| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
4. இந்த்³ரியகதா²
4. Indriyakathā
1. பட²மஸுத்தந்தனித்³தே³ஸோ
1. Paṭhamasuttantaniddeso
184. ஏவங் மே ஸுதங் – ஏகங் ஸமயங் ப⁴க³வா ஸாவத்தி²யங் விஹரதி ஜேதவனே அனாத²பிண்டி³கஸ்ஸ ஆராமே. தத்ர கோ² ப⁴க³வா பி⁴க்கூ² ஆமந்தேஸி – ‘‘பி⁴க்க²வோ’’தி. ‘‘ப⁴த³ந்தே’’தி 1 தே பி⁴க்கூ² ப⁴க³வதோ பச்சஸ்ஸோஸுங். ப⁴க³வா ஏதத³வோச –
184. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti 2 te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘பஞ்சிமானி, பி⁴க்க²வே, இந்த்³ரியானி. கதமானி பஞ்ச? ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங், வீரியிந்த்³ரியங், ஸதிந்த்³ரியங், ஸமாதி⁴ந்த்³ரியங், பஞ்ஞிந்த்³ரியங் – இமானி கோ², பி⁴க்க²வே, பஞ்சிந்த்³ரியானி’’ 3.
‘‘Pañcimāni, bhikkhave, indriyāni. Katamāni pañca? Saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ – imāni kho, bhikkhave, pañcindriyāni’’ 4.
185. இமானி பஞ்சிந்த்³ரியானி கதிஹாகாரேஹி விஸுஜ்ஜ²ந்தி? இமானி பஞ்சிந்த்³ரியானி பன்னரஸஹி ஆகாரேஹி விஸுஜ்ஜ²ந்தி. அஸ்ஸத்³தே⁴ புக்³க³லே பரிவஜ்ஜயதோ, ஸத்³தே⁴ புக்³க³லே ஸேவதோ ப⁴ஜதோ பயிருபாஸதோ, பஸாத³னீயே ஸுத்தந்தே பச்சவெக்க²தோ – இமேஹி தீஹாகாரேஹி ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் விஸுஜ்ஜ²தி. குஸீதே புக்³க³லே பரிவஜ்ஜயதோ, ஆரத்³த⁴வீரியே புக்³க³லே ஸேவதோ ப⁴ஜதோ பயிருபாஸதோ, ஸம்மப்பதா⁴னே பச்சவெக்க²தோ – இமேஹி தீஹாகாரேஹி வீரியிந்த்³ரியங் விஸுஜ்ஜ²தி. முட்ட²ஸ்ஸதீ புக்³க³லே பரிவஜ்ஜயதோ, உபட்டி²தஸ்ஸதீ புக்³க³லே ஸேவதோ ப⁴ஜதோ பயிருபாஸதோ, ஸதிபட்டா²னே பச்சவெக்க²தோ – இமேஹி தீஹாகாரேஹி ஸதிந்த்³ரியங் விஸுஜ்ஜ²தி. அஸமாஹிதே புக்³க³லே பரிவஜ்ஜயதோ, ஸமாஹிதே புக்³க³லே ஸேவதோ ப⁴ஜதோ பயிருபாஸதோ, ஜா²னவிமொக்கே² பச்சவெக்க²தோ – இமேஹி தீஹாகாரேஹி ஸமாதி⁴ந்த்³ரியங் விஸுஜ்ஜ²தி. து³ப்பஞ்ஞே புக்³க³லே பரிவஜ்ஜயதோ, பஞ்ஞவந்தே புக்³க³லே ஸேவதோ ப⁴ஜதோ பயிருபாஸதோ, க³ம்பீ⁴ரஞாணசரியங் பச்சவெக்க²தோ – இமேஹி தீஹாகாரேஹி பஞ்ஞிந்த்³ரியங் விஸுஜ்ஜ²தி. இதி இமே பஞ்ச புக்³க³லே பரிவஜ்ஜயதோ , பஞ்ச புக்³க³லே ஸேவதோ ப⁴ஜதோ பயிருபாஸதோ, பஞ்ச ஸுத்தந்தக்க²ந்தே⁴ பச்சவெக்க²தோ – இமேஹி பன்னரஸஹி ஆகாரேஹி இமானி பஞ்சிந்த்³ரியானி விஸுஜ்ஜ²ந்தி.
185. Imāni pañcindriyāni katihākārehi visujjhanti? Imāni pañcindriyāni pannarasahi ākārehi visujjhanti. Assaddhe puggale parivajjayato, saddhe puggale sevato bhajato payirupāsato, pasādanīye suttante paccavekkhato – imehi tīhākārehi saddhindriyaṃ visujjhati. Kusīte puggale parivajjayato, āraddhavīriye puggale sevato bhajato payirupāsato, sammappadhāne paccavekkhato – imehi tīhākārehi vīriyindriyaṃ visujjhati. Muṭṭhassatī puggale parivajjayato, upaṭṭhitassatī puggale sevato bhajato payirupāsato, satipaṭṭhāne paccavekkhato – imehi tīhākārehi satindriyaṃ visujjhati. Asamāhite puggale parivajjayato, samāhite puggale sevato bhajato payirupāsato, jhānavimokkhe paccavekkhato – imehi tīhākārehi samādhindriyaṃ visujjhati. Duppaññe puggale parivajjayato, paññavante puggale sevato bhajato payirupāsato, gambhīrañāṇacariyaṃ paccavekkhato – imehi tīhākārehi paññindriyaṃ visujjhati. Iti ime pañca puggale parivajjayato , pañca puggale sevato bhajato payirupāsato, pañca suttantakkhandhe paccavekkhato – imehi pannarasahi ākārehi imāni pañcindriyāni visujjhanti.
கதிஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴வியந்தி, கதிஹாகாரேஹி பஞ்சன்னங் இந்த்³ரியானங் பா⁴வனா ஹோதி? த³ஸஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴வியந்தி, த³ஸஹாகாரேஹி பஞ்சன்னங் இந்த்³ரியானங் பா⁴வனா ஹோதி. அஸ்ஸத்³தி⁴யங் பஜஹந்தோ ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் பா⁴வேதி, ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் பா⁴வெந்தோ அஸ்ஸத்³தி⁴யங் பஜஹதி; கோஸஜ்ஜங் பஜஹந்தோ வீரியிந்த்³ரியங் பா⁴வேதி, வீரியிந்த்³ரியங் பா⁴வெந்தோ கோஸஜ்ஜங் பஜஹதி; பமாத³ங் பஜஹந்தோ ஸதிந்த்³ரியங் பா⁴வேதி, ஸதிந்த்³ரியங் பா⁴வெந்தோ பமாத³ங் பஜஹதி; உத்³த⁴ச்சங் பஜஹந்தோ ஸமாதி⁴ந்த்³ரியங் பா⁴வேதி, ஸமாதி⁴ந்த்³ரியங் பா⁴வெந்தோ உத்³த⁴ச்சங் பஜஹதி; அவிஜ்ஜங் பஜஹந்தோ பஞ்ஞிந்த்³ரியங் பா⁴வேதி, பஞ்ஞிந்த்³ரியங் பா⁴வெந்தோ அவிஜ்ஜங் பஜஹதி. இமேஹி த³ஸஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴வியந்தி, இமேஹி த³ஸஹாகாரேஹி பஞ்சன்னங் இந்த்³ரியானங் பா⁴வனா ஹோதி.
Katihākārehi pañcindriyāni bhāviyanti, katihākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ bhāvanā hoti? Dasahākārehi pañcindriyāni bhāviyanti, dasahākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ bhāvanā hoti. Assaddhiyaṃ pajahanto saddhindriyaṃ bhāveti, saddhindriyaṃ bhāvento assaddhiyaṃ pajahati; kosajjaṃ pajahanto vīriyindriyaṃ bhāveti, vīriyindriyaṃ bhāvento kosajjaṃ pajahati; pamādaṃ pajahanto satindriyaṃ bhāveti, satindriyaṃ bhāvento pamādaṃ pajahati; uddhaccaṃ pajahanto samādhindriyaṃ bhāveti, samādhindriyaṃ bhāvento uddhaccaṃ pajahati; avijjaṃ pajahanto paññindriyaṃ bhāveti, paññindriyaṃ bhāvento avijjaṃ pajahati. Imehi dasahākārehi pañcindriyāni bhāviyanti, imehi dasahākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ bhāvanā hoti.
கதிஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴விதானி ஹொந்தி ஸுபா⁴விதானி? த³ஸஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴விதானி ஹொந்தி ஸுபா⁴விதானி. அஸ்ஸத்³தி⁴யஸ்ஸ பஹீனத்தா ஸுப்பஹீனத்தா ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் பா⁴விதங் ஹோதி ஸுபா⁴விதங்; ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியஸ்ஸ பா⁴விதத்தா ஸுபா⁴விதத்தா அஸ்ஸத்³தி⁴யங் பஹீனங் ஹோதி ஸுப்பஹீனங். கோஸஜ்ஜஸ்ஸ பஹீனத்தா ஸுப்பஹீனத்தா வீரியிந்த்³ரியங் பா⁴விதங் ஹோதி ஸுபா⁴விதங்; வீரியிந்த்³ரியஸ்ஸ பா⁴விதத்தா ஸுபா⁴விதத்தா கோஸஜ்ஜங் பஹீனங் ஹோதி ஸுப்பஹீனங். பமாத³ஸ்ஸ பஹீனத்தா ஸுப்பஹீனத்தா ஸதிந்த்³ரியங் பா⁴விதங் ஹோதி ஸுபா⁴விதங்; ஸதிந்த்³ரியஸ்ஸ பா⁴விதத்தா ஸுபா⁴விதத்தா பமாதோ³ பஹீனோ ஹோதி ஸுப்பஹீனோ. உத்³த⁴ச்சஸ்ஸ பஹீனத்தா ஸுப்பஹீனத்தா ஸமாதி⁴ந்த்³ரியங் பா⁴விதங் ஹோதி ஸுபா⁴விதங்; ஸமாதி⁴ந்த்³ரியஸ்ஸ பா⁴விதத்தா ஸுபா⁴விதத்தா உத்³த⁴ச்சங் பஹீனங் ஹோதி ஸுப்பஹீனங். அவிஜ்ஜாய பஹீனத்தா பஞ்ஞிந்த்³ரியங் பா⁴விதங் ஹோதி ஸுபா⁴விதங்; பஞ்ஞிந்த்³ரியஸ்ஸ பா⁴விதத்தா ஸுபா⁴விதத்தா அவிஜ்ஜா பஹீனா ஹோதி ஸுப்பஹீனா. இமேஹி த³ஸஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴விதானி ஹொந்தி ஸுபா⁴விதானி.
Katihākārehi pañcindriyāni bhāvitāni honti subhāvitāni? Dasahākārehi pañcindriyāni bhāvitāni honti subhāvitāni. Assaddhiyassa pahīnattā suppahīnattā saddhindriyaṃ bhāvitaṃ hoti subhāvitaṃ; saddhindriyassa bhāvitattā subhāvitattā assaddhiyaṃ pahīnaṃ hoti suppahīnaṃ. Kosajjassa pahīnattā suppahīnattā vīriyindriyaṃ bhāvitaṃ hoti subhāvitaṃ; vīriyindriyassa bhāvitattā subhāvitattā kosajjaṃ pahīnaṃ hoti suppahīnaṃ. Pamādassa pahīnattā suppahīnattā satindriyaṃ bhāvitaṃ hoti subhāvitaṃ; satindriyassa bhāvitattā subhāvitattā pamādo pahīno hoti suppahīno. Uddhaccassa pahīnattā suppahīnattā samādhindriyaṃ bhāvitaṃ hoti subhāvitaṃ; samādhindriyassa bhāvitattā subhāvitattā uddhaccaṃ pahīnaṃ hoti suppahīnaṃ. Avijjāya pahīnattā paññindriyaṃ bhāvitaṃ hoti subhāvitaṃ; paññindriyassa bhāvitattā subhāvitattā avijjā pahīnā hoti suppahīnā. Imehi dasahākārehi pañcindriyāni bhāvitāni honti subhāvitāni.
186. கதிஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴வியந்தி, கதிஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴விதானி சேவ ஹொந்தி ஸுபா⁴விதானி ச படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச ஸுப்படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச? சதூஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴வியந்தி சதூஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴விதானி சேவ ஹொந்தி ஸுபா⁴விதானி ச படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச ஸுப்படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச. ஸோதாபத்திமக்³க³க்க²ணே பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴வியந்தி; ஸோதாபத்திப²லக்க²ணே பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴விதானி சேவ ஹொந்தி ஸுபா⁴விதானி ச படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச ஸுப்படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச. ஸகதா³கா³மிமக்³க³க்க²ணே பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴வியந்தி; ஸகதா³கா³மிப²லக்க²ணே பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴விதானி சேவ ஹொந்தி ஸுபா⁴விதானி ச படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச ஸுப்படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச. அனாகா³மிமக்³க³க்க²ணே பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴வியந்தி; அனாகா³மிப²லக்க²ணே பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴விதானி சேவ ஹொந்தி ஸுபா⁴விதானி ச படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச ஸுப்படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச. அரஹத்தமக்³க³க்க²ணே பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴வியந்தி; அரஹத்தப²லக்க²ணே பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴விதானி சேவ ஹொந்தி ஸுபா⁴விதானி ச படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச ஸுப்படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச. இதி சதஸ்ஸோ மக்³க³விஸுத்³தி⁴யோ, சதஸ்ஸோ ப²லவிஸுத்³தி⁴யோ, சதஸ்ஸோ ஸமுச்சே²த³விஸுத்³தி⁴யோ, சதஸ்ஸோ படிப்பஸ்ஸத்³தி⁴விஸுத்³தி⁴யோ. இமேஹி சதூஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴வியந்தி; இமேஹி சதூஹாகாரேஹி பஞ்சிந்த்³ரியானி பா⁴விதானி சேவ ஹொந்தி ஸுபா⁴விதானி ச படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச ஸுப்படிப்பஸ்ஸத்³தா⁴னி ச.
186. Katihākārehi pañcindriyāni bhāviyanti, katihākārehi pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca? Catūhākārehi pañcindriyāni bhāviyanti catūhākārehi pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca. Sotāpattimaggakkhaṇe pañcindriyāni bhāviyanti; sotāpattiphalakkhaṇe pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca. Sakadāgāmimaggakkhaṇe pañcindriyāni bhāviyanti; sakadāgāmiphalakkhaṇe pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca. Anāgāmimaggakkhaṇe pañcindriyāni bhāviyanti; anāgāmiphalakkhaṇe pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca. Arahattamaggakkhaṇe pañcindriyāni bhāviyanti; arahattaphalakkhaṇe pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca. Iti catasso maggavisuddhiyo, catasso phalavisuddhiyo, catasso samucchedavisuddhiyo, catasso paṭippassaddhivisuddhiyo. Imehi catūhākārehi pañcindriyāni bhāviyanti; imehi catūhākārehi pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca.
கதினங் புக்³க³லானங் இந்த்³ரியபா⁴வனா; கதி புக்³க³லா பா⁴விதிந்த்³ரியா? அட்ட²ன்னங் புக்³க³லானங் இந்த்³ரியபா⁴வனா; தயோ புக்³க³லா பா⁴விதிந்த்³ரியா. கதமேஸங் அட்ட²ன்னங் புக்³க³லானங் இந்த்³ரியபா⁴வனா? ஸத்தன்னஞ்ச ஸெக்கா²னங், புது²ஜ்ஜனகல்யாணகஸ்ஸ ச – இமேஸங் அட்ட²ன்னங் புக்³க³லானங் இந்த்³ரியபா⁴வனா. கதமே தயோ புக்³க³லா பா⁴விதிந்த்³ரியா? ஸவனேன பு³த்³தோ⁴ ததா²க³தஸ்ஸ ஸாவகோ கீ²ணாஸவோ பா⁴விதிந்த்³ரியோ, ஸயங் பூ⁴தட்டே²ன பச்சேகஸம்பு³த்³தோ⁴ பா⁴விதிந்த்³ரியோ, அப்பமெய்யட்டே²ன ததா²க³தோ அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴ பா⁴விதிந்த்³ரியோ – இமே தயோ புக்³க³லா பா⁴விதிந்த்³ரியா. இதி இமேஸங் அட்ட²ன்னங் புக்³க³லானங் இந்த்³ரியபா⁴வனா; இமே தயோ புக்³க³லா பா⁴விதிந்த்³ரியா.
Katinaṃ puggalānaṃ indriyabhāvanā; kati puggalā bhāvitindriyā? Aṭṭhannaṃ puggalānaṃ indriyabhāvanā; tayo puggalā bhāvitindriyā. Katamesaṃ aṭṭhannaṃ puggalānaṃ indriyabhāvanā? Sattannañca sekkhānaṃ, puthujjanakalyāṇakassa ca – imesaṃ aṭṭhannaṃ puggalānaṃ indriyabhāvanā. Katame tayo puggalā bhāvitindriyā? Savanena buddho tathāgatassa sāvako khīṇāsavo bhāvitindriyo, sayaṃ bhūtaṭṭhena paccekasambuddho bhāvitindriyo, appameyyaṭṭhena tathāgato arahaṃ sammāsambuddho bhāvitindriyo – ime tayo puggalā bhāvitindriyā. Iti imesaṃ aṭṭhannaṃ puggalānaṃ indriyabhāvanā; ime tayo puggalā bhāvitindriyā.
ஸுத்தந்தனித்³தே³ஸோ பட²மோ.
Suttantaniddeso paṭhamo.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / கு²த்³த³கனிகாய (அட்ட²கதா²) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / 1. பட²மஸுத்தந்தனித்³தே³ஸவண்ணனா • 1. Paṭhamasuttantaniddesavaṇṇanā
