| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៩. បឋមសុក្កាសុត្តវណ្ណនា
9. Paṭhamasukkāsuttavaṇṇanā
២៤៣. នវមេ រថិកាយ រថិកន្តិ ឯកំ រថិកំ គហេត្វា តតោ អបរំ គច្ឆន្តោ រថិកាយ រថិកំ ឧបសង្កមន្តោ នាម ហោតិ។ សិង្ឃាដកេបិ ឯសេវ នយោ។ ឯត្ថ ច រថិកាតិ រច្ឆា។ សិង្ឃាដកន្តិ ចតុក្កំ។ កិំ មេ កតាតិ កិំ ឥមេ កតា? កិំ ករោន្តីតិ អត្ថោ។ មធុបីតាវ សេយរេតិ គន្ធមធុបានំ បីតា វិយ សយន្តិ។ គន្ធមធុបានំ បីតោ កិរ សីសំ ឧក្ខិបិតុំ ន សក្កោតិ, អសញ្ញី ហុត្វា សយតេវ។ តស្មា ឯវមាហ។
243. Navame rathikāya rathikanti ekaṃ rathikaṃ gahetvā tato aparaṃ gacchanto rathikāya rathikaṃ upasaṅkamanto nāma hoti. Siṅghāṭakepi eseva nayo. Ettha ca rathikāti racchā. Siṅghāṭakanti catukkaṃ. Kiṃ me katāti kiṃ ime katā? Kiṃ karontīti attho. Madhupītāvaseyareti gandhamadhupānaṃ pītā viya sayanti. Gandhamadhupānaṃ pīto kira sīsaṃ ukkhipituṃ na sakkoti, asaññī hutvā sayateva. Tasmā evamāha.
តញ្ច បន អប្បដិវានីយន្តិ តញ្ច បន ធម្មំ អប្បដិវានីយំ ទេសេតិ។ ពាហិរកញ្ហិ សុមធុរម្បិ ភោជនំ បុនប្បុនំ ភុញ្ជន្តស្ស ន រុច្ចតិ, ‘‘អបនេថ, កិំ ឥមិនា’’តិ? បដិវានេតព្ពំ អបនេតព្ពំ ហោតិ, ន ឯវមយំ ធម្មោ។ ឥមំ ហិ ធម្មំ បណ្ឌិតា វស្សសតម្បិ វស្សសហស្សម្បិ សុណន្តា តិត្តិំ ន គច្ឆន្តិ។ តេនាហ ‘‘អប្បដិវានីយ’’ន្តិ។ អសេចនកមោជវន្តិ អនាសិត្តកំ ឱជវន្តំ។ យថា ហិ ពាហិរានិ អសម្ភិន្នបាយាសាទីនិបិ សប្បិមធុសក្ខរាហិ អាសិត្តានិ យោជិតានេវ មធុរានិ ឱជវន្តានិ ហោន្តិ, ន ឯវមយំ ធម្មោ។ អយំ ហិ អត្តនោ ធម្មតាយ មធុរោ ចេវ ឱជវា ច, ន អញ្ញេន ឧបសិត្តោ។ តេនាហ ‘‘អសេចនកមោជវ’’ន្តិ។ បិវន្តិ មញ្ញេ សប្បញ្ញាតិ បណ្ឌិតបុរិសា បិវន្តិ វិយ។ វលាហកមេវ បន្ថគូតិ វលាហកន្តរតោ និក្ខន្តឧទកំ ឃម្មាភិតត្តា បថិកា វិយ។ នវមំ។
Tañca pana appaṭivānīyanti tañca pana dhammaṃ appaṭivānīyaṃ deseti. Bāhirakañhi sumadhurampi bhojanaṃ punappunaṃ bhuñjantassa na ruccati, ‘‘apanetha, kiṃ iminā’’ti? Paṭivānetabbaṃ apanetabbaṃ hoti, na evamayaṃ dhammo. Imaṃ hi dhammaṃ paṇḍitā vassasatampi vassasahassampi suṇantā tittiṃ na gacchanti. Tenāha ‘‘appaṭivānīya’’nti. Asecanakamojavanti anāsittakaṃ ojavantaṃ. Yathā hi bāhirāni asambhinnapāyāsādīnipi sappimadhusakkharāhi āsittāni yojitāneva madhurāni ojavantāni honti, na evamayaṃ dhammo. Ayaṃ hi attano dhammatāya madhuro ceva ojavā ca, na aññena upasitto. Tenāha ‘‘asecanakamojava’’nti. Pivanti maññe sappaññāti paṇḍitapurisā pivanti viya. Valāhakameva panthagūti valāhakantarato nikkhantaudakaṃ ghammābhitattā pathikā viya. Navamaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៩. បឋមសុក្កាសុត្តំ • 9. Paṭhamasukkāsuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៩. បឋមសុក្កាសុត្តវណ្ណនា • 9. Paṭhamasukkāsuttavaṇṇanā
