| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
៥-៧. បឋមវិត្ថារសុត្តាទិវណ្ណនា
5-7. Paṭhamavitthārasuttādivaṇṇanā
៤៨៥-៤៨៧. វិបស្សនាវសេន និស្សក្កំ វេទិតព្ពំ, ន មគ្គផលវសេន, ឥមស្មិំ សុត្តេ សព្ពសោវ វិបស្សនិន្ទ្រិយានំ ឯវ អធិប្បេតត្តា។ ឥទានិ តមត្ថំ បាកដំ កាតុំ ‘‘បរិបុណ្ណានិ ហី’’តិអាទិ វុត្តំ។ អវិហាទីសុ បញ្ចសុ សុទ្ធាវាសេសុ តត្ថ តត្ថ អាយុវេមជ្ឈំ អនតិក្កមិត្វា អន្តរា កិលេសបរិនិព្ពានេន បរិនិព្ពាយនតោ អន្តរាបរិនិព្ពាយី, អសង្ខារេន អប្បយោគេន សរសតោវ បរិនិព្ពាយនតោ អសង្ខារបរិនិព្ពាយី, តព្ពិបរិយាយតោ សសង្ខារបរិនិព្ពាយី, ឧទ្ធំ វាហិភាវេន ឧទ្ធមស្ស តណ្ហាសោតំ វដ្ដសោតំ វាតិ ឧទ្ធំសោតោ, ឧទ្ធំ វា គន្ត្វា បដិលភិតព្ពតោ ឧទ្ធមស្ស មគ្គសោតន្តិ ឧទ្ធំសោតោ, អកនិដ្ឋភវំ គច្ឆតីតិ អកនិដ្ឋគាមីតិ ឯវមេត្ថ សទ្ទត្ថោ ទដ្ឋព្ពោ។
485-487.Vipassanāvasena nissakkaṃ veditabbaṃ, na maggaphalavasena, imasmiṃ sutte sabbasova vipassanindriyānaṃ eva adhippetattā. Idāni tamatthaṃ pākaṭaṃ kātuṃ ‘‘paripuṇṇāni hī’’tiādi vuttaṃ. Avihādīsu pañcasu suddhāvāsesu tattha tattha āyuvemajjhaṃ anatikkamitvā antarā kilesaparinibbānena parinibbāyanato antarāparinibbāyī, asaṅkhārena appayogena sarasatova parinibbāyanato asaṅkhāraparinibbāyī, tabbipariyāyato sasaṅkhāraparinibbāyī, uddhaṃ vāhibhāvena uddhamassa taṇhāsotaṃ vaṭṭasotaṃ vāti uddhaṃsoto, uddhaṃ vā gantvā paṭilabhitabbato uddhamassa maggasotanti uddhaṃsoto, akaniṭṭhabhavaṃ gacchatīti akaniṭṭhagāmīti evamettha saddattho daṭṭhabbo.
ឥមស្មិំ បន ឋានេតិ ‘‘វិបស្សនាវសេន និស្សក្ក’’ន្តិ វុត្តដ្ឋានេ។ អរហត្តមគ្គេយេវ ឋត្វាតិ ឥមស្មិំយេវ ភវេ អរហត្តមគ្គេយេវ, ន វិបស្សនាយ ច ឋត្វា។ បញ្ច និស្សក្កានិ នីហរិតព្ពានីតិ ‘‘តតោ មុទុតរេហិ អន្តរាបរិនិព្ពាយី ហោតី’’តិអាទីនិ បញ្ច និស្សក្កានិ និទ្ធារេត្វា កថេតព្ពានិ។ ឥទានិ តមត្ថំ វិវរន្តោ ‘‘អរហត្តមគ្គស្ស ហី’’តិអាទិមាហ។ តត្ថ អវិហាទីសុ ឧប្បជ្ជិត្វា ឧប្បន្នសមនន្តរាយ បរិនិព្ពាយនតោ បឋមអន្តរាបរិនិព្ពាយី។ តត្ថ អាយុប្បមាណវេមជ្ឈំ អប្បត្វាវ បរិនិព្ពាយនតោ ទុតិយអន្តរាបរិនិព្ពាយី, អាយុវេមជ្ឈំ បត្វា បរិនិព្ពាយនតោ តតោ បរំ តតិយអន្តរាបរិនិព្ពាយី វេទិតព្ពោ។ ‘‘បញ្ច និស្សក្កានី’’តិ កស្មា វុត្តំ? ននុ អសង្ខារសសង្ខារបរិនិព្ពាយីតិ វត្តព្ពន្តិ? ន វត្តព្ពន្តិ ទស្សេន្តោ អាហ ‘‘អសង្ខារបរិនិព្ពាយិស្ស សសង្ខារបរិនិព្ពាយិនោបិ ឯតេវ បញ្ច ជនា’’តិ។
Imasmiṃ pana ṭhāneti ‘‘vipassanāvasena nissakka’’nti vuttaṭṭhāne. Arahattamaggeyeva ṭhatvāti imasmiṃyeva bhave arahattamaggeyeva, na vipassanāya ca ṭhatvā. Pañca nissakkāni nīharitabbānīti ‘‘tato mudutarehi antarāparinibbāyī hotī’’tiādīni pañca nissakkāni niddhāretvā kathetabbāni. Idāni tamatthaṃ vivaranto ‘‘arahattamaggassa hī’’tiādimāha. Tattha avihādīsu uppajjitvā uppannasamanantarāya parinibbāyanato paṭhamaantarāparinibbāyī. Tattha āyuppamāṇavemajjhaṃ appatvāva parinibbāyanato dutiyaantarāparinibbāyī, āyuvemajjhaṃ patvā parinibbāyanato tato paraṃ tatiyaantarāparinibbāyī veditabbo. ‘‘Pañca nissakkānī’’ti kasmā vuttaṃ? Nanu asaṅkhārasasaṅkhāraparinibbāyīti vattabbanti? Na vattabbanti dassento āha ‘‘asaṅkhāraparinibbāyissa sasaṅkhāraparinibbāyinopi eteva pañca janā’’ti.
តីណិ និស្សក្កានីតិ ‘‘តតោ មុទុតរេហិ សោតាបន្នោ ហោតី’’តិអាទីនិ តីណិ និស្សក្កបទានិ។ ឥធ សកទាគាមី ន គហិតោ, សោ អនាគាមិមគ្គេ ឋត្វា នីហរិតព្ពោ, អនាគាមិមគ្គស្ស វិបស្សនិន្ទ្រិយេហិ មុទុតរេហិ សកទាគាមី ហោតិ។ សកទា…បេ.… មុទុតរានីតិ ឥទំ សកទាគាមិមគ្គស្ស វិបស្សនិន្ទ្រិយេហិ ឯកពីជិសង្ខាតសោតាបន្នវិបស្សនិន្ទ្រិយានិ មុទុតរានិ ហោន្តីតិ តីណិ កត្វា វុត្តំ។ ធម្មានុសារីតិអាទិទ្វយំ កោលំកោលាទិទ្វយេន គហិតំ ហោតីតិ។ សកទាគាមិមគ្គស្ស ហីតិអាទិ វុត្តស្សេវ អត្ថស្ស វិវរណំ។ សេសំ ហេដ្ឋា វុត្តនយមេវ។ ឆដ្ឋសត្តមានិ វុត្តនយានេវាតិ ឆដ្ឋសត្តមានិ សុត្តានិ ទុតិយតតិយេសុ វុត្តនយានេវ។ តត្ថ បន មិស្សកានិ ឥន្ទ្រិយានិ កថិតានិ, ឥធ បុព្ពភាគវិបស្សនិន្ទ្រិយានិ កថិតានីតិ អយមេវ វិសេសោ។
Tīṇi nissakkānīti ‘‘tato mudutarehi sotāpanno hotī’’tiādīni tīṇi nissakkapadāni. Idha sakadāgāmī na gahito, so anāgāmimagge ṭhatvā nīharitabbo, anāgāmimaggassa vipassanindriyehi mudutarehi sakadāgāmī hoti. Sakadā…pe… mudutarānīti idaṃ sakadāgāmimaggassa vipassanindriyehi ekabījisaṅkhātasotāpannavipassanindriyāni mudutarāni hontīti tīṇi katvā vuttaṃ. Dhammānusārītiādidvayaṃ kolaṃkolādidvayena gahitaṃ hotīti. Sakadāgāmimaggassa hītiādi vuttasseva atthassa vivaraṇaṃ. Sesaṃ heṭṭhā vuttanayameva. Chaṭṭhasattamāni vuttanayānevāti chaṭṭhasattamāni suttāni dutiyatatiyesu vuttanayāneva. Tattha pana missakāni indriyāni kathitāni, idha pubbabhāgavipassanindriyāni kathitānīti ayameva viseso.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya
៥. បឋមវិត្ថារសុត្តំ • 5. Paṭhamavitthārasuttaṃ
៦. ទុតិយវិត្ថារសុត្តំ • 6. Dutiyavitthārasuttaṃ
៧. តតិយវិត្ថារសុត្តំ • 7. Tatiyavitthārasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៥-៧. បឋមវិត្ថារសុត្តាទិវណ្ណនា • 5-7. Paṭhamavitthārasuttādivaṇṇanā
