| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
೯. ಪಠಮಸೇಖಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
9. Paṭhamasekhasuttavaṇṇanā
೮೯. ನವಮೇ ಆರಮಿತಬ್ಬಟ್ಠೇನ ಕಮ್ಮಂ ಆರಾಮೋ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಕಮ್ಮಾರಾಮೋ, ತಸ್ಸ ಭಾವೋ ಕಮ್ಮಾರಾಮತಾ। ತತ್ಥ ಕಮ್ಮನ್ತಿ ಇತಿಕತ್ತಬ್ಬಂ ಕಮ್ಮಂ ವುಚ್ಚತಿ। ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಚೀವರವಿಚಾರಣಂ ಚೀವರಕಮ್ಮಕರಣಂ ಉಪತ್ಥಮ್ಭನಂ ಪತ್ತತ್ಥವಿಕಅಂಸಬದ್ಧಕಕಾಯಬನ್ಧನಧಮ್ಮಕರಣಆಧಾರಕಪಾದಕಥಲಿಕಸಮ್ಮಜ್ಜನಿಆದೀನಂ ಕರಣನ್ತಿ। ಏಕಚ್ಚೋ ಹಿ ಏತಾನಿ ಕರೋನ್ತೋ ಸಕಲದಿವಸಂ ಏತಾನೇವ ಕರೋತಿ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯೇಸ ಪಟಿಕ್ಖೇಪೋ। ಯೋ ಪನ ಏತೇಸಂ ಕರಣವೇಲಾಯಮೇವ ತಾನಿ ಕರೋತಿ, ಉದ್ದೇಸವೇಲಾಯ ಉದ್ದೇಸಂ ಗಣ್ಹಾತಿ, ಸಜ್ಝಾಯವೇಲಾಯ ಸಜ್ಝಾಯತಿ, ಚೇತಿಯಙ್ಗಣವತ್ತವೇಲಾಯ ಚೇತಿಯಙ್ಗಣವತ್ತಂ ಕರೋತಿ, ಮನಸಿಕಾರವೇಲಾಯ ಮನಸಿಕಾರಂ ಕರೋತಿ, ನ ಸೋ ಕಮ್ಮಾರಾಮೋ ನಾಮ। ಭಸ್ಸಾರಾಮತಾತಿ ಏತ್ಥ ಯೋ ಇತ್ಥಿವಣ್ಣಪುರಿಸವಣ್ಣಾದಿವಸೇನ ಆಲಾಪಸಲ್ಲಾಪಂ ಕರೋನ್ತೋಯೇವ ದಿವಸಞ್ಚ ರತ್ತಿಞ್ಚ ವೀತಿನಾಮೇತಿ, ಏವರೂಪೋ ಭಸ್ಸೇ ಪರಿಯನ್ತಕಾರೀ ನ ಹೋತಿ, ಅಯಂ ಭಸ್ಸಾರಾಮೋ ನಾಮ। ಯೋ ಪನ ರತ್ತಿಮ್ಪಿ ದಿವಸಮ್ಪಿ ಧಮ್ಮಂ ಕಥೇತಿ, ಪಞ್ಹಂ ವಿಸ್ಸಜ್ಜೇತಿ, ಅಯಂ ಅಪ್ಪಭಸ್ಸೋ ಭಸ್ಸೇ ಪರಿಯನ್ತಕಾರೀಯೇವ। ಕಸ್ಮಾ? ‘‘ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದ್ವಯಂ ಕರಣೀಯಂ ಧಮ್ಮೀ ವಾ ಕಥಾ, ಅರಿಯೋ ವಾ ತುಣ್ಹೀಭಾವೋ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೨೭೩; ಉದಾ॰ ೧೨, ೨೮, ೨೯) ವುತ್ತತ್ತಾ।
89. Navame āramitabbaṭṭhena kammaṃ ārāmo etassāti kammārāmo, tassa bhāvo kammārāmatā. Tattha kammanti itikattabbaṃ kammaṃ vuccati. Seyyathidaṃ – cīvaravicāraṇaṃ cīvarakammakaraṇaṃ upatthambhanaṃ pattatthavikaaṃsabaddhakakāyabandhanadhammakaraṇaādhārakapādakathalikasammajjaniādīnaṃ karaṇanti. Ekacco hi etāni karonto sakaladivasaṃ etāneva karoti, taṃ sandhāyesa paṭikkhepo. Yo pana etesaṃ karaṇavelāyameva tāni karoti, uddesavelāya uddesaṃ gaṇhāti, sajjhāyavelāya sajjhāyati, cetiyaṅgaṇavattavelāya cetiyaṅgaṇavattaṃ karoti, manasikāravelāya manasikāraṃ karoti, na so kammārāmo nāma. Bhassārāmatāti ettha yo itthivaṇṇapurisavaṇṇādivasena ālāpasallāpaṃ karontoyeva divasañca rattiñca vītināmeti, evarūpo bhasse pariyantakārī na hoti, ayaṃ bhassārāmo nāma. Yo pana rattimpi divasampi dhammaṃ katheti, pañhaṃ vissajjeti, ayaṃ appabhasso bhasse pariyantakārīyeva. Kasmā? ‘‘Sannipatitānaṃ vo, bhikkhave, dvayaṃ karaṇīyaṃ dhammī vā kathā, ariyo vā tuṇhībhāvo’’ti (ma. ni. 1.273; udā. 12, 28, 29) vuttattā.
ನಿದ್ದಾರಾಮತಾತಿ ಏತ್ಥ ಯೋ ಗಚ್ಛನ್ತೋಪಿ ನಿಸಿನ್ನೋಪಿ ನಿಪನ್ನೋಪಿ ಥಿನಮಿದ್ಧಾಭಿಭೂತೋ ನಿದ್ದಾಯತಿಯೇವ, ಅಯಂ ನಿದ್ದಾರಾಮೋ ನಾಮ। ಯಸ್ಸ ಪನ ಕರಜಕಾಯೇ ಗೇಲಞ್ಞೇನ ಚಿತ್ತಂ ಭವಙ್ಗೇ ಓತರತಿ, ನಾಯಂ ನಿದ್ದಾರಾಮೋ। ತೇನೇವಾಹ – ‘‘ಅಭಿಜಾನಾಮಿ ಖೋ ಪನಾಹಂ, ಅಗ್ಗಿವೇಸ್ಸನ, ಗಿಮ್ಹಾನಂ ಪಚ್ಛಿಮೇ ಮಾಸೇ ಪಚ್ಛಾಭತ್ತಂ ಪಿಣ್ಡಪಾತಪ್ಪಟಿಕ್ಕನ್ತೋ ಚತುಗ್ಗುಣಂ ಸಙ್ಘಾಟಿಂ ಪಞ್ಞಾಪೇತ್ವಾ ದಕ್ಖಿಣೇನ ಪಸ್ಸೇನ ಸತೋ ಸಮ್ಪಜಾನೋ ನಿದ್ದಂ ಓಕ್ಕಮಿತಾ’’ತಿ (ಮ॰ ನಿ॰ ೧.೩೮೭)। ಸಙ್ಗಣಿಕಾರಾಮತಾತಿ ಏತ್ಥ ಯೋ ಏಕಸ್ಸ ದುತಿಯೋ, ದ್ವಿನ್ನಂ ತತಿಯೋ, ತಿಣ್ಣಂ ಚತುತ್ಥೋತಿ ಏವಂ ಸಂಸಟ್ಠೋವ ವಿಹರತಿ, ಏಕಕೋ ಅಸ್ಸಾದಂ ನ ಲಭತಿ, ಅಯಂ ಸಙ್ಗಣಿಕಾರಾಮೋ। ಯೋ ಪನ ಚತೂಸು ಇರಿಯಾಪಥೇಸು ಏಕಕೋವ ಅಸ್ಸಾದಂ ಲಭತಿ, ನಾಯಂ ಸಙ್ಗಣಿಕಾರಾಮೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸೇಖಾನಂ ಪಟಿಲದ್ಧಗುಣಸ್ಸ ಪರಿಹಾನಾಸಮ್ಭವತೋ ‘‘ಉಪರಿಗುಣೇಹೀ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ।
Niddārāmatāti ettha yo gacchantopi nisinnopi nipannopi thinamiddhābhibhūto niddāyatiyeva, ayaṃ niddārāmo nāma. Yassa pana karajakāye gelaññena cittaṃ bhavaṅge otarati, nāyaṃ niddārāmo. Tenevāha – ‘‘abhijānāmi kho panāhaṃ, aggivessana, gimhānaṃ pacchime māse pacchābhattaṃ piṇḍapātappaṭikkanto catugguṇaṃ saṅghāṭiṃ paññāpetvā dakkhiṇena passena sato sampajāno niddaṃ okkamitā’’ti (ma. ni. 1.387). Saṅgaṇikārāmatāti ettha yo ekassa dutiyo, dvinnaṃ tatiyo, tiṇṇaṃ catutthoti evaṃ saṃsaṭṭhova viharati, ekako assādaṃ na labhati, ayaṃ saṅgaṇikārāmo. Yo pana catūsu iriyāpathesu ekakova assādaṃ labhati, nāyaṃ saṅgaṇikārāmo veditabbo. Sekhānaṃ paṭiladdhaguṇassa parihānāsambhavato ‘‘upariguṇehī’’tiādi vuttaṃ.
ಪಠಮಸೇಖಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭhamasekhasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya / ೯. ಪಠಮಸೇಖಸುತ್ತಂ • 9. Paṭhamasekhasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೯. ಪಠಮಸೇಖಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 9. Paṭhamasekhasuttavaṇṇanā
