| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / භික්‌ඛුනීවිභඞ්‌ග • Bhikkhunīvibhaṅga |
4. පාචිත්‌තියකණ්‌ඩං (භික්‌ඛුනීවිභඞ්‌ගො)
4. Pācittiyakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgo)
1. ලසුණවග්‌ගො
1. Lasuṇavaggo
1. පඨමසික්‌ඛාපදං
1. Paṭhamasikkhāpadaṃ
ඉමෙ ඛො පනාය්‍යායො ඡසට්‌ඨිසතා පාචිත්‌තියා
Ime kho panāyyāyo chasaṭṭhisatā pācittiyā
ධම්‌මා උද්‌දෙසං ආගච්‌ඡන්‌ති.
Dhammā uddesaṃ āgacchanti.
793. තෙන සමයෙන බුද්‌ධො භගවා සාවත්‌ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්‌ඩිකස්‌ස ආරාමෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන අඤ්‌ඤතරෙන උපාසකෙන භික්‌ඛුනිසඞ්‌ඝො ලසුණෙන පවාරිතො හොති – ‘‘යාසං අය්‍යානං ලසුණෙන අත්‌ථො, අහං ලසුණෙනා’’ති. ඛෙත්‌තපාලො ච ආණත්‌තො හොති – ‘‘සචෙ භික්‌ඛුනියො ආගච්‌ඡන්‌ති, එකමෙකාය භික්‌ඛුනියා ද්‌වෙතයො භණ්‌ඩිකෙ දෙහී’’ති. තෙන ඛො පන සමයෙන සාවත්‌ථියං උස්‌සවො හොති. යථාභතං ලසුණං පරික්‌ඛයං අගමාසි. භික්‌ඛුනියො තං උපාසකං උපසඞ්‌කමිත්‌වා එතදවොචුං – ‘‘ලසුණෙන, ආවුසො, අත්‌ථො’’ති. ‘‘නත්‌ථාය්‍යෙ. යථාභතං ලසුණං පරික්‌ඛීණං. ඛෙත්‌තං ගච්‌ඡථා’’ති. ථුල්‌ලනන්‌දා භික්‌ඛුනී ඛෙත්‌තං ගන්‌ත්‌වා න මත්‌තං ජානිත්‌වා බහුං ලසුණං හරාපෙසි. ඛෙත්‌තපාලො උජ්‌ඣායති ඛිය්‍යති විපාචෙති – ‘‘කථඤ්‌හි නාම භික්‌ඛුනියො න මත්‌තං ජානිත්‌වා බහුං ලසුණං හරාපෙස්‌සන්‌තී’’ති! අස්‌සොසුං ඛො භික්‌ඛුනියො තස්‌ස ඛෙත්‌තපාලස්‌ස උජ්‌ඣායන්‌තස්‌ස ඛිය්‍යන්‌තස්‌ස විපාචෙන්‌තස්‌ස. යා තා භික්‌ඛුනියො අප්‌පිච්‌ඡා…පෙ.… තා උජ්‌ඣායන්‌ති ඛිය්‍යන්‌ති විපාචෙන්‌ති – ‘‘කථඤ්‌හි නාම අය්‍යා ථුල්‌ලනන්‌දා න මත්‌තං ජානිත්‌වා බහුං ලසුණං හරාපෙස්‌සතී’’ති…පෙ.… සච්‌චං කිර, භික්‌ඛවෙ, ථුල්‌ලනන්‌දා භික්‌ඛුනී න මත්‌තං ජානිත්‌වා බහුං ලසුණං හරාපෙතීති 1? ‘‘සච්‌චං, භගවා’’ති. විගරහි බුද්‌ධො භගවා…පෙ.… කථඤ්‌හි නාම, භික්‌ඛවෙ, ථුල්‌ලනන්‌දා භික්‌ඛුනී න මත්‌තං ජානිත්‌වා බහුං ලසුණං හරාපෙස්‌සති! නෙතං, භික්‌ඛවෙ, අප්‌පසන්‌නානං වා පසාදාය…පෙ.… ධම්‌මිං කථං කත්‌වා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි –
793. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññatarena upāsakena bhikkhunisaṅgho lasuṇena pavārito hoti – ‘‘yāsaṃ ayyānaṃ lasuṇena attho, ahaṃ lasuṇenā’’ti. Khettapālo ca āṇatto hoti – ‘‘sace bhikkhuniyo āgacchanti, ekamekāya bhikkhuniyā dvetayo bhaṇḍike dehī’’ti. Tena kho pana samayena sāvatthiyaṃ ussavo hoti. Yathābhataṃ lasuṇaṃ parikkhayaṃ agamāsi. Bhikkhuniyo taṃ upāsakaṃ upasaṅkamitvā etadavocuṃ – ‘‘lasuṇena, āvuso, attho’’ti. ‘‘Natthāyye. Yathābhataṃ lasuṇaṃ parikkhīṇaṃ. Khettaṃ gacchathā’’ti. Thullanandā bhikkhunī khettaṃ gantvā na mattaṃ jānitvā bahuṃ lasuṇaṃ harāpesi. Khettapālo ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhuniyo na mattaṃ jānitvā bahuṃ lasuṇaṃ harāpessantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhuniyo tassa khettapālassa ujjhāyantassa khiyyantassa vipācentassa. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ayyā thullanandā na mattaṃ jānitvā bahuṃ lasuṇaṃ harāpessatī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī na mattaṃ jānitvā bahuṃ lasuṇaṃ harāpetīti 2? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī na mattaṃ jānitvā bahuṃ lasuṇaṃ harāpessati! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
‘‘භූතපුබ්‌බං, භික්‌ඛවෙ, ථුල්‌ලනන්‌දා භික්‌ඛුනී අඤ්‌ඤතරස්‌ස බ්‍රාහ්‌මණස්‌ස පජාපති අහොසි. තිස්‌සො ච ධීතරො – නන්‌දා, නන්‌දවතී, සුන්‌දරීනන්‌දා. අථ ඛො, භික්‌ඛවෙ, සො බ්‍රාහ්‌මණො කාලඞ්‌කත්‌වා අඤ්‌ඤතරං හංසයොනිං උපපජ්‌ජි. තස්‌ස සබ්‌බසොවණ්‌ණමයා පත්‌තා අහෙසුං. සො තාසං එකෙකං පත්‌තං දෙති. අථ ඛො, භික්‌ඛවෙ, ථුල්‌ලනන්‌දා භික්‌ඛුනී ‘‘අයං හංසො අම්‌හාකං එකෙකං පත්‌තං දෙතී’’ති තං හංසරාජං ගහෙත්‌වා නිප්‌පත්‌තං අකාසි. තස්‌ස පුන ජායමානා පත්‌තා සෙතා සම්‌පජ්‌ජිංසු. තදාපි, භික්‌ඛවෙ, ථුල්‌ලනන්‌දා භික්‌ඛුනී අතිලොභෙන සුවණ්‌ණා පරිහීනා. ඉදානි ලසුණා පරිහායිස්‌සතී’’ති.
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī aññatarassa brāhmaṇassa pajāpati ahosi. Tisso ca dhītaro – nandā, nandavatī, sundarīnandā. Atha kho, bhikkhave, so brāhmaṇo kālaṅkatvā aññataraṃ haṃsayoniṃ upapajji. Tassa sabbasovaṇṇamayā pattā ahesuṃ. So tāsaṃ ekekaṃ pattaṃ deti. Atha kho, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī ‘‘ayaṃ haṃso amhākaṃ ekekaṃ pattaṃ detī’’ti taṃ haṃsarājaṃ gahetvā nippattaṃ akāsi. Tassa puna jāyamānā pattā setā sampajjiṃsu. Tadāpi, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī atilobhena suvaṇṇā parihīnā. Idāni lasuṇā parihāyissatī’’ti.
3 ‘‘යං ලද්‌ධං තෙන තුට්‌ඨබ්‌බං, අතිලොභො හි පාපකො;
4 ‘‘Yaṃ laddhaṃ tena tuṭṭhabbaṃ, atilobho hi pāpako;
හංසරාජං ගහෙත්‌වාන, සුවණ්‌ණා පරිහායථා’’ති.
Haṃsarājaṃ gahetvāna, suvaṇṇā parihāyathā’’ti.
අථ ඛො භගවා ථුල්‌ලනන්‌දං භික්‌ඛුනිං අනෙකපරියායෙන විගරහිත්‌වා දුබ්‌භරතාය…පෙ.… එවඤ්‌ච පන, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුනියො ඉමං සික්‌ඛාපදං උද්‌දිසන්‌තු –
Atha kho bhagavā thullanandaṃ bhikkhuniṃ anekapariyāyena vigarahitvā dubbharatāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
794. ‘‘යා පන භික්‌ඛුනී ලසුණං ඛාදෙය්‍ය පාචිත්‌තිය’’න්‌ති.
794.‘‘Yā pana bhikkhunī lasuṇaṃ khādeyya pācittiya’’nti.
795. යා පනාති යා යාදිසා…පෙ.… භික්‌ඛුනීති…පෙ.… අයං ඉමස්‌මිං අත්‌ථෙ අධිප්‌පෙතා භික්‌ඛුනීති.
795.Yā panāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
ලසුණං නාම මාගධකං වුච්‌චති.
Lasuṇaṃ nāma māgadhakaṃ vuccati.
‘‘ඛාදිස්‌සාමීති පටිග්‌ගණ්‌හා’’ති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. අජ්‌ඣොහාරෙ අජ්‌ඣොහාරෙ ආපත්‌ති පාචිත්‌තියස්‌ස.
‘‘Khādissāmīti paṭiggaṇhā’’ti, āpatti dukkaṭassa. Ajjhohāre ajjhohāre āpatti pācittiyassa.
796. ලසුණෙ ලසුණසඤ්‌ඤා ඛාදති, ආපත්‌ති පාචිත්‌තියස්‌ස. ලසුණෙ වෙමතිකා ඛාදති, ආපත්‌ති පාචිත්‌තියස්‌ස. ලසුණෙ අලසුණසඤ්‌ඤා ඛාදති, ආපත්‌ති පාචිත්‌තියස්‌ස.
796. Lasuṇe lasuṇasaññā khādati, āpatti pācittiyassa. Lasuṇe vematikā khādati, āpatti pācittiyassa. Lasuṇe alasuṇasaññā khādati, āpatti pācittiyassa.
අලසුණෙ ලසුණසඤ්‌ඤා ඛාදති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. අලසුණෙ වෙමතිකා ඛාදති, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌ස. අලසුණෙ අලසුණසඤ්‌ඤා ඛාදති, අනාපත්‌ති.
Alasuṇe lasuṇasaññā khādati, āpatti dukkaṭassa. Alasuṇe vematikā khādati, āpatti dukkaṭassa. Alasuṇe alasuṇasaññā khādati, anāpatti.
797. අනාපත්‌ති පලණ්‌ඩුකෙ, භඤ්‌ජනකෙ, හරීතකෙ, චාපලසුණෙ, සූපසම්‌පාකෙ, මංසසම්‌පාකෙ, තෙලසම්‌පාකෙ, සාළවෙ, උත්‌තරිභඞ්‌ගෙ, උම්‌මත්‌තිකාය, ආදිකම්‌මිකායාති.
797. Anāpatti palaṇḍuke, bhañjanake, harītake, cāpalasuṇe, sūpasampāke, maṃsasampāke, telasampāke, sāḷave, uttaribhaṅge, ummattikāya, ādikammikāyāti.
පඨමසික්‌ඛාපදං නිට්‌ඨිතං.
Paṭhamasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / භික්‌ඛුනීවිභඞ්‌ග-අට්‌ඨකථා • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / 1. පඨමලසුණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamalasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්‌ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / 1. ලසුණවග්‌ගවණ්‌ණනා • 1. Lasuṇavaggavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / 1. පඨමලසුණසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamalasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / 1. පඨමලසුණාදිසික්‌ඛාපදවණ්‌ණනා • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 1. පඨමසික්‌ඛාපද-අත්‌ථයොජනා • 1. Paṭhamasikkhāpada-atthayojanā
