Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
9. පඨමවිභඞ්ගසුත්තං
9. Paṭhamavibhaṅgasuttaṃ
479. ‘‘පඤ්චිමානි, භික්ඛවෙ, ඉන්ද්රියානි. කතමානි පඤ්ච? සද්ධින්ද්රියං…පෙ.… පඤ්ඤින්ද්රියං. කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, සද්ධින්ද්රියං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සද්ධො හොති, සද්දහති තථාගතස්ස බොධිං – ‘ඉතිපි සො භගවා අරහං සම්මාසම්බුද්ධො විජ්ජාචරණසම්පන්නො සුගතො ලොකවිදූ අනුත්තරො පුරිසදම්මසාරථි සත්ථා දෙවමනුස්සානං බුද්ධො භගවා’ති – ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, සද්ධින්ද්රියං.
479. ‘‘Pañcimāni, bhikkhave, indriyāni. Katamāni pañca? Saddhindriyaṃ…pe… paññindriyaṃ. Katamañca, bhikkhave, saddhindriyaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako saddho hoti, saddahati tathāgatassa bodhiṃ – ‘itipi so bhagavā arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā’ti – idaṃ vuccati, bhikkhave, saddhindriyaṃ.
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, වීරියින්ද්රියං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො ආරද්ධවීරියො විහරති අකුසලානං ධම්මානං පහානාය, කුසලානං ධම්මානං උපසම්පදාය, ථාමවා දළ්හපරක්කමො අනික්ඛිත්තධුරො කුසලෙසු ධම්මෙසු – ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, වීරියින්ද්රියං.
‘‘Katamañca, bhikkhave, vīriyindriyaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako āraddhavīriyo viharati akusalānaṃ dhammānaṃ pahānāya, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadāya, thāmavā daḷhaparakkamo anikkhittadhuro kusalesu dhammesu – idaṃ vuccati, bhikkhave, vīriyindriyaṃ.
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, සතින්ද්රියං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො සතිමා හොති පරමෙන සතිනෙපක්කෙන සමන්නාගතො චිරකතම්පි චිරභාසිතම්පි සරිතා අනුස්සරිතා – ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, සතින්ද්රියං.
‘‘Katamañca, bhikkhave, satindriyaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako satimā hoti paramena satinepakkena samannāgato cirakatampi cirabhāsitampi saritā anussaritā – idaṃ vuccati, bhikkhave, satindriyaṃ.
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, සමාධින්ද්රියං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො වොස්සග්ගාරම්මණං කරිත්වා ලභති සමාධිං, ලභති චිත්තස්ස එකග්ගතං – ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, සමාධින්ද්රියං.
‘‘Katamañca, bhikkhave, samādhindriyaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako vossaggārammaṇaṃ karitvā labhati samādhiṃ, labhati cittassa ekaggataṃ – idaṃ vuccati, bhikkhave, samādhindriyaṃ.
‘‘කතමඤ්ච, භික්ඛවෙ, පඤ්ඤින්ද්රියං? ඉධ, භික්ඛවෙ, අරියසාවකො පඤ්ඤවා හොති උදයත්ථගාමිනියා පඤ්ඤාය සමන්නාගතො අරියාය නිබ්බෙධිකාය, සම්මා දුක්ඛක්ඛයගාමිනියා – ඉදං වුච්චති, භික්ඛවෙ, පඤ්ඤින්ද්රියං. ඉමානි ඛො, භික්ඛවෙ, පඤ්චින්ද්රියානී’’ති. නවමං.
‘‘Katamañca, bhikkhave, paññindriyaṃ? Idha, bhikkhave, ariyasāvako paññavā hoti udayatthagāminiyā paññāya samannāgato ariyāya nibbedhikāya, sammā dukkhakkhayagāminiyā – idaṃ vuccati, bhikkhave, paññindriyaṃ. Imāni kho, bhikkhave, pañcindriyānī’’ti. Navamaṃ.
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 9-10. පඨමවිභඞ්ගසුත්තාදිවණ්ණනා • 9-10. Paṭhamavibhaṅgasuttādivaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 9-10. පඨමවිභඞ්ගසුත්තාදිවණ්ණනා • 9-10. Paṭhamavibhaṅgasuttādivaṇṇanā