Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਾਨવਤ੍ਥੁ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
੮. ਪਠਮਸੂਚਿવਿਮਾਨવਣ੍ਣਨਾ
8. Paṭhamasūcivimānavaṇṇanā
ਉਚ੍ਚਮਿਦਂ ਮਣਿਥੂਣਂ વਿਮਾਨਨ੍ਤਿ ਸੂਚਿવਿਮਾਨਂ। ਤਸ੍ਸ ਕਾ ਉਪ੍ਪਤ੍ਤਿ? ਭਗવਾ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ। ਤੇਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਚੀવਰਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਅਤ੍ਥੋ ਚ ਹੋਤਿ ਸੂਚਿਯਾ। ਸੋ ਰਾਜਗਹੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਨ੍ਤੋ ਕਮ੍ਮਾਰਸ੍ਸ ਗੇਹਦ੍વਾਰੇ ਅਟ੍ਠਾਸਿ। ਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਕਮ੍ਮਾਰੋ ਆਹ ‘‘ਕੇਨ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ? ‘‘ਚੀવਰਕਮ੍ਮਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੂਚਿਯਾ ਅਤ੍ਥੋ’’ਤਿ। ਕਮ੍ਮਾਰੋ ਪਸਨ੍ਨਮਾਨਸੋ ਕਤਪਰਿਯੋਸਿਤਾ ਦ੍વੇ ਸੂਚਿਯੋ ਦਤ੍વਾ ‘‘ਪੁਨਪਿ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੂਚਿਯਾ ਅਤ੍ਥੇ ਸਤਿ ਮਮ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ਪਞ੍ਚਪਤਿਟ੍ਠਿਤੇਨ વਨ੍ਦਿ। ਥੇਰੋ ਤਸ੍ਸ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਸੋ ਅਪਰਭਾਗੇ ਕਾਲਂ ਕਤ੍વਾ ਤਾવਤਿਂਸੇਸੁ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਿ। ਅਥ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਦੇવਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੋ ਤਂ ਦੇવਪੁਤ੍ਤਂ ਇਮਾਹਿ ਗਾਥਾਹਿ ਪੁਚ੍ਛਿ –
Uccamidaṃmaṇithūṇaṃ vimānanti sūcivimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane. Tena samayena āyasmato sāriputtassa cīvarakammaṃ kātabbaṃ hoti, attho ca hoti sūciyā. So rājagahe piṇḍāya caranto kammārassa gehadvāre aṭṭhāsi. Taṃ disvā kammāro āha ‘‘kena, bhante, attho’’ti? ‘‘Cīvarakammaṃ kātabbaṃ atthi, sūciyā attho’’ti. Kammāro pasannamānaso katapariyositā dve sūciyo datvā ‘‘punapi, bhante, sūciyā atthe sati mama ācikkheyyāthā’’ti vatvā pañcapatiṭṭhitena vandi. Thero tassa anumodanaṃ katvā pakkāmi. So aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsesu uppajji. Atha āyasmā mahāmoggallāno devacārikaṃ caranto taṃ devaputtaṃ imāhi gāthāhi pucchi –
੯੪੪.
944.
‘‘ਉਚ੍ਚਮਿਦਂ ਮਣਿਥੂਣਂ વਿਮਾਨਂ…ਪੇ॰…
‘‘Uccamidaṃ maṇithūṇaṃ vimānaṃ…pe…
વਣ੍ਣੋ ਚ ਤੇ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ ਪਭਾਸਤੀ’’ਤਿ॥
Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
੯੪੮. ‘‘ਸੋ ਦੇવਪੁਤ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਮਨੋ…ਪੇ॰… ਯਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਸ੍ਸਿਦਂ ਫਲਂ’’॥
948. ‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
੯੪੯.
949.
‘‘ਯਂ ਦਦਾਤਿ ਨ ਤਂ ਹੋਤਿ, ਯਞ੍ਚੇવ ਦਜ੍ਜਾ ਤਞ੍ਚੇવ ਸੇਯ੍ਯੋ।
‘‘Yaṃ dadāti na taṃ hoti, yañceva dajjā tañceva seyyo;
ਸੂਚਿ ਦਿਨ੍ਨਾ ਸੂਚਿਮੇવ ਸੇਯ੍ਯੋ॥
Sūci dinnā sūcimeva seyyo.
੯੫੦.
950.
‘‘ਤੇਨ ਮੇਤਾਦਿਸੋ વਣ੍ਣੋ…ਪੇ॰…
‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…
વਣ੍ਣੋ ਚ ਮੇ ਸਬ੍ਬਦਿਸਾ ਪਭਾਸਤੀ’’ਤਿ॥
Vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.
੯੪੯. ਤਤ੍ਥ ਯਂ ਦਦਾਤੀਤਿ ਯਾਦਿਸਂ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਂ ਦਦਾਤਿ। ਨ ਤਂ ਹੋਤੀਤਿ ਤਸ੍ਸ ਤਾਦਿਸਮੇવ ਫਲਂ ਨ ਹੋਤਿ। ਅਥ ਖੋ ਖੇਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਚਿਤ੍ਤਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਚ ਤਤੋ વਿਪੁਲਤਰਂ ਉਲ਼ਾਰਤਰਮੇવ ਫਲਂ ਹੋਤਿ। ਤਸ੍ਮਾ ਯਞ੍ਚੇવ ਦਜ੍ਜਾ ਤਞ੍ਚੇવ ਸੇਯ੍ਯੋਤਿ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿਦੇવ વਿਜ੍ਜਮਾਨਂ ਦਜ੍ਜਾ ਦਦੇਯ੍ਯ, ਤਞ੍ਚੇવ ਤਦੇવ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਯਸ੍ਸ ਕਸ੍ਸਚਿ ਅਨવਜ੍ਜਸ੍ਸ ਦੇਯ੍ਯਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਦਾਨਮੇવ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਕਸ੍ਮਾ? ਮਯਾ ਹਿ ਸੂਚਿ ਦਿਨ੍ਨਾ ਸੂਚਿਮੇવ ਸੇਯ੍ਯੋ, ਸੂਚਿਦਾਨਮੇવ ਮਯ੍ਹਂ ਸੇਯ੍ਯਂ ਜਾਤਂ, ਯਤੋ ਅਯਮੀਦਿਸੀ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿ ਲਦ੍ਧਾਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
949. Tattha yaṃ dadātīti yādisaṃ deyyadhammaṃ dadāti. Na taṃ hotīti tassa tādisameva phalaṃ na hoti. Atha kho khettasampattiyā ca cittasampattiyā ca tato vipulataraṃ uḷāratarameva phalaṃ hoti. Tasmā yañceva dajjā tañceva seyyoti yaṃkiñcideva vijjamānaṃ dajjā dadeyya, tañceva tadeva seyyo, yassa kassaci anavajjassa deyyadhammassa dānameva seyyo, kasmā? Mayā hi sūci dinnā sūcimeva seyyo, sūcidānameva mayhaṃ seyyaṃ jātaṃ, yato ayamīdisī sampatti laddhāti adhippāyo.
ਸੂਚਿવਿਮਾਨવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Sūcivimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / વਿਮਾਨવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Vimānavatthupāḷi / ੮. ਪਠਮਸੂਚਿવਿਮਾਨવਤ੍ਥੁ • 8. Paṭhamasūcivimānavatthu