| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៧. បឋមតថាគតអច្ឆរិយសុត្តវណ្ណនា
7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā
១២៧. សត្តមេ វត្តមានសមីបេ វត្តមានេ វិយ វោហរិតព្ពន្តិ ‘‘ឱក្កមតី’’តិ អាហ ‘‘ឱក្កន្តោ ហោតីតិ អត្ថោ’’តិ។ ទសសហស្សចក្កវាឡបត្ថរណោ សមុជ្ជលភាវេន ឧឡារោ។ ទេវានុភាវន្តិ ទេវានំ បភានុភាវំ។ ទេវានញ្ហិ បភំ សោ ឱភាសោ អធិភវតិ, ន ទេវេ។ តេនាហ ‘‘ទេវាន’’ន្តិអាទិ។ រុក្ខគច្ឆាទិនា កេនចិ ន ហញ្ញតីតិ អឃា, អសម្ពាធា។ តេនាហ ‘‘និច្ចវិវរា’’តិ។ អសំវុតាតិ ហេដ្ឋា ឧបរិ កេនចិ អបិហិតា។ តេនាហ ‘‘ហេដ្ឋាបិ អប្បតិដ្ឋា’’តិ។ តត្ថ បិ-សទ្ទេន យថា ហេដ្ឋា ឧទកស្ស បិធាយិកា សន្ធារិកា បថវី នត្ថិ អសំវុតា លោកន្តរិកា, ឯវំ ឧបរិបិ ចក្កវាឡេសុ ទេវវិមានានំ អភាវតោ អសំវុតា អប្បតិដ្ឋាតិ ទស្សេតិ។ អន្ធការោ ឯត្ថ អត្ថីតិ អន្ធការា។ ចក្ខុវិញ្ញាណំ ន ជាយតិ អាលោកស្ស អភាវតោ, ន ចក្ខុនោ។ តថា ហិ ‘‘តេនោភាសេន អញ្ញមញ្ញំ សញ្ជានន្តី’’តិ វុត្តំ។ ជម្ពុទីបេ ឋិតមជ្ឈន្ហិកវេលាយ បុព្ពវិទេហវាសីនំ អត្ថង្គមវសេន ឧបឌ្ឍំ សូរិយមណ្ឌលំ បញ្ញាយតិ, អបរគោយានវាសីនំ ឧគ្គមនវសេន។ ឯវំ សេសទីបេសុបីតិ អាហ ‘‘ឯកប្បហារេនេវ តីសុ ទីបេសុ បញ្ញាយន្តី’’តិ។ ឥតោ អញ្ញថា ទ្វីសុ ឯវ ទីបេសុ បញ្ញាយន្តិ។ ឯកេកាយ ទិសាយ នវនវយោជនសតសហស្សានិ អន្ធការវិធមនម្បិ ឥមិនាវ នយេន ទដ្ឋព្ពំ។ បភាយ នប្បហោន្តីតិ អត្តនោ បភាយ ឱភាសិតុំ នាភិសម្ភុណន្តិ។ យុគន្ធរបព្ពតមត្ថកសមប្បមាណេ អាកាសេ វិចរណតោ ‘‘ចក្កវាឡបព្ពតស្ស វេមជ្ឈេន ចរន្តី’’តិ វុត្តំ។
127. Sattame vattamānasamīpe vattamāne viya voharitabbanti ‘‘okkamatī’’ti āha ‘‘okkanto hotīti attho’’ti. Dasasahassacakkavāḷapattharaṇo samujjalabhāvena uḷāro. Devānubhāvanti devānaṃ pabhānubhāvaṃ. Devānañhi pabhaṃ so obhāso adhibhavati, na deve. Tenāha ‘‘devāna’’ntiādi. Rukkhagacchādinā kenaci na haññatīti aghā, asambādhā. Tenāha ‘‘niccavivarā’’ti. Asaṃvutāti heṭṭhā upari kenaci apihitā. Tenāha ‘‘heṭṭhāpi appatiṭṭhā’’ti. Tattha pi-saddena yathā heṭṭhā udakassa pidhāyikā sandhārikā pathavī natthi asaṃvutā lokantarikā, evaṃ uparipi cakkavāḷesu devavimānānaṃ abhāvato asaṃvutā appatiṭṭhāti dasseti. Andhakāro ettha atthīti andhakārā. Cakkhuviññāṇaṃ na jāyati ālokassa abhāvato, na cakkhuno. Tathā hi ‘‘tenobhāsenaaññamaññaṃ sañjānantī’’ti vuttaṃ. Jambudīpe ṭhitamajjhanhikavelāya pubbavidehavāsīnaṃ atthaṅgamavasena upaḍḍhaṃ sūriyamaṇḍalaṃ paññāyati, aparagoyānavāsīnaṃ uggamanavasena. Evaṃ sesadīpesupīti āha ‘‘ekappahāreneva tīsu dīpesu paññāyantī’’ti. Ito aññathā dvīsu eva dīpesu paññāyanti. Ekekāya disāya navanavayojanasatasahassāni andhakāravidhamanampi imināva nayena daṭṭhabbaṃ. Pabhāya nappahontīti attano pabhāya obhāsituṃ nābhisambhuṇanti. Yugandharapabbatamatthakasamappamāṇe ākāse vicaraṇato ‘‘cakkavāḷapabbatassa vemajjhena carantī’’ti vuttaṃ.
ព្យាវដាតិ ខាទនត្ថំ គណ្ហិតុំ ឧបក្កមន្តា។ វិបរិវត្តិត្វាតិ វិវដ្ដិត្វា។ ឆិជ្ជិត្វាតិ មុច្ឆាបវត្តិយា ឋិតដ្ឋានតោ មុច្ចិត្វា, អង្គបច្ចង្គឆេទនវសេន វា ឆិជ្ជិត្វា។ អច្ចន្តខារេតិ អាតបសន្តបាភាវេន អតិសីតភាវំ សន្ធាយ អច្ចន្តខារតា វុត្តា សិយា។ ន ហិ តំ កប្បសណ្ឋានឧទកំ សម្បត្តិករមហាមេឃវុដ្ឋំ បថវិសន្ធារកំ កប្បវិនាសកឧទកំ វិយ ខារំ ភវិតុមរហតិ, តថា សតិ បថវីបិ វិលីយេយ្យ, តេសំ វា បាបកម្មផលេន បេតានំ បកតិឧទកស្ស បុព្ពខេឡភាវាបត្តិ វិយ តស្ស ឧទកស្ស ខារភាវាបត្តិ ហោតីតិ វុត្តំ ‘‘អច្ចន្តខារេ ឧទកេ’’តិ។
Byāvaṭāti khādanatthaṃ gaṇhituṃ upakkamantā. Viparivattitvāti vivaṭṭitvā. Chijjitvāti mucchāpavattiyā ṭhitaṭṭhānato muccitvā, aṅgapaccaṅgachedanavasena vā chijjitvā. Accantakhāreti ātapasantapābhāvena atisītabhāvaṃ sandhāya accantakhāratā vuttā siyā. Na hi taṃ kappasaṇṭhānaudakaṃ sampattikaramahāmeghavuṭṭhaṃ pathavisandhārakaṃ kappavināsakaudakaṃ viya khāraṃ bhavitumarahati, tathā sati pathavīpi vilīyeyya, tesaṃ vā pāpakammaphalena petānaṃ pakatiudakassa pubbakheḷabhāvāpatti viya tassa udakassa khārabhāvāpatti hotīti vuttaṃ ‘‘accantakhāre udake’’ti.
បឋមតថាគតអច្ឆរិយសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៧. បឋមតថាគតអច្ឆរិយសុត្តំ • 7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៧. បឋមតថាគតអច្ឆរិយសុត្តវណ្ណនា • 7. Paṭhamatathāgataacchariyasuttavaṇṇanā
