Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā |
၈. ပဌမဥပက္ခဋသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
၅၂၈-၅၃၁. အဋ္ဌမေ ယော ကတ္တာတိ ဒာယကံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ။ ပဋော ဧဝ ပဋကော။ ‘‘အပ္ပဂ္ဃံ စေတာပေတီ’’တိ ဣဒံ နိသ္သဂ္ဂိယပာစိတ္တိယာ အနာပတ္တိံ သန္ဓာယ ဝုတ္တံ, ဝိညတ္တိပစ္စယာ ပန ဒုက္ကဋမေဝ။ ‘‘ပုဗ္ဗေ အပ္ပဝာရိတော’’တိ ဟိ သုတ္တေ ဝိညတ္တိကာရဏံ ဝုတ္တံ။ မာတိကာဋ္ဌကထာယမ္ပိ ‘‘စီဝရေ ဘိယ္ယောကမ္ယတာ, အညာတကဝိညတ္တိ, တာယ စ ပဋိလာဘောတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနီ’’တိ (ကင္ခာ. အဋ္ဌ. ဥပက္ခဋသိက္ခာပဒ) အညာတကဝိညတ္တိတာ ပကာသိတာ, ကေစိ ပန ‘‘ဒာယကေန ဒာတုကာမောမ္ဟီတိ အတ္တနော သန္တိကေ အဝုတ္တေပိ ယဒဂ္ဃနကံ သော ဒာတုကာမော, တဒဂ္ဃနကံ အာဟရာပေတုံ ဝဋ္ဋတိ ဧဝာ’’တိ ဝဒန္တိ, တံ ရာဇသိက္ခာပဒဋ္ဌကထာယပိ န သမေတိ, ဒူတေန ဝာ ဒာယကေန ဝာ ‘‘အာယသ္မန္တံ ဥဒ္ဒိသ္သ စီဝရစေတာပန္နံ အာဘတ’’န္တိ အာရောစိတေပိ မုခဝေဝဋိယကပ္ပိယကာရကာဒီနံ သန္တိကာ အာဟရာပနသ္သ တတ္ထ ပဋိက္ခိတ္တတ္တာ။ ဝုတ္တဉ္ဟိ တတ္ထ ‘‘ဣမေ ဒ္ဝေ အနိဒ္ဒိဋ္ဌကပ္ပိယကာရကာ နာမ, ဧတေသု အညာတကအပ္ပဝာရိတေသု ဝိယ ပဋိပဇ္ဇိတဗ္ဗံ။ပေ.။ န ကိဉ္စိ ဝတ္တဗ္ဗာ။ ဒေသနာမတ္တမေဝ စေတံ ‘ဒူတေန စီဝရစေတာပန္နံ ပဟိဏေယ္ယာ’တိ သယံ အာဟရိတ္ဝာပိ ပိဏ္ဍပာတာဒီနံ အတ္ထာယ ဒဒန္တေသုပိ ဧသေဝ နယော’’တိ။ မုခဝေဝဋိယကပ္ပိယကာရကာဒယော ဟိ ဒာယကေန ပရိစ္စတ္တေပိ ဝတ္ထုမ္ဟိ ‘‘အသုကသ္သ သန္တိကေ စီဝရပိဏ္ဍပာတာဒိံ ဂဏ္ဟထာ’’တိ အနိဒ္ဒိဋ္ဌတ္တာ ဧဝ ‘‘န ကိဉ္စိ ဝတ္တဗ္ဗာ’’တိ ဝုတ္တံ, န ပန တသ္သ ဝတ္ထုနော မုခဝေဝဋိယာဒီနံ သန္တကတ္တာ, တသ္မာ ဣဓာပိ ဒာယကေန ဝာ ဒူတေန ဝာ ‘‘ယံ ဣစ္ဆထ, တံ ဝဒထာ’’တိ အပ္ပဝာရိတသ္သ ဝဒတော ဒုက္ကဋမေဝ။ အဂ္ဃဝဍ္ဎနကန္တိ စီဝရေ အဂ္ဃဝဍ္ဎနကံ နိသ္သာယ ပဝတ္တံ ဣဒံ သိက္ခာပဒံ, န ပိဏ္ဍပာတာဒီသု တေသု အဂ္ဃဝဍ္ဎနသ္သ ဒုက္ကဋမတ္တတ္တာ, ပဏီတပိဏ္ဍပာတေ သုဒ္ဓိကပာစိတ္တိယတ္တာ စာတိ ဂဟေတဗ္ဗံ။ တေနေဝ ‘‘စီဝရေ ဘိယ္ယောကမ္ယတာ’’တိ အင္ဂံ ဝုတ္တံ။
528-531. Aṭṭhame yo kattāti dāyakaṃ sandhāya vuttaṃ. Paṭo eva paṭako. ‘‘Appagghaṃ cetāpetī’’ti idaṃ nissaggiyapācittiyā anāpattiṃ sandhāya vuttaṃ, viññattipaccayā pana dukkaṭameva. ‘‘Pubbe appavārito’’ti hi sutte viññattikāraṇaṃ vuttaṃ. Mātikāṭṭhakathāyampi ‘‘cīvare bhiyyokamyatā, aññātakaviññatti, tāya ca paṭilābhoti imānettha tīṇi aṅgānī’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. upakkhaṭasikkhāpada) aññātakaviññattitā pakāsitā, keci pana ‘‘dāyakena dātukāmomhīti attano santike avuttepi yadagghanakaṃ so dātukāmo, tadagghanakaṃ āharāpetuṃ vaṭṭati evā’’ti vadanti, taṃ rājasikkhāpadaṭṭhakathāyapi na sameti, dūtena vā dāyakena vā ‘‘āyasmantaṃ uddissa cīvaracetāpannaṃ ābhata’’nti ārocitepi mukhavevaṭiyakappiyakārakādīnaṃ santikā āharāpanassa tattha paṭikkhittattā. Vuttañhi tattha ‘‘ime dve aniddiṭṭhakappiyakārakā nāma, etesu aññātakaappavāritesu viya paṭipajjitabbaṃ…pe… na kiñci vattabbā. Desanāmattameva cetaṃ ‘dūtena cīvaracetāpannaṃ pahiṇeyyā’ti sayaṃ āharitvāpi piṇḍapātādīnaṃ atthāya dadantesupi eseva nayo’’ti. Mukhavevaṭiyakappiyakārakādayo hi dāyakena pariccattepi vatthumhi ‘‘asukassa santike cīvarapiṇḍapātādiṃ gaṇhathā’’ti aniddiṭṭhattā eva ‘‘na kiñci vattabbā’’ti vuttaṃ, na pana tassa vatthuno mukhavevaṭiyādīnaṃ santakattā, tasmā idhāpi dāyakena vā dūtena vā ‘‘yaṃ icchatha, taṃ vadathā’’ti appavāritassa vadato dukkaṭameva. Agghavaḍḍhanakanti cīvare agghavaḍḍhanakaṃ nissāya pavattaṃ idaṃ sikkhāpadaṃ, na piṇḍapātādīsu tesu agghavaḍḍhanassa dukkaṭamattattā, paṇītapiṇḍapāte suddhikapācittiyattā cāti gahetabbaṃ. Teneva ‘‘cīvare bhiyyokamyatā’’ti aṅgaṃ vuttaṃ.
ပဌမဥပက္ခဋသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝိဘင္ဂ • Mahāvibhaṅga / ၈. ဥပက္ခဋသိက္ခာပဒံ • 8. Upakkhaṭasikkhāpadaṃ
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝိဘင္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ၈. ပဌမဥပက္ခဋသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ၈. ပဌမဥပက္ခဋသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ၈. ပဌမဥပက္ခဋသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā