| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๓. คหปติวโคฺค
3. Gahapativaggo
๑. ปฐมอุคฺคสุตฺตวณฺณนา
1. Paṭhamauggasuttavaṇṇanā
๒๑. ตติยสฺส ปฐเม ปญฺญเตฺต อาสเน นิสีทีติ ตสฺส กิร ฆเร ปญฺจนฺนํ ภิกฺขุสตานํ ปญฺจ อาสนสตานิ นิจฺจํ ปญฺญตฺตาเนว โหนฺติ, เตสุ อญฺญตรสฺมิํ อาสเน นิสีทิฯ ตํ สุณาหีติ เต สุณาหิ, ตํ วา อฎฺฐวิธํ อจฺฉริยธมฺมํ สุณาหิฯ จิตฺตํ ปสีทีติ ‘‘พุโทฺธ นุ โข น พุโทฺธ นุ โข’’ติ วิตกฺกมตฺตมฺปิ น อุปฺปชฺชิ, อยเมว พุโทฺธติ จิตฺตุปฺปาโท ปสโนฺน อนาวิโล อโหสิฯ สกานิ วา ญาติกุลานีติ อตฺตโน ยาปนมตฺตํ ธนํ คเหตฺวา ญาติฆรานิ คจฺฉตุฯ กสฺส โว ทมฺมีติ กตรปุริสสฺส ตุเมฺห ททามิ, อาโรเจถ เม อตฺตโน อธิปฺปายํฯ อปฺปฎิวิภตฺตาติ ‘‘เอตฺตกํ ทสฺสามิ เอตฺตกํ น ทสฺสามิ, อิทํ ทสฺสามิ อิทํ น ทสฺสามี’’ติ จิตฺตํ อุปฺปาเทเนฺตน หิ ปฎิวิภตฺตา นาม โหติ, มยฺหํ ปน น เอวํฯ อถ โข สงฺฆิกา วิย คณสนฺตกา วิย จ สีลวเนฺตหิ สทฺธิํ สาธารณาเยวฯ สกฺกจฺจํเยว ปยิรุปาสามีติ สหตฺถา อุปฎฺฐหามิ, จิตฺตีกาเรน อุปสงฺกมามิฯ
21. Tatiyassa paṭhame paññatte āsane nisīdīti tassa kira ghare pañcannaṃ bhikkhusatānaṃ pañca āsanasatāni niccaṃ paññattāneva honti, tesu aññatarasmiṃ āsane nisīdi. Taṃ suṇāhīti te suṇāhi, taṃ vā aṭṭhavidhaṃ acchariyadhammaṃ suṇāhi. Cittaṃ pasīdīti ‘‘buddho nu kho na buddho nu kho’’ti vitakkamattampi na uppajji, ayameva buddhoti cittuppādo pasanno anāvilo ahosi. Sakāni vā ñātikulānīti attano yāpanamattaṃ dhanaṃ gahetvā ñātigharāni gacchatu. Kassa vo dammīti katarapurisassa tumhe dadāmi, ārocetha me attano adhippāyaṃ. Appaṭivibhattāti ‘‘ettakaṃ dassāmi ettakaṃ na dassāmi, idaṃ dassāmi idaṃ na dassāmī’’ti cittaṃ uppādentena hi paṭivibhattā nāma hoti, mayhaṃ pana na evaṃ. Atha kho saṅghikā viya gaṇasantakā viya ca sīlavantehi saddhiṃ sādhāraṇāyeva. Sakkaccaṃyeva payirupāsāmīti sahatthā upaṭṭhahāmi, cittīkārena upasaṅkamāmi.
อนจฺฉริยํ โข ปน มํ, ภเนฺตติ, ภเนฺต, ยํ มํ เทวตา อุปสงฺกมิตฺวา เอวํ อาโรเจนฺติ, อิทํ น อจฺฉริยํฯ ยํ ปนาหํ ตโตนิทานํ จิตฺตสฺส อุณฺณติํ นาภิชานามิ, ตํ เอว อจฺฉริยนฺติ วทติฯ สาธุ สาธุ, ภิกฺขูติ เอตฺถ กิญฺจาปิ ภิกฺขุํ อามเนฺตติ, อุปาสกเสฺสว ปน เวยฺยากรณสมฺปหํสเน เอส สาธุกาโรติ เวทิตโพฺพฯ
Anacchariyaṃ kho pana maṃ, bhanteti, bhante, yaṃ maṃ devatā upasaṅkamitvā evaṃ ārocenti, idaṃ na acchariyaṃ. Yaṃ panāhaṃ tatonidānaṃ cittassa uṇṇatiṃ nābhijānāmi, taṃ eva acchariyanti vadati. Sādhu sādhu, bhikkhūti ettha kiñcāpi bhikkhuṃ āmanteti, upāsakasseva pana veyyākaraṇasampahaṃsane esa sādhukāroti veditabbo.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๑. ปฐมอุคฺคสุตฺตํ • 1. Paṭhamauggasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๗. ปฐมอุคฺคสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-7. Paṭhamauggasuttādivaṇṇanā
