Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / विमानवत्थु-अट्ठकथा • Vimānavatthu-aṭṭhakathā

    ४. पठमउपस्सयदायकविमानवण्णना

    4. Paṭhamaupassayadāyakavimānavaṇṇanā

    चन्दो यथा विगतवलाहके नभेति उपस्सयदायकविमानं। तस्स का उप्पत्ति? भगवा राजगहे विहरति वेळुवने। तेन समयेन अञ्‍ञतरो भिक्खु गामकावासे वस्सं वसित्वा वुत्थवस्सो पवारेत्वा भगवन्तं वन्दितुं राजगहं गच्छन्तो अन्तरामग्गे सायं अञ्‍ञतरं गामं पविसित्वा वसनट्ठानं परियेसन्तो अञ्‍ञतरं उपासकं दिस्वा पुच्छि – ‘‘उपासक, इमस्मिं गामे अत्थि किञ्‍चि पब्बजितानं वसनयोग्गट्ठान’’न्ति। उपासको पसन्‍नचित्तो गेहं गन्त्वा भरियाय सद्धिं मन्तेत्वा थेरस्स वसनयोग्गं ठानं परिच्छिन्दित्वा तत्थ आसनं पञ्‍ञापेत्वा पादोदकं पादपीठं उपट्ठपेत्वा थेरं पवेसेत्वा तस्मिं पादे धोवन्ते पदीपं उज्‍जालेत्वा मञ्‍चे पच्‍चत्थरणानि पञ्‍ञापेत्वा अदासि। स्वातनाय च निमन्तेत्वा थेरस्स दुतियदिवसे भोजेत्वा पानकत्थाय गुळपिण्डञ्‍च दत्वा थेरं गच्छन्तं अनुगन्त्वा निवत्ति। सो अपरेन समयेन सह भरियाय कालं कत्वा तावतिंसभवने द्वादसयोजनिके कनकविमाने निब्बत्ति। तं आयस्मा महामोग्गल्‍लानो द्वीहि गाथाहि पटिपुच्छि –

    Cando yathā vigatavalāhake nabheti upassayadāyakavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane. Tena samayena aññataro bhikkhu gāmakāvāse vassaṃ vasitvā vutthavasso pavāretvā bhagavantaṃ vandituṃ rājagahaṃ gacchanto antarāmagge sāyaṃ aññataraṃ gāmaṃ pavisitvā vasanaṭṭhānaṃ pariyesanto aññataraṃ upāsakaṃ disvā pucchi – ‘‘upāsaka, imasmiṃ gāme atthi kiñci pabbajitānaṃ vasanayoggaṭṭhāna’’nti. Upāsako pasannacitto gehaṃ gantvā bhariyāya saddhiṃ mantetvā therassa vasanayoggaṃ ṭhānaṃ paricchinditvā tattha āsanaṃ paññāpetvā pādodakaṃ pādapīṭhaṃ upaṭṭhapetvā theraṃ pavesetvā tasmiṃ pāde dhovante padīpaṃ ujjāletvā mañce paccattharaṇāni paññāpetvā adāsi. Svātanāya ca nimantetvā therassa dutiyadivase bhojetvā pānakatthāya guḷapiṇḍañca datvā theraṃ gacchantaṃ anugantvā nivatti. So aparena samayena saha bhariyāya kālaṃ katvā tāvatiṃsabhavane dvādasayojanike kanakavimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallāno dvīhi gāthāhi paṭipucchi –

    १०६९.

    1069.

    ‘‘चन्दो यथा विगतवलाहके नभे, ओभासयं गच्छति अन्तलिक्खे।

    ‘‘Cando yathā vigatavalāhake nabhe, obhāsayaṃ gacchati antalikkhe;

    तथूपमं तुय्हमिदं विमानं, ओभासयं तिट्ठति अन्तलिक्खे॥

    Tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ, obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe.

    १०७०.

    1070.

    ‘‘देविद्धिपत्तोसि महानुभावो, मनुस्सभूतो किमकासि पुञ्‍ञं।

    ‘‘Deviddhipattosi mahānubhāvo, manussabhūto kimakāsi puññaṃ;

    केनासि एवं जलितानुभावो, वण्णो च ते सब्बदिसा पभासती’’ति॥

    Kenāsi evaṃ jalitānubhāvo, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    सो देवपुत्तो इमाहि गाथाहि ब्याकासि –

    So devaputto imāhi gāthāhi byākāsi –

    १०७१.

    1071.

    ‘‘सो देवपुत्तो अत्तमनो…पे॰… यस्स कम्मस्सिदं फलं’’॥

    ‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.

    १०७२.

    1072.

    ‘‘अहञ्‍च भरिया च मनुस्सलोके, उपस्सयं अरहतो अदम्ह।

    ‘‘Ahañca bhariyā ca manussaloke, upassayaṃ arahato adamha;

    अन्‍नञ्‍च पानञ्‍च पसन्‍नचित्ता, सक्‍कच्‍च दानं विपुलं अदम्ह॥

    Annañca pānañca pasannacittā, sakkacca dānaṃ vipulaṃ adamha.

    १०७३.

    1073.

    ‘‘तेन मेतादिसो वण्णो…पे॰… वण्णो च मे सब्बदिसा पभासती’’ति॥

    ‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe… vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.

    तत्थ गाथासु यं वत्तब्बं, तं हेट्ठा वुत्तनयमेव।

    Tattha gāthāsu yaṃ vattabbaṃ, taṃ heṭṭhā vuttanayameva;

    पठमउपस्सयदायकविमानवण्णना निट्ठिता।

    Paṭhamaupassayadāyakavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / विमानवत्थुपाळि • Vimānavatthupāḷi / ४. पठमउपस्सयदायकविमानवत्थु • 4. Paṭhamaupassayadāyakavimānavatthu


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact