena cittassa vipariṇāmakaraṇena chandarāgena rattā sārattā. Giddhāti abhikaṅkhanasabhāvena abhijjhanena giddhā gedhaṃ āpannā. Gadhitāti rāgamucchitā viya dummocanīyabhāvena tattha paṭibaddhā. Mucchitāti kilesavasena visaññībhūtā viya anaññakiccā mucchaṃ mohaṃ āpannā. Ajjhopannāti anaññasādhāraṇe viya katvā gilitvā pariniṭṭhapetvā ṭhitā. Sammattakajātāti kāmesu pātabyataṃ āpajjantā appasukhavedanāya sammattakā suṭṭhu mattakā jātā. ‘‘Sammodakajātā’’tipi pāṭho, jātasammodanā uppannapahaṃsāti attho. Sabbehipi padehi tesaṃ taṇhādhipannataṃyeva vadati. Ettha ca paṭhamaṃ ‘‘kāmesū’’ti vatvā punapi ‘‘kāmesū’’ti vacanaṃ tesaṃ sattānaṃ tadadhimuttidīpanatthaṃ. Tena sabbiriyāpathesu kāmaguṇasamaṅgino hutvā tadā vihariṃsūti dasseti.
ཏསྨིཉྷི སམཡེ ཋཔེཏྭཱ ཨརིཡསཱཝཀེ སབྦེ སཱཝཏྠིཝཱསིནོ ཨུསྶཝཾ གྷོསེཏྭཱ ཡཐཱཝིབྷཝཾ ཨཱཔཱནབྷཱུམིཾ སཛྫེཏྭཱ བྷུཉྫནྟཱ པིཝནྟཱ ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ ཀཱམེ པརིབྷུཉྫནྟཱ ཨིནྡྲིཡཱནི པརིཙཱརེནྟཱ ཀཱམེསུ པཱཏབྱཏཾ ཨཱཔཛྫིཾསུ། བྷིཀྑཱུ སཱཝཏྠིཡཾ པིཎྜཱཡ ཙརནྟཱ ཏཏྠ ཏཏྠ གེཧེ ཨཱརཱམུཡྻཱནཱདཱིསུ ཙ མནུསྶེ ཨུསྶཝཾ གྷོསེཏྭཱ ཀཱམནིནྣེ ཏཐཱ པཊིཔཛྫནྟེ དིསྭཱ ‘‘ཝིཧཱརཾ གནྟྭཱ སཎྷསུཁུམཾ དྷམྨཾ ལབྷིསྶཱམཱ’’ཏི བྷགཝཏོ ཨེཏམཏྠཾ ཨཱརོཙེསུཾ། ཏེན ཝུཏྟཾ – ‘‘ཨཐ ཁོ སམྦཧུལཱ བྷིཀྑཱུ…པེ॰… ཀཱམེསུ ཝིཧརནྟཱི’’ཏི།
Tasmiñhi samaye ṭhapetvā ariyasāvake sabbe sāvatthivāsino ussavaṃ ghosetvā yathāvibhavaṃ āpānabhūmiṃ sajjetvā bhuñjantā pivantā āvi ceva raho ca kāme paribhuñjantā indriyāni paricārentā kāmesu pātabyataṃ āpajjiṃsu. Bhikkhū sāvatthiyaṃ piṇḍāya carantā tattha tattha gehe ārāmuyyānādīsu ca manusse ussavaṃ ghosetvā kāmaninne tathā paṭipajjante disvā ‘‘vihāraṃ gantvā saṇhasukhumaṃ dhammaṃ labhissāmā’’ti bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Tena vuttaṃ – ‘‘atha kho sambahulā bhikkhū…pe… kāmesu viharantī’’ti.
ཨེཏམཏྠཾ ཝིདིཏྭཱཏི ཨེཏཾ ཏེསཾ མནུསྶཱནཾ ཨཱཔཱནབྷཱུམིརམཎཱིཡེསུ མཧཱཔརིལཱ༹ཧེསུ ཨནེཀཱནཏྠཱནུབནྡྷེསུ གྷོརཱསཡ྄ཧཀཊུཀཕལེསུ ཀཱམེསུ ཨནཱདཱིནཝདསྶིཏཾ སབྦཱཀཱརཏོ ཝིདིཏྭཱ ཀཱམཱནཉྩེཝ ཀིལེསཱནཉྩ ཨཱདཱིནཝཝིབྷཱཝནཾ ཨིམཾ ཨུདཱནཾ ཨུདཱནེསི།
Etamatthaṃ viditvāti etaṃ tesaṃ manussānaṃ āpānabhūmiramaṇīyesu mahāpariḷāhesu anekānatthānubandhesu ghorāsayhakaṭukaphalesu kāmesu anādīnavadassitaṃ sabbākārato viditvā kāmānañceva kilesānañca ādīnavavibhāvanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
ཏཏྠ ཀཱམེསུ སཏྟཱཏི ཝཏྠུཀཱམེསུ ཀིལེསཀཱམེན རཏྟཱ མཏྟཱ སཏྟཱ ཝིསཏྟཱ ལགྒཱ ལགྒིཏཱ སཾཡུཏྟཱ། ཀཱམསངྒསཏྟཱཏི ཏཱཡེཝ ཀཱམསཏྟིཡཱ ཝཏྠུཀཱམེསུ རཱགསངྒེན ཙེཝ དིཊྛིམཱནདོསཨཝིཛྫཱསངྒེཧི ཙ སཏྟཱ ཨཱསཏྟཱ། སཾཡོཛནེ ཝཛྫམཔསྶམཱནཱཏི ཀམྨཝཊྚཾ ཝིཔཱཀཝཊྚེན, བྷཝཱདིཀེ ཝཱ བྷཝནྟརཱདཱིཧི, སཏྟེ ཝཱ དུཀྑེཧི སཾཡོཛནཏོ བནྡྷནཏོ སཾཡོཛནནཱམཀེ ཀཱམརཱགཱདིཀིལེསཛཱཏེ སཾཡོཛནཱིཡེསུ དྷམྨེསུ ཨསྶཱདཱནུཔསྶིཏཱཡ ཝཊྚདུཀྑམཱུལབྷཱཝཱདིཀཾ ཝཛྫཾ དོསཾ ཨཱདཱིནཝཾ ཨཔསྶནྟཱ། ན ཧི ཛཱཏུ སཾཡོཛནསངྒསཏྟཱ, ཨོགྷཾ ཏརེཡྻུཾ ཝིཔུལཾ མཧནྟནྟི ཨེཝཾ ཨཱདཱིནཝདསྶནཱབྷཱཝེན སཾཡོཛནསབྷཱཝེསུ སངྒེསུ, སཾཡོཛནསངྑཱཏེཧི ཝཱ སངྒེཧི ཏེསཾ ཝིསཡེསུ ཏེབྷཱུམཀདྷམྨེསུ སཏྟཱ ཝིཔུལཝིསཡཏཱཡ ཨནཱདིཀཱལཏཱཡ ཙ ཝིཔུལཾ ཝིཏྠིཎྞཾ མཧནྟཉྩ ཀཱམཱདིཨོགྷཾ, སཾསཱརོགྷམེཝ ཝཱ ན ཀདཱཙི ཏརེཡྻུཾ, ཨེཀཾསེནེཝ ཏསྶ ཨོགྷསྶ པཱརཾ ན གཙྪེཡྻུནྟི ཨཏྠོ།
Tattha kāmesu sattāti vatthukāmesu kilesakāmena rattā mattā sattā visattā laggā laggitā saṃyuttā. Kāmasaṅgasattāti tāyeva kāmasattiyā vatthukāmesu rāgasaṅgena ceva diṭṭhimānadosaavijjāsaṅgehi ca sattā āsattā. Saṃyojane vajjamapassamānāti kammavaṭṭaṃ vipākavaṭṭena, bhavādike vā bhavantarādīhi, satte vā dukkhehi saṃyojanato bandhanato saṃyojananāmake kāmarāgādikilesajāte saṃyojanīyesu dhammesu assādānupassitāya vaṭṭadukkhamūlabhāvādikaṃ vajjaṃ dosaṃ ādīnavaṃ apassantā. Na hi jātu saṃyojanasaṅgasattā, oghaṃ tareyyuṃ vipulaṃ mahantanti evaṃ ādīnavadassanābhāvena saṃyojanasabhāvesu saṅgesu, saṃyojanasaṅkhātehi vā saṅgehi tesaṃ visayesu tebhūmakadhammesu sattā vipulavisayatāya anādikālatāya ca vipulaṃ vitthiṇṇaṃ mahantañca kāmādioghaṃ, saṃsāroghameva vā na kadāci tareyyuṃ, ekaṃseneva tassa oghassa pāraṃ na gaccheyyunti attho.
ཏཏིཡསུཏྟཝཎྞནཱ ནིཊྛིཏཱ།
Tatiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / སུཏྟཔིཊཀ • Suttapiṭaka / ཁུདྡཀནིཀཱཡ • Khuddakanikāya / ཨུདཱནཔཱལི༹ • Udānapāḷi / ༣. པཋམསཏྟསུཏྟཾ • 3. Paṭhamasattasuttaṃ
