Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ၇. ပဌမဝေရသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    7. Paṭhamaverasuttavaṇṇanā

    ၂၇. သတ္တမေ (သံ. နိ. ဋီ. ၂.၂၄၁) ယတောတိ ယသ္မိံ ကာလေ။ အယဉ္ဟိ တော-သဒ္ဒော ဒာ-သဒ္ဒော ဝိယ ဣဓ ကာလဝိသယော, ယဒာတိ ဝုတ္တံ ဟောတိ။ ဘယာနိ ဝေရာနီတိ ဘီယတေ ဘယံ, ဘယေန ယောဂာ, ဘာယိတဗ္ဗေန ဝာ ဘယံ ဧဝ ဝေရပ္ပသဝဋ္ဌေန ဝေရန္တိ စ လဒ္ဓနာမာ စေတနာဒယော။ ပာဏာတိပာတာဒယော ဟိ ယသ္သ ပဝတ္တန္တိ, ယဉ္စ ဥဒ္ဒိသ္သ ပဝတ္တီယန္တိ, ဥဘယေသဉ္စ ဝေရာဝဟာ, တတော ဧဝ စေတေ ဘာယိတဗ္ဗာ ဝေရသဉ္ဇနကာ နာမာတိ။ သောတသ္သ အရိယမဂ္ဂသ္သ အာဒိတော ပဇ္ဇနံ ပဋိပတ္တိ အဓိဂမော သောတာပတ္တိ။ တဒတ္ထာယ တတ္ထ ပတိဋ္ဌိတသ္သ စ အင္ဂာနိ သောတာပတ္တိယင္ဂာနိ။ ဒုဝိဓဉ္ဟိ (သံ. နိ. အဋ္ဌ. ၂.၂.၄၁) သောတာပတ္တိယင္ဂံ သောတာပတ္တိအတ္ထာယ စ အင္ဂံ ကာရဏံ, ယံ သောတာပတ္တိမဂ္ဂပ္ပဋိလာဘတော ပုဗ္ဗဘာဂေ သောတာပတ္တိပ္ပဋိလာဘာယ သံဝတ္တတိ, ‘‘သပ္ပုရိသသံသေဝော သဒ္ဓမ္မသ္သဝနံ ယောနိသောမနသိကာရော ဓမ္မာနုဓမ္မပဋိပတ္တီ’’တိ (ဒီ. နိ. ၃.၃၁၁) ဧဝံ အာဂတံ။ ပဋိလဒ္ဓဂုဏသ္သ စ သောတာပတ္တိံ ပတ္ဝာ ဌိတသ္သ အင္ဂံ, ယံ ‘‘သောတာပန္နသ္သ အင္ဂ’’န္တိပိ ဝုစ္စတိ ‘‘သောတာပန္နော အင္ဂီယတိ ဉာယတိ ဧတေနာ’’တိ ကတ္ဝာ, ဗုဒ္ဓေ အဝေစ္စပ္ပသာဒာဒီနံ ဧတံ အဓိဝစနံ။ ဣဒမိဓာဓိပ္ပေတံ။

    27. Sattame (saṃ. ni. ṭī. 2.241) yatoti yasmiṃ kāle. Ayañhi to-saddo dā-saddo viya idha kālavisayo, yadāti vuttaṃ hoti. Bhayāni verānīti bhīyate bhayaṃ, bhayena yogā, bhāyitabbena vā bhayaṃ eva verappasavaṭṭhena veranti ca laddhanāmā cetanādayo. Pāṇātipātādayo hi yassa pavattanti, yañca uddissa pavattīyanti, ubhayesañca verāvahā, tato eva cete bhāyitabbā verasañjanakā nāmāti. Sotassa ariyamaggassa ādito pajjanaṃ paṭipatti adhigamo sotāpatti. Tadatthāya tattha patiṭṭhitassa ca aṅgāni sotāpattiyaṅgāni. Duvidhañhi (saṃ. ni. aṭṭha. 2.2.41) sotāpattiyaṅgaṃ sotāpattiatthāya ca aṅgaṃ kāraṇaṃ, yaṃ sotāpattimaggappaṭilābhato pubbabhāge sotāpattippaṭilābhāya saṃvattati, ‘‘sappurisasaṃsevo saddhammassavanaṃ yonisomanasikāro dhammānudhammapaṭipattī’’ti (dī. ni. 3.311) evaṃ āgataṃ. Paṭiladdhaguṇassa ca sotāpattiṃ patvā ṭhitassa aṅgaṃ, yaṃ ‘‘sotāpannassa aṅga’’ntipi vuccati ‘‘sotāpanno aṅgīyati ñāyati etenā’’ti katvā, buddhe aveccappasādādīnaṃ etaṃ adhivacanaṃ. Idamidhādhippetaṃ.

    ခီဏနိရယောတိအာဒီသု အာယတိံ တတ္ထ အနုပ္ပဇ္ဇနတာယ ခီဏော နိရယော မယ္ဟတိ, သော အဟံ ခီဏနိရယော။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ သောတာပန္နောတိ မဂ္ဂသောတံ အာပန္နော။ အဝိနိပာတဓမ္မောတိ န ဝိနိပာတသဘာဝော။ နိယတောတိ ပဌမမဂ္ဂသင္ခာတေန သမ္မတ္တနိယာမေန နိယတော။ သမ္ဗောဓိပရာယဏောတိ ဥပရိမဂ္ဂတ္တယသင္ခာတော သမ္ဗောဓိ ပရံ အယနံ မယ္ဟန္တိ သောဟံ သမ္ဗောဓိပရာယဏော, သမ္ဗောဓိံ အဝသ္သံ အဘိသမ္ဗုဇ္ဈနကောတိ အတ္ထော။

    Khīṇanirayotiādīsu āyatiṃ tattha anuppajjanatāya khīṇo nirayo mayhati, so ahaṃ khīṇanirayo. Esa nayo sabbattha. Sotāpannoti maggasotaṃ āpanno. Avinipātadhammoti na vinipātasabhāvo. Niyatoti paṭhamamaggasaṅkhātena sammattaniyāmena niyato. Sambodhiparāyaṇoti uparimaggattayasaṅkhāto sambodhi paraṃ ayanaṃ mayhanti sohaṃ sambodhiparāyaṇo, sambodhiṃ avassaṃ abhisambujjhanakoti attho.

    ပာဏာတိပာတပစ္စယာတိ ပာဏာတိပာတကမ္မသ္သ ကရဏဟေတု။ ဘယံ ဝေရန္တိ အတ္ထတော ဧကံ။ ဝေရံ ဝုစ္စတိ ဝိရောဓော, တဒေဝ ဘာယိတဗ္ဗတော ‘‘ဘယ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ တဉ္စ ပနေတံ ဒုဝိဓံ ဟောတိ – ဗာဟိရံ, အဇ္ဈတ္တိကန္တိ။ ဧကေန ဟိ ဧကသ္သ ပိတာ မာရိတော ဟောတိ။ သော စိန္တေတိ ‘‘ဧတေန ကိရ မေ ပိတာ မာရိတော, အဟမ္ပိ တံယေဝ မာရေသ္သာမီ’’တိ နိသိတံ သတ္ထံ အာဒာယ စရတိ။ ယာ တသ္သ အဗ္ဘန္တရေ ဥပ္ပန္နာ ဝေရစေတနာ, ဣဒံ ဗာဟိရံ ဝေရံ နာမ တသ္သ ဝေရသ္သ မူလဘူတတော ဝေရကာရကပုဂ္ဂလတော ဗဟိဘာဝတ္တာ။ ယာ ပန ဣတရသ္သ ‘‘အယံ ကိရ မံ မာရေသ္သာမီတိ စရတိ, အဟမေဝ နံ ပဌမတရံ မာရေသ္သာမီ’’တိ စေတနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဣဒံ အဇ္ဈတ္တိကံ ဝေရံ နာမ။ ဣဒံ တာဝ ဥဘယမ္ပိ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကမေဝ။ ယာ ပန တံ နိရယေ ဥပ္ပန္နံ ဒိသ္ဝာ ‘‘ဧတံ ပဟရိသ္သာမီ’’တိ ဇလိတံ အယမုဂ္ဂရံ ဂဏ္ဟန္တသ္သ နိရယပာလသ္သ စေတနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဣဒမသ္သ သမ္ပရာယိကံ ဗာဟိရံ ဝေရံ။ ယာ စသ္သ ‘‘အယံ နိဒ္ဒောသံ မံ ပဟရိသ္သာမီတိ အာဂစ္ဆတိ, အဟမေဝ နံ ပဌမတရံ ပဟရိသ္သာမီ’’တိ စေတနာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ, ဣဒမသ္သ သမ္ပရာယိကံ အဇ္ဈတ္တံ ဝေရံ။ ယံ ပနေတံ ဗာဟိရံ ဝေရံ, တံ အဋ္ဌကထာသု ‘‘ပုဂ္ဂလဝေရ’’န္တိ ဝုစ္စတိ။ ဒုက္ခံ ဒောမနသ္သန္တိ အတ္ထတော ဧကမေဝ။ ယထာ စေတ္ထ, ဧဝံ သေသေသုပိ ‘‘ဣမိနာ မမ ဘဏ္ဍံ ဟဋံ, မယ္ဟံ ဒာရေသု စာရိတ္တံ အာပန္နံ, မုသာ ဝတ္ဝာ အတ္ထော ဘဂ္ဂော, သုရာမဒမတ္တေန ဣဒံ နာမ ကတ’’န္တိအာဒိနာ နယေန ဝေရပ္ပဝတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။

    Pāṇātipātapaccayāti pāṇātipātakammassa karaṇahetu. Bhayaṃ veranti atthato ekaṃ. Veraṃ vuccati virodho, tadeva bhāyitabbato ‘‘bhaya’’nti vuccati. Tañca panetaṃ duvidhaṃ hoti – bāhiraṃ, ajjhattikanti. Ekena hi ekassa pitā mārito hoti. So cinteti ‘‘etena kira me pitā mārito, ahampi taṃyeva māressāmī’’ti nisitaṃ satthaṃ ādāya carati. Yā tassa abbhantare uppannā veracetanā, idaṃ bāhiraṃ veraṃ nāma tassa verassa mūlabhūtato verakārakapuggalato bahibhāvattā. Yā pana itarassa ‘‘ayaṃ kira maṃ māressāmīti carati, ahameva naṃ paṭhamataraṃ māressāmī’’ti cetanā uppajjati, idaṃ ajjhattikaṃ veraṃ nāma. Idaṃ tāva ubhayampi diṭṭhadhammikameva. Yā pana taṃ niraye uppannaṃ disvā ‘‘etaṃ paharissāmī’’ti jalitaṃ ayamuggaraṃ gaṇhantassa nirayapālassa cetanā uppajjati, idamassa samparāyikaṃ bāhiraṃ veraṃ. Yā cassa ‘‘ayaṃ niddosaṃ maṃ paharissāmīti āgacchati, ahameva naṃ paṭhamataraṃ paharissāmī’’ti cetanā uppajjati, idamassa samparāyikaṃ ajjhattaṃ veraṃ. Yaṃ panetaṃ bāhiraṃ veraṃ, taṃ aṭṭhakathāsu ‘‘puggalavera’’nti vuccati. Dukkhaṃ domanassanti atthato ekameva. Yathā cettha, evaṃ sesesupi ‘‘iminā mama bhaṇḍaṃ haṭaṃ, mayhaṃ dāresu cārittaṃ āpannaṃ, musā vatvā attho bhaggo, surāmadamattena idaṃ nāma kata’’ntiādinā nayena verappavatti veditabbā.

    အဝေစ္စပ္ပသာဒေနာတိ အဓိဂတေန အစလပ္ပသာဒေန။ အရိယကန္တေဟီတိ ပဉ္စဟိ သီလေဟိ။ တာနိ ဟိ အရိယာနံ ကန္တာနိ ပိယာနိ ဘဝန္တိ, ဘဝန္တရဂတာပိ အရိယာ တာနိ န ဝိဇဟန္တိ, တသ္မာ ‘‘အရိယကန္တာနီ’’တိ ဝုစ္စန္တိ။ သေသမေတ္ထ ယံ ဝတ္တဗ္ဗံ သိယာ, တံ သဗ္ဗံ ဝိသုဒ္ဓိမဂ္ဂေ အနုသ္သတိနိဒ္ဒေသေ ဝုတ္တန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။

    Aveccappasādenāti adhigatena acalappasādena. Ariyakantehīti pañcahi sīlehi. Tāni hi ariyānaṃ kantāni piyāni bhavanti, bhavantaragatāpi ariyā tāni na vijahanti, tasmā ‘‘ariyakantānī’’ti vuccanti. Sesamettha yaṃ vattabbaṃ siyā, taṃ sabbaṃ visuddhimagge anussatiniddese vuttanti veditabbaṃ.

    ပဌမဝေရသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Paṭhamaverasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၇. ပဌမဝေရသုတ္တံ • 7. Paṭhamaverasuttaṃ

    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၇-၈. ဝေရသုတ္တဒ္ဝယဝဏ္ဏနာ • 7-8. Verasuttadvayavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact