Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / విమతివినోదనీ-టీకా • Vimativinodanī-ṭīkā |
౮. పఠమఉపక్ఖటసిక్ఖాపదవణ్ణనా
8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
౫౨౮-౫౩౧. అట్ఠమే యో కత్తాతి దాయకం సన్ధాయ వుత్తం. పటో ఏవ పటకో. ‘‘అప్పగ్ఘం చేతాపేతీ’’తి ఇదం నిస్సగ్గియపాచిత్తియా అనాపత్తిం సన్ధాయ వుత్తం, విఞ్ఞత్తిపచ్చయా పన దుక్కటమేవ. ‘‘పుబ్బే అప్పవారితో’’తి హి సుత్తే విఞ్ఞత్తికారణం వుత్తం. మాతికాట్ఠకథాయమ్పి ‘‘చీవరే భియ్యోకమ్యతా, అఞ్ఞాతకవిఞ్ఞత్తి, తాయ చ పటిలాభోతి ఇమానేత్థ తీణి అఙ్గానీ’’తి (కఙ్ఖా॰ అట్ఠ॰ ఉపక్ఖటసిక్ఖాపద) అఞ్ఞాతకవిఞ్ఞత్తితా పకాసితా, కేచి పన ‘‘దాయకేన దాతుకామోమ్హీతి అత్తనో సన్తికే అవుత్తేపి యదగ్ఘనకం సో దాతుకామో, తదగ్ఘనకం ఆహరాపేతుం వట్టతి ఏవా’’తి వదన్తి, తం రాజసిక్ఖాపదట్ఠకథాయపి న సమేతి, దూతేన వా దాయకేన వా ‘‘ఆయస్మన్తం ఉద్దిస్స చీవరచేతాపన్నం ఆభత’’న్తి ఆరోచితేపి ముఖవేవటియకప్పియకారకాదీనం సన్తికా ఆహరాపనస్స తత్థ పటిక్ఖిత్తత్తా. వుత్తఞ్హి తత్థ ‘‘ఇమే ద్వే అనిద్దిట్ఠకప్పియకారకా నామ, ఏతేసు అఞ్ఞాతకఅప్పవారితేసు వియ పటిపజ్జితబ్బం…పే॰… న కిఞ్చి వత్తబ్బా. దేసనామత్తమేవ చేతం ‘దూతేన చీవరచేతాపన్నం పహిణేయ్యా’తి సయం ఆహరిత్వాపి పిణ్డపాతాదీనం అత్థాయ దదన్తేసుపి ఏసేవ నయో’’తి. ముఖవేవటియకప్పియకారకాదయో హి దాయకేన పరిచ్చత్తేపి వత్థుమ్హి ‘‘అసుకస్స సన్తికే చీవరపిణ్డపాతాదిం గణ్హథా’’తి అనిద్దిట్ఠత్తా ఏవ ‘‘న కిఞ్చి వత్తబ్బా’’తి వుత్తం, న పన తస్స వత్థునో ముఖవేవటియాదీనం సన్తకత్తా, తస్మా ఇధాపి దాయకేన వా దూతేన వా ‘‘యం ఇచ్ఛథ, తం వదథా’’తి అప్పవారితస్స వదతో దుక్కటమేవ. అగ్ఘవడ్ఢనకన్తి చీవరే అగ్ఘవడ్ఢనకం నిస్సాయ పవత్తం ఇదం సిక్ఖాపదం, న పిణ్డపాతాదీసు తేసు అగ్ఘవడ్ఢనస్స దుక్కటమత్తత్తా, పణీతపిణ్డపాతే సుద్ధికపాచిత్తియత్తా చాతి గహేతబ్బం. తేనేవ ‘‘చీవరే భియ్యోకమ్యతా’’తి అఙ్గం వుత్తం.
528-531. Aṭṭhame yo kattāti dāyakaṃ sandhāya vuttaṃ. Paṭo eva paṭako. ‘‘Appagghaṃ cetāpetī’’ti idaṃ nissaggiyapācittiyā anāpattiṃ sandhāya vuttaṃ, viññattipaccayā pana dukkaṭameva. ‘‘Pubbe appavārito’’ti hi sutte viññattikāraṇaṃ vuttaṃ. Mātikāṭṭhakathāyampi ‘‘cīvare bhiyyokamyatā, aññātakaviññatti, tāya ca paṭilābhoti imānettha tīṇi aṅgānī’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. upakkhaṭasikkhāpada) aññātakaviññattitā pakāsitā, keci pana ‘‘dāyakena dātukāmomhīti attano santike avuttepi yadagghanakaṃ so dātukāmo, tadagghanakaṃ āharāpetuṃ vaṭṭati evā’’ti vadanti, taṃ rājasikkhāpadaṭṭhakathāyapi na sameti, dūtena vā dāyakena vā ‘‘āyasmantaṃ uddissa cīvaracetāpannaṃ ābhata’’nti ārocitepi mukhavevaṭiyakappiyakārakādīnaṃ santikā āharāpanassa tattha paṭikkhittattā. Vuttañhi tattha ‘‘ime dve aniddiṭṭhakappiyakārakā nāma, etesu aññātakaappavāritesu viya paṭipajjitabbaṃ…pe… na kiñci vattabbā. Desanāmattameva cetaṃ ‘dūtena cīvaracetāpannaṃ pahiṇeyyā’ti sayaṃ āharitvāpi piṇḍapātādīnaṃ atthāya dadantesupi eseva nayo’’ti. Mukhavevaṭiyakappiyakārakādayo hi dāyakena pariccattepi vatthumhi ‘‘asukassa santike cīvarapiṇḍapātādiṃ gaṇhathā’’ti aniddiṭṭhattā eva ‘‘na kiñci vattabbā’’ti vuttaṃ, na pana tassa vatthuno mukhavevaṭiyādīnaṃ santakattā, tasmā idhāpi dāyakena vā dūtena vā ‘‘yaṃ icchatha, taṃ vadathā’’ti appavāritassa vadato dukkaṭameva. Agghavaḍḍhanakanti cīvare agghavaḍḍhanakaṃ nissāya pavattaṃ idaṃ sikkhāpadaṃ, na piṇḍapātādīsu tesu agghavaḍḍhanassa dukkaṭamattattā, paṇītapiṇḍapāte suddhikapācittiyattā cāti gahetabbaṃ. Teneva ‘‘cīvare bhiyyokamyatā’’ti aṅgaṃ vuttaṃ.
పఠమఉపక్ఖటసిక్ఖాపదవణ్ణనా నిట్ఠితా.
Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / మహావిభఙ్గ • Mahāvibhaṅga / ౮. ఉపక్ఖటసిక్ఖాపదం • 8. Upakkhaṭasikkhāpadaṃ
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / మహావిభఙ్గ-అట్ఠకథా • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ౮. పఠమఉపక్ఖటసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ౮. పఠమఉపక్ఖటసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / వజిరబుద్ధి-టీకా • Vajirabuddhi-ṭīkā / ౮. పఠమఉపక్ఖటసిక్ఖాపదవణ్ణనా • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā