Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
੮. ਪਠਮਉਪਕ੍ਖਟਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
੫੨੮-੫੩੧. ਅਟ੍ਠਮੇ ਯੋ ਕਤ੍ਤਾਤਿ ਦਾਯਕਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਪਟੋ ਏવ ਪਟਕੋ। ‘‘ਅਪ੍ਪਗ੍ਘਂ ਚੇਤਾਪੇਤੀ’’ਤਿ ਇਦਂ ਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਿਯਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਾ ਅਨਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ, વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਪਚ੍ਚਯਾ ਪਨ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇવ। ‘‘ਪੁਬ੍ਬੇ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤੋ’’ਤਿ ਹਿ ਸੁਤ੍ਤੇ વਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਕਾਰਣਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਮਾਤਿਕਾਟ੍ਠਕਥਾਯਮ੍ਪਿ ‘‘ਚੀવਰੇ ਭਿਯ੍ਯੋਕਮ੍ਯਤਾ, ਅਞ੍ਞਾਤਕવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿ, ਤਾਯ ਚ ਪਟਿਲਾਭੋਤਿ ਇਮਾਨੇਤ੍ਥ ਤੀਣਿ ਅਙ੍ਗਾਨੀ’’ਤਿ (ਕਙ੍ਖਾ॰ ਅਟ੍ਠ॰ ਉਪਕ੍ਖਟਸਿਕ੍ਖਾਪਦ) ਅਞ੍ਞਾਤਕવਿਞ੍ਞਤ੍ਤਿਤਾ ਪਕਾਸਿਤਾ, ਕੇਚਿ ਪਨ ‘‘ਦਾਯਕੇਨ ਦਾਤੁਕਾਮੋਮ੍ਹੀਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਅવੁਤ੍ਤੇਪਿ ਯਦਗ੍ਘਨਕਂ ਸੋ ਦਾਤੁਕਾਮੋ, ਤਦਗ੍ਘਨਕਂ ਆਹਰਾਪੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ ਏવਾ’’ਤਿ વਦਨ੍ਤਿ, ਤਂ ਰਾਜਸਿਕ੍ਖਾਪਦਟ੍ਠਕਥਾਯਪਿ ਨ ਸਮੇਤਿ, ਦੂਤੇਨ વਾ ਦਾਯਕੇਨ વਾ ‘‘ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਉਦ੍ਦਿਸ੍ਸ ਚੀવਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨਂ ਆਭਤ’’ਨ੍ਤਿ ਆਰੋਚਿਤੇਪਿ ਮੁਖવੇવਟਿਯਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਤਿਕਾ ਆਹਰਾਪਨਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। વੁਤ੍ਤਞ੍ਹਿ ਤਤ੍ਥ ‘‘ਇਮੇ ਦ੍વੇ ਅਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਾ ਨਾਮ, ਏਤੇਸੁ ਅਞ੍ਞਾਤਕਅਪ੍ਪવਾਰਿਤੇਸੁ વਿਯ ਪਟਿਪਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬਂ…ਪੇ॰… ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ। ਦੇਸਨਾਮਤ੍ਤਮੇવ ਚੇਤਂ ‘ਦੂਤੇਨ ਚੀવਰਚੇਤਾਪਨ੍ਨਂ ਪਹਿਣੇਯ੍ਯਾ’ਤਿ ਸਯਂ ਆਹਰਿਤ੍વਾਪਿ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦੀਨਂ ਅਤ੍ਥਾਯ ਦਦਨ੍ਤੇਸੁਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ’’ਤਿ। ਮੁਖવੇવਟਿਯਕਪ੍ਪਿਯਕਾਰਕਾਦਯੋ ਹਿ ਦਾਯਕੇਨ ਪਰਿਚ੍ਚਤ੍ਤੇਪਿ વਤ੍ਥੁਮ੍ਹਿ ‘‘ਅਸੁਕਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦਿਂ ਗਣ੍ਹਥਾ’’ਤਿ ਅਨਿਦ੍ਦਿਟ੍ਠਤ੍ਤਾ ਏવ ‘‘ਨ ਕਿਞ੍ਚਿ વਤ੍ਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਪਨ ਤਸ੍ਸ વਤ੍ਥੁਨੋ ਮੁਖવੇવਟਿਯਾਦੀਨਂ ਸਨ੍ਤਕਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਮਾ ਇਧਾਪਿ ਦਾਯਕੇਨ વਾ ਦੂਤੇਨ વਾ ‘‘ਯਂ ਇਚ੍ਛਥ, ਤਂ વਦਥਾ’’ਤਿ ਅਪ੍ਪવਾਰਿਤਸ੍ਸ વਦਤੋ ਦੁਕ੍ਕਟਮੇવ। ਅਗ੍ਘવਡ੍ਢਨਕਨ੍ਤਿ ਚੀવਰੇ ਅਗ੍ਘવਡ੍ਢਨਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਪવਤ੍ਤਂ ਇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ, ਨ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਾਦੀਸੁ ਤੇਸੁ ਅਗ੍ਘવਡ੍ਢਨਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਮਤ੍ਤਤ੍ਤਾ, ਪਣੀਤਪਿਣ੍ਡਪਾਤੇ ਸੁਦ੍ਧਿਕਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਤ੍ਤਾ ਚਾਤਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਤੇਨੇવ ‘‘ਚੀવਰੇ ਭਿਯ੍ਯੋਕਮ੍ਯਤਾ’’ਤਿ ਅਙ੍ਗਂ વੁਤ੍ਤਂ।
528-531. Aṭṭhame yo kattāti dāyakaṃ sandhāya vuttaṃ. Paṭo eva paṭako. ‘‘Appagghaṃ cetāpetī’’ti idaṃ nissaggiyapācittiyā anāpattiṃ sandhāya vuttaṃ, viññattipaccayā pana dukkaṭameva. ‘‘Pubbe appavārito’’ti hi sutte viññattikāraṇaṃ vuttaṃ. Mātikāṭṭhakathāyampi ‘‘cīvare bhiyyokamyatā, aññātakaviññatti, tāya ca paṭilābhoti imānettha tīṇi aṅgānī’’ti (kaṅkhā. aṭṭha. upakkhaṭasikkhāpada) aññātakaviññattitā pakāsitā, keci pana ‘‘dāyakena dātukāmomhīti attano santike avuttepi yadagghanakaṃ so dātukāmo, tadagghanakaṃ āharāpetuṃ vaṭṭati evā’’ti vadanti, taṃ rājasikkhāpadaṭṭhakathāyapi na sameti, dūtena vā dāyakena vā ‘‘āyasmantaṃ uddissa cīvaracetāpannaṃ ābhata’’nti ārocitepi mukhavevaṭiyakappiyakārakādīnaṃ santikā āharāpanassa tattha paṭikkhittattā. Vuttañhi tattha ‘‘ime dve aniddiṭṭhakappiyakārakā nāma, etesu aññātakaappavāritesu viya paṭipajjitabbaṃ…pe… na kiñci vattabbā. Desanāmattameva cetaṃ ‘dūtena cīvaracetāpannaṃ pahiṇeyyā’ti sayaṃ āharitvāpi piṇḍapātādīnaṃ atthāya dadantesupi eseva nayo’’ti. Mukhavevaṭiyakappiyakārakādayo hi dāyakena pariccattepi vatthumhi ‘‘asukassa santike cīvarapiṇḍapātādiṃ gaṇhathā’’ti aniddiṭṭhattā eva ‘‘na kiñci vattabbā’’ti vuttaṃ, na pana tassa vatthuno mukhavevaṭiyādīnaṃ santakattā, tasmā idhāpi dāyakena vā dūtena vā ‘‘yaṃ icchatha, taṃ vadathā’’ti appavāritassa vadato dukkaṭameva. Agghavaḍḍhanakanti cīvare agghavaḍḍhanakaṃ nissāya pavattaṃ idaṃ sikkhāpadaṃ, na piṇḍapātādīsu tesu agghavaḍḍhanassa dukkaṭamattattā, paṇītapiṇḍapāte suddhikapācittiyattā cāti gahetabbaṃ. Teneva ‘‘cīvare bhiyyokamyatā’’ti aṅgaṃ vuttaṃ.
ਪਠਮਉਪਕ੍ਖਟਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ • Mahāvibhaṅga / ੮. ਉਪਕ੍ਖਟਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 8. Upakkhaṭasikkhāpadaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੮. ਪਠਮਉਪਕ੍ਖਟਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੮. ਪਠਮਉਪਕ੍ਖਟਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ੮. ਪਠਮਉਪਕ੍ਖਟਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 8. Paṭhamaupakkhaṭasikkhāpadavaṇṇanā