| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ឥតិវុត្តក-អដ្ឋកថា • Itivuttaka-aṭṭhakathā |
៦. បឋមសេខសុត្តវណ្ណនា
6. Paṭhamasekhasuttavaṇṇanā
១៦. ឆដ្ឋេ សេខស្សាតិ ឯត្ថ កេនដ្ឋេន សេខោ? សេក្ខធម្មបដិលាភតោ សេខោ។ វុត្តញ្ហេតំ –
16. Chaṭṭhe sekhassāti ettha kenaṭṭhena sekho? Sekkhadhammapaṭilābhato sekho. Vuttañhetaṃ –
‘‘កិត្តាវតា នុ ខោ, ភន្តេ, សេខោ ហោតីតិ? ឥធ, ភិក្ខុ, សេខាយ សម្មាទិដ្ឋិយា សមន្នាគតោ ហោតិ…បេ.… សេខេន សម្មាសមាធិនា សមន្នាគតោ ហោតិ។ ឯត្តាវតា ខោ, ភិក្ខុ, សេខោ ហោតី’’តិ (សំ. និ. ៥.១៣)។
‘‘Kittāvatā nu kho, bhante, sekho hotīti? Idha, bhikkhu, sekhāya sammādiṭṭhiyā samannāgato hoti…pe… sekhena sammāsamādhinā samannāgato hoti. Ettāvatā kho, bhikkhu, sekho hotī’’ti (saṃ. ni. 5.13).
អបិច សិក្ខតីតិ សេខោ។ វុត្តម្បិ ចេតំ –
Apica sikkhatīti sekho. Vuttampi cetaṃ –
‘‘សិក្ខតីតិ ខោ, ភិក្ខុ, តស្មា សេខោតិ វុច្ចតិ។ កិញ្ច សិក្ខតិ? អធិសីលម្បិ សិក្ខតិ, អធិចិត្តម្បិ សិក្ខតិ, អធិបញ្ញម្បិ សិក្ខតិ។ សិក្ខតីតិ ខោ, ភិក្ខុ, តស្មា សេខោតិ វុច្ចតី’’តិ (អ. និ. ៣.៨៦)។
‘‘Sikkhatīti kho, bhikkhu, tasmā sekhoti vuccati. Kiñca sikkhati? Adhisīlampi sikkhati, adhicittampi sikkhati, adhipaññampi sikkhati. Sikkhatīti kho, bhikkhu, tasmā sekhoti vuccatī’’ti (a. ni. 3.86).
យោបិ កល្យាណបុថុជ្ជនោ អនុលោមប្បដិបទាយ បរិបូរការី សីលសម្បន្នោ ឥន្ទ្រិយេសុ គុត្តទ្វារោ ភោជនេ មត្តញ្ញូ ជាគរិយានុយោគមនុយុត្តោ បុព្ពរត្តាបររត្តំ ពោធិបក្ខិយានំ ធម្មានំ ភាវនានុយោគមនុយុត្តោ វិហរតិ – ‘‘អជ្ជ វា ស្វេ វា អញ្ញតរំ សាមញ្ញផលំ អធិគមិស្សាមី’’តិ, សោបិ វុច្ចតិ សិក្ខតីតិ សេខោតិ។ ឥមស្មិំ អត្ថេ ន បដិវិជ្ឈន្តោវ សេខោ អធិប្បេតោ, អថ ខោ កល្យាណបុថុជ្ជនោបិ។ អប្បត្តំ មានសំ ឯតេនាតិ អប្បត្តមានសោ។ មានសន្តិ ‘‘អន្តលិក្ខចរោ បាសោ, យ្វាយំ ចរតិ មានសោ’’តិ (សំ. និ. ១.១៥១; មហាវ. ៣៣) ឯត្ថ រាគោ មានសន្តិ វុត្តោ។ ‘‘ចិត្តំ មនោ មានស’’ន្តិ (ធ. ស. ៦៣, ៦៥) ឯត្ថ ចិត្តំ។ ‘‘អប្បត្តមានសោ សេខោ, កាលំ កយិរា ជនេ សុតា’’តិ (សំ. និ. ១.១៥៩) ឯត្ថ អរហត្តំ។ ឥធាបិ អរហត្តមេវ អធិប្បេតំ។ តេន អប្បត្តអរហត្តស្សាតិ វុត្តំ ហោតិ។
Yopi kalyāṇaputhujjano anulomappaṭipadāya paripūrakārī sīlasampanno indriyesu guttadvāro bhojane mattaññū jāgariyānuyogamanuyutto pubbarattāpararattaṃ bodhipakkhiyānaṃ dhammānaṃ bhāvanānuyogamanuyutto viharati – ‘‘ajja vā sve vā aññataraṃ sāmaññaphalaṃ adhigamissāmī’’ti, sopi vuccati sikkhatīti sekhoti. Imasmiṃ atthe na paṭivijjhantova sekho adhippeto, atha kho kalyāṇaputhujjanopi. Appattaṃ mānasaṃ etenāti appattamānaso. Mānasanti ‘‘antalikkhacaro pāso, yvāyaṃ carati mānaso’’ti (saṃ. ni. 1.151; mahāva. 33) ettha rāgo mānasanti vutto. ‘‘Cittaṃ mano mānasa’’nti (dha. sa. 63, 65) ettha cittaṃ. ‘‘Appattamānaso sekho, kālaṃ kayirā jane sutā’’ti (saṃ. ni. 1.159) ettha arahattaṃ. Idhāpi arahattameva adhippetaṃ. Tena appattaarahattassāti vuttaṃ hoti.
អនុត្តរន្តិ សេដ្ឋំ, អសទិសន្តិ អត្ថោ។ ចតូហិ យោគេហិ ខេមំ អនុបទ្ទុតន្តិ យោគក្ខេមំ, អរហត្តមេវ អធិប្បេតំ។ បត្ថយមានស្សាតិ ទ្វេ បត្ថនា តណ្ហាបត្ថនា, កុសលច្ឆន្ទបត្ថនា ច។ ‘‘បត្ថយមានស្ស ហិ ជប្បិតានិ, បវេធិតំ វាបិ បកប្បិតេសូ’’តិ (សុ. និ. ៩០៨; មហានិ. ១៣៧) ឯត្ថ តណ្ហាបត្ថនា។
Anuttaranti seṭṭhaṃ, asadisanti attho. Catūhi yogehi khemaṃ anupaddutanti yogakkhemaṃ, arahattameva adhippetaṃ. Patthayamānassāti dve patthanā taṇhāpatthanā, kusalacchandapatthanā ca. ‘‘Patthayamānassa hi jappitāni, pavedhitaṃ vāpi pakappitesū’’ti (su. ni. 908; mahāni. 137) ettha taṇhāpatthanā.
‘‘ឆិន្នំ បាបិមតោ សោតំ, វិទ្ធស្តំ វិនឡីកតំ;
‘‘Chinnaṃ pāpimato sotaṃ, viddhastaṃ vinaḷīkataṃ;
បាមោជ្ជពហុលា ហោថ, ខេមំ បត្ថេថ ភិក្ខវោ’’តិ។ (ម. និ. ១.៣៥២);
Pāmojjabahulā hotha, khemaṃ patthetha bhikkhavo’’ti. (ma. ni. 1.352);
ឯត្ថ កត្តុកម្យតាកុសលច្ឆន្ទបត្ថនា, អយមេវ ឥធាធិប្បេតា។ តេន បត្ថយមានស្សាតិ តំ យោគក្ខេមំ គន្តុកាមស្ស តន្និន្នស្ស តប្បោណស្ស តប្បព្ភារស្សាតិ អត្ថោ។ វិហរតោតិ ឯកំ ឥរិយាបថទុក្ខំ អញ្ញេន ឥរិយាបថេន វិច្ឆិន្ទិត្វា អបរិបតន្តំ អត្តភាវំ ហរតោ។ អថ វា ‘‘សព្ពេ សង្ខារា អនិច្ចាតិ អធិមុច្ចន្តោ សទ្ធាយ វិហរតី’’តិអាទិនា និទ្ទេសនយេន ចេត្ថ អត្ថោ ទដ្ឋព្ពោ។ អជ្ឈត្តិកន្តិ និយកជ្ឈត្តសង្ខាតេ អជ្ឈត្តេ ភវំ អជ្ឈត្តិកំ។ អង្គន្តិ ការណំ។ ឥតិ ករិត្វាតិ ឯវំ កត្វា។ ន អញ្ញំ ឯកង្គម្បិ សមនុបស្សាមីតិ ឯត្ថ អយំ សង្ខេបត្ថោ – ភិក្ខវេ, អជ្ឈត្តំ អត្តនោ សន្តានេ សមុដ្ឋិតំ ការណន្តិ កត្វា អញ្ញំ ឯកការណម្បិ ន សមនុបស្សាមិ យំ ឯវំ ពហូបការំ, យថយិទំ យោនិសោ មនសិការោតិ ឧបាយមនសិការោ, បថមនសិការោ, អនិច្ចាទីសុ អនិច្ចាទិនយេនេវ មនសិការោ, អនិច្ចានុលោមិកេន វា ចិត្តស្ស អាវដ្ដនា អន្វាវដ្ដនា អាភោគោ សមន្នាហារោ មនសិការោ។ អយំ យោនិសោ មនសិការោ។
Ettha kattukamyatākusalacchandapatthanā, ayameva idhādhippetā. Tena patthayamānassāti taṃ yogakkhemaṃ gantukāmassa tanninnassa tappoṇassa tappabbhārassāti attho. Viharatoti ekaṃ iriyāpathadukkhaṃ aññena iriyāpathena vicchinditvā aparipatantaṃ attabhāvaṃ harato. Atha vā ‘‘sabbe saṅkhārā aniccāti adhimuccanto saddhāya viharatī’’tiādinā niddesanayena cettha attho daṭṭhabbo. Ajjhattikanti niyakajjhattasaṅkhāte ajjhatte bhavaṃ ajjhattikaṃ. Aṅganti kāraṇaṃ. Iti karitvāti evaṃ katvā. Na aññaṃ ekaṅgampi samanupassāmīti ettha ayaṃ saṅkhepattho – bhikkhave, ajjhattaṃ attano santāne samuṭṭhitaṃ kāraṇanti katvā aññaṃ ekakāraṇampi na samanupassāmi yaṃ evaṃ bahūpakāraṃ, yathayidaṃ yoniso manasikāroti upāyamanasikāro, pathamanasikāro, aniccādīsu aniccādinayeneva manasikāro, aniccānulomikena vā cittassa āvaṭṭanā anvāvaṭṭanā ābhogo samannāhāro manasikāro. Ayaṃ yoniso manasikāro.
ឥទានិ យោនិសោ មនសិការស្ស អានុភាវំ ទស្សេតុំ ‘‘យោនិសោ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុ មនសិ ករោន្តោ អកុសលំ បជហតិ, កុសលំ ភាវេតី’’តិ វុត្តំ។ តត្ថ យោនិសោ មនសិ ករោន្តោតិ ‘‘ឥទំ ទុក្ខំ អរិយសច្ចំ, អយំ ទុក្ខសមុទយោ អរិយសច្ចំ, អយំ ទុក្ខនិរោធោ អរិយសច្ចំ, អយំ ទុក្ខនិរោធគាមិនី បដិបទា អរិយសច្ច’’ន្តិ ចតូសុ អរិយសច្ចេសុ យោនិសោ មនសិការំ បវត្តេន្តោ។
Idāni yoniso manasikārassa ānubhāvaṃ dassetuṃ ‘‘yoniso, bhikkhave, bhikkhu manasi karonto akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāvetī’’ti vuttaṃ. Tattha yoniso manasi karontoti ‘‘idaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ, ayaṃ dukkhasamudayo ariyasaccaṃ, ayaṃ dukkhanirodho ariyasaccaṃ, ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasacca’’nti catūsu ariyasaccesu yoniso manasikāraṃ pavattento.
តត្រាយំ អត្ថវិភាវនា – យទិបិ ឥទំ សុត្តំ អវិសេសេន សេក្ខបុគ្គលវសេន អាគតំ, ចតុមគ្គសាធារណវសេន បន សង្ខេបេនេវ កម្មដ្ឋានំ កថយិស្សាម។ យោ ចតុសច្ចកម្មដ្ឋានិកោ យោគាវចរោ ‘‘តណ្ហាវជ្ជា តេភូមកា ខន្ធា ទុក្ខំ, តណ្ហា សមុទយោ, ឧភិន្នំ អប្បវត្តិ និរោធោ, និរោធសម្បាបកោ មគ្គោ’’តិ ឯវំ បុព្ពេ ឯវ អាចរិយសន្តិកេ ឧគ្គហិតចតុសច្ចកម្មដ្ឋានោ។ សោ អបរេន សមយេន វិបស្សនាមគ្គំ សមារុឡ្ហោ សមានោ តេភូមកេ ខន្ធេ ‘‘ឥទំ ទុក្ខ’’ន្តិ យោនិសោ មនសិ ករោតិ, ឧបាយេន បថេន សមន្នាហរតិ ចេវ វិបស្សតិ ច។ វិបស្សនា ហិ ឥធ មនសិការសីសេន វុត្តា។ យា បនាយំ តស្ស ទុក្ខស្ស សមុដ្ឋាបិកា បុរិមភវិកា តណ្ហា, អយំ ទុក្ខសមុទយោតិ យោនិសោ មនសិ ករោតិ។ យស្មា បន ឥទំ ទុក្ខំ, អយញ្ច សមុទយោ ឥទំ ឋានំ បត្វា និរុជ្ឈន្តិ ន បវត្តន្តិ, តស្មា យទិទំ និព្ពានំ នាម , អយំ ទុក្ខនិរោធោតិ យោនិសោ មនសិ ករោតិ។ និរោធសម្បាបកំ អដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ, ‘‘អយំ ទុក្ខនិរោធគាមិនី បដិបទា’’តិ យោនិសោ មនសិ ករោតិ, ឧបាយេន បថេន សមន្នាហរតិ ចេវ វិបស្សតិ ច។
Tatrāyaṃ atthavibhāvanā – yadipi idaṃ suttaṃ avisesena sekkhapuggalavasena āgataṃ, catumaggasādhāraṇavasena pana saṅkhepeneva kammaṭṭhānaṃ kathayissāma. Yo catusaccakammaṭṭhāniko yogāvacaro ‘‘taṇhāvajjā tebhūmakā khandhā dukkhaṃ, taṇhā samudayo, ubhinnaṃ appavatti nirodho, nirodhasampāpako maggo’’ti evaṃ pubbe eva ācariyasantike uggahitacatusaccakammaṭṭhāno. So aparena samayena vipassanāmaggaṃ samāruḷho samāno tebhūmake khandhe ‘‘idaṃ dukkha’’nti yoniso manasi karoti, upāyena pathena samannāharati ceva vipassati ca. Vipassanā hi idha manasikārasīsena vuttā. Yā panāyaṃ tassa dukkhassa samuṭṭhāpikā purimabhavikā taṇhā, ayaṃ dukkhasamudayoti yoniso manasi karoti. Yasmā pana idaṃ dukkhaṃ, ayañca samudayo idaṃ ṭhānaṃ patvā nirujjhanti na pavattanti, tasmā yadidaṃ nibbānaṃ nāma , ayaṃ dukkhanirodhoti yoniso manasi karoti. Nirodhasampāpakaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ, ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti yoniso manasi karoti, upāyena pathena samannāharati ceva vipassati ca.
តត្រាយំ ឧបាយោ – អភិនិវេសោ នាម ខន្ធេ ហោតិ, ន វិវដ្ដេ, តស្មា អយមត្ថោ – ‘‘ឥមស្មិំ កាយេ បថវីធាតុ, អាបោធាតូ’’តិអាទិនា (ទី. និ. ២.៣៧៨) នយេន ចត្តារិ មហាភូតានិ តទនុសារេន ឧបាទារូបានិ ច បរិគ្គហេត្វា ‘‘អយំ រូបក្ខន្ធោ’’តិ វវត្ថបេតិ។ តំ វវត្ថាបយតោ ឧប្បន្នេ តទារម្មណេ ចិត្តចេតសិកធម្មេ ‘‘ឥមេ ចត្តារោ អរូបក្ខន្ធា’’តិ វវត្ថបេតិ។ តតោ ‘‘ឥមេ បញ្ចក្ខន្ធា ទុក្ខ’’ន្តិ វវត្ថបេតិ។ តេ បន សង្ខេបតោ នាមញ្ច រូបញ្ចាតិ ទ្វេ ភាគា ហោន្តិ។ ឥទញ្ច នាមរូបំ សហេតុ សប្បច្ចយំ ឧប្បជ្ជតិ, តស្ស អយំ អវិជ្ជាភវតណ្ហាទិកោ ហេតុ, អយំ អាហារាទិកោ បច្ចយោតិ ហេតុប្បច្ចយេ វវត្ថបេតិ។ សោ តេសំ បច្ចយានញ្ច បច្ចយុប្បន្នានញ្ច យាថាវសរសលក្ខណំ វវត្ថបេត្វា ‘‘ឥមេ ធម្មា អហុត្វា ភវន្តិ, ហុត្វា និរុជ្ឈន្តិ, តស្មា អនិច្ចា’’តិ អនិច្ចលក្ខណំ អារោបេតិ, ‘‘ឧទយព្ពយបដិបីឡិតត្តា ទុក្ខា’’តិ ទុក្ខលក្ខណំ អារោបេតិ, ‘‘អវសវត្តនតោ អនត្តា’’តិ អនត្តលក្ខណំ អារោបេតិ។
Tatrāyaṃ upāyo – abhiniveso nāma khandhe hoti, na vivaṭṭe, tasmā ayamattho – ‘‘imasmiṃ kāye pathavīdhātu, āpodhātū’’tiādinā (dī. ni. 2.378) nayena cattāri mahābhūtāni tadanusārena upādārūpāni ca pariggahetvā ‘‘ayaṃ rūpakkhandho’’ti vavatthapeti. Taṃ vavatthāpayato uppanne tadārammaṇe cittacetasikadhamme ‘‘ime cattāro arūpakkhandhā’’ti vavatthapeti. Tato ‘‘ime pañcakkhandhā dukkha’’nti vavatthapeti. Te pana saṅkhepato nāmañca rūpañcāti dve bhāgā honti. Idañca nāmarūpaṃ sahetu sappaccayaṃ uppajjati, tassa ayaṃ avijjābhavataṇhādiko hetu, ayaṃ āhārādiko paccayoti hetuppaccaye vavatthapeti. So tesaṃ paccayānañca paccayuppannānañca yāthāvasarasalakkhaṇaṃ vavatthapetvā ‘‘ime dhammā ahutvā bhavanti, hutvā nirujjhanti, tasmā aniccā’’ti aniccalakkhaṇaṃ āropeti, ‘‘udayabbayapaṭipīḷitattā dukkhā’’ti dukkhalakkhaṇaṃ āropeti, ‘‘avasavattanato anattā’’ti anattalakkhaṇaṃ āropeti.
ឯវំ តិលក្ខណានិ អារោបេត្វា វិបស្សន្តោ ឧទយព្ពយញាណុប្បត្តិយា ឧប្បន្នេ ឱភាសាទិកេ វិបស្សនុបក្កិលេសេ ‘អមគ្គោ’តិ ឧទយព្ពយញាណមេវ ‘‘អរិយមគ្គស្ស ឧបាយភូតោ បុព្ពភាគមគ្គោ’’តិ មគ្គាមគ្គំ វវត្ថបេត្វា បុន ឧទយព្ពយញាណំ បដិបាដិយា ភង្គញាណាទីនិ ច ឧប្បាទេន្តោ សោតាបត្តិមគ្គាទយោ បាបុណាតិ។ តស្មិំ ខណេ ចត្តារិ សច្ចានិ ឯកប្បដិវេធេនេវ បដិវិជ្ឈតិ, ឯកាភិសមយេន អភិសមេតិ។ តត្ថ ទុក្ខំ បរិញ្ញាបដិវេធេន បដិវិជ្ឈន្តោ, សមុទយំ បហានប្បដិវេធេន បដិវិជ្ឈន្តោ សព្ពំ អកុសលំ បជហតិ, និរោធំ សច្ឆិកិរិយាបដិវេធេន បដិវិជ្ឈន្តោ មគ្គំ ភាវនាបដិវេធេន បដិវិជ្ឈន្តោ សព្ពំ កុសលំ ភាវេតិ។ អរិយមគ្គោ ហិ និប្បរិយាយតោ កុច្ឆិតសលនាទិអត្ថេន កុសលោ, តស្មិញ្ច ភាវិតេ សព្ពេបិ កុសលា អនវជ្ជពោធិបក្ខិយធម្មា ភាវនាបារិបូរិំ គច្ឆន្តីតិ។ ឯវំ យោនិសោ មនសិ ករោន្តោ អកុសលំ បជហតិ, កុសលំ ភាវេតិ។ តថា ហិ វុត្តំ – ‘‘ឥទំ ទុក្ខន្តិ យោនិសោ មនសិ ករោតិ, អយំ ទុក្ខសមុទយោតិ យោនិសោ មនសិ ករោតី’’តិអាទិ (ម. និ. ១.២១)។ អបរម្បិ វុត្តំ ‘‘យោនិសោ មនសិការសម្បន្នស្សេតំ, ភិក្ខវេ, ភិក្ខុនោ បាដិកង្ខំ – អរិយំ អដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ ភាវេស្សតិ, អរិយំ អដ្ឋង្គិកំ មគ្គំ ពហុលីករិស្សតី’’តិ (សំ. និ. ៥.៥៥)។
Evaṃ tilakkhaṇāni āropetvā vipassanto udayabbayañāṇuppattiyā uppanne obhāsādike vipassanupakkilese ‘amaggo’ti udayabbayañāṇameva ‘‘ariyamaggassa upāyabhūto pubbabhāgamaggo’’ti maggāmaggaṃ vavatthapetvā puna udayabbayañāṇaṃ paṭipāṭiyā bhaṅgañāṇādīni ca uppādento sotāpattimaggādayo pāpuṇāti. Tasmiṃ khaṇe cattāri saccāni ekappaṭivedheneva paṭivijjhati, ekābhisamayena abhisameti. Tattha dukkhaṃ pariññāpaṭivedhena paṭivijjhanto, samudayaṃ pahānappaṭivedhena paṭivijjhanto sabbaṃ akusalaṃ pajahati, nirodhaṃ sacchikiriyāpaṭivedhena paṭivijjhanto maggaṃ bhāvanāpaṭivedhena paṭivijjhanto sabbaṃ kusalaṃ bhāveti. Ariyamaggo hi nippariyāyato kucchitasalanādiatthena kusalo, tasmiñca bhāvite sabbepi kusalā anavajjabodhipakkhiyadhammā bhāvanāpāripūriṃ gacchantīti. Evaṃ yoniso manasi karonto akusalaṃ pajahati, kusalaṃ bhāveti. Tathā hi vuttaṃ – ‘‘idaṃ dukkhanti yoniso manasi karoti, ayaṃ dukkhasamudayoti yoniso manasi karotī’’tiādi (ma. ni. 1.21). Aparampi vuttaṃ ‘‘yoniso manasikārasampannassetaṃ, bhikkhave, bhikkhuno pāṭikaṅkhaṃ – ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bhāvessati, ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ bahulīkarissatī’’ti (saṃ. ni. 5.55).
យោនិសោ មនសិការោតិ គាថាយ អយំ សង្ខេបត្ថោ – សិក្ខតិ, សិក្ខាបទានិ តស្ស អត្ថិ, សិក្ខនសីលោតិ វា សេខោ។ សំសារេ ភយំ ឥក្ខតីតិ ភិក្ខុ។ តស្ស សេខស្ស ភិក្ខុនោ ឧត្តមត្ថស្ស អរហត្តស្ស បត្តិយា អធិគមាយ យថា យោនិសោ មនសិការោ, ឯវំ ពហុការោ ពហូបការោ អញ្ញោ កោចិ ធម្មោ នត្ថិ។ កស្មា? យស្មា យោនិសោ ឧបាយេន មនសិការំ បុរក្ខត្វា បទហំ ចតុព្ពិធសម្មប្បធានវសេន បទហន្តោ, ខយំ ទុក្ខស្ស បាបុណេ សំកិលេសវដ្ដទុក្ខស្ស បរិក្ខយំ បរិយោសានំ និព្ពានំ បាបុណេ អធិគច្ឆេយ្យ, តស្មា យោនិសោ មនសិការោ ពហុការោតិ។
Yonisomanasikāroti gāthāya ayaṃ saṅkhepattho – sikkhati, sikkhāpadāni tassa atthi, sikkhanasīloti vā sekho. Saṃsāre bhayaṃ ikkhatīti bhikkhu. Tassa sekhassa bhikkhuno uttamatthassa arahattassa pattiyā adhigamāya yathā yoniso manasikāro, evaṃ bahukāro bahūpakāro añño koci dhammo natthi. Kasmā? Yasmā yoniso upāyena manasikāraṃ purakkhatvā padahaṃ catubbidhasammappadhānavasena padahanto, khayaṃ dukkhassa pāpuṇe saṃkilesavaṭṭadukkhassa parikkhayaṃ pariyosānaṃ nibbānaṃ pāpuṇe adhigaccheyya, tasmā yoniso manasikāro bahukāroti.
ឆដ្ឋសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Chaṭṭhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / ខុទ្ទកនិកាយ • Khuddakanikāya / ឥតិវុត្តកបាឡិ • Itivuttakapāḷi / ៦. បឋមសេខសុត្តំ • 6. Paṭhamasekhasuttaṃ
