| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi |
၄. ပာစိတ္တိယကဏ္ဍံ
4. Pācittiyakaṇḍaṃ
၁. လသုဏဝဂ္ဂော
1. Lasuṇavaggo
၁. ပဌမသိက္ခာပဒ-အတ္ထယောဇနာ
1. Paṭhamasikkhāpada-atthayojanā
တိံသကာနန္တရံ တိံသကာနံ အနန္တရေ ကာလေ ဆသဋ္ဌိသတသင္ဂဟာ ဆဥတ္တရသဋ္ဌိအဓိကသတေဟိ သိက္ခာပဒေဟိ သင္ဂဟိတာ ယေ ဓမ္မာ သင္ဂီတိကာရေဟိ သင္ဂီတာ, ဒာနိ ဣမသ္မိံ ကာလေ တေသမ္ပိ ဓမ္မာနံ အယံ ဝဏ္ဏနာ ဟောတီတိ ယောဇနာ။
Tiṃsakānantaraṃ tiṃsakānaṃ anantare kāle chasaṭṭhisatasaṅgahā chauttarasaṭṭhiadhikasatehi sikkhāpadehi saṅgahitā ye dhammā saṅgītikārehi saṅgītā, dāni imasmiṃ kāle tesampi dhammānaṃ ayaṃ vaṇṇanā hotīti yojanā.
၇၉၃. တတ္ထာတိ တေသု ဆသဋ္ဌိသတသင္ဂဟေသု သိက္ခာပဒေသု, ပဌမသိက္ခာပဒေတိ သမ္ဗန္ဓော။ ‘‘ဒ္ဝေ တယော’’တိ ဧတ္ထ ဝာသဒ္ဒော လုတ္တနိဒ္ဒိဋ္ဌောတိ အာဟ ‘‘ဒ္ဝေ ဝာ တယော ဝာ’’တိ။ ဖောဋလကေတိ ကန္ဒေ, မိဉ္ဇေ ဝာ။ ဧတန္တိ ‘‘ဂဏ္ဍိကေ’’တိ ဧတံ နာမံ။ ‘‘ပမာဏ’’န္တိဣမိနာ မတ္တသဒ္ဒော ပမာဏတ္ထောဝ, န အပ္ပတ္ထော, နာပိ အဝဓာရဏတ္ထောတိ ဒသ္သေတိ။ လသုဏန္တိ သေတဝဏ္ဏမူလံ မဟာကန္ဒံ။ မဟာကန္ဒော ဟိ ဗ္ယဉ္ဇနသမ္ပာကာဒီသု အာမဂန္ဓာနံ အဘိဘဝနတ္တာ လသီယတိ ကန္တီယတီတိ လသုဏန္တိ ဝုစ္စတိ။
793.Tatthāti tesu chasaṭṭhisatasaṅgahesu sikkhāpadesu, paṭhamasikkhāpadeti sambandho. ‘‘Dve tayo’’ti ettha vāsaddo luttaniddiṭṭhoti āha ‘‘dve vā tayo vā’’ti. Phoṭalaketi kande, miñje vā. Etanti ‘‘gaṇḍike’’ti etaṃ nāmaṃ. ‘‘Pamāṇa’’ntiiminā mattasaddo pamāṇatthova, na appattho, nāpi avadhāraṇatthoti dasseti. Lasuṇanti setavaṇṇamūlaṃ mahākandaṃ. Mahākando hi byañjanasampākādīsu āmagandhānaṃ abhibhavanattā lasīyati kantīyatīti lasuṇanti vuccati.
သုဝဏ္ဏဟံသယောနိန္တိ သုဝဏ္ဏမယေန ပတ္တေန ယုတ္တံ ဟံသယောနိံ။ ဇာတိသ္သရောတိ ဇာတိံ ဘဝံ သရတိ ဇာနာတီတိ ဇာတိသ္သရော။ အထာတိ ဇာတိသ္သရသ္သ နိပ္ဖန္နတ္တာ။ နိပ္ဖန္နတ္ထော ဟိ အထသဒ္ဒော။ ပုဗ္ဗသိနေဟေနာတိ ပုဗ္ဗေ မနုသ္သဘဝေ ဘာဝိတေန သိနေဟေန။ တာသန္တိ ပဇာပတိယာ စ တိသ္သန္နံ ဓီတရာနဉ္စ။ တံ ပနာတိ ပတ္တံ ပန။
Suvaṇṇahaṃsayoninti suvaṇṇamayena pattena yuttaṃ haṃsayoniṃ. Jātissaroti jātiṃ bhavaṃ sarati jānātīti jātissaro. Athāti jātissarassa nipphannattā. Nipphannattho hi athasaddo. Pubbasinehenāti pubbe manussabhave bhāvitena sinehena. Tāsanti pajāpatiyā ca tissannaṃ dhītarānañca. Taṃ panāti pattaṃ pana.
၇၉၅. မဂဓေသူတိ မဂဓရဋ္ဌေ ဌိတေသု ဇနပဒေသု။ ဟီတိ သစ္စံ, ယသ္မာ ဝာ။ ဣဓာတိ ‘‘လသုဏံ ခာဒေယ္ယာ’’တိပဒေ။ တမ္ပီတိ မာဂဓကမ္ပိ။ ဂဏ္ဍိကလသုဏမေဝာတိ ဂဏ္ဍော ဖောဋော ဧတသ္သတ္ထီတိ ဂဏ္ဍိကံ။ ဂဏ္ဍသဒ္ဒော ဟိ ဖောဋပရိယာယော, ဗဟုတ္ထေ ဣကပစ္စယော။ ဗဟုဂဏ္ဍိကလသုဏန္တိ ဟိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဂဏ္ဍသဒ္ဒော ဟိ ဖောဋေ စ ကပောလေ စာတိ ဒ္ဝီသု အတ္ထေသု ဝတ္တတိ, ဣဓ ပန ဖောဋေ ဝတ္တတီတိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပောတ္ထကေသု ပန ဩဋ္ဌဇေန စတုတ္ထက္ခရေန ပာဌော အတ္ထိ, သော ဝီမံသိတ္ဝာ ဂဟေတဗ္ဗော။ ဗဟူသု ဟိ ပုဗ္ဗပောတ္ထကေသု ကဏ္ဌဇော တတိယက္ခရော စ ဩဋ္ဌဇော စတုတ္ထက္ခရော စာတိ ဒ္ဝေ အက္ခရာ အညမညံ ပရိဝတ္တိတ္ဝာ တိဋ္ဌန္တိ။ န ဧကဒ္ဝိတိမိဉ္ဇကန္တိ ဧကမိဉ္ဇော ပလဏ္ဍုကော န ဟောတိ, ဒ္ဝိမိဉ္ဇော ဘဉ္ဇနကော န ဟောတိ, တိမိဉ္ဇော ဟရိတကော န ဟောတီတိ အတ္ထော။ ကုရုန္ဒိယံ ပန ဝုတ္တန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ သင္ခာဒိတ္ဝာတိ ဒန္တေဟိ စုဏ္ဏဝိစုဏ္ဏံ ကတ္ဝာ။
795.Magadhesūti magadharaṭṭhe ṭhitesu janapadesu. Hīti saccaṃ, yasmā vā. Idhāti ‘‘lasuṇaṃ khādeyyā’’tipade. Tampīti māgadhakampi. Gaṇḍikalasuṇamevāti gaṇḍo phoṭo etassatthīti gaṇḍikaṃ. Gaṇḍasaddo hi phoṭapariyāyo, bahutthe ikapaccayo. Bahugaṇḍikalasuṇanti hi vuttaṃ hoti. Gaṇḍasaddo hi phoṭe ca kapole cāti dvīsu atthesu vattati, idha pana phoṭe vattatīti daṭṭhabbaṃ. Potthakesu pana oṭṭhajena catutthakkharena pāṭho atthi, so vīmaṃsitvā gahetabbo. Bahūsu hi pubbapotthakesu kaṇṭhajo tatiyakkharo ca oṭṭhajo catutthakkharo cāti dve akkharā aññamaññaṃ parivattitvā tiṭṭhanti. Na ekadvitimiñjakanti ekamiñjo palaṇḍuko na hoti, dvimiñjo bhañjanako na hoti, timiñjo haritako na hotīti attho. Kurundiyaṃ pana vuttanti sambandho. Saṅkhāditvāti dantehi cuṇṇavicuṇṇaṃ katvā.
၇၉၇. ပလဏ္ဍုကောတိ သုကန္ဒကော ဧကော လသုဏဝိသေသော။ ဘဉ္ဇနကာဒီနိ လောကသင္ကေတောပဒေသတော ဒဋ္ဌဗ္ဗာနိ။ ဟီတိ သစ္စံ။ တသ္သာတိ စာပလသုဏသ္သ။ သဘာဝေနေဝာတိ သူပသမ္ပာကာဒိံ ဝိနာ အတ္တနော သဘာဝတော ဧဝ။ တန္တိ မာဂဓကံ, ပက္ခိပိတုန္တိ သမ္ဗန္ဓော။ ဟီတိ သစ္စံ။ ယတ္ထ ကတ္ထစီတိ ယေသု ကေသုစီတိ။ ပဌမံ။
797.Palaṇḍukoti sukandako eko lasuṇaviseso. Bhañjanakādīni lokasaṅketopadesato daṭṭhabbāni. Hīti saccaṃ. Tassāti cāpalasuṇassa. Sabhāvenevāti sūpasampākādiṃ vinā attano sabhāvato eva. Tanti māgadhakaṃ, pakkhipitunti sambandho. Hīti saccaṃ. Yattha katthacīti yesu kesucīti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂ • Bhikkhunīvibhaṅga / ၁. ပဌမသိက္ခာပဒံ • 1. Paṭhamasikkhāpadaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ဘိက္ခုနီဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၁. ပဌမလသုဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamalasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၁. လသုဏဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ • 1. Lasuṇavaggavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၁. ပဌမလသုဏသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamalasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ၁. ပဌမလသုဏာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā
