Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ഭിക്ഖുനീവിഭങ്ഗ • Bhikkhunīvibhaṅga |
൪. പാചിത്തിയകണ്ഡം (ഭിക്ഖുനീവിഭങ്ഗോ)
4. Pācittiyakaṇḍaṃ (bhikkhunīvibhaṅgo)
൧. ലസുണവഗ്ഗോ
1. Lasuṇavaggo
൧. പഠമസിക്ഖാപദം
1. Paṭhamasikkhāpadaṃ
ഇമേ ഖോ പനായ്യായോ ഛസട്ഠിസതാ പാചിത്തിയാ
Ime kho panāyyāyo chasaṭṭhisatā pācittiyā
ധമ്മാ ഉദ്ദേസം ആഗച്ഛന്തി.
Dhammā uddesaṃ āgacchanti.
൭൯൩. തേന സമയേന ബുദ്ധോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. തേന ഖോ പന സമയേന അഞ്ഞതരേന ഉപാസകേന ഭിക്ഖുനിസങ്ഘോ ലസുണേന പവാരിതോ ഹോതി – ‘‘യാസം അയ്യാനം ലസുണേന അത്ഥോ, അഹം ലസുണേനാ’’തി. ഖേത്തപാലോ ച ആണത്തോ ഹോതി – ‘‘സചേ ഭിക്ഖുനിയോ ആഗച്ഛന്തി, ഏകമേകായ ഭിക്ഖുനിയാ ദ്വേതയോ ഭണ്ഡികേ ദേഹീ’’തി. തേന ഖോ പന സമയേന സാവത്ഥിയം ഉസ്സവോ ഹോതി. യഥാഭതം ലസുണം പരിക്ഖയം അഗമാസി. ഭിക്ഖുനിയോ തം ഉപാസകം ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതദവോചും – ‘‘ലസുണേന, ആവുസോ, അത്ഥോ’’തി. ‘‘നത്ഥായ്യേ. യഥാഭതം ലസുണം പരിക്ഖീണം. ഖേത്തം ഗച്ഛഥാ’’തി. ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ ഖേത്തം ഗന്ത്വാ ന മത്തം ജാനിത്വാ ബഹും ലസുണം ഹരാപേസി. ഖേത്തപാലോ ഉജ്ഝായതി ഖിയ്യതി വിപാചേതി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ ഭിക്ഖുനിയോ ന മത്തം ജാനിത്വാ ബഹും ലസുണം ഹരാപേസ്സന്തീ’’തി! അസ്സോസും ഖോ ഭിക്ഖുനിയോ തസ്സ ഖേത്തപാലസ്സ ഉജ്ഝായന്തസ്സ ഖിയ്യന്തസ്സ വിപാചേന്തസ്സ. യാ താ ഭിക്ഖുനിയോ അപ്പിച്ഛാ…പേ॰… താ ഉജ്ഝായന്തി ഖിയ്യന്തി വിപാചേന്തി – ‘‘കഥഞ്ഹി നാമ അയ്യാ ഥുല്ലനന്ദാ ന മത്തം ജാനിത്വാ ബഹും ലസുണം ഹരാപേസ്സതീ’’തി…പേ॰… സച്ചം കിര, ഭിക്ഖവേ, ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ ന മത്തം ജാനിത്വാ ബഹും ലസുണം ഹരാപേതീതി 1? ‘‘സച്ചം, ഭഗവാ’’തി. വിഗരഹി ബുദ്ധോ ഭഗവാ…പേ॰… കഥഞ്ഹി നാമ, ഭിക്ഖവേ, ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ ന മത്തം ജാനിത്വാ ബഹും ലസുണം ഹരാപേസ്സതി! നേതം, ഭിക്ഖവേ, അപ്പസന്നാനം വാ പസാദായ…പേ॰… ധമ്മിം കഥം കത്വാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി –
793. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena aññatarena upāsakena bhikkhunisaṅgho lasuṇena pavārito hoti – ‘‘yāsaṃ ayyānaṃ lasuṇena attho, ahaṃ lasuṇenā’’ti. Khettapālo ca āṇatto hoti – ‘‘sace bhikkhuniyo āgacchanti, ekamekāya bhikkhuniyā dvetayo bhaṇḍike dehī’’ti. Tena kho pana samayena sāvatthiyaṃ ussavo hoti. Yathābhataṃ lasuṇaṃ parikkhayaṃ agamāsi. Bhikkhuniyo taṃ upāsakaṃ upasaṅkamitvā etadavocuṃ – ‘‘lasuṇena, āvuso, attho’’ti. ‘‘Natthāyye. Yathābhataṃ lasuṇaṃ parikkhīṇaṃ. Khettaṃ gacchathā’’ti. Thullanandā bhikkhunī khettaṃ gantvā na mattaṃ jānitvā bahuṃ lasuṇaṃ harāpesi. Khettapālo ujjhāyati khiyyati vipāceti – ‘‘kathañhi nāma bhikkhuniyo na mattaṃ jānitvā bahuṃ lasuṇaṃ harāpessantī’’ti! Assosuṃ kho bhikkhuniyo tassa khettapālassa ujjhāyantassa khiyyantassa vipācentassa. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ayyā thullanandā na mattaṃ jānitvā bahuṃ lasuṇaṃ harāpessatī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī na mattaṃ jānitvā bahuṃ lasuṇaṃ harāpetīti 2? ‘‘Saccaṃ, bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī na mattaṃ jānitvā bahuṃ lasuṇaṃ harāpessati! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi –
‘‘ഭൂതപുബ്ബം, ഭിക്ഖവേ, ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ അഞ്ഞതരസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ പജാപതി അഹോസി. തിസ്സോ ച ധീതരോ – നന്ദാ, നന്ദവതീ, സുന്ദരീനന്ദാ. അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, സോ ബ്രാഹ്മണോ കാലങ്കത്വാ അഞ്ഞതരം ഹംസയോനിം ഉപപജ്ജി. തസ്സ സബ്ബസോവണ്ണമയാ പത്താ അഹേസും. സോ താസം ഏകേകം പത്തം ദേതി. അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ ‘‘അയം ഹംസോ അമ്ഹാകം ഏകേകം പത്തം ദേതീ’’തി തം ഹംസരാജം ഗഹേത്വാ നിപ്പത്തം അകാസി. തസ്സ പുന ജായമാനാ പത്താ സേതാ സമ്പജ്ജിംസു. തദാപി, ഭിക്ഖവേ, ഥുല്ലനന്ദാ ഭിക്ഖുനീ അതിലോഭേന സുവണ്ണാ പരിഹീനാ. ഇദാനി ലസുണാ പരിഹായിസ്സതീ’’തി.
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī aññatarassa brāhmaṇassa pajāpati ahosi. Tisso ca dhītaro – nandā, nandavatī, sundarīnandā. Atha kho, bhikkhave, so brāhmaṇo kālaṅkatvā aññataraṃ haṃsayoniṃ upapajji. Tassa sabbasovaṇṇamayā pattā ahesuṃ. So tāsaṃ ekekaṃ pattaṃ deti. Atha kho, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī ‘‘ayaṃ haṃso amhākaṃ ekekaṃ pattaṃ detī’’ti taṃ haṃsarājaṃ gahetvā nippattaṃ akāsi. Tassa puna jāyamānā pattā setā sampajjiṃsu. Tadāpi, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī atilobhena suvaṇṇā parihīnā. Idāni lasuṇā parihāyissatī’’ti.
ഹംസരാജം ഗഹേത്വാന, സുവണ്ണാ പരിഹായഥാ’’തി.
Haṃsarājaṃ gahetvāna, suvaṇṇā parihāyathā’’ti.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഥുല്ലനന്ദം ഭിക്ഖുനിം അനേകപരിയായേന വിഗരഹിത്വാ ദുബ്ഭരതായ…പേ॰… ഏവഞ്ച പന, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖുനിയോ ഇമം സിക്ഖാപദം ഉദ്ദിസന്തു –
Atha kho bhagavā thullanandaṃ bhikkhuniṃ anekapariyāyena vigarahitvā dubbharatāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
൭൯൪. ‘‘യാ പന ഭിക്ഖുനീ ലസുണം ഖാദേയ്യ പാചിത്തിയ’’ന്തി.
794.‘‘Yā pana bhikkhunī lasuṇaṃ khādeyya pācittiya’’nti.
൭൯൫. യാ പനാതി യാ യാദിസാ…പേ॰… ഭിക്ഖുനീതി…പേ॰… അയം ഇമസ്മിം അത്ഥേ അധിപ്പേതാ ഭിക്ഖുനീതി.
795.Yā panāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
ലസുണം നാമ മാഗധകം വുച്ചതി.
Lasuṇaṃ nāma māgadhakaṃ vuccati.
‘‘ഖാദിസ്സാമീതി പടിഗ്ഗണ്ഹാ’’തി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അജ്ഝോഹാരേ അജ്ഝോഹാരേ ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സ.
‘‘Khādissāmīti paṭiggaṇhā’’ti, āpatti dukkaṭassa. Ajjhohāre ajjhohāre āpatti pācittiyassa.
൭൯൬. ലസുണേ ലസുണസഞ്ഞാ ഖാദതി, ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സ. ലസുണേ വേമതികാ ഖാദതി, ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സ. ലസുണേ അലസുണസഞ്ഞാ ഖാദതി, ആപത്തി പാചിത്തിയസ്സ.
796. Lasuṇe lasuṇasaññā khādati, āpatti pācittiyassa. Lasuṇe vematikā khādati, āpatti pācittiyassa. Lasuṇe alasuṇasaññā khādati, āpatti pācittiyassa.
അലസുണേ ലസുണസഞ്ഞാ ഖാദതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അലസുണേ വേമതികാ ഖാദതി, ആപത്തി ദുക്കടസ്സ. അലസുണേ അലസുണസഞ്ഞാ ഖാദതി, അനാപത്തി.
Alasuṇe lasuṇasaññā khādati, āpatti dukkaṭassa. Alasuṇe vematikā khādati, āpatti dukkaṭassa. Alasuṇe alasuṇasaññā khādati, anāpatti.
൭൯൭. അനാപത്തി പലണ്ഡുകേ, ഭഞ്ജനകേ, ഹരീതകേ, ചാപലസുണേ, സൂപസമ്പാകേ, മംസസമ്പാകേ, തേലസമ്പാകേ, സാളവേ, ഉത്തരിഭങ്ഗേ, ഉമ്മത്തികായ, ആദികമ്മികായാതി.
797. Anāpatti palaṇḍuke, bhañjanake, harītake, cāpalasuṇe, sūpasampāke, maṃsasampāke, telasampāke, sāḷave, uttaribhaṅge, ummattikāya, ādikammikāyāti.
പഠമസിക്ഖാപദം നിട്ഠിതം.
Paṭhamasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ഭിക്ഖുനീവിഭങ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ൧. പഠമലസുണസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamalasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ൧. ലസുണവഗ്ഗവണ്ണനാ • 1. Lasuṇavaggavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ൧. പഠമലസുണസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamalasuṇasikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ൧. പഠമലസുണാദിസിക്ഖാപദവണ്ണനാ • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൧. പഠമസിക്ഖാപദ-അത്ഥയോജനാ • 1. Paṭhamasikkhāpada-atthayojanā