| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Paṭisambhidāmaggapāḷi |
੪. ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਕਥਾ
4. Indriyakathā
੧. ਪਠਮਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ
1. Paṭhamasuttantaniddeso
੧੮੪. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤਤ੍ਰ ਖੋ ਭਗવਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਭਿਕ੍ਖવੋ’’ਤਿ। ‘‘ਭਦਨ੍ਤੇ’’ਤਿ 1 ਤੇ ਭਿਕ੍ਖੂ ਭਗવਤੋ ਪਚ੍ਚਸ੍ਸੋਸੁਂ। ਭਗવਾ ਏਤਦવੋਚ –
184. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti 2 te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –
‘‘ਪਞ੍ਚਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ। ਕਤਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚ? ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ, ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ – ਇਮਾਨਿ ਖੋ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ’’ 3।
‘‘Pañcimāni, bhikkhave, indriyāni. Katamāni pañca? Saddhindriyaṃ, vīriyindriyaṃ, satindriyaṃ, samādhindriyaṃ, paññindriyaṃ – imāni kho, bhikkhave, pañcindriyāni’’ 4.
੧੮੫. ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ વਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ? ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਪਨ੍ਨਰਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ વਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ। ਅਸ੍ਸਦ੍ਧੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ, ਸਦ੍ਧੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ, ਪਸਾਦਨੀਯੇ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤੇ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ – ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ। ਕੁਸੀਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ, ਆਰਦ੍ਧવੀਰਿਯੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ, ਸਮ੍ਮਪ੍ਪਧਾਨੇ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ – ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ। ਮੁਟ੍ਠਸ੍ਸਤੀ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ, ਉਪਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸਤੀ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ, ਸਤਿਪਟ੍ਠਾਨੇ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ – ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ। ਅਸਮਾਹਿਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ, ਸਮਾਹਿਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ, ਝਾਨવਿਮੋਕ੍ਖੇ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ – ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ। ਦੁਪ੍ਪਞ੍ਞੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ, ਪਞ੍ਞવਨ੍ਤੇ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ, ਗਮ੍ਭੀਰਞਾਣਚਰਿਯਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ – ਇਮੇਹਿ ਤੀਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ વਿਸੁਜ੍ਝਤਿ। ਇਤਿ ਇਮੇ ਪਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਪਰਿવਜ੍ਜਯਤੋ , ਪਞ੍ਚ ਪੁਗ੍ਗਲੇ ਸੇવਤੋ ਭਜਤੋ ਪਯਿਰੁਪਾਸਤੋ, ਪਞ੍ਚ ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਕ੍ਖਨ੍ਧੇ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤੋ – ਇਮੇਹਿ ਪਨ੍ਨਰਸਹਿ ਆਕਾਰੇਹਿ ਇਮਾਨਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ વਿਸੁਜ੍ਝਨ੍ਤਿ।
185. Imāni pañcindriyāni katihākārehi visujjhanti? Imāni pañcindriyāni pannarasahi ākārehi visujjhanti. Assaddhe puggale parivajjayato, saddhe puggale sevato bhajato payirupāsato, pasādanīye suttante paccavekkhato – imehi tīhākārehi saddhindriyaṃ visujjhati. Kusīte puggale parivajjayato, āraddhavīriye puggale sevato bhajato payirupāsato, sammappadhāne paccavekkhato – imehi tīhākārehi vīriyindriyaṃ visujjhati. Muṭṭhassatī puggale parivajjayato, upaṭṭhitassatī puggale sevato bhajato payirupāsato, satipaṭṭhāne paccavekkhato – imehi tīhākārehi satindriyaṃ visujjhati. Asamāhite puggale parivajjayato, samāhite puggale sevato bhajato payirupāsato, jhānavimokkhe paccavekkhato – imehi tīhākārehi samādhindriyaṃ visujjhati. Duppaññe puggale parivajjayato, paññavante puggale sevato bhajato payirupāsato, gambhīrañāṇacariyaṃ paccavekkhato – imehi tīhākārehi paññindriyaṃ visujjhati. Iti ime pañca puggale parivajjayato , pañca puggale sevato bhajato payirupāsato, pañca suttantakkhandhe paccavekkhato – imehi pannarasahi ākārehi imāni pañcindriyāni visujjhanti.
ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਯਨ੍ਤਿ, ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਭਾવਨਾ ਹੋਤਿ? ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਯਨ੍ਤਿ, ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਭਾવਨਾ ਹੋਤਿ। ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવੇਤਿ, ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਂ ਪਜਹਤਿ; ਕੋਸਜ੍ਜਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવੇਤਿ, વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਕੋਸਜ੍ਜਂ ਪਜਹਤਿ; ਪਮਾਦਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવੇਤਿ, ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਪਮਾਦਂ ਪਜਹਤਿ; ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવੇਤਿ, ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਪਜਹਤਿ; ਅવਿਜ੍ਜਂ ਪਜਹਨ੍ਤੋ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવੇਤਿ, ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવੇਨ੍ਤੋ ਅવਿਜ੍ਜਂ ਪਜਹਤਿ। ਇਮੇਹਿ ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਯਨ੍ਤਿ, ਇਮੇਹਿ ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਂ ਭਾવਨਾ ਹੋਤਿ।
Katihākārehi pañcindriyāni bhāviyanti, katihākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ bhāvanā hoti? Dasahākārehi pañcindriyāni bhāviyanti, dasahākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ bhāvanā hoti. Assaddhiyaṃ pajahanto saddhindriyaṃ bhāveti, saddhindriyaṃ bhāvento assaddhiyaṃ pajahati; kosajjaṃ pajahanto vīriyindriyaṃ bhāveti, vīriyindriyaṃ bhāvento kosajjaṃ pajahati; pamādaṃ pajahanto satindriyaṃ bhāveti, satindriyaṃ bhāvento pamādaṃ pajahati; uddhaccaṃ pajahanto samādhindriyaṃ bhāveti, samādhindriyaṃ bhāvento uddhaccaṃ pajahati; avijjaṃ pajahanto paññindriyaṃ bhāveti, paññindriyaṃ bhāvento avijjaṃ pajahati. Imehi dasahākārehi pañcindriyāni bhāviyanti, imehi dasahākārehi pañcannaṃ indriyānaṃ bhāvanā hoti.
ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਾਨਿ? ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਾਨਿ। ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਂ; ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਸੁਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਅਸ੍ਸਦ੍ਧਿਯਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਂ। ਕੋਸਜ੍ਜਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਂ; વੀਰਿਯਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਸੁਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਕੋਸਜ੍ਜਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਂ। ਪਮਾਦਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਂ; ਸਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਸੁਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਪਮਾਦੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨੋ। ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਸ੍ਸ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਂ; ਸਮਾਧਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਸੁਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਂ। ਅવਿਜ੍ਜਾਯ ਪਹੀਨਤ੍ਤਾ ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਂ ਭਾવਿਤਂ ਹੋਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਂ; ਪਞ੍ਞਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਸ੍ਸ ਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਸੁਭਾવਿਤਤ੍ਤਾ ਅવਿਜ੍ਜਾ ਪਹੀਨਾ ਹੋਤਿ ਸੁਪ੍ਪਹੀਨਾ। ਇਮੇਹਿ ਦਸਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਤਾਨਿ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਾਨਿ।
Katihākārehi pañcindriyāni bhāvitāni honti subhāvitāni? Dasahākārehi pañcindriyāni bhāvitāni honti subhāvitāni. Assaddhiyassa pahīnattā suppahīnattā saddhindriyaṃ bhāvitaṃ hoti subhāvitaṃ; saddhindriyassa bhāvitattā subhāvitattā assaddhiyaṃ pahīnaṃ hoti suppahīnaṃ. Kosajjassa pahīnattā suppahīnattā vīriyindriyaṃ bhāvitaṃ hoti subhāvitaṃ; vīriyindriyassa bhāvitattā subhāvitattā kosajjaṃ pahīnaṃ hoti suppahīnaṃ. Pamādassa pahīnattā suppahīnattā satindriyaṃ bhāvitaṃ hoti subhāvitaṃ; satindriyassa bhāvitattā subhāvitattā pamādo pahīno hoti suppahīno. Uddhaccassa pahīnattā suppahīnattā samādhindriyaṃ bhāvitaṃ hoti subhāvitaṃ; samādhindriyassa bhāvitattā subhāvitattā uddhaccaṃ pahīnaṃ hoti suppahīnaṃ. Avijjāya pahīnattā paññindriyaṃ bhāvitaṃ hoti subhāvitaṃ; paññindriyassa bhāvitattā subhāvitattā avijjā pahīnā hoti suppahīnā. Imehi dasahākārehi pañcindriyāni bhāvitāni honti subhāvitāni.
੧੮੬. ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਯਨ੍ਤਿ, ਕਤਿਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਤਾਨਿ ਚੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਾਨਿ ਚ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ? ਚਤੂਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਯਨ੍ਤਿ ਚਤੂਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਤਾਨਿ ਚੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਾਨਿ ਚ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ। ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਯਨ੍ਤਿ; ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲਕ੍ਖਣੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਤਾਨਿ ਚੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਾਨਿ ਚ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ। ਸਕਦਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਯਨ੍ਤਿ; ਸਕਦਾਗਾਮਿਫਲਕ੍ਖਣੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਤਾਨਿ ਚੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਾਨਿ ਚ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ। ਅਨਾਗਾਮਿਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਯਨ੍ਤਿ; ਅਨਾਗਾਮਿਫਲਕ੍ਖਣੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਤਾਨਿ ਚੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਾਨਿ ਚ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ। ਅਰਹਤ੍ਤਮਗ੍ਗਕ੍ਖਣੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਯਨ੍ਤਿ; ਅਰਹਤ੍ਤਫਲਕ੍ਖਣੇ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਤਾਨਿ ਚੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਾਨਿ ਚ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ। ਇਤਿ ਚਤਸ੍ਸੋ ਮਗ੍ਗવਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਫਲવਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਸਮੁਚ੍ਛੇਦવਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ, ਚਤਸ੍ਸੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਿવਿਸੁਦ੍ਧਿਯੋ। ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਯਨ੍ਤਿ; ਇਮੇਹਿ ਚਤੂਹਾਕਾਰੇਹਿ ਪਞ੍ਚਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਨਿ ਭਾવਿਤਾਨਿ ਚੇવ ਹੋਨ੍ਤਿ ਸੁਭਾવਿਤਾਨਿ ਚ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ ਸੁਪ੍ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾਨਿ ਚ।
186. Katihākārehi pañcindriyāni bhāviyanti, katihākārehi pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca? Catūhākārehi pañcindriyāni bhāviyanti catūhākārehi pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca. Sotāpattimaggakkhaṇe pañcindriyāni bhāviyanti; sotāpattiphalakkhaṇe pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca. Sakadāgāmimaggakkhaṇe pañcindriyāni bhāviyanti; sakadāgāmiphalakkhaṇe pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca. Anāgāmimaggakkhaṇe pañcindriyāni bhāviyanti; anāgāmiphalakkhaṇe pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca. Arahattamaggakkhaṇe pañcindriyāni bhāviyanti; arahattaphalakkhaṇe pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca. Iti catasso maggavisuddhiyo, catasso phalavisuddhiyo, catasso samucchedavisuddhiyo, catasso paṭippassaddhivisuddhiyo. Imehi catūhākārehi pañcindriyāni bhāviyanti; imehi catūhākārehi pañcindriyāni bhāvitāni ceva honti subhāvitāni ca paṭippassaddhāni ca suppaṭippassaddhāni ca.
ਕਤਿਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭਾવਨਾ; ਕਤਿ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਭਾવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ? ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭਾવਨਾ; ਤਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਭਾવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ। ਕਤਮੇਸਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭਾવਨਾ? ਸਤ੍ਤਨ੍ਨਞ੍ਚ ਸੇਕ੍ਖਾਨਂ, ਪੁਥੁਜ੍ਜਨਕਲ੍ਯਾਣਕਸ੍ਸ ਚ – ਇਮੇਸਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭਾવਨਾ। ਕਤਮੇ ਤਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਭਾવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ? ਸવਨੇਨ ਬੁਦ੍ਧੋ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਾવਕੋ ਖੀਣਾਸવੋ ਭਾવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ, ਸਯਂ ਭੂਤਟ੍ਠੇਨ ਪਚ੍ਚੇਕਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਾવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ, ਅਪ੍ਪਮੇਯ੍ਯਟ੍ਠੇਨ ਤਥਾਗਤੋ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ ਭਾવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯੋ – ਇਮੇ ਤਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਭਾવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ। ਇਤਿ ਇਮੇਸਂ ਅਟ੍ਠਨ੍ਨਂ ਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਇਨ੍ਦ੍ਰਿਯਭਾવਨਾ; ਇਮੇ ਤਯੋ ਪੁਗ੍ਗਲਾ ਭਾવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾ।
Katinaṃ puggalānaṃ indriyabhāvanā; kati puggalā bhāvitindriyā? Aṭṭhannaṃ puggalānaṃ indriyabhāvanā; tayo puggalā bhāvitindriyā. Katamesaṃ aṭṭhannaṃ puggalānaṃ indriyabhāvanā? Sattannañca sekkhānaṃ, puthujjanakalyāṇakassa ca – imesaṃ aṭṭhannaṃ puggalānaṃ indriyabhāvanā. Katame tayo puggalā bhāvitindriyā? Savanena buddho tathāgatassa sāvako khīṇāsavo bhāvitindriyo, sayaṃ bhūtaṭṭhena paccekasambuddho bhāvitindriyo, appameyyaṭṭhena tathāgato arahaṃ sammāsambuddho bhāvitindriyo – ime tayo puggalā bhāvitindriyā. Iti imesaṃ aṭṭhannaṃ puggalānaṃ indriyabhāvanā; ime tayo puggalā bhāvitindriyā.
ਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸੋ ਪਠਮੋ।
Suttantaniddeso paṭhamo.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਪਟਿਸਮ੍ਭਿਦਾਮਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā / ੧. ਪਠਮਸੁਤ੍ਤਨ੍ਤਨਿਦ੍ਦੇਸવਣ੍ਣਨਾ • 1. Paṭhamasuttantaniddesavaṇṇanā
