Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā

    ၁. ပဌမသုတ္တန္တနိဒ္ဒေသဝဏ္ဏနာ

    1. Paṭhamasuttantaniddesavaṇṇanā

    တထဋ္ဌေနာတိ ယထာသဘာဝဋ္ဌေန။ ပီဠနဋ္ဌာဒယော ဉာဏကထာယံ ဝုတ္တတ္ထာယေဝ။

    Tathaṭṭhenāti yathāsabhāvaṭṭhena. Pīḷanaṭṭhādayo ñāṇakathāyaṃ vuttatthāyeva.

    . ဧကပ္ပဋိဝေဓာနီတိ ဧကေန မဂ္ဂဉာဏေန ပဋိဝေဓော, ဧကတော ဝာ ပဋိဝေဓော ဧတေသန္တိ ဧကပ္ပဋိဝေဓာနိ။ အနတ္တဋ္ဌေနာတိ စတုန္နမ္ပိ သစ္စာနံ အတ္တဝိရဟိတတ္တာ အနတ္တဋ္ဌေန။ ဝုတ္တဉ္ဟေတံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ (ဝိသုဒ္ဓိ. ၂.၅၆၇) – ပရမတ္ထတော ဟိ သဗ္ဗာနေဝ သစ္စာနိ ဝေဒကကာရကနိဗ္ဗုတဂမကာဘာဝတော သုညာနီတိ ဝေဒိတဗ္ဗာနိ။ တေနေတံ ဝုစ္စတိ –

    9.Ekappaṭivedhānīti ekena maggañāṇena paṭivedho, ekato vā paṭivedho etesanti ekappaṭivedhāni. Anattaṭṭhenāti catunnampi saccānaṃ attavirahitattā anattaṭṭhena. Vuttañhetaṃ visuddhimagge (visuddhi. 2.567) – paramatthato hi sabbāneva saccāni vedakakārakanibbutagamakābhāvato suññānīti veditabbāni. Tenetaṃ vuccati –

    ‘‘ဒုက္ခမေဝ ဟိ၊ န ကောစိ ဒုက္ခိတော၊ ကာရကော န၊ ကိရိယာဝ ဝိဇ္ဇတိ။

    ‘‘Dukkhameva hi, na koci dukkhito, kārako na, kiriyāva vijjati;

    အတ္ထိ နိဗ္ဗုတိ၊ န နိဗ္ဗုတော ပုမာ၊ မဂ္ဂမတ္ထိ၊ ဂမကော န ဝိဇ္ဇတီ’’တိ။ (ဝိသုဒ္ဓိ. ၂.၅၆၇)။

    Atthi nibbuti, na nibbuto pumā, maggamatthi, gamako na vijjatī’’ti. (visuddhi. 2.567);

    အထ ဝာ –

    Atha vā –

    ‘‘ဓုဝသုဘသုခတ္တသုညံ၊ ပုရိမဒ္ဝယမတ္တသုညမမတပဒံ။

    ‘‘Dhuvasubhasukhattasuññaṃ, purimadvayamattasuññamamatapadaṃ;

    ဓုဝသုခအတ္တဝိရဟိတော၊ မဂ္ဂော ဣတိ သုညတာ တေသူ’’တိ။ (ဝိသုဒ္ဓိ. ၂.၅၆၇)။

    Dhuvasukhaattavirahito, maggo iti suññatā tesū’’ti. (visuddhi. 2.567);

    သစ္စဋ္ဌေနာတိ အဝိသံဝာဒကဋ္ဌေန။ ပဋိဝေဓဋ္ဌေနာတိ မဂ္ဂက္ခဏေ ပဋိဝိဇ္ဈိတဗ္ဗဋ္ဌေန။ ဧကသင္ဂဟိတာနီတိ တထဋ္ဌာဒိနာ ဧကေကေနေဝ အတ္ထေန သင္ဂဟိတာနိ, ဧကဂဏနံ ဂတာနီတိ အတ္ထော။ ယံ ဧကသင္ဂဟိတံ, တံ ဧကတ္တန္တိ ယသ္မာ ဧကေန သင္ဂဟိတံ, တသ္မာ ဧကတ္တန္တိ အတ္ထော။ သစ္စာနံ ဗဟုတ္တေပိ ဧကတ္တမပေက္ခိတ္ဝာ ဧကဝစနံ ကတံ။ ဧကတ္တံ ဧကေန ဉာဏေန ပဋိဝိဇ္ဈတီတိ ပုဗ္ဗဘာဂေ စတုန္နံ သစ္စာနံ နာနတ္တေကတ္တံ သ္ဝာဝတ္ထိတံ ဝဝတ္ထပေတ္ဝာ ဌိတော မဂ္ဂက္ခဏေ ဧကေန မဂ္ဂဉာဏေန တထဋ္ဌာဒိတံတံဧကတ္တံ ပဋိဝိဇ္ဈတိ။ ကထံ? နိရောဓသစ္စသ္သ တထဋ္ဌာဒိကေ ဧကတ္တေ ပဋိဝိဒ္ဓေ သေသသစ္စာနမ္ပိ တထဋ္ဌာဒိကံ ဧကတ္တံ ပဋိဝိဒ္ဓမေဝ ဟောတိ။ ယထာ ပုဗ္ဗဘာဂေ ပဉ္စန္နံ ခန္ဓာနံ နာနတ္တေကတ္တံ သ္ဝာဝတ္ထိတံ ဝဝတ္ထပေတ္ဝာ ဌိတသ္သ မဂ္ဂဝုဋ္ဌာနကာလေ အနိစ္စတော ဝာ ဒုက္ခတော ဝာ အနတ္တတော ဝာ ဝုဋ္ဌဟန္တသ္သ ဧကသ္မိမ္ပိ ခန္ဓေ အနိစ္စာဒိတော ဒိဋ္ဌေ သေသခန္ဓာပိ အနိစ္စာဒိတော ဒိဋ္ဌာဝ ဟောန္တိ, ဧဝမိဒန္တိ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ဒုက္ခသ္သ ဒုက္ခဋ္ဌော တထဋ္ဌောတိ ဒုက္ခသစ္စသ္သ ပီဠနဋ္ဌာဒိကော စတုဗ္ဗိဓော အတ္ထော သဘာဝဋ္ဌေန တထဋ္ဌော။ သေသသစ္စေသုပိ ဧသေဝ နယော။ သောယေဝ စတုဗ္ဗိဓော အတ္ထော အတ္တာဘာဝတော အနတ္တဋ္ဌော။ ဝုတ္တသဘာဝေ အဝိသံဝာဒကတော သစ္စဋ္ဌော။ မဂ္ဂက္ခဏေ ပဋိဝိဇ္ဈိတဗ္ဗတော ပဋိဝေဓဋ္ဌော ဝုတ္တောတိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

    Saccaṭṭhenāti avisaṃvādakaṭṭhena. Paṭivedhaṭṭhenāti maggakkhaṇe paṭivijjhitabbaṭṭhena. Ekasaṅgahitānīti tathaṭṭhādinā ekekeneva atthena saṅgahitāni, ekagaṇanaṃ gatānīti attho. Yaṃ ekasaṅgahitaṃ, taṃ ekattanti yasmā ekena saṅgahitaṃ, tasmā ekattanti attho. Saccānaṃ bahuttepi ekattamapekkhitvā ekavacanaṃ kataṃ. Ekattaṃ ekena ñāṇena paṭivijjhatīti pubbabhāge catunnaṃ saccānaṃ nānattekattaṃ svāvatthitaṃ vavatthapetvā ṭhito maggakkhaṇe ekena maggañāṇena tathaṭṭhāditaṃtaṃekattaṃ paṭivijjhati. Kathaṃ? Nirodhasaccassa tathaṭṭhādike ekatte paṭividdhe sesasaccānampi tathaṭṭhādikaṃ ekattaṃ paṭividdhameva hoti. Yathā pubbabhāge pañcannaṃ khandhānaṃ nānattekattaṃ svāvatthitaṃ vavatthapetvā ṭhitassa maggavuṭṭhānakāle aniccato vā dukkhato vā anattato vā vuṭṭhahantassa ekasmimpi khandhe aniccādito diṭṭhe sesakhandhāpi aniccādito diṭṭhāva honti, evamidanti daṭṭhabbaṃ. Dukkhassa dukkhaṭṭho tathaṭṭhoti dukkhasaccassa pīḷanaṭṭhādiko catubbidho attho sabhāvaṭṭhena tathaṭṭho. Sesasaccesupi eseva nayo. Soyeva catubbidho attho attābhāvato anattaṭṭho. Vuttasabhāve avisaṃvādakato saccaṭṭho. Maggakkhaṇe paṭivijjhitabbato paṭivedhaṭṭho vuttoti veditabbaṃ.

    ၁၀. ယံ အနိစ္စန္တိအာဒိ သာမညလက္ခဏပုဗ္ဗင္ဂမံ ကတ္ဝာ ဒသ္သိတံ။ တတ္ထ ယံ အနိစ္စံ, တံ ဒုက္ခံ။ ယံ ဒုက္ခံ, တံ အနိစ္စန္တိ ဒုက္ခသမုဒယမဂ္ဂာ ဂဟိတာ။ တာနိ ဟိ တီဏိ သစ္စာနိ အနိစ္စာနိ စေဝ အနိစ္စတ္တာ ဒုက္ခာနိ စ။ ယံ အနိစ္စဉ္စ ဒုက္ခဉ္စ, တံ အနတ္တာတိ တာနိယေဝ တီဏိ ဂဟိတာနိ။ ယံ အနိစ္စဉ္စ ဒုက္ခဉ္စ အနတ္တာ စာတိ တေဟိ တီဟိ သဟ နိရောဓသစ္စဉ္စ သင္ဂဟိတံ။ စတ္တာရိပိ ဟိ အနတ္တာယေဝ။ တံ တထန္တိ တံ သစ္စစတုက္ကံ သဘာဝဘူတံ။ တံ သစ္စန္တိ တဒေဝ သစ္စစတုက္ကံ ယထာသဘာဝေ အဝိသံဝာဒကံ။ နဝဟာကာရေဟီတိအာဒီသု ‘‘သဗ္ဗံ, ဘိက္ခဝေ, အဘိညေယ္ယ’’န္တိ (ပဋိ. မ. ၁.၃; သံ. နိ. ၄.၄၆) ဝစနတော အဘိညဋ္ဌေန, ဒုက္ခသ္သ ပရိညဋ္ဌေ, သမုဒယသ္သ ပဟာနဋ္ဌေ, မဂ္ဂသ္သ ဘာဝနဋ္ဌေ, နိရောဓသ္သ သစ္ဆိကိရိယဋ္ဌေ အာဝေနိကေပိ ဣဓ စတူသုပိ သစ္စေသု ဉာတပရိညာသဗ္ဘာဝတော ပရိညဋ္ဌေန, စတုသစ္စဒသ္သနေန ပဟာနသဗ္ဘာဝတော ပဟာနဋ္ဌေန, စတုသစ္စဘာဝနာသဗ္ဘာဝတော ဘာဝနဋ္ဌေန, စတုန္နံ သစ္စာနံ သစ္ဆိကိရိယသဗ္ဘာဝတော သစ္ဆိကိရိယဋ္ဌေနာတိ နိဒ္ဒိဋ္ဌန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ နဝဟာကာရေဟိ တထဋ္ဌေနာတိအာဒီသု ပဌမံ ဝုတ္တနယေနေဝ ယောဇနာ ကာတဗ္ဗာ။

    10.Yaṃ aniccantiādi sāmaññalakkhaṇapubbaṅgamaṃ katvā dassitaṃ. Tattha yaṃ aniccaṃ, taṃ dukkhaṃ. Yaṃ dukkhaṃ, taṃ aniccanti dukkhasamudayamaggā gahitā. Tāni hi tīṇi saccāni aniccāni ceva aniccattā dukkhāni ca. Yaṃ aniccañca dukkhañca, taṃ anattāti tāniyeva tīṇi gahitāni. Yaṃ aniccañca dukkhañca anattā cāti tehi tīhi saha nirodhasaccañca saṅgahitaṃ. Cattāripi hi anattāyeva. Taṃ tathanti taṃ saccacatukkaṃ sabhāvabhūtaṃ. Taṃ saccanti tadeva saccacatukkaṃ yathāsabhāve avisaṃvādakaṃ. Navahākārehītiādīsu ‘‘sabbaṃ, bhikkhave, abhiññeyya’’nti (paṭi. ma. 1.3; saṃ. ni. 4.46) vacanato abhiññaṭṭhena, dukkhassa pariññaṭṭhe, samudayassa pahānaṭṭhe, maggassa bhāvanaṭṭhe, nirodhassa sacchikiriyaṭṭhe āvenikepi idha catūsupi saccesu ñātapariññāsabbhāvato pariññaṭṭhena, catusaccadassanena pahānasabbhāvato pahānaṭṭhena, catusaccabhāvanāsabbhāvato bhāvanaṭṭhena, catunnaṃ saccānaṃ sacchikiriyasabbhāvato sacchikiriyaṭṭhenāti niddiṭṭhanti veditabbaṃ. Navahākārehi tathaṭṭhenātiādīsu paṭhamaṃ vuttanayeneva yojanā kātabbā.

    ၁၁. ဒ္ဝာဒသဟိ အာကာရေဟီတိအာဒီသု တထဋ္ဌာဒယော ဉာဏကထာယံ ဝုတ္တတ္ထာ။ ဧတေသံ နိဒ္ဒေသေပိ ဝုတ္တနယေနေဝ ယောဇနာ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

    11.Dvādasahi ākārehītiādīsu tathaṭṭhādayo ñāṇakathāyaṃ vuttatthā. Etesaṃ niddesepi vuttanayeneva yojanā veditabbā.

    ၁၂. သစ္စာနံ ကတိ လက္ခဏာနီတိအာဒီသု ဥပရိ ဝတ္တဗ္ဗာနိ ဆ လက္ခဏာနိ သင္ခတာသင္ခတဝသေန ဒ္ဝိဓာ ဘိန္ဒိတ္ဝာ ဒ္ဝေ လက္ခဏာနီတိ အာဟ။ တတ္ထ သင္ခတလက္ခဏဉ္စ အသင္ခတလက္ခဏဉ္စာတိ ‘‘တီဏိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, သင္ခတသ္သ သင္ခတလက္ခဏာနိ ဥပ္ပာဒော ပညာယတိ, ဝယော ပညာယတိ, ဌိတသ္သ အညထတ္တံ ပညာယတိ။ တီဏိမာနိ, ဘိက္ခဝေ, အသင္ခတသ္သ အသင္ခတလက္ခဏာနိ န ဥပ္ပာဒော ပညာယတိ, န ဝယော ပညာယတိ, န ဌိတသ္သ အညထတ္တံ ပညာယတီ’’တိ (အ. နိ. ၃.၄၇-၄၈) ဧဝံ ဝုတ္တံ သင္ခတသ္သ သင္ခတမိတိ လက္ခဏဉ္စ အသင္ခတသ္သ အသင္ခတမိတိ လက္ခဏဉ္စ။ သင္ခတံ ပန န လက္ခဏံ, လက္ခဏံ န သင္ခတံ။ န စ သင္ခတံ ဝိနာ လက္ခဏံ ပညာပေတုံ သက္ကာ, နပိ လက္ခဏံ ဝိနာ သင္ခတံ။ လက္ခဏေန ပန သင္ခတံ ပာကဋံ ဟောတိ။

    12.Saccānaṃ kati lakkhaṇānītiādīsu upari vattabbāni cha lakkhaṇāni saṅkhatāsaṅkhatavasena dvidhā bhinditvā dve lakkhaṇānīti āha. Tattha saṅkhatalakkhaṇañca asaṅkhatalakkhaṇañcāti ‘‘tīṇimāni, bhikkhave, saṅkhatassa saṅkhatalakkhaṇāni uppādo paññāyati, vayo paññāyati, ṭhitassa aññathattaṃ paññāyati. Tīṇimāni, bhikkhave, asaṅkhatassa asaṅkhatalakkhaṇāni na uppādo paññāyati, na vayo paññāyati, na ṭhitassa aññathattaṃ paññāyatī’’ti (a. ni. 3.47-48) evaṃ vuttaṃ saṅkhatassa saṅkhatamiti lakkhaṇañca asaṅkhatassa asaṅkhatamiti lakkhaṇañca. Saṅkhataṃ pana na lakkhaṇaṃ, lakkhaṇaṃ na saṅkhataṃ. Na ca saṅkhataṃ vinā lakkhaṇaṃ paññāpetuṃ sakkā, napi lakkhaṇaṃ vinā saṅkhataṃ. Lakkhaṇena pana saṅkhataṃ pākaṭaṃ hoti.

    ပုန တဒေဝ လက္ခဏဒ္ဝယံ ဝိတ္ထာရတော ဒသ္သေန္တော ဆ လက္ခဏာနီတိ အာဟ။ သင္ခတာနံ သစ္စာနန္တိ ဒုက္ခသမုဒယမဂ္ဂသစ္စာနံ။ တာနိ ဟိ ပစ္စယေဟိ သင္ဂမ္မ ကတတ္တာ သင္ခတာနိ။ ဥပ္ပာဒောတိ ဇာတိ။ ပညာယတီတိ ဇာနီယတိ။ ဝယောတိ ဘင္ဂော။ ဌိတာနံ အညထတ္တန္တိ ဌိတိပ္ပတ္တာနံ အညထာဘာဝော ဇရာ။ တိဏ္ဏံ သင္ခတသစ္စာနံ နိပ္ဖန္နတ္တာ ဥပ္ပာဒဝယညထတ္တံ ဝုတ္တံ, တေသံယေဝ ပန ဥပ္ပာဒသ္သ, ဇရာယ ဘင္ဂသ္သ စ အနိပ္ဖန္နတ္တာ ဥပ္ပာဒဝယညထတ္တံ န ဝတ္တဗ္ဗံ။ သင္ခတနိသ္သိတတ္တာ ဥပ္ပာဒဝယညထတ္တံ န ပညာယတီတိ န ဝတ္တဗ္ဗံ။ သင္ခတဝိကာရတ္တာ ပန သင္ခတန္တိ ဝတ္တဗ္ဗံ။ ဒုက္ခသမုဒယာနံ ဥပ္ပာဒဇရာဘင္ဂာ သစ္စပရိယာပန္နာ, မဂ္ဂသစ္စသ္သ ဥပ္ပာဒဇရာဘင္ဂာ န သစ္စပရိယာပန္နာတိ ဝဒန္တိ။ တတ္ထ ‘‘သင္ခတာနံ ဥပ္ပာဒက္ခဏေ သင္ခတာပိ ဥပ္ပာဒလက္ခဏမ္ပိ ကာလသင္ခာတော တသ္သ ခဏောပိ ပညာယတိ, ဥပ္ပာဒေ ဝီတိဝတ္တေ သင္ခတာပိ ဇရာလက္ခဏမ္ပိ ကာလသင္ခာတော တသ္သ ခဏောပိ ပညာယတိ, ဘင္ဂက္ခဏေ သင္ခတာပိ ဇရာပိ ဘင္ဂလက္ခဏမ္ပိ ကာလသင္ခာတော တသ္သ ခဏောပိ ပညာယတီ’’တိ ခန္ဓကဝဂ္ဂဋ္ဌကထာယံ (သံ. နိ. အဋ္ဌ. ၂.၃.၃၇-၃၈) ဝုတ္တံ။ အသင္ခတသ္သ သစ္စသ္သာတိ နိရောဓသစ္စသ္သ။ တဉ္ဟိ ပစ္စယေဟိ သမာဂမ္မ အကတတ္တာ သယမေဝ နိပ္ဖန္နန္တိ အသင္ခတံ။ ဌိတသ္သာတိ နိစ္စတ္တာ ဌိတသ္သ, န ဌာနပ္ပတ္တတ္တာ။ ပုန တဒေဝ လက္ခဏဒ္ဝယံ ဝိတ္ထာရတော ဒသ္သေန္တော ဒ္ဝာဒသ လက္ခဏာနီတိ အာဟ။

    Puna tadeva lakkhaṇadvayaṃ vitthārato dassento cha lakkhaṇānīti āha. Saṅkhatānaṃ saccānanti dukkhasamudayamaggasaccānaṃ. Tāni hi paccayehi saṅgamma katattā saṅkhatāni. Uppādoti jāti. Paññāyatīti jānīyati. Vayoti bhaṅgo. Ṭhitānaṃ aññathattanti ṭhitippattānaṃ aññathābhāvo jarā. Tiṇṇaṃ saṅkhatasaccānaṃ nipphannattā uppādavayaññathattaṃ vuttaṃ, tesaṃyeva pana uppādassa, jarāya bhaṅgassa ca anipphannattā uppādavayaññathattaṃ na vattabbaṃ. Saṅkhatanissitattā uppādavayaññathattaṃ na paññāyatīti na vattabbaṃ. Saṅkhatavikārattā pana saṅkhatanti vattabbaṃ. Dukkhasamudayānaṃ uppādajarābhaṅgā saccapariyāpannā, maggasaccassa uppādajarābhaṅgā na saccapariyāpannāti vadanti. Tattha ‘‘saṅkhatānaṃ uppādakkhaṇe saṅkhatāpi uppādalakkhaṇampi kālasaṅkhāto tassa khaṇopi paññāyati, uppāde vītivatte saṅkhatāpi jarālakkhaṇampi kālasaṅkhāto tassa khaṇopi paññāyati, bhaṅgakkhaṇe saṅkhatāpi jarāpi bhaṅgalakkhaṇampi kālasaṅkhāto tassa khaṇopi paññāyatī’’ti khandhakavaggaṭṭhakathāyaṃ (saṃ. ni. aṭṭha. 2.3.37-38) vuttaṃ. Asaṅkhatassa saccassāti nirodhasaccassa. Tañhi paccayehi samāgamma akatattā sayameva nipphannanti asaṅkhataṃ. Ṭhitassāti niccattā ṭhitassa, na ṭhānappattattā. Puna tadeva lakkhaṇadvayaṃ vitthārato dassento dvādasa lakkhaṇānīti āha.

    စတုန္နံ သစ္စာနံ ကတိ ကုသလာတိအာဒီသု အဗ္ယာကတန္တိ ဝိပာကာဗ္ယာကတံ ကိရိယာဗ္ယာကတံ ရူပာဗ္ယာကတံ နိဗ္ဗာနာဗ္ယာကတန္တိ စတူသု အဗ္ယာကတေသု နိဗ္ဗာနာဗ္ယာကတံ။ စတ္တာရိပိ ဟိ ကုသလာကုသလလက္ခဏေန န ဗ္ယာကတတ္တာ အဗ္ယာကတာနိ။ သိယာ ကုသလန္တိ ကာမာဝစရရူပာဝစရာရူပာဝစရကုသလာနံ ဝသေန ကုသလမ္ပိ ဘဝေယ္ယ။ သိယာ အကုသလန္တိ တဏ္ဟံ ဌပေတ္ဝာ သေသာကုသလဝသေန။ သိယာ အဗ္ယာကတန္တိ ကာမာဝစရရူပာဝစရာရူပာဝစရဝိပာကကိရိယာနံ ရူပာနဉ္စ ဝသေန။ သိယာ တီဏိ သစ္စာနီတိအာဒီသု သင္ဂဟိတာနီတိ ဂဏိတာနိ။ ဝတ္ထုဝသေနာတိ အကုသလကုသလာဗ္ယာကတဒုက္ခသမုဒယနိရောဓမဂ္ဂသင္ခာတဝတ္ထုဝသေန။ ယံ ဒုက္ခသစ္စံ အကုသလန္တိ ဌပေတ္ဝာ တဏ္ဟံ အဝသေသံ အကုသလံ။ အကုသလဋ္ဌေန ဒ္ဝေ သစ္စာနိ ဧကသစ္စေန သင္ဂဟိတာနီတိ ဣမာနိ ဒ္ဝေ ဒုက္ခသမုဒယသစ္စာနိ အကုသလဋ္ဌေန ဧကသစ္စေန သင္ဂဟိတာနိ, အကုသလသစ္စံ နာမ ဟောတီတိ အတ္ထော။ ဧကသစ္စံ ဒ္ဝီဟိ သစ္စေဟိ သင္ဂဟိတန္တိ ဧကံ အကုသလသစ္စံ ဒ္ဝီဟိ ဒုက္ခသမုဒယသစ္စေဟိ သင္ဂဟိတံ။ ယံ ဒုက္ခသစ္စံ ကုသလန္တိ တေဘူမကံ ကုသလံ။ ဣမာနိ ဒ္ဝေ ဒုက္ခမဂ္ဂသစ္စာနိ ကုသလဋ္ဌေန ဧကသစ္စေန သင္ဂဟိတာနိ, ကုသလသစ္စံ နာမ ဟောတိ။ ဧကံ ကုသလသစ္စံ ဒ္ဝီဟိ ဒုက္ခမဂ္ဂသစ္စေဟိ သင္ဂဟိတံ။ ယံ ဒုက္ခသစ္စံ အဗ္ယာကတန္တိ တေဘူမကဝိပာကကိရိယာ ရူပဉ္စ။ ဣမာနိ ဒ္ဝေ ဒုက္ခနိရောဓသစ္စာနိ အဗ္ယာကတဋ္ဌေန ဧကသစ္စေန သင္ဂဟိတာနိ, ဧကံ အဗ္ယာကတသစ္စံ နာမ ဟောတိ။ ဧကံ အဗ္ယာကတသစ္စံ ဒ္ဝီဟိ ဒုက္ခနိရောဓသစ္စေဟိ သင္ဂဟိတံ။ တီဏိ သစ္စာနိ ဧကသစ္စေန သင္ဂဟိတာနီတိ သမုဒယမဂ္ဂနိရောဓသစ္စာနိ ဧကေန အကုသလကုသလာဗ္ယာကတဘူတေန ဒုက္ခသစ္စေန သင္ဂဟိတာနိ။ ဧကံ သစ္စံ တီဟိ သစ္စေဟိ သင္ဂဟိတန္တိ ဧကံ ဒုက္ခသစ္စံ ဝိသုံ အကုသလကုသလအဗ္ယာကတဘူတေဟိ သမုဒယမဂ္ဂနိရောဓသစ္စေဟိ သင္ဂဟိတံ။ ကေစိ ပန ‘‘ဒုက္ခသမုဒယသစ္စာနိ အကုသလဋ္ဌေန သမုဒယသစ္စေန သင္ဂဟိတာနိ, ဒုက္ခမဂ္ဂသစ္စာနိ ကုသလဋ္ဌေန မဂ္ဂသစ္စေန သင္ဂဟိတာနိ, န ဒသ္သနဋ္ဌေန။ ဒုက္ခနိရောဓသစ္စာနိ အဗ္ယာကတဋ္ဌေန နိရောဓသစ္စေန သင္ဂဟိတာနိ, န အသင္ခတဋ္ဌေနာ’’တိ ဝဏ္ဏယန္တိ။

    Catunnaṃsaccānaṃ kati kusalātiādīsu abyākatanti vipākābyākataṃ kiriyābyākataṃ rūpābyākataṃ nibbānābyākatanti catūsu abyākatesu nibbānābyākataṃ. Cattāripi hi kusalākusalalakkhaṇena na byākatattā abyākatāni. Siyā kusalanti kāmāvacararūpāvacarārūpāvacarakusalānaṃ vasena kusalampi bhaveyya. Siyā akusalanti taṇhaṃ ṭhapetvā sesākusalavasena. Siyā abyākatanti kāmāvacararūpāvacarārūpāvacaravipākakiriyānaṃ rūpānañca vasena. Siyā tīṇi saccānītiādīsu saṅgahitānīti gaṇitāni. Vatthuvasenāti akusalakusalābyākatadukkhasamudayanirodhamaggasaṅkhātavatthuvasena. Yaṃ dukkhasaccaṃ akusalanti ṭhapetvā taṇhaṃ avasesaṃ akusalaṃ. Akusalaṭṭhena dve saccāni ekasaccena saṅgahitānīti imāni dve dukkhasamudayasaccāni akusalaṭṭhena ekasaccena saṅgahitāni, akusalasaccaṃ nāma hotīti attho. Ekasaccaṃ dvīhi saccehi saṅgahitanti ekaṃ akusalasaccaṃ dvīhi dukkhasamudayasaccehi saṅgahitaṃ. Yaṃ dukkhasaccaṃ kusalanti tebhūmakaṃ kusalaṃ. Imāni dve dukkhamaggasaccāni kusalaṭṭhena ekasaccena saṅgahitāni, kusalasaccaṃ nāma hoti. Ekaṃ kusalasaccaṃ dvīhi dukkhamaggasaccehi saṅgahitaṃ. Yaṃ dukkhasaccaṃ abyākatanti tebhūmakavipākakiriyā rūpañca. Imāni dve dukkhanirodhasaccāni abyākataṭṭhena ekasaccena saṅgahitāni, ekaṃ abyākatasaccaṃ nāma hoti. Ekaṃ abyākatasaccaṃ dvīhi dukkhanirodhasaccehi saṅgahitaṃ. Tīṇi saccāni ekasaccena saṅgahitānīti samudayamagganirodhasaccāni ekena akusalakusalābyākatabhūtena dukkhasaccena saṅgahitāni. Ekaṃ saccaṃ tīhi saccehi saṅgahitanti ekaṃ dukkhasaccaṃ visuṃ akusalakusalaabyākatabhūtehi samudayamagganirodhasaccehi saṅgahitaṃ. Keci pana ‘‘dukkhasamudayasaccāni akusalaṭṭhena samudayasaccena saṅgahitāni, dukkhamaggasaccāni kusalaṭṭhena maggasaccena saṅgahitāni, na dassanaṭṭhena. Dukkhanirodhasaccāni abyākataṭṭhena nirodhasaccena saṅgahitāni, na asaṅkhataṭṭhenā’’ti vaṇṇayanti.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ပဋိသမ္ဘိဒာမဂ္ဂပာဠိ • Paṭisambhidāmaggapāḷi / ၁. ပဌမသုတ္တန္တနိဒ္ဒေသော • 1. Paṭhamasuttantaniddeso


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact