| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
९-१०. पठमविभङ्गसुत्तादिवण्णना
9-10. Paṭhamavibhaṅgasuttādivaṇṇanā
४७९-४८०. नेपक्कं वुच्चति पञ्ञाति आह – ‘‘पञ्ञायेतं नाम’’न्ति। निपायति संकिलेसधम्मे विसोसेति निक्खामेतीति निपको, थिरतिक्खसतिपुग्गलो, तस्स भावो नेपक्कन्ति सतियापि नेपक्कभावो युज्जतेव। एवञ्हि ‘‘सतिनेपक्केना’’ति इदं वचनं समत्थितं होति, सतिया च नेपक्केनाति एवं वुच्चमानेन सतिनिद्देसो नाम कतो होतियेव। असुकं नाम सुत्तं वा कम्मट्ठानं वा मे भासितन्ति। वोस्सज्जीयति सङ्खारगतं एतस्मिं अधिगतेति वोस्सग्गो, निब्बानं। तं आरम्मणं करित्वाति आह – ‘‘निब्बानारम्मणं कत्वा’’ति। गच्छन्तियाति सङ्खारानं उदयञ्च वयञ्च उदयब्बयं गच्छन्तिया बुज्झन्तिया। तेनाह ‘‘उदयब्बयपरिग्गाहिकाया’’ति। सद्धासतिपञ्ञिन्द्रियानि पुब्बभागानि ‘‘इतिपि सो भगवा अरहं, चिरकतम्पि चिरभासितम्पि सरिता अनुस्सरिता, उदयत्थगामिनिया पञ्ञाया’’ति च वुत्तत्ता। ‘‘आरद्धवीरियो विहरति, सो अनुप्पन्नान’’न्तिआदिना च वुत्तत्ता वीरियिन्द्रियं मिस्सकं। ‘‘वोस्सग्गारम्मणं करित्वा’’ति वुत्तत्ता समाधिन्द्रियं निब्बत्तितलोकुत्तरमेव। अयमेवाति य्वायं नवमे वुत्तो। अयमेव पुब्बभागमिस्सकलोकुत्तरत्तधम्मपरिच्छेदो।
479-480. Nepakkaṃ vuccati paññāti āha – ‘‘paññāyetaṃ nāma’’nti. Nipāyati saṃkilesadhamme visoseti nikkhāmetīti nipako, thiratikkhasatipuggalo, tassa bhāvo nepakkanti satiyāpi nepakkabhāvo yujjateva. Evañhi ‘‘satinepakkenā’’ti idaṃ vacanaṃ samatthitaṃ hoti, satiyā ca nepakkenāti evaṃ vuccamānena satiniddeso nāma kato hotiyeva. Asukaṃ nāma suttaṃ vā kammaṭṭhānaṃ vā me bhāsitanti. Vossajjīyati saṅkhāragataṃ etasmiṃ adhigateti vossaggo, nibbānaṃ. Taṃ ārammaṇaṃ karitvāti āha – ‘‘nibbānārammaṇaṃ katvā’’ti. Gacchantiyāti saṅkhārānaṃ udayañca vayañca udayabbayaṃ gacchantiyā bujjhantiyā. Tenāha ‘‘udayabbayapariggāhikāyā’’ti. Saddhāsatipaññindriyāni pubbabhāgāni ‘‘itipi so bhagavā arahaṃ, cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā, udayatthagāminiyā paññāyā’’ti ca vuttattā. ‘‘Āraddhavīriyo viharati, so anuppannāna’’ntiādinā ca vuttattā vīriyindriyaṃ missakaṃ. ‘‘Vossaggārammaṇaṃ karitvā’’ti vuttattā samādhindriyaṃ nibbattitalokuttarameva. Ayamevāti yvāyaṃ navame vutto. Ayameva pubbabhāgamissakalokuttarattadhammaparicchedo.
सुद्धिकवग्गवण्णना निट्ठिता।
Suddhikavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya
९. पठमविभङ्गसुत्तं • 9. Paṭhamavibhaṅgasuttaṃ
१०. दुतियविभङ्गसुत्तं • 10. Dutiyavibhaṅgasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ९-१०. पठमविभङ्गसुत्तादिवण्णना • 9-10. Paṭhamavibhaṅgasuttādivaṇṇanā
