| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / கங்கா²விதரணீ-அபி⁴னவ-டீகா • Kaṅkhāvitaraṇī-abhinava-ṭīkā |
4. பட²மஸேனாஸனஸிக்கா²பத³வண்ணனா
4. Paṭhamasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
மஞ்சங் வாதி மஸாரகோ, பு³ந்தி³காப³த்³தோ⁴, குளீரபாத³கோ, ஆஹச்சபாத³கோதி இமேஸு சதூஸு யங் கஞ்சி மஞ்சங் வா. பீட²ங் வாதி எத்தா²பி ஏஸேவ நயோ. பி⁴ஸிங் வாதி உண்ணபி⁴ஸி, சோளபி⁴ஸி, வாகபி⁴ஸி, திணபி⁴ஸி, பண்ணபி⁴ஸீதி இமாஸு பஞ்சஸு பி⁴ஸீஸு யங் கஞ்சி பி⁴ஸிங் வா. தேனாஹ ‘‘மஞ்சாதீ³ஸூ’’திஆதி³. தத்த² ‘‘மஞ்சஸங்கே²பேனா’’தி இமினா பீட²ஸங்கே²பங் படிக்கி²பதி. கப்பியசம்மேனாதி மிகா³ஜேளகசம்மேன. எத்த² பன மிக³சம்மே ஏணிமிகோ³, வாதமிகோ³, பஸத³மிகோ³, குருங்க³மிகோ³, மிக³மாதுகோ, ரோஹிதமிகோ³தி ஏதேஸங்யேவ சம்மானி வட்டந்தி, அஞ்ஞேஸங் பன –
Mañcaṃvāti masārako, bundikābaddho, kuḷīrapādako, āhaccapādakoti imesu catūsu yaṃ kañci mañcaṃ vā. Pīṭhaṃ vāti etthāpi eseva nayo. Bhisiṃ vāti uṇṇabhisi, coḷabhisi, vākabhisi, tiṇabhisi, paṇṇabhisīti imāsu pañcasu bhisīsu yaṃ kañci bhisiṃ vā. Tenāha ‘‘mañcādīsū’’tiādi. Tattha ‘‘mañcasaṅkhepenā’’ti iminā pīṭhasaṅkhepaṃ paṭikkhipati. Kappiyacammenāti migājeḷakacammena. Ettha pana migacamme eṇimigo, vātamigo, pasadamigo, kuruṅgamigo, migamātuko, rohitamigoti etesaṃyeva cammāni vaṭṭanti, aññesaṃ pana –
மக்கடோ காளஸீஹோ ச, ஸரபோ⁴ கத³லீமிகோ³;
Makkaṭo kāḷasīho ca, sarabho kadalīmigo;
யே ச வாளமிகா³ கேசி, தேஸங் சம்மங் ந வட்டதீதி. (மஹாவ॰ அட்ட²॰ 259);
Ye ca vāḷamigā keci, tesaṃ cammaṃ na vaṭṭatīti. (mahāva. aṭṭha. 259);
தத்த² வாளமிகா³தி ஸீஹப்³யக்³க⁴அச்ச²தரச்சா². ந கேவலஞ்ச ஏதேயேவ, யேஸங் பன சம்மங் வட்டதீதி வுத்தங், தே ட²பெத்வா அவஸேஸா அந்தமஸோ கோ³மஹிங்ஸஸஸபி³ளாராத³யோபி ஸப்³பே³ இமஸ்மிங் அத்தே² ‘‘வாளமிகா³’’த்வேவ வேதி³தப்³பா³. ஏதேஸஞ்ஹி ஸப்³பே³ஸங் சம்மங் ந வட்டதி. தாலீஸபத்தந்தி ஸுத்³த⁴ங் தமாலபத்தங், அஞ்ஞேன மிஸ்ஸங் பன வட்டதி. திணவாகசோளேஸு அகப்பியங் நாம நத்தி². கிங் பனெத்த² பி³ப்³போ³ஹனே விய நிஸீதி³துஞ்ச நிபஜ்ஜிதுஞ்ச ந வட்டதீதி ஆஹ ‘‘தத்தா²’’திஆதி³. ந கேவலஞ்சேத³மேவாதி ஆஹ ‘‘பமாணபரிச்சே²தோ³பி செத்த² நத்தீ²’’தி, ‘‘எத்தகமேவ காதப்³ப³’’ந்தி பி⁴ஸியா பமாணனியமோபி நத்தீ²தி அத்தோ². மஞ்சபி⁴ஸிபீட²பி⁴ஸிபூ⁴மத்த²ரணபி⁴ஸிசங்கமனபி⁴ஸிபாத³புஞ்ச²னபி⁴ஸீதி ஏதாஸங் பன அனுரூபதோ ஸல்லக்கெ²த்வா அத்தனோ ருசிவஸேன பமாணங் காதப்³ப³ங். அந்தோ ஸங்வேல்லித்வா ப³த்³த⁴ந்தி யதா² வேமஜ்ஜ²ங் ஸங்கி²த்தங் ஹோதி, ஏவங் மஜ்ஜே² ஸுட்டு² வேடெ²த்வா ப³த்³த⁴ங்.
Tattha vāḷamigāti sīhabyagghaacchataracchā. Na kevalañca eteyeva, yesaṃ pana cammaṃ vaṭṭatīti vuttaṃ, te ṭhapetvā avasesā antamaso gomahiṃsasasabiḷārādayopi sabbe imasmiṃ atthe ‘‘vāḷamigā’’tveva veditabbā. Etesañhi sabbesaṃ cammaṃ na vaṭṭati. Tālīsapattanti suddhaṃ tamālapattaṃ, aññena missaṃ pana vaṭṭati. Tiṇavākacoḷesu akappiyaṃ nāma natthi. Kiṃ panettha bibbohane viya nisīdituñca nipajjituñca na vaṭṭatīti āha ‘‘tatthā’’tiādi. Na kevalañcedamevāti āha ‘‘pamāṇaparicchedopi cettha natthī’’ti, ‘‘ettakameva kātabba’’nti bhisiyā pamāṇaniyamopi natthīti attho. Mañcabhisipīṭhabhisibhūmattharaṇabhisicaṅkamanabhisipādapuñchanabhisīti etāsaṃ pana anurūpato sallakkhetvā attano rucivasena pamāṇaṃ kātabbaṃ. Anto saṃvellitvā baddhanti yathā vemajjhaṃ saṃkhittaṃ hoti, evaṃ majjhe suṭṭhu veṭhetvā baddhaṃ.
யே அட்ட² மாஸாதி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ‘‘அவஸ்ஸிகஸங்கேதா’’தி ஏதஸ்ஸேவ விவரணங் ‘‘வஸ்ஸானமாஸாதி ஏவங் அபஞ்ஞாதா’’தி, அப்பதிதா அப்பஸித்³தா⁴தி அத்தோ². ‘‘அஸஞ்ஞிதா’’திபி பாடோ², தத்த² அவிஞ்ஞாதாதி அத்தோ². அட்ட² மாஸாதி சத்தாரோ ஹேமந்திகா, சத்தாரோ கி³ம்ஹிகா மாஸாதி அட்ட² மாஸா. ஓவஸ்ஸகமண்ட³பேதி ஸாகா²மண்ட³பபத³ரமண்ட³பானங் யத்த² கத்த²சி ஓவஸ்ஸகே மண்ட³பே. யத்தா²தி யேஸு ஜனபதே³ஸு. ஸப்³ப³த்தா²தி ஸப்³பே³ஸு ஜனபதே³ஸு . காகாதீ³னங் நிப³த்³த⁴வாஸருக்க²மூலேதி யத்த² து⁴வனிவாஸேன காகா வா குலாலா வா அஞ்ஞே வா ஸகுந்தா குலாவகே கத்வா வஸந்தி, தாதி³ஸஸ்ஸ காகாதீ³னங் நிப³த்³த⁴வாஸஸ்ஸ யஸ்ஸ கஸ்ஸசி ருக்க²ஸ்ஸ ஹெட்டா². யத்த² பன கோ³சரப்பஸுதா ஸகுந்தா விஸ்ஸமித்வா க³ச்ச²ந்தி, தஸ்ஸ ருக்க²ஸ்ஸ மூலே நிக்கி²பிதுங் வட்டதி. ‘‘கதா³சிபீ’’தி இமினா ந கேவலங் வஸ்ஸிகஸங்கேதேயேவாதி த³ஸ்ஸேதி. யத்தா²தி யஸ்மிங் பதே³ஸே. யதா³தி யஸ்மிங் காலே.
Ye aṭṭha māsāti sambandho. ‘‘Avassikasaṅketā’’ti etasseva vivaraṇaṃ ‘‘vassānamāsāti evaṃ apaññātā’’ti, appatitā appasiddhāti attho. ‘‘Asaññitā’’tipi pāṭho, tattha aviññātāti attho. Aṭṭha māsāti cattāro hemantikā, cattāro gimhikā māsāti aṭṭha māsā. Ovassakamaṇḍapeti sākhāmaṇḍapapadaramaṇḍapānaṃ yattha katthaci ovassake maṇḍape. Yatthāti yesu janapadesu. Sabbatthāti sabbesu janapadesu . Kākādīnaṃ nibaddhavāsarukkhamūleti yattha dhuvanivāsena kākā vā kulālā vā aññe vā sakuntā kulāvake katvā vasanti, tādisassa kākādīnaṃ nibaddhavāsassa yassa kassaci rukkhassa heṭṭhā. Yattha pana gocarappasutā sakuntā vissamitvā gacchanti, tassa rukkhassa mūle nikkhipituṃ vaṭṭati. ‘‘Kadācipī’’ti iminā na kevalaṃ vassikasaṅketeyevāti dasseti. Yatthāti yasmiṃ padese. Yadāti yasmiṃ kāle.
ஸோதி யஸ்ஸத்தா²ய ஸந்த²தோ, ஸோ. பகதிஸந்த²தேதி பகதியாவ ஸந்த²தே, யங் நேவத்தனா ஸந்த²தங், ந பரேன ஸந்த²ராபிதங், தஸ்மிந்தி வுத்தங் ஹோதி. லஜ்ஜீ ஹோதீதி லஜ்ஜனஸீலோ ஹோதி, பரிக்கா²ரவினாஸனே பீ⁴தோதி அத்தோ². தேனாஹ ‘‘அத்தனோ பலிபோ³த⁴ங் விய மஞ்ஞதீ’’தி, இமினா அலஜ்ஜிங் ஆபுச்சி²த்வா க³ந்துங் ந வட்டதீதி த³ஸ்ஸேதி. நிரபெக்கோ²தி ‘‘ஆக³ந்த்வா உத்³த⁴ரிஸ்ஸாமீ’’தி அபெக்கா²ரஹிதோ, இமினா ஸாபெக்கோ² சே க³ச்ச²தி, அனாபத்தீதி த³ஸ்ஸேதி. தேனேவ ஹி அனாபத்திவாரே ‘‘ஓதாபெந்தோ க³ச்ச²தீ’’தி (பாசி॰ 113) வுத்தங். அஞ்ஞத்த² க³ச்ச²ந்தோதி தங் மக்³க³ங் அதிக்கமித்வா அஞ்ஞத்த² க³ச்ச²ந்தோ. லெட்³டு³பாதூபசாரதோ ப³ஹி டி²தத்தா ‘‘பாது³த்³தா⁴ரேன காரேதப்³போ³’’தி வுத்தங், அஞ்ஞத்த² க³ச்ச²ந்தஸ்ஸ பட²மபாது³த்³தா⁴ரே து³க்கடங், து³தியபாது³த்³தா⁴ரே பாசித்தியந்தி அத்தோ².
Soti yassatthāya santhato, so. Pakatisanthateti pakatiyāva santhate, yaṃ nevattanā santhataṃ, na parena santharāpitaṃ, tasminti vuttaṃ hoti. Lajjī hotīti lajjanasīlo hoti, parikkhāravināsane bhītoti attho. Tenāha ‘‘attano palibodhaṃ viya maññatī’’ti, iminā alajjiṃ āpucchitvā gantuṃ na vaṭṭatīti dasseti. Nirapekkhoti ‘‘āgantvā uddharissāmī’’ti apekkhārahito, iminā sāpekkho ce gacchati, anāpattīti dasseti. Teneva hi anāpattivāre ‘‘otāpento gacchatī’’ti (pāci. 113) vuttaṃ. Aññattha gacchantoti taṃ maggaṃ atikkamitvā aññattha gacchanto. Leḍḍupātūpacārato bahi ṭhitattā ‘‘pāduddhārena kāretabbo’’ti vuttaṃ, aññattha gacchantassa paṭhamapāduddhāre dukkaṭaṃ, dutiyapāduddhāre pācittiyanti attho.
திகபாசித்தியங் ஸங்கி⁴கே ஸங்கி⁴கஸஞ்ஞிவேமதிகபுக்³க³லிகஸஞ்ஞீனங் வஸேன. இமினாவ நயேன திகது³க்கடம்பி வேதி³தப்³ப³ங். சிமிலிகாதீ³னங் அத்தோ² து³தியஸிக்கா²பதே³ த³ஸ்ஸிதோவ. பாத³புஞ்ச²னீ (பாசி॰ அட்ட²॰ 112) நாம ரஜ்ஜுகேஹி வா பிலோதிகாஹி வா பாத³புஞ்ச²னத்த²ங் கதா. ப²லகபீட²ங் நாம ப²லகமயங் பீட²ங். ந கேவலங் சிமிலிகாதீ³னியேவ அஜ்ஜோ²காஸே ட²பெத்வா க³ச்ச²ந்தஸ்ஸ து³க்கடந்தி ஆஹ ‘‘யங் வா பனா’’திஆதி³. யங் கிஞ்சி தா³ருப⁴ண்ட³ங், யங் கிஞ்சி மத்திகாப⁴ண்ட³ந்தி ஸம்ப³ந்தோ⁴. ‘‘அந்தமஸோ பத்தாதா⁴ரகம்பீ’’தி இமினா தாலவண்டபீ³ஜனிபத்தபானீயஉளஉங்கபானீயஸங்கா²தீ³ஸு வத்தப்³ப³மேவ நத்தீ²தி த³ஸ்ஸேதி.
Tikapācittiyaṃ saṅghike saṅghikasaññivematikapuggalikasaññīnaṃ vasena. Imināva nayena tikadukkaṭampi veditabbaṃ. Cimilikādīnaṃ attho dutiyasikkhāpade dassitova. Pādapuñchanī (pāci. aṭṭha. 112) nāma rajjukehi vā pilotikāhi vā pādapuñchanatthaṃ katā. Phalakapīṭhaṃ nāma phalakamayaṃ pīṭhaṃ. Na kevalaṃ cimilikādīniyeva ajjhokāse ṭhapetvā gacchantassa dukkaṭanti āha ‘‘yaṃ vā panā’’tiādi. Yaṃ kiñci dārubhaṇḍaṃ, yaṃ kiñci mattikābhaṇḍanti sambandho. ‘‘Antamaso pattādhārakampī’’ti iminā tālavaṇṭabījanipattapānīyauḷauṅkapānīyasaṅkhādīsu vattabbameva natthīti dasseti.
அரஞ்ஞே (பாசி॰ அட்ட²॰ 110) பண்ணகுடீஸு வஸந்தானங் ஸீலஸம்பதா³ய பஸன்னசித்தா மனுஸ்ஸா மஞ்சபீடா²தீ³னி தெ³ந்தி ‘‘ஸங்கி⁴கபரிபோ⁴கே³ன பரிபு⁴ஞ்ஜதா²’’தி, தத்த² கிங் காதப்³ப³ந்தி ஆஹ ‘‘ஆரஞ்ஞகேன பனா’’திஆதி³. தத்த² அஸதி அனோவஸ்ஸகேதி பப்³பா⁴ராதி³அனோவஸ்ஸகட்டா²னே அஸதி. இத³ஞ்ச லக்க²ணவசனங் ‘‘ஸபா⁴கா³னங் அபா⁴வே’’தி ச இச்சி²தப்³ப³த்தா. ஆரஞ்ஞகேன ஹி பி⁴க்கு²னா தத்த² வஸித்வா அஞ்ஞத்த² க³ச்ச²ந்தேன ஸாமந்தவிஹாரே பி⁴க்கூ²னங் பேஸெத்வா க³ந்தப்³ப³ங். ஸபா⁴கா³னங் அபா⁴வே அனோவஸ்ஸகே நிக்கி²பித்வா க³ந்தப்³ப³ங். அனோவஸ்ஸகே அஸதி ருக்கே² லக்³கெ³த்வா க³ந்தப்³ப³ங்.
Araññe (pāci. aṭṭha. 110) paṇṇakuṭīsu vasantānaṃ sīlasampadāya pasannacittā manussā mañcapīṭhādīni denti ‘‘saṅghikaparibhogena paribhuñjathā’’ti, tattha kiṃ kātabbanti āha ‘‘āraññakena panā’’tiādi. Tattha asati anovassaketi pabbhārādianovassakaṭṭhāne asati. Idañca lakkhaṇavacanaṃ ‘‘sabhāgānaṃ abhāve’’ti ca icchitabbattā. Āraññakena hi bhikkhunā tattha vasitvā aññattha gacchantena sāmantavihāre bhikkhūnaṃ pesetvā gantabbaṃ. Sabhāgānaṃ abhāve anovassake nikkhipitvā gantabbaṃ. Anovassake asati rukkhe laggetvā gantabbaṃ.
ந கேவலங் இத³ங்யேவ கத்வா க³ந்துங் வட்டதீதி ஆஹ ‘‘யதா² வா’’திஆதி³. யதா² வா உபசிகாஹி ந க²ஜ்ஜதீதி யதா² ட²பிதே உபசிகாஹி ஸேனாஸனங் ந க²ஜ்ஜதி, ஏவங் ததா² பாஸாணானங் உபரி ட²பனங் கத்வாதி அத்தோ². இத³ங் வுத்தங் ஹோதி – சதூஸு (பாசி॰ அட்ட²॰ 116) பாஸாணேஸு மஞ்சங் ட²பெத்வா மஞ்சே அவஸேஸமஞ்சபீடா²னி ஆரோபெத்வா உபரி பி⁴ஸிஆதி³கங் ராஸிங் கத்வா தா³ருப⁴ண்ட³ங் மத்திகாப⁴ண்ட³ங் படிஸாமெத்வா க³மிகவத்தங் பூரெத்வா க³ந்தப்³ப³ந்தி.
Na kevalaṃ idaṃyeva katvā gantuṃ vaṭṭatīti āha ‘‘yathā vā’’tiādi. Yathā vā upacikāhi na khajjatīti yathā ṭhapite upacikāhi senāsanaṃ na khajjati, evaṃ tathā pāsāṇānaṃ upari ṭhapanaṃ katvāti attho. Idaṃ vuttaṃ hoti – catūsu (pāci. aṭṭha. 116) pāsāṇesu mañcaṃ ṭhapetvā mañce avasesamañcapīṭhāni āropetvā upari bhisiādikaṃ rāsiṃ katvā dārubhaṇḍaṃ mattikābhaṇḍaṃ paṭisāmetvā gamikavattaṃ pūretvā gantabbanti.
அப்³போ⁴காஸிகேனாபி ‘‘அஹங் உக்கட்ட²அப்³போ⁴காஸிகோ’’தி சீவரகுடிம்பி அகத்வா அஸமயே அஜ்ஜோ²காஸே பஞ்ஞபெத்வா நிஸீதி³துங் வா நிபஜ்ஜிதுங் வா ந வட்டதீதி த³ஸ்ஸெந்தோ ஆஹ ‘‘அப்³போ⁴காஸிகேனா’’திஆதி³. ஸசே பன சதுக்³கு³ணேனபி சீவரேன கதகுடி அதேமெந்தங் ரக்கி²துங் நேவ ஸக்கோதி, ஸத்தாஹவத்³த³லிகாதீ³னி ப⁴வந்தி, பி⁴க்கு²னோ காயானுக³திகத்தா வட்டதி. ருக்க²மூலிகஸ்ஸாபி ஏஸேவ நயோ.
Abbhokāsikenāpi ‘‘ahaṃ ukkaṭṭhaabbhokāsiko’’ti cīvarakuṭimpi akatvā asamaye ajjhokāse paññapetvā nisīdituṃ vā nipajjituṃ vā na vaṭṭatīti dassento āha ‘‘abbhokāsikenā’’tiādi. Sace pana catugguṇenapi cīvarena katakuṭi atementaṃ rakkhituṃ neva sakkoti, sattāhavaddalikādīni bhavanti, bhikkhuno kāyānugatikattā vaṭṭati. Rukkhamūlikassāpi eseva nayo.
யஸ்மிங் விஸ்ஸாஸக்³கா³ஹோ ருஹதி, தஸ்ஸ ஸந்தகங் அத்தனோ புக்³க³லிகமிவ ஹோதீதி ஆஹ ‘‘விஸ்ஸாஸிகபுக்³க³லிகே’’தி. யஸ்மிங் பன விஸ்ஸாஸோ ந ருஹதி, தஸ்ஸ ஸந்தகே து³க்கடமேவ. அமனுஸ்ஸோதி யக்கோ² வா பேதோ வா. பலிபு³த்³த⁴ங் ஹோதீதி உபத்³து³தங் ஹோதி.
Yasmiṃ vissāsaggāho ruhati, tassa santakaṃ attano puggalikamiva hotīti āha ‘‘vissāsikapuggalike’’ti. Yasmiṃ pana vissāso na ruhati, tassa santake dukkaṭameva. Amanussoti yakkho vā peto vā. Palibuddhaṃ hotīti upaddutaṃ hoti.
பட²மஸேனாஸனஸிக்கா²பத³வண்ணனா நிட்டி²தா.
Paṭhamasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
