| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
೮. ಪಠಮಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
೫೨೮-೫೩೧. ಅಟ್ಠಮೇ ಯೋ ಕತ್ತಾತಿ ದಾಯಕಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ। ಪಟೋ ಏವ ಪಟಕೋ। ‘‘ಅಪ್ಪಗ್ಘಂ ಚೇತಾಪೇತೀ’’ತಿ ಇದಂ ನಿಸ್ಸಗ್ಗಿಯಪಾಚಿತ್ತಿಯಾ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ, ವಿಞ್ಞತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾ ಪನ ದುಕ್ಕಟಮೇವ। ‘‘ಪುಬ್ಬೇ ಅಪ್ಪವಾರಿತೋ’’ತಿ ಹಿ ಸುತ್ತೇ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಕಾರಣಂ ವುತ್ತಂ। ಮಾತಿಕಾಟ್ಠಕಥಾಯಮ್ಪಿ ‘‘ಚೀವರೇ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಾ, ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿ, ತಾಯ ಚ ಪಟಿಲಾಭೋತಿ ಇಮಾನೇತ್ಥ ತೀಣಿ ಅಙ್ಗಾನೀ’’ತಿ (ಕಙ್ಖಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದ) ಅಞ್ಞಾತಕವಿಞ್ಞತ್ತಿತಾ ಪಕಾಸಿತಾ, ಕೇಚಿ ಪನ ‘‘ದಾಯಕೇನ ದಾತುಕಾಮೋಮ್ಹೀತಿ ಅತ್ತನೋ ಸನ್ತಿಕೇ ಅವುತ್ತೇಪಿ ಯದಗ್ಘನಕಂ ಸೋ ದಾತುಕಾಮೋ, ತದಗ್ಘನಕಂ ಆಹರಾಪೇತುಂ ವಟ್ಟತಿ ಏವಾ’’ತಿ ವದನ್ತಿ, ತಂ ರಾಜಸಿಕ್ಖಾಪದಟ್ಠಕಥಾಯಪಿ ನ ಸಮೇತಿ, ದೂತೇನ ವಾ ದಾಯಕೇನ ವಾ ‘‘ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಉದ್ದಿಸ್ಸ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಆಭತ’’ನ್ತಿ ಆರೋಚಿತೇಪಿ ಮುಖವೇವಟಿಯಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಾದೀನಂ ಸನ್ತಿಕಾ ಆಹರಾಪನಸ್ಸ ತತ್ಥ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತತ್ತಾ। ವುತ್ತಞ್ಹಿ ತತ್ಥ ‘‘ಇಮೇ ದ್ವೇ ಅನಿದ್ದಿಟ್ಠಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಾ ನಾಮ, ಏತೇಸು ಅಞ್ಞಾತಕಅಪ್ಪವಾರಿತೇಸು ವಿಯ ಪಟಿಪಜ್ಜಿತಬ್ಬಂ…ಪೇ॰… ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತಬ್ಬಾ। ದೇಸನಾಮತ್ತಮೇವ ಚೇತಂ ‘ದೂತೇನ ಚೀವರಚೇತಾಪನ್ನಂ ಪಹಿಣೇಯ್ಯಾ’ತಿ ಸಯಂ ಆಹರಿತ್ವಾಪಿ ಪಿಣ್ಡಪಾತಾದೀನಂ ಅತ್ಥಾಯ ದದನ್ತೇಸುಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ’’ತಿ। ಮುಖವೇವಟಿಯಕಪ್ಪಿಯಕಾರಕಾದಯೋ ಹಿ ದಾಯಕೇನ ಪರಿಚ್ಚತ್ತೇಪಿ ವತ್ಥುಮ್ಹಿ ‘‘ಅಸುಕಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕೇ ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಾದಿಂ ಗಣ್ಹಥಾ’’ತಿ ಅನಿದ್ದಿಟ್ಠತ್ತಾ ಏವ ‘‘ನ ಕಿಞ್ಚಿ ವತ್ತಬ್ಬಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ, ನ ಪನ ತಸ್ಸ ವತ್ಥುನೋ ಮುಖವೇವಟಿಯಾದೀನಂ ಸನ್ತಕತ್ತಾ, ತಸ್ಮಾ ಇಧಾಪಿ ದಾಯಕೇನ ವಾ ದೂತೇನ ವಾ ‘‘ಯಂ ಇಚ್ಛಥ, ತಂ ವದಥಾ’’ತಿ ಅಪ್ಪವಾರಿತಸ್ಸ ವದತೋ ದುಕ್ಕಟಮೇವ। ಅಗ್ಘವಡ್ಢನಕನ್ತಿ ಚೀವರೇ ಅಗ್ಘವಡ್ಢನಕಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪವತ್ತಂ ಇದಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ, ನ ಪಿಣ್ಡಪಾತಾದೀಸು ತೇಸು ಅಗ್ಘವಡ್ಢನಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮತ್ತತ್ತಾ, ಪಣೀತಪಿಣ್ಡಪಾತೇ ಸುದ್ಧಿಕಪಾಚಿತ್ತಿಯತ್ತಾ ಚಾತಿ ಗಹೇತಬ್ಬಂ। ತೇನೇವ ‘‘ಚೀವರೇ ಭಿಯ್ಯೋಕಮ್ಯತಾ’’ತಿ ಅಙ್ಗಂ ವುತ್ತಂ।
528-531. Aṭṭhame yo kattāti dāyakaṃ sandhāya vuttaṃ. Paṭo eva paṭako. ‘‘Appagghaṃ cetāpetī’’ti idaṃ nissaggiyapācittiyā anāpattiṃ sandhāya vuttaṃ, viññattipaccayā pana dukkaṭameva. ‘‘Pubbe appavārito’’ti hi sutte viññattikāraṇaṃ vuttaṃ. Mātikāṭṭhakathāyampi ‘‘cīvare bhiyyokamyatā, aññātakaviññatti, tāya ca paṭilābhoti imānettha tīṇi aṅgānī’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. upakkhaṭasikkhāpada) aññātakaviññattitā pakāsitā, keci pana ‘‘dāyakena dātukāmomhīti attano santike avuttepi yadagghanakaṃ so dātukāmo, tadagghanakaṃ āharāpetuṃ vaṭṭati evā’’ti vadanti, taṃ rājasikkhāpadaṭṭhakathāyapi na sameti, dūtena vā dāyakena vā ‘‘āyasmantaṃ uddissa cīvaracetāpannaṃ ābhata’’nti ārocitepi mukhavevaṭiyakappiyakārakādīnaṃ santikā āharāpanassa tattha paṭikkhittattā. Vuttañhi tattha ‘‘ime dve aniddiṭṭhakappiyakārakā nāma, etesu aññātakaappavāritesu viya paṭipajjitabbaṃ…pe… na kiñci vattabbā. Desanāmattameva cetaṃ ‘dūtena cīvaracetāpannaṃ pahiṇeyyā’ti sayaṃ āharitvāpi piṇḍapātādīnaṃ atthāya dadantesupi eseva nayo’’ti. Mukhavevaṭiyakappiyakārakādayo hi dāyakena pariccattepi vatthumhi ‘‘asukassa santike cīvarapiṇḍapātādiṃ gaṇhathā’’ti aniddiṭṭhattā eva ‘‘na kiñci vattabbā’’ti vuttaṃ, na pana tassa vatthuno mukhavevaṭiyādīnaṃ santakattā, tasmā idhāpi dāyakena vā dūtena vā ‘‘yaṃ icchatha, taṃ vadathā’’ti appavāritassa vadato dukkaṭameva. Agghavaḍḍhanakanti cīvare agghavaḍḍhanakaṃ nissāya pavattaṃ idaṃ sikkhāpadaṃ, na piṇḍapātādīsu tesu agghavaḍḍhanassa dukkaṭamattattā, paṇītapiṇḍapāte suddhikapācittiyattā cāti gahetabbaṃ. Teneva ‘‘cīvare bhiyyokamyatā’’ti aṅgaṃ vuttaṃ.
ಪಠಮಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೮. ಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 8. Upakkhaṭasikkhāpadaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೮. ಪಠಮಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೮. ಪಠಮಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೮. ಪಠಮಉಪಕ್ಖಟಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
