| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
੪. ਪਠਮਸੇਨਾਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
4. Paṭhamasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
੧੦੮. ਚਤੁਤ੍ਥਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ – ਹੇਮਨ੍ਤਿਕੇ ਕਾਲੇਤਿ ਹੇਮਨ੍ਤਕਾਲੇ ਹਿਮਪਾਤਸਮਯੇ। ਕਾਯਂ ਓਤਾਪੇਨ੍ਤਾਤਿ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਦੀਸੁ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ ਬਾਲਾਤਪੇਨ ਕਾਯਂ ਓਤਾਪੇਨ੍ਤਾ। ਕਾਲੇ ਆਰੋਚਿਤੇਤਿ ਯਾਗੁਭਤ੍ਤਾਦੀਸੁ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਕਾਲੇ ਆਰੋਚਿਤੇ। ਓવਟ੍ਠਂ ਹੋਤੀਤਿ ਹਿਮવਸ੍ਸੇਨ ਓવਟ੍ਠਂ ਤਿਨ੍ਤਂ ਹੋਤਿ।
108. Catutthasikkhāpade – hemantike kāleti hemantakāle himapātasamaye. Kāyaṃ otāpentāti mañcapīṭhādīsu nisinnā bālātapena kāyaṃ otāpentā. Kāle ārociteti yāgubhattādīsu yassa kassaci kāle ārocite. Ovaṭṭhaṃ hotīti himavassena ovaṭṭhaṃ tintaṃ hoti.
੧੧੦. ਅવਸ੍ਸਿਕਸਙ੍ਕੇਤੇਤਿ વਸ੍ਸਿਕવਸ੍ਸਾਨਮਾਸਾਤਿ ਏવਂ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਹੇਮਨ੍ਤਿਕੇ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਚ ਗਿਮ੍ਹਿਕੇ ਅਟ੍ਠ ਮਾਸੇਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਣ੍ਡਪੇ વਾਤਿ ਸਾਖਾਮਣ੍ਡਪੇ વਾ ਪਦਰਮਣ੍ਡਪੇ વਾ। ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ વਾਤਿ ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹੇਟ੍ਠਾ। ਯਤ੍ਥ ਕਾਕਾ વਾ ਕੁਲਲਾ વਾ ਨ ਊਹਦਨ੍ਤੀਤਿ ਯਤ੍ਥ ਧੁવਨਿવਾਸੇਨ ਕੁਲਾવਕੇ ਕਤ੍વਾ વਸਮਾਨਾ ਏਤੇ ਕਾਕਕੁਲਲਾ વਾ ਅਞ੍ਞੇ વਾ ਸਕੁਨ੍ਤਾ ਤਂ ਸੇਨਾਸਨਂ ਨ ਊਹਦਨ੍ਤਿ, ਤਾਦਿਸੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਅਨੁਜਾਨਾਮੀਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਯਤ੍ਥ ਗੋਚਰਪ੍ਪਸੁਤਾ ਸਕੁਨ੍ਤਾ વਿਸ੍ਸਮਿਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮੂਲੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਨ ਧੁવਨਿવਾਸੇਨ ਕੁਲਾવਕੇ ਕਤ੍વਾ વਸਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਮੂਲੇ ਨ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਅਟ੍ਠ ਮਾਸੇ’’ਤਿ વਚਨਤੋ ਯੇਸੁ ਜਨਪਦੇਸੁ વਸ੍ਸਕਾਲੇ ਨ વਸ੍ਸਤਿ, ਤੇਸੁਪਿ ਚਤ੍ਤਾਰੋ ਮਾਸੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿਯੇવ। ‘‘ਅવਸ੍ਸਿਕਸਙ੍ਕੇਤੇ’’ਤਿ વਚਨਤੋ ਯਤ੍ਥ ਹੇਮਨ੍ਤੇ ਦੇવੋ વਸ੍ਸਤਿ, ਤਤ੍ਥ ਹੇਮਨ੍ਤੇਪਿ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਗਿਮ੍ਹੇ ਪਨ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ વਿਗਤવਲਾਹਕਂ વਿਸੁਦ੍ਧਂ ਨਭਂ ਹੋਤਿ, ਏવਰੂਪੇ ਕਾਲੇ ਕੇਨਚਿਦੇવ ਕਰਣੀਯੇਨ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ।
110.Avassikasaṅketeti vassikavassānamāsāti evaṃ apaññatte cattāro hemantike cattāro ca gimhike aṭṭha māseti attho. Maṇḍape vāti sākhāmaṇḍape vā padaramaṇḍape vā. Rukkhamūle vāti yassa kassaci rukkhassa heṭṭhā. Yattha kākā vā kulalā vā na ūhadantīti yattha dhuvanivāsena kulāvake katvā vasamānā ete kākakulalā vā aññe vā sakuntā taṃ senāsanaṃ na ūhadanti, tādise rukkhamūle nikkhipituṃ anujānāmīti. Tasmā yattha gocarappasutā sakuntā vissamitvā gacchanti, tassa rukkhassa mūle nikkhipituṃ vaṭṭati. Yasmiṃ pana dhuvanivāsena kulāvake katvā vasanti, tassa rukkhassa mūle na nikkhipitabbaṃ. ‘‘Aṭṭha māse’’ti vacanato yesu janapadesu vassakāle na vassati, tesupi cattāro māse nikkhipituṃ na vaṭṭatiyeva. ‘‘Avassikasaṅkete’’ti vacanato yattha hemante devo vassati, tattha hemantepi ajjhokāse nikkhipituṃ na vaṭṭati. Gimhe pana sabbattha vigatavalāhakaṃ visuddhaṃ nabhaṃ hoti, evarūpe kāle kenacideva karaṇīyena ajjhokāse mañcapīṭhaṃ nikkhipituṃ vaṭṭati.
ਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕੇਨਾਪਿ વਤ੍ਤਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ, ਤਸ੍ਸ ਹਿ ਸਚੇ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਮਞ੍ਚਕੋ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥੇવ ਸਯਿਤਬ੍ਬਂ। ਸਙ੍ਘਿਕਂ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤੇਨ વੇਤ੍ਤੇਨ વਾ વਾਕੇਨ વਾ વੀਤਮਞ੍ਚਕੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਸਤਿ ਪੁਰਾਣਮਞ੍ਚਕੋ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਅਸਤਿ ਨવવਾਯਿਮੋ વਾ ਓਨਦ੍ਧਕੋ વਾ ਗਹੇਤਬ੍ਬੋ। ਗਹੇਤ੍વਾ ਚ ਪਨ ‘‘ਅਹਂ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਰੁਕ੍ਖਮੂਲਿਕੋ ਉਕ੍ਕਟ੍ਠਅਬ੍ਭੋਕਾਸਿਕੋ’’ਤਿ ਚੀવਰਕੁਟਿਮ੍ਪਿ ਅਕਤ੍વਾ ਅਸਮਯੇ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ વਾ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍વਾ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਸਚੇ ਪਨ ਚਤੁਗ੍ਗੁਣੇਨਪਿ ਚੀવਰੇਨ ਕਤਕੁਟਿ ਅਤੇਮੇਨ੍ਤਂ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕੋਤਿ, ਸਤ੍ਤਾਹવਦ੍ਦਲਿਕਾਦੀਨਿ ਭવਨ੍ਤਿ, ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਕਾਯਾਨੁਗਤਿਕਤ੍ਤਾ વਟ੍ਟਤਿ।
Abbhokāsikenāpi vattaṃ jānitabbaṃ, tassa hi sace puggalikamañcako atthi, tattheva sayitabbaṃ. Saṅghikaṃ gaṇhantena vettena vā vākena vā vītamañcako gahetabbo. Tasmiṃ asati purāṇamañcako gahetabbo. Tasmimpi asati navavāyimo vā onaddhako vā gahetabbo. Gahetvā ca pana ‘‘ahaṃ ukkaṭṭharukkhamūliko ukkaṭṭhaabbhokāsiko’’ti cīvarakuṭimpi akatvā asamaye ajjhokāse rukkhamūle vā paññapetvā nipajjituṃ na vaṭṭati. Sace pana catugguṇenapi cīvarena katakuṭi atementaṃ rakkhituṃ na sakkoti, sattāhavaddalikādīni bhavanti, bhikkhuno kāyānugatikattā vaṭṭati.
ਅਰਞ੍ਞੇ ਪਣ੍ਣਕੁਟੀਸੁ વਸਨ੍ਤਾਨਂ ਸੀਲਸਮ੍ਪਦਾਯ ਪਸਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਾ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਨવਂ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਦੇਨ੍ਤਿ ‘‘ਸਙ੍ਘਿਕਪਰਿਭੋਗੇਨ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਥਾ’’ਤਿ વਸਿਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਹਿ ਸਾਮਨ੍ਤવਿਹਾਰੇ ਸਭਾਗਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਪੇਸੇਤ੍વਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਸਭਾਗਾਨਂ ਅਭਾવੇ ਅਨੋવਸ੍ਸਕੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਅਨੋવਸ੍ਸਕੇ ਅਸਤਿ ਰੁਕ੍ਖੇ ਲਗ੍ਗੇਤ੍વਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਚੇਤਿਯਙ੍ਗਣੇ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਿਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਭੋਜਨਸਾਲਙ੍ਗਣਂ વਾ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਙ੍ਗਣਂ વਾ ਪਰਿવੇਣਦਿવਾਟ੍ਠਾਨਅਗ੍ਗਿਸਾਲਾਦੀਸੁ વਾ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਧੋવਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨੀਮਾਲ਼ਕੇਯੇવ ਠਪੇਤਬ੍ਬਾ। ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਾਦੀਸੁ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਅવਸੇਸਾਨਿ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ।
Araññe paṇṇakuṭīsu vasantānaṃ sīlasampadāya pasannacittā manussā navaṃ mañcapīṭhaṃ denti ‘‘saṅghikaparibhogena paribhuñjathā’’ti vasitvā gacchantehi sāmantavihāre sabhāgabhikkhūnaṃ pesetvā gantabbaṃ, sabhāgānaṃ abhāve anovassake nikkhipitvā gantabbaṃ, anovassake asati rukkhe laggetvā gantabbaṃ. Cetiyaṅgaṇe sammajjaniṃ gahetvā bhojanasālaṅgaṇaṃ vā uposathāgāraṅgaṇaṃ vā pariveṇadivāṭṭhānaaggisālādīsu vā aññataraṃ sammajjitvā dhovitvā puna sammajjanīmāḷakeyeva ṭhapetabbā. Uposathāgārādīsu aññatarasmiṃ gahetvā avasesāni sammajjantassāpi eseva nayo.
ਯੋ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖਾਚਾਰਮਗ੍ਗਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨ੍ਤੋવ ਗਨ੍ਤੁਕਾਮੋ ਹੋਤਿ, ਤੇਨ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਸਚੇ ਅਨ੍ਤਰਾਮਗ੍ਗੇ ਸਾਲਾ ਅਤ੍ਥਿ, ਤਤ੍ਥ ਠਪੇਤਬ੍ਬਾ। ਸਚੇ ਨਤ੍ਥਿ, વਲਾਹਕਾਨਂ ਅਨੁਟ੍ਠਿਤਭਾવਂ ਸਲ੍ਲਕ੍ਖੇਤ੍વਾ ‘‘ਯਾવਾਹਂ ਗਾਮਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਾਮਿ, ਤਾવ ਨ વਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤੀ’’ਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਯਤ੍ਥ ਕਤ੍ਥਚਿ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਪਚ੍ਚਾਗਚ੍ਛਨ੍ਤੇਨ ਪਾਕਤਿਕਟ੍ਠਾਨੇ ਠਪੇਤਬ੍ਬਾ। ਸਚੇ વਸ੍ਸਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਜਾਨਨ੍ਤੋ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਠਪੇਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਚੇ ਪਨ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰੇવ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨਤ੍ਥਾਯ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨੀ ਨਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਾ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਤਂ ਠਾਨਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਰ ਤਤ੍ਰੇવ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਆਸਨਸਾਲਂ ਸਮ੍ਮਜ੍ਜਨ੍ਤੇਨ વਤ੍ਤਂ ਜਾਨਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਤ੍ਰਿਦਂ વਤ੍ਤਂ – ਮਜ੍ਝਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਪਾਦਟ੍ਠਾਨਾਭਿਮੁਖਾ વਾਲਿਕਾ ਹਰਿਤਬ੍ਬਾ। ਕਚવਰਂ ਹਤ੍ਥੇਹਿ ਗਹੇਤ੍વਾ ਬਹਿ ਛਡ੍ਡੇਤਬ੍ਬਂ।
Yo pana bhikkhācāramaggaṃ sammajjantova gantukāmo hoti, tena sammajjitvā sace antarāmagge sālā atthi, tattha ṭhapetabbā. Sace natthi, valāhakānaṃ anuṭṭhitabhāvaṃ sallakkhetvā ‘‘yāvāhaṃ gāmato nikkhamāmi, tāva na vassissatī’’ti jānantena yattha katthaci nikkhipitvā puna paccāgacchantena pākatikaṭṭhāne ṭhapetabbā. Sace vassissatīti jānanto ajjhokāse ṭhapeti, dukkaṭanti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ. Sace pana tatra tatreva sammajjanatthāya sammajjanī nikkhittā hoti, taṃ taṃ ṭhānaṃ sammajjitvā tatra tatreva nikkhipituṃ vaṭṭati. Āsanasālaṃ sammajjantena vattaṃ jānitabbaṃ. Tatridaṃ vattaṃ – majjhato paṭṭhāya pādaṭṭhānābhimukhā vālikā haritabbā. Kacavaraṃ hatthehi gahetvā bahi chaḍḍetabbaṃ.
੧੧੧. ਮਸਾਰਕੋਤਿ ਮਞ੍ਚਪਾਦੇ વਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਅਟਨਿਯੋ ਪવੇਸੇਤ੍વਾ ਕਤੋ। ਬੁਨ੍ਦਿਕਾਬਦ੍ਧੋਤਿ ਅਟਨੀਹਿ ਮਞ੍ਚਪਾਦੇ ਡਂਸਾਪੇਤ੍વਾ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਸਙ੍ਖੇਪੇਨ ਕਤੋ। ਕੁਲ਼ੀਰਪਾਦਕੋਤਿ ਅਸ੍ਸਮੇਣ੍ਡਕਾਦੀਨਂ ਪਾਦਸਦਿਸੇਹਿ ਪਾਦੇਹਿ ਕਤੋ। ਯੋ વਾ ਪਨ ਕੋਚਿ વਙ੍ਕਪਾਦਕੋ, ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਿ ਕੁਲ਼ੀਰਪਾਦਕੋ। ਆਹਚ੍ਚਪਾਦਕੋਤਿ ਅਯਂ ਪਨ ‘‘ਆਹਚ੍ਚਪਾਦਕੋ ਨਾਮ ਮਞ੍ਚੋ ਅਙ੍ਗੇ વਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਕਤੋ ਹੋਤੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਪਰਤੋ ਪਾਲ਼ਿਯਂਯੇવ વੁਤ੍ਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਟਨਿਯੋ વਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਪਾਦਸਿਖਂ ਪવੇਸੇਤ੍વਾ ਉਪਰਿ ਆਣਿਂ ਦਤ੍વਾ ਕਤਮਞ੍ਚੋ ‘‘ਆਹਚ੍ਚਪਾਦਕੋ’’ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਪੀਠੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਅਨ੍ਤੋ ਸਂવੇਠੇਤ੍વਾ ਬਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀਤਿ ਹੇਟ੍ਠਾ ਚ ਉਪਰਿ ਚ વਿਤ੍ਥਤਂ ਮਜ੍ਝੇ ਸਙ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਪਣવਸਣ੍ਠਾਨਂ ਕਤ੍વਾ ਬਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਤਂ ਕਿਰ ਮਜ੍ਝੇ ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਚਮ੍ਮਪਰਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਕਰੋਨ੍ਤਿ। ਅਕਪ੍ਪਿਯਚਮ੍ਮਂ ਨਾਮੇਤ੍ਥ ਨਤ੍ਥਿ। ਸੇਨਾਸਨਞ੍ਹਿ ਸੋવਣ੍ਣਮਯਮ੍ਪਿ વਟ੍ਟਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ਮਹਗ੍ਘਂ ਹੋਤਿ। ਅਨੁਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਸਨ੍ਥਰਾਪੇਤਿ ਤਸ੍ਸ ਪਲਿਬੋਧੋਤਿ ਯੇਨ ਸਨ੍ਥਰਾਪਿਤਂ, ਤਸ੍ਸ ਪਲਿਬੋਧੋ। ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਸ੍ਸਾਤਿ ਥਾਮਮਜ੍ਝਿਮਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ।
111.Masārakoti mañcapāde vijjhitvā tattha aṭaniyo pavesetvā kato. Bundikābaddhoti aṭanīhi mañcapāde ḍaṃsāpetvā pallaṅkasaṅkhepena kato. Kuḷīrapādakoti assameṇḍakādīnaṃ pādasadisehi pādehi kato. Yo vā pana koci vaṅkapādako, ayaṃ vuccati kuḷīrapādako. Āhaccapādakoti ayaṃ pana ‘‘āhaccapādako nāma mañco aṅge vijjhitvā kato hotī’’ti evaṃ parato pāḷiyaṃyeva vutto, tasmā aṭaniyo vijjhitvā tattha pādasikhaṃ pavesetvā upari āṇiṃ datvā katamañco ‘‘āhaccapādako’’ti veditabbo. Pīṭhepi eseva nayo. Anto saṃveṭhetvā baddhaṃ hotīti heṭṭhā ca upari ca vitthataṃ majjhe saṅkhittaṃ paṇavasaṇṭhānaṃ katvā baddhaṃ hoti, taṃ kira majjhe sīhabyagghacammaparikkhittampi karonti. Akappiyacammaṃ nāmettha natthi. Senāsanañhi sovaṇṇamayampi vaṭṭati, tasmā taṃ mahagghaṃ hoti. Anupasampannaṃ santharāpeti tassa palibodhoti yena santharāpitaṃ, tassa palibodho. Leḍḍupātaṃ atikkamantassa āpatti pācittiyassāti thāmamajjhimassa purisassa leḍḍupātaṃ atikkamantassa pācittiyaṃ.
ਅਯਂ ਪਨੇਤ੍ਥ વਿਨਿਚ੍ਛਯੋ – ਥੇਰੋ ਭੋਜਨਸਾਲਾਯਂ ਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ ਕਤ੍વਾ ਦਹਰਂ ਆਣਾਪੇਤਿ ‘‘ਗਚ੍ਛ ਦਿવਾਟ੍ਠਾਨੇ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਪਞ੍ਞਪੇਹੀ’’ਤਿ। ਸੋ ਤਥਾ ਕਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ। ਥੇਰੋ ਯਥਾਰੁਚਿਂ વਿਚਰਿਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਥવਿਕਂ વਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ વਾ ਠਪੇਤਿ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਥੇਰਸ੍ਸ ਪਲਿਬੋਧੋ। ਨਿਸੀਦਿਤ੍વਾ ਸਯਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਨੇવ ਉਦ੍ਧਰਤਿ, ਨ ਉਦ੍ਧਰਾਪੇਤਿ, ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ। ਸਚੇ ਪਨ ਥੇਰੋ ਤਤ੍ਥ ਥવਿਕਂ વਾ ਉਤ੍ਤਰਾਸਙ੍ਗਂ વਾ ਅਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋવ ਦਹਰਂ ‘‘ਗਚ੍ਛ ਤ੍વ’’ਨ੍ਤਿ ਭਣਤਿ, ਤੇਨ ‘‘ਇਦਂ ਭਨ੍ਤੇ ਮਞ੍ਚਪੀਠ’’ਨ੍ਤਿ ਆਚਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਥੇਰੋ વਤ੍ਤਂ ਜਾਨਾਤਿ ‘‘ਤ੍વਂ ਗਚ੍ਛ, ਅਹਂ ਪਾਕਤਿਕਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਬਾਲੋ ਹੋਤਿ ਅਨੁਗ੍ਗਹਿਤવਤ੍ਤੋ ‘‘ਗਚ੍ਛ, ਮਾ ਇਧ ਤਿਟ੍ਠ, ਨੇવ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਨ ਨਿਪਜ੍ਜਿਤੁਂ ਦੇਮੀ’’ਤਿ ਦਹਰਂ ਤਜ੍ਜੇਤਿਯੇવ। ਦਹਰੇਨ ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਸੁਖਂ ਸਯਥਾ’’ਤਿ ਕਪ੍ਪਂ ਲਭਿਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਤੇ ਥੇਰਸ੍ਸੇવ ਪਲਿਬੋਧੋ। ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇવ ਚਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਾ।
Ayaṃ panettha vinicchayo – thero bhojanasālāyaṃ bhattakiccaṃ katvā daharaṃ āṇāpeti ‘‘gaccha divāṭṭhāne mañcapīṭhaṃ paññapehī’’ti. So tathā katvā nisinno. Thero yathāruciṃ vicaritvā tattha gantvā thavikaṃ vā uttarāsaṅgaṃ vā ṭhapeti, tato paṭṭhāya therassa palibodho. Nisīditvā sayaṃ gacchanto neva uddharati, na uddharāpeti, leḍḍupātātikkame pācittiyaṃ. Sace pana thero tattha thavikaṃ vā uttarāsaṅgaṃ vā aṭṭhapetvā caṅkamantova daharaṃ ‘‘gaccha tva’’nti bhaṇati, tena ‘‘idaṃ bhante mañcapīṭha’’nti ācikkhitabbaṃ. Sace thero vattaṃ jānāti ‘‘tvaṃ gaccha, ahaṃ pākatikaṃ karissāmī’’ti vattabbaṃ. Sace bālo hoti anuggahitavatto ‘‘gaccha, mā idha tiṭṭha, neva nisīdituṃ na nipajjituṃ demī’’ti daharaṃ tajjetiyeva. Daharena ‘‘bhante sukhaṃ sayathā’’ti kappaṃ labhitvā vanditvā gantabbaṃ. Tasmiṃ gate therasseva palibodho. Purimanayeneva cassa āpatti veditabbā.
ਅਥ ਪਨ ਆਣਤ੍ਤਿਕ੍ਖਣੇਯੇવ ਦਹਰੋ ‘‘ਮਯ੍ਹਂ ਭਨ੍ਤੇ ਭਣ੍ਡਕਧੋવਨਾਦਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਕਰਣੀਯਂ ਅਤ੍ਥੀ’’ਤਿ વਦਤਿ, ਥੇਰੋ ਚ ਨਂ ‘‘ਤ੍વਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਾਹੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਭੋਜਨਸਾਲਤੋ ਨਿਕ੍ਖਮਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਪਾਦੁਦ੍ਧਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ। ਸਚੇ ਤਤ੍ਥੇવ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਤਿ ਪੁਰਿਮਨਯੇਨੇવ ਚਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਸਚੇ ਪਨ ਥੇਰੋ ਸਾਮਣੇਰਂ ਆਣਾਪੇਤਿ , ਸਾਮਣੇਰੇ ਤਤ੍ਥ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਪਿ ਭੋਜਨਸਾਲਤੋ ਅਞ੍ਞਤ੍ਥ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਪਾਦੁਦ੍ਧਾਰੇਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ। ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਪੁਨ ਗਮਨਕਾਲੇ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ। ਸਚੇ ਪਨ ਆਣਾਪੇਨ੍ਤੋ ਮਞ੍ਚਪੀਠਂ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍વਾ ਤਤ੍ਥੇવ ਨਿਸੀਦਾਤਿ ਆਣਾਪੇਤਿ, ਯਤ੍ਰਿਚ੍ਛਤਿ ਤਤ੍ਰ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਆਗਨ੍ਤੁਂ ਲਭਤਿ। ਸਯਂ ਪਨ ਪਾਕਤਿਕਂ ਅਕਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ। ਅਨ੍ਤਰਸਨ੍ਨਿਪਾਤੇ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਹਿ ਗਮਨਕਾਲੇ ਆਰਾਮਿਕਾਨਂ ਇਮਂ ਪਟਿਸਾਮੇਥਾਤਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਅવਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾਨਂ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਆਪਤ੍ਤਿ।
Atha pana āṇattikkhaṇeyeva daharo ‘‘mayhaṃ bhante bhaṇḍakadhovanādi kiñci karaṇīyaṃ atthī’’ti vadati, thero ca naṃ ‘‘tvaṃ paññapetvā gacchāhī’’ti vatvā bhojanasālato nikkhamitvā aññattha gacchati, pāduddhārena kāretabbo. Sace tattheva gantvā nisīdati purimanayeneva cassa leḍḍupātātikkame āpatti. Sace pana thero sāmaṇeraṃ āṇāpeti , sāmaṇere tattha mañcapīṭhaṃ paññapetvā nisinnepi bhojanasālato aññattha gacchanto pāduddhārena kāretabbo. Gantvā nisinno puna gamanakāle leḍḍupātātikkame āpattiyā kāretabbo. Sace pana āṇāpento mañcapīṭhaṃ paññapetvā tattheva nisīdāti āṇāpeti, yatricchati tatra gantvā āgantuṃ labhati. Sayaṃ pana pākatikaṃ akatvā gacchantassa leḍḍupātātikkame pācittiyaṃ. Antarasannipāte mañcapīṭhāni paññapetvā nisinnehi gamanakāle ārāmikānaṃ imaṃ paṭisāmethāti vattabbaṃ, avatvā gacchantānaṃ leḍḍupātātikkame āpatti.
ਮਹਾਧਮ੍ਮਸવਨਂ ਨਾਮ ਹੋਤਿ ਤਤ੍ਥ ਉਪੋਸਥਾਗਾਰਤੋਪਿ ਭੋਜਨਸਾਲਤੋਪਿ ਆਹਰਿਤ੍વਾ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਨਿ ਪਞ੍ਞਪੇਨ੍ਤਿ। ਆવਾਸਿਕਾਨਂਯੇવ ਪਲਿਬੋਧੋ। ਸਚੇ ਆਗਨ੍ਤੁਕਾ ‘‘ਇਦਂ ਅਮ੍ਹਾਕਂ ਉਪਜ੍ਝਾਯਸ੍ਸ ਇਦਂ ਆਚਰਿਯਸ੍ਸਾ’’ਤਿ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਪਟ੍ਠਾਯ ਤੇਸਂਯੇવ ਪਲਿਬੋਧੋ। ਗਮਨਕਾਲੇ ਪਾਕਤਿਕਂ ਅਕਤ੍વਾ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਨ੍ਤਾਨਂ ਆਪਤ੍ਤਿ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪੁਨ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਯਾવ ਅਞ੍ਞੇ ਨ ਨਿਸੀਦਨ੍ਤਿ, ਤਾવ ਯੇਹਿ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਤੇਸਂ ਭਾਰੋ। ਅਞ੍ਞੇਸੁ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇਸੁ ਨਿਸਿਨ੍ਨਕਾਨਂ ਭਾਰੋ। ਸਚੇ ਤੇ ਅਨੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ વਾ ਅਨੁਦ੍ਧਰਾਪੇਤ੍વਾ વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਕਸ੍ਮਾ? ਅਨਾਣਤ੍ਤਿਯਾ ਪਞ੍ਞਪਿਤਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਧਮ੍ਮਾਸਨੇ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਯਾવ ਉਸ੍ਸਾਰਕੋ વਾ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ વਾ ਨਾਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਾવ ਪਞ੍ਞਾਪਕਾਨਂ ਪਲਿਬੋਧੋ, ਤਸ੍ਮਿਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨੇ ਤਸ੍ਸ ਪਲਿਬੋਧੋ। ਸਕਲਂ ਅਹੋਰਤ੍ਤਂ ਧਮ੍ਮਸવਨਂ ਹੋਤਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਉਸ੍ਸਾਰਕੋ વਾ ਧਮ੍ਮਕਥਿਕੋ વਾ ਉਟ੍ਠਹਤਿ, ਅਞ੍ਞੋ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਯੋ ਯੋ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਭਾਰੋ। ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ‘‘ਇਦਮਾਸਨਂ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਭਾਰੋ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇਪਿ ਇਤਰਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਗਤੇਯੇવ ਪਠਮਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਉਟ੍ਠਾਯ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਮਿਞ੍ਚ ਅਨ੍ਤੋਉਪਚਾਰਟ੍ਠੇਯੇવ ਇਤਰੋ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਉਟ੍ਠਾਯ ਗਤੋ ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਨ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ। ਸਚੇ ਪਨ ਇਤਰਸ੍ਮਿਂ ਅਨਾਗਤੇਯੇવ ਪਠਮਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਰੇਤਬ੍ਬੋ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਚ ‘‘ਲੇਡ੍ਡੁਪਾਤਾਤਿਕ੍ਕਮੇ ਪਠਮਪਾਦੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ, ਦੁਤਿਯੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯ’’ਨ੍ਤਿ ਅਯਂ ਨਯੋ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ વੁਤ੍ਤੋ।
Mahādhammasavanaṃ nāma hoti tattha uposathāgāratopi bhojanasālatopi āharitvā mañcapīṭhāni paññapenti. Āvāsikānaṃyeva palibodho. Sace āgantukā ‘‘idaṃ amhākaṃ upajjhāyassa idaṃ ācariyassā’’ti gaṇhanti, tato paṭṭhāya tesaṃyeva palibodho. Gamanakāle pākatikaṃ akatvā leḍḍupātaṃ atikkamantānaṃ āpatti. Mahāpaccariyaṃ puna vuttaṃ – ‘‘yāva aññe na nisīdanti, tāva yehi paññattaṃ, tesaṃ bhāro. Aññesu āgantvā nisinnesu nisinnakānaṃ bhāro. Sace te anuddharitvā vā anuddharāpetvā vā gacchanti, dukkaṭaṃ. Kasmā? Anāṇattiyā paññapitattā’’ti. Dhammāsane paññatte yāva ussārako vā dhammakathiko vā nāgacchati, tāva paññāpakānaṃ palibodho, tasmiṃ āgantvā nisinne tassa palibodho. Sakalaṃ ahorattaṃ dhammasavanaṃ hoti, añño ussārako vā dhammakathiko vā uṭṭhahati, añño nisīdati, yo yo āgantvā nisīdati, tassa tassa bhāro. Uṭṭhahantena pana ‘‘idamāsanaṃ tumhākaṃ bhāro’’ti vatvā gantabbaṃ. Sacepi itarasmiṃ anāgateyeva paṭhamaṃ nisinno uṭṭhāya gacchati, tasmiñca antoupacāraṭṭheyeva itaro āgantvā nisīdati, uṭṭhāya gato āpattiyā na kāretabbo. Sace pana itarasmiṃ anāgateyeva paṭhamaṃ nisinno uṭṭhāyāsanā leḍḍupātaṃ atikkamati, āpattiyā kāretabbo. Sabbattha ca ‘‘leḍḍupātātikkame paṭhamapāde dukkaṭaṃ, dutiye pācittiya’’nti ayaṃ nayo mahāpaccariyaṃ vutto.
੧੧੨. ਚਿਮਿਲਿਕਂ વਾਤਿਆਦੀਸੁ ਚਿਮਿਲਿਕਾ ਨਾਮ ਸੁਧਾਦਿਪਰਿਕਮ੍ਮਕਤਾਯ ਭੂਮਿਯਾ વਣ੍ਣਾਨੁਰਕ੍ਖਣਤ੍ਥਂ ਕਤਾ ਹੋਤਿ , ਤਂ ਹੇਟ੍ਠਾ ਪਤ੍ਥਰਿਤ੍વਾ ਉਪਰਿ ਕਟਸਾਰਕਂ ਪਤ੍ਥਰਨ੍ਤਿ। ਉਤ੍ਤਰਤ੍ਥਰਣਂ ਨਾਮ ਮਞ੍ਚਪੀਠਾਨਂ ਉਪਰਿ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਕਂ ਪਚ੍ਚਤ੍ਥਰਣਂ। ਭੂਮਤ੍ਥਰਣਂ ਨਾਮ ਭੂਮਿਯਂ ਅਤ੍ਥਰਿਤਬ੍ਬਾ ਕਟਸਾਰਕਾਦਿવਿਕਤਿ। ਤਟ੍ਟਿਕਂ ਨਾਮ ਤਾਲਪਣ੍ਣੇਹਿ વਾ વਾਕੇਹਿ વਾ ਕਤਤਟ੍ਟਿਕਾ। ਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡੋ ਨਾਮ ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਦੀਪਿਤਰਚ੍ਛਚਮ੍ਮਾਦੀਸੁਪਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਚਮ੍ਮਂ। ਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ ਹਿ ਸੇਨਾਸਨਪਰਿਭੋਗੇ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਚਮ੍ਮਂ ਨਾਮ ਨ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸੀਹਚਮ੍ਮਾਦੀਨਂ ਪਰਿਹਰਣੇਯੇવ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨੀ ਨਾਮ ਰਜ੍ਜੁਕੇਹਿ વਾ ਪਿਲੋਤਿਕਾਹਿ વਾ ਪਾਦਪੁਞ੍ਛਨਤ੍ਥਂ ਕਤਾ। ਫਲਕਪੀਠਂ ਨਾਮ ਫਲਕਮਯਂ ਪੀਠਂ। ਅਥ વਾ ਫਲਕਞ੍ਚੇવ ਦਾਰੁਮਯਪੀਠਞ੍ਚ; ਏਤੇਨ ਸਬ੍ਬਮ੍ਪਿ ਦਾਰੁਭਣ੍ਡਾਦਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ। ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਂ ਪਨ વਿਤ੍ਥਾਰੇਨੇવ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਆਧਾਰਕਂ ਪਤ੍ਤਪਿਧਾਨਂ ਪਾਦਕਥਲਿਕਂ ਤਾਲવਣ੍ਟਂ ਬੀਜਨੀਪਤ੍ਤਕਂ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਦਾਰੁਭਣ੍ਡਂ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਪਾਨੀਯਉਲ਼ੁਙ੍ਕਂ ਪਾਨੀਯਸਙ੍ਖਂ ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟ’’ਨ੍ਤਿ। ਮਹਾਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਏਸ ਨਯੋ ਦੁਤਿਯਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਦਸ੍ਸਿਤੋ। ਅਜ੍ਝੋਕਾਸੇ ਰਜਨਂ ਪਚਿਤ੍વਾ ਰਜਨਭਾਜਨਂ ਰਜਨਉਲ਼ੁਙ੍ਕੋ ਰਜਨਦੋਣਿਕਾਤਿ ਸਬ੍ਬਂ ਅਗ੍ਗਿਸਾਲਾਯ ਪਟਿਸਾਮੇਤਬ੍ਬਂ। ਸਚੇ ਅਗ੍ਗਿਸਾਲਾ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਨੋવਸ੍ਸਕੇ ਪਬ੍ਭਾਰੇ ਨਿਕ੍ਖਿਪਿਤਬ੍ਬਂ। ਤਸ੍ਮਿਮ੍ਪਿ ਅਸਤਿ ਯਤ੍ਥ ਓਲੋਕੇਨ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤਿ, ਤਾਦਿਸੇ ਠਾਨੇ ਠਪੇਤ੍વਾਪਿ ਗਨ੍ਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ।
112.Cimilikaṃ vātiādīsu cimilikā nāma sudhādiparikammakatāya bhūmiyā vaṇṇānurakkhaṇatthaṃ katā hoti , taṃ heṭṭhā pattharitvā upari kaṭasārakaṃ pattharanti. Uttarattharaṇaṃ nāma mañcapīṭhānaṃ upari attharitabbakaṃ paccattharaṇaṃ. Bhūmattharaṇaṃ nāma bhūmiyaṃ attharitabbā kaṭasārakādivikati. Taṭṭikaṃ nāma tālapaṇṇehi vā vākehi vā katataṭṭikā. Cammakhaṇḍo nāma sīhabyagghadīpitaracchacammādīsupi yaṃkiñci cammaṃ. Aṭṭhakathāsu hi senāsanaparibhoge paṭikkhittacammaṃ nāma na dissati, tasmā sīhacammādīnaṃ pariharaṇeyeva paṭikkhepo veditabbo. Pādapuñchanī nāma rajjukehi vā pilotikāhi vā pādapuñchanatthaṃ katā. Phalakapīṭhaṃ nāma phalakamayaṃ pīṭhaṃ. Atha vā phalakañceva dārumayapīṭhañca; etena sabbampi dārubhaṇḍādi saṅgahitaṃ. Mahāpaccariyaṃ pana vitthāreneva vuttaṃ – ‘‘ādhārakaṃ pattapidhānaṃ pādakathalikaṃ tālavaṇṭaṃ bījanīpattakaṃ yaṃkiñci dārubhaṇḍaṃ antamaso pānīyauḷuṅkaṃ pānīyasaṅkhaṃ ajjhokāse nikkhipitvā gacchantassa dukkaṭa’’nti. Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana esa nayo dutiyasikkhāpade dassito. Ajjhokāse rajanaṃ pacitvā rajanabhājanaṃ rajanauḷuṅko rajanadoṇikāti sabbaṃ aggisālāya paṭisāmetabbaṃ. Sace aggisālā natthi, anovassake pabbhāre nikkhipitabbaṃ. Tasmimpi asati yattha olokentā bhikkhū passanti, tādise ṭhāne ṭhapetvāpi gantuṃ vaṭṭati.
ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕੇਤਿ ਯਸ੍ਮਿਂ વਿਸ੍ਸਾਸਗ੍ਗਾਹੋ ਨ ਰੁਹਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਪਨ વਿਸ੍ਸਾਸੋ ਰੁਹਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਕਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਪੁਗ੍ਗਲਿਕਮਿવ ਹੋਤੀਤਿ ਮਹਾਪਚ੍ਚਰਿਯਾਦੀਸੁ વੁਤ੍ਤਂ।
Aññassapuggaliketi yasmiṃ vissāsaggāho na ruhati, tassa santake dukkaṭaṃ. Yasmiṃ pana vissāso ruhati, tassa santakaṃ attano puggalikamiva hotīti mahāpaccariyādīsu vuttaṃ.
੧੧੩. ਆਪੁਚ੍ਛਂ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਯੋ ਭਿਕ੍ਖੁ વਾ ਸਾਮਣੇਰੋ વਾ ਆਰਾਮਿਕੋ વਾ ਲਜ੍ਜੀ ਹੋਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਲਿਬੋਧਂ વਿਯ ਮਞ੍ਞਤਿ, ਯੋ ਤਥਾਰੂਪਂ ਆਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਸ੍ਸ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਓਤਾਪੇਨ੍ਤੋ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਆਤਪੇ ਓਤਾਪੇਨ੍ਤੋ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਉਦ੍ਧਰਿਸ੍ਸਾਮੀਤਿ ਗਚ੍ਛਤਿ; ਏવਂ ਗਚ੍ਛਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਕੇਨਚਿ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤੀਤਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਕੇਨਚਿ ਉਪਦ੍ਦੁਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਸਚੇਪਿ ਹਿ વੁਡ੍ਢਤਰੋ ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਟ੍ਠਾਪੇਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸਚੇਪਿ ਯਕ੍ਖੋ વਾ ਪੇਤੋ વਾ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਸੀਦਤਿ, ਕੋਚਿ વਾ ਇਸ੍ਸਰੋ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਾਤਿ, ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿ, ਸੀਹਬ੍ਯਗ੍ਘਾਦੀਸੁ વਾ ਪਨ ਤਂ ਪਦੇਸਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਠਿਤੇਸੁਪਿ ਸੇਨਾਸਨਂ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧਂ ਹੋਤਿਯੇવ। ਏવਂ ਕੇਨਚਿ ਪਲਿਬੁਦ੍ਧੇ ਅਨੁਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾਪਿ ਗਚ੍ਛਤੋ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿ। ਆਪਦਾਸੂਤਿ ਜੀવਿਤਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਨ੍ਤਰਾਯੇਸੁ। ਸੇਸਂ ਉਤ੍ਤਾਨਮੇવਾਤਿ।
113.Āpucchaṃ gacchatīti yo bhikkhu vā sāmaṇero vā ārāmiko vā lajjī hoti, attano palibodhaṃ viya maññati, yo tathārūpaṃ āpucchitvā gacchati, tassa anāpatti. Otāpento gacchatīti ātape otāpento āgantvā uddharissāmīti gacchati; evaṃ gacchato anāpatti. Kenaci palibuddhaṃ hotīti senāsanaṃ kenaci upaddutaṃ hotīti attho. Sacepi hi vuḍḍhataro bhikkhu uṭṭhāpetvā gaṇhāti, sacepi yakkho vā peto vā āgantvā nisīdati, koci vā issaro āgantvā gaṇhāti, senāsanaṃ palibuddhaṃ hoti, sīhabyagghādīsu vā pana taṃ padesaṃ āgantvā ṭhitesupi senāsanaṃ palibuddhaṃ hotiyeva. Evaṃ kenaci palibuddhe anuddharitvāpi gacchato anāpatti. Āpadāsūti jīvitabrahmacariyantarāyesu. Sesaṃ uttānamevāti.
ਕਥਿਨਸਮੁਟ੍ਠਾਨਂ – ਕਾਯવਾਚਤੋ ਕਾਯવਾਚਾਚਿਤ੍ਤਤੋ ਚ ਸਮੁਟ੍ਠਾਤਿ, ਕਿਰਿਯਾਕਿਰਿਯਂ, ਨੋਸਞ੍ਞਾવਿਮੋਕ੍ਖਂ, ਅਚਿਤ੍ਤਕਂ, ਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿવਜ੍ਜਂ, ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ, વਚੀਕਮ੍ਮਂ, ਤਿਚਿਤ੍ਤਂ, ਤਿવੇਦਨਨ੍ਤਿ।
Kathinasamuṭṭhānaṃ – kāyavācato kāyavācācittato ca samuṭṭhāti, kiriyākiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, vacīkammaṃ, ticittaṃ, tivedananti.
ਪਠਮਸੇਨਾਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਚਤੁਤ੍ਥਂ।
Paṭhamasenāsanasikkhāpadaṃ catutthaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੨. ਭੂਤਗਾਮવਗ੍ਗੋ • 2. Bhūtagāmavaggo
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੪. ਪਠਮਸੇਨਾਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Paṭhamasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੪. ਪਠਮਸੇਨਾਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Paṭhamasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੪. ਪਠਮਸੇਨਾਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Paṭhamasenāsanasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੪. ਪਠਮਸੇਨਾਸਨਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 4. Paṭhamasenāsanasikkhāpadaṃ
