| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya |
5. පඨමයොධාජීවසුත්‌තං
5. Paṭhamayodhājīvasuttaṃ
75. ‘‘පඤ්‌චිමෙ , භික්‌ඛවෙ, යොධාජීවා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං. කතමෙ පඤ්‌ච? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, එකච්‌චො යොධාජීවො රජග්‌ගඤ්‌ඤෙව දිස්‌වා සංසීදති විසීදති න සන්‌ථම්‌භති න සක්‌කොති සඞ්‌ගාමං ඔතරිතුං. එවරූපොපි 1, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො 2 යොධාජීවො හොති. අයං, භික්‌ඛවෙ, පඨමො යොධාජීවො සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානො ලොකස්‌මිං.
75. ‘‘Pañcime , bhikkhave, yodhājīvā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ. Katame pañca? Idha, bhikkhave, ekacco yodhājīvo rajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati na santhambhati na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ. Evarūpopi 3, bhikkhave, idhekacco 4 yodhājīvo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො යොධාජීවො සහති රජග්‌ගං; අපි ච ඛො ධජග්‌ගඤ්‌ඤෙව දිස්‌වා සංසීදති විසීදති, න සන්‌ථම්‌භති, න සක්‌කොති සඞ්‌ගාමං ඔතරිතුං. එවරූපොපි, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො යොධාජීවො හොති. අයං, භික්‌ඛවෙ, දුතියො යොධාජීවො සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානො ලොකස්‌මිං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo sahati rajaggaṃ; api ca kho dhajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati, na santhambhati, na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො යොධාජීවො සහති රජග්‌ගං සහති ධජග්‌ගං; අපි ච ඛො උස්‌සාරණඤ්‌ඤෙව 5 සුත්‌වා සංසීදති විසීදති, න සන්‌ථම්‌භති, න සක්‌කොති සඞ්‌ගාමං ඔතරිතුං. එවරූපොපි, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො යොධාජීවො හොති. අයං, භික්‌ඛවෙ, තතියො යොධාජීවො සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානො ලොකස්‌මිං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo sahati rajaggaṃ sahati dhajaggaṃ; api ca kho ussāraṇaññeva 6 sutvā saṃsīdati visīdati, na santhambhati, na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො යොධාජීවො සහති රජග්‌ගං, සහති ධජග්‌ගං, සහති උස්‌සාරණං; අපි ච ඛො සම්‌පහාරෙ හඤ්‌ඤති 7 බ්‍යාපජ්‌ජති. එවරූපොපි, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො යොධාජීවො හොති. අයං, භික්‌ඛවෙ, චතුත්‌ථො යොධාජීවො සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානො ලොකස්‌මිං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo sahati rajaggaṃ, sahati dhajaggaṃ, sahati ussāraṇaṃ; api ca kho sampahāre haññati 8 byāpajjati. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, catuttho yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො යොධාජීවො සහති රජග්‌ගං, සහති ධජග්‌ගං, සහති උස්‌සාරණං, සහති සම්‌පහාරං. සො තං සඞ්‌ගාමං අභිවිජිනිත්‌වා විජිතසඞ්‌ගාමො තමෙව සඞ්‌ගාමසීසං අජ්‌ඣාවසති. එවරූපොපි, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො යොධාජීවො හොති. අයං, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චමො යොධාජීවො සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානො ලොකස්‌මිං. ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ච යොධාජීවා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා ලොකස්‌මිං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo sahati rajaggaṃ, sahati dhajaggaṃ, sahati ussāraṇaṃ, sahati sampahāraṃ. So taṃ saṅgāmaṃ abhivijinitvā vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ ajjhāvasati. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco yodhājīvo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, pañcamo yodhājīvo santo saṃvijjamāno lokasmiṃ. Ime kho, bhikkhave, pañca yodhājīvā santo saṃvijjamānā lokasmiṃ.
‘‘එවමෙවං ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චිමෙ යොධාජීවූපමා පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා භික්‌ඛූසු . කතමෙ පඤ්‌ච? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු රජග්‌ගඤ්‌ඤෙව දිස්‌වා සංසීදති විසීදති, න සන්‌ථම්‌භති, න සක්‌කොති බ්‍රහ්‌මචරියං සන්‌ධාරෙතුං 9. සික්‌ඛාදුබ්‌බල්‍යං ආවිකත්‌වා සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තති. කිමස්‌ස රජග්‌ගස්‌මිං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ , භික්‌ඛු සුණාති – ‘අමුකස්‌මිං නාම ගාමෙ වා නිගමෙ වා ඉත්‌ථී වා කුමාරී වා අභිරූපා දස්‌සනීයා පාසාදිකා පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතා’ති. සො තං සුත්‌වා සංසීදති විසීදති, න සන්‌ථම්‌භති, න සක්‌කොති බ්‍රහ්‌මචරියං සන්‌ධාරෙතුං. සික්‌ඛාදුබ්‌බල්‍යං ආවිකත්‌වා සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තති. ඉදමස්‌ස රජග්‌ගස්‌මිං.
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, pañcime yodhājīvūpamā puggalā santo saṃvijjamānā bhikkhūsu . Katame pañca? Idha, bhikkhave, bhikkhu rajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati, na santhambhati, na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ 10. Sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Kimassa rajaggasmiṃ? Idha, bhikkhave , bhikkhu suṇāti – ‘amukasmiṃ nāma gāme vā nigame vā itthī vā kumārī vā abhirūpā dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā’ti. So taṃ sutvā saṃsīdati visīdati, na santhambhati, na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ. Sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Idamassa rajaggasmiṃ.
‘‘සෙය්‍යථාපි සො, භික්‌ඛවෙ, යොධාජීවො රජග්‌ගඤ්‌ඤෙව දිස්‌වා සංසීදති විසීදති, න සන්‌ථම්‌භති, න සක්‌කොති සඞ්‌ගාමං ඔතරිතුං; තථූපමාහං, භික්‌ඛවෙ, ඉමං පුග්‌ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො පුග්‌ගලො හොති. අයං, භික්‌ඛවෙ, පඨමො යොධාජීවූපමො පුග්‌ගලො සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානො භික්‌ඛූසු.
‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo rajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati, na santhambhati, na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සහති රජග්‌ගං; අපි ච ඛො ධජග්‌ගඤ්‌ඤෙව දිස්‌වා සංසීදති විසීදති, න සන්‌ථම්‌භති, න සක්‌කොති බ්‍රහ්‌මචරියං සන්‌ධාරෙතුං. සික්‌ඛාදුබ්‌බල්‍යං ආවිකත්‌වා සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තති. කිමස්‌ස ධජග්‌ගස්‌මිං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු න හෙව ඛො සුණාති – ‘අමුකස්‌මිං නාම ගාමෙ වා නිගමෙ වා ඉත්‌ථී වා කුමාරී වා අභිරූපා දස්‌සනීයා පාසාදිකා පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතා’ති; අපි ච ඛො සාමං පස්‌සති ඉත්‌ථිං වා කුමාරිං වා අභිරූපං දස්‌සනීයං පාසාදිකං පරමාය වණ්‌ණපොක්‌ඛරතාය සමන්‌නාගතං. සො තං දිස්‌වා සංසීදති විසීදති, න සන්‌ථම්‌භති, න සක්‌කොති බ්‍රහ්‌මචරියං සන්‌ධාරෙතුං. සික්‌ඛාදුබ්‌බල්‍යං ආවිකත්‌වා සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තති. ඉදමස්‌ස ධජග්‌ගස්‌මිං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sahati rajaggaṃ; api ca kho dhajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati, na santhambhati, na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ. Sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Kimassa dhajaggasmiṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu na heva kho suṇāti – ‘amukasmiṃ nāma gāme vā nigame vā itthī vā kumārī vā abhirūpā dassanīyā pāsādikā paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgatā’ti; api ca kho sāmaṃ passati itthiṃ vā kumāriṃ vā abhirūpaṃ dassanīyaṃ pāsādikaṃ paramāya vaṇṇapokkharatāya samannāgataṃ. So taṃ disvā saṃsīdati visīdati, na santhambhati, na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ. Sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Idamassa dhajaggasmiṃ.
‘‘සෙය්‍යථාපි සො, භික්‌ඛවෙ, යොධාජීවො සහති රජග්‌ගං; අපි ච ඛො ධජග්‌ගඤ්‌ඤෙව දිස්‌වා සංසීදති විසීදති, න සන්‌ථම්‌භති, න සක්‌කොති සඞ්‌ගාමං ඔතරිතුං; තථූපමාහං, භික්‌ඛවෙ, ඉමං පුග්‌ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො පුග්‌ගලො හොති. අයං, භික්‌ඛවෙ, දුතියො යොධාජීවූපමො පුග්‌ගලො සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානො භික්‌ඛූසු.
‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo sahati rajaggaṃ; api ca kho dhajaggaññeva disvā saṃsīdati visīdati, na santhambhati, na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, dutiyo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සහති රජග්‌ගං, සහති ධජග්‌ගං; අපි ච ඛො උස්‌සාරණඤ්‌ඤෙව සුත්‌වා සංසීදති විසීදති, න සන්‌ථම්‌භති, න සක්‌කොති බ්‍රහ්‌මචරියං සන්‌ධාරෙතුං. සික්‌ඛාදුබ්‌බල්‍යං ආවිකත්‌වා සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තති. කිමස්‌ස උස්‌සාරණාය? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුං අරඤ්‌ඤගතං වා රුක්‌ඛමූලගතං වා සුඤ්‌ඤාගාරගතං වා මාතුගාමො උපසඞ්‌කමිත්‌වා ඌහසති 11 උල්‌ලපති උජ්‌ජග්‌ඝති උප්‌පණ්‌ඩෙති. සො මාතුගාමෙන ඌහසියමානො උල්‌ලපියමානො උජ්‌ජග්‌ඝියමානො උප්‌පණ්‌ඩියමානො සංසීදති විසීදති, න සන්‌ථම්‌භති, න සක්‌කොති බ්‍රහ්‌මචරියං සන්‌ධාරෙතුං. සික්‌ඛාදුබ්‌බල්‍යං ආවිකත්‌වා සික්‌ඛං පච්‌චක්‌ඛාය හීනායාවත්‌තති. ඉදමස්‌ස උස්‌සාරණාය.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sahati rajaggaṃ, sahati dhajaggaṃ; api ca kho ussāraṇaññeva sutvā saṃsīdati visīdati, na santhambhati, na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ. Sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Kimassa ussāraṇāya? Idha, bhikkhave, bhikkhuṃ araññagataṃ vā rukkhamūlagataṃ vā suññāgāragataṃ vā mātugāmo upasaṅkamitvā ūhasati 12 ullapati ujjagghati uppaṇḍeti. So mātugāmena ūhasiyamāno ullapiyamāno ujjagghiyamāno uppaṇḍiyamāno saṃsīdati visīdati, na santhambhati, na sakkoti brahmacariyaṃ sandhāretuṃ. Sikkhādubbalyaṃ āvikatvā sikkhaṃ paccakkhāya hīnāyāvattati. Idamassa ussāraṇāya.
‘‘සෙය්‍යථාපි සො, භික්‌ඛවෙ, යොධාජීවො සහති රජග්‌ගං, සහති ධජග්‌ගං; අපි ච ඛො උස්‌සාරණඤ්‌ඤෙව සුත්‌වා සංසීදති විසීදති, න සන්‌ථම්‌භති, න සක්‌කොති සඞ්‌ගාමං ඔතරිතුං; තථූපමාහං, භික්‌ඛවෙ, ඉමං පුග්‌ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො පුග්‌ගලො හොති. අයං, භික්‌ඛවෙ, තතියො යොධාජීවූපමො පුග්‌ගලො සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානො භික්‌ඛූසු.
‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo sahati rajaggaṃ, sahati dhajaggaṃ; api ca kho ussāraṇaññeva sutvā saṃsīdati visīdati, na santhambhati, na sakkoti saṅgāmaṃ otarituṃ; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, tatiyo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සහති රජග්‌ගං, සහති ධජග්‌ගං, සහති උස්‌සාරණං; අපි ච ඛො සම්‌පහාරෙ හඤ්‌ඤති බ්‍යාපජ්‌ජති. කිමස්‌ස සම්‌පහාරස්‌මිං ? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛුං අරඤ්‌ඤගතං වා රුක්‌ඛමූලගතං වා සුඤ්‌ඤාගාරගතං වා මාතුගාමො උපසඞ්‌කමිත්‌වා අභිනිසීදති අභිනිපජ්‌ජති අජ්‌ඣොත්‌ථරති. සො මාතුගාමෙන අභිනිසීදියමානො අභිනිපජ්‌ජියමානො අජ්‌ඣොත්‌ථරියමානො සික්‌ඛං අපච්‌චක්‌ඛාය දුබ්‌බල්‍යං අනාවිකත්‌වා මෙථුනං ධම්‌මං පටිසෙවති. ඉදමස්‌ස සම්‌පහාරස්‌මිං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sahati rajaggaṃ, sahati dhajaggaṃ, sahati ussāraṇaṃ; api ca kho sampahāre haññati byāpajjati. Kimassa sampahārasmiṃ ? Idha, bhikkhave, bhikkhuṃ araññagataṃ vā rukkhamūlagataṃ vā suññāgāragataṃ vā mātugāmo upasaṅkamitvā abhinisīdati abhinipajjati ajjhottharati. So mātugāmena abhinisīdiyamāno abhinipajjiyamāno ajjhotthariyamāno sikkhaṃ apaccakkhāya dubbalyaṃ anāvikatvā methunaṃ dhammaṃ paṭisevati. Idamassa sampahārasmiṃ.
‘‘සෙය්‍යථාපි සො, භික්‌ඛවෙ, යොධාජීවො සහති රජග්‌ගං, සහති ධජග්‌ගං, සහති උස්‌සාරණං, අපි ච ඛො සම්‌පහාරෙ හඤ්‌ඤති බ්‍යාපජ්‌ජති; තථූපමාහං, භික්‌ඛවෙ, ඉමං පුග්‌ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො පුග්‌ගලො හොති. අයං, භික්‌ඛවෙ, චතුත්‌ථො යොධාජීවූපමො පුග්‌ගලො සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානො භික්‌ඛූසු.
‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo sahati rajaggaṃ, sahati dhajaggaṃ, sahati ussāraṇaṃ, api ca kho sampahāre haññati byāpajjati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, catuttho yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu.
‘‘පුන චපරං, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු සහති රජග්‌ගං, සහති ධජග්‌ගං, සහති උස්‌සාරණං, සහති සම්‌පහාරං, සො තං සඞ්‌ගාමං අභිවිජිනිත්‌වා විජිතසඞ්‌ගාමො තමෙව සඞ්‌ගාමසීසං අජ්‌ඣාවසති . කිමස්‌ස සඞ්‌ගාමවිජයස්‌මිං? ඉධ, භික්‌ඛවෙ, භික්‌ඛු අරඤ්‌ඤගතං වා රුක්‌ඛමූලගතං වා සුඤ්‌ඤාගාරගතං වා මාතුගාමො උපසඞ්‌කමිත්‌වා අභිනිසීදති අභිනිපජ්‌ජති අජ්‌ඣොත්‌ථරති. සො මාතුගාමෙන අභිනිසීදියමානො අභිනිපජ්‌ජියමානො අජ්‌ඣොත්‌ථරියමානො විනිවෙඨෙත්‌වා විනිමොචෙත්‌වා යෙන කාමං පක්‌කමති. සො විවිත්‌තං සෙනාසනං භජති අරඤ්‌ඤං රුක්‌ඛමූලං පබ්‌බතං කන්‌දරං ගිරිගුහං සුසානං වනපත්‌ථං අබ්‌භොකාසං පලාලපුඤ්‌ජං.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sahati rajaggaṃ, sahati dhajaggaṃ, sahati ussāraṇaṃ, sahati sampahāraṃ, so taṃ saṅgāmaṃ abhivijinitvā vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ ajjhāvasati . Kimassa saṅgāmavijayasmiṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu araññagataṃ vā rukkhamūlagataṃ vā suññāgāragataṃ vā mātugāmo upasaṅkamitvā abhinisīdati abhinipajjati ajjhottharati. So mātugāmena abhinisīdiyamāno abhinipajjiyamāno ajjhotthariyamāno viniveṭhetvā vinimocetvā yena kāmaṃ pakkamati. So vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ.
‘‘සො අරඤ්‌ඤගතො වා රුක්‌ඛමූලගතො වා සුඤ්‌ඤාගාරගතො වා නිසීදති පල්‌ලඞ්‌කං ආභුජිත්‌වා උජුං කායං පණිධාය පරිමුඛං සතිං උපට්‌ඨපෙත්‌වා . සො අභිජ්‌ඣං ලොකෙ පහාය විගතාභිජ්‌ඣෙන චෙතසා විහරති, අභිජ්‌ඣාය චිත්‌තං පරිසොධෙති; බ්‍යාපාදපදොසං පහාය අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තො විහරති, සබ්‌බපාණභූතහිතානුකම්‌පී බ්‍යාපාදපදොසා චිත්‌තං පරිසොධෙති; ථිනමිද්‌ධං පහාය විගතථිනමිද්‌ධො විහරති ආලොකසඤ්‌ඤී සතො සම්‌පජානො, ථිනමිද්‌ධා චිත්‌තං පරිසොධෙති; උද්‌ධච්‌චකුක්‌කුච්‌චං පහාය අනුද්‌ධතො විහරති අජ්‌ඣත්‌තං වූපසන්‌තචිත්‌තො, උද්‌ධච්‌චකුක්‌කුච්‌චා චිත්‌තං පරිසොධෙති; විචිකිච්‌ඡං පහාය තිණ්‌ණවිචිකිච්‌ඡො විහරති අකථංකථී කුසලෙසු ධම්‌මෙසු, විචිකිච්‌ඡාය චිත්‌තං පරිසොධෙති. සො ඉමෙ පඤ්‌ච නීවරණෙ පහාය චෙතසො උපක්‌කිලෙසෙ පඤ්‌ඤාය දුබ්‌බලීකරණෙ විවිච්‌චෙව කාමෙහි…පෙ.… පීතියා ච විරාගා උපෙක්‌ඛකො ච විහරති සතො සම්‌පජානො, සුඛඤ්‌ච කායෙන පටිසංවෙදෙති යං තං අරියා ආචික්‌ඛන්‌ති – ‘උපෙක්‌ඛකො සතිමා සුඛවිහාරී’ති තතියං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති. සුඛස්‌ස ච පහානා දුක්‌ඛස්‌ස ච පහානා, පුබ්‌බෙව සොමනස්‌සදොමනස්‌සානං අත්‌ථඞ්‌ගමා අදුක්‌ඛමසුඛං උපෙක්‌ඛාසතිපාරිසුද්‌ධිං චතුත්‌ථං ඣානං උපසම්‌පජ්‌ජ විහරති.
‘‘So araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā . So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti; byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati, sabbapāṇabhūtahitānukampī byāpādapadosā cittaṃ parisodheti; thinamiddhaṃ pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti; uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto, uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti; vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti. So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi…pe… pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati.
‘‘සො එවං සමාහිතෙ චිත්‌තෙ පරිසුද්‌ධෙ පරියොදාතෙ අනඞ්‌ගණෙ විගතූපක්‌කිලෙසෙ මුදුභූතෙ කම්‌මනියෙ ඨිතෙ ආනෙඤ්‌ජප්‌පත්‌තෙ ආසවානං ඛයඤාණාය චිත්‌තං අභිනින්‌නාමෙති. සො ‘ඉදං දුක්‌ඛ’න්‌ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්‌ඛසමුදයො’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධො’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං දුක්‌ඛනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යථාභූතං පජානාති, ‘ඉමෙ ආසවා’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං ආසවසමුදයො’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං ආසවනිරොධො’ති යථාභූතං පජානාති, ‘අයං ආසවනිරොධගාමිනී පටිපදා’ති යථාභූතං පජානාති. තස්‌ස එවං ජානතො එවං පස්‌සතො කාමාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති, භවාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති, අවිජ්‌ජාසවාපි චිත්‌තං විමුච්‌චති, විමුත්‌තස්‌මිං විමුත්‌තමිති ඤාණං හොති. ‘ඛීණා ජාති, වුසිතං බ්‍රහ්‌මචරියං, කතං කරණීයං, නාපරං ඉත්‌ථත්‌තායා’ති පජානාති. ඉදමස්‌ස සඞ්‌ගාමවිජයස්‌මිං.
‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ime āsavā’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati, vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Idamassa saṅgāmavijayasmiṃ.
‘‘සෙය්‍යථාපි සො, භික්‌ඛවෙ, යොධාජීවො සහති රජග්‌ගං, සහති ධජග්‌ගං, සහති උස්‌සාරණං, සහති සම්‌පහාරං, සො තං සඞ්‌ගාමං අභිවිජිනිත්‌වා විජිතසඞ්‌ගාමො තමෙව සඞ්‌ගාමසීසං අජ්‌ඣාවසති; තථූපමාහං, භික්‌ඛවෙ, ඉමං පුග්‌ගලං වදාමි. එවරූපොපි, භික්‌ඛවෙ, ඉධෙකච්‌චො පුග්‌ගලො හොති. අයං, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌චමො යොධාජීවූපමො පුග්‌ගලො සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානො භික්‌ඛූසු. ඉමෙ ඛො, භික්‌ඛවෙ, පඤ්‌ච යොධාජීවූපමා පුග්‌ගලා සන්‌තො සංවිජ්‌ජමානා භික්‌ඛූසූ’’ති. පඤ්‌චමං.
‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, yodhājīvo sahati rajaggaṃ, sahati dhajaggaṃ, sahati ussāraṇaṃ, sahati sampahāraṃ, so taṃ saṅgāmaṃ abhivijinitvā vijitasaṅgāmo tameva saṅgāmasīsaṃ ajjhāvasati; tathūpamāhaṃ, bhikkhave, imaṃ puggalaṃ vadāmi. Evarūpopi, bhikkhave, idhekacco puggalo hoti. Ayaṃ, bhikkhave, pañcamo yodhājīvūpamo puggalo santo saṃvijjamāno bhikkhūsu. Ime kho, bhikkhave, pañca yodhājīvūpamā puggalā santo saṃvijjamānā bhikkhūsū’’ti. Pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 5. පඨමයොධාජීවසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Paṭhamayodhājīvasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / 5. පඨමයොධාජීවසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Paṭhamayodhājīvasuttavaṇṇanā
