Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / धम्मपद-अट्ठकथा • Dhammapada-aṭṭhakathā |
॥ नमो तस्स भगवतो अरहतो सम्मासम्बुद्धस्स॥
Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa
खुद्दकनिकाये
Khuddakanikāye
धम्मपद-अट्ठकथा
Dhammapada-aṭṭhakathā
(पठमो भागो)
(Paṭhamo bhāgo)
गन्थारम्भकथा
Ganthārambhakathā
१.
1.
महामोहतमोनद्धे , लोके लोकन्तदस्सिना।
Mahāmohatamonaddhe , loke lokantadassinā;
येन सद्धम्मपज्जोतो, जालितो जलितिद्धिना॥
Yena saddhammapajjoto, jālito jalitiddhinā.
२.
2.
तस्स पादे नमस्सित्वा, सम्बुद्धस्स सिरीमतो।
Tassa pāde namassitvā, sambuddhassa sirīmato;
सद्धम्मञ्चस्स पूजेत्वा, कत्वा सङ्घस्स चञ्जलिं॥
Saddhammañcassa pūjetvā, katvā saṅghassa cañjaliṃ.
३.
3.
तं तं कारणमागम्म, धम्माधम्मेसु कोविदो।
Taṃ taṃ kāraṇamāgamma, dhammādhammesu kovido;
सम्पत्तसद्धम्मपदो, सत्था धम्मपदं सुभं॥
Sampattasaddhammapado, satthā dhammapadaṃ subhaṃ.
४.
4.
देसेसि करुणावेग-समुस्साहितमानसो।
Desesi karuṇāvega-samussāhitamānaso;
यं वे देवमनुस्सानं, पीतिपामोज्जवड्ढनं॥
Yaṃ ve devamanussānaṃ, pītipāmojjavaḍḍhanaṃ.
५.
5.
परम्पराभता तस्स, निपुणा अत्थवण्णना।
Paramparābhatā tassa, nipuṇā atthavaṇṇanā;
या तम्बपण्णिदीपम्हि, दीपभासाय सण्ठिता॥
Yā tambapaṇṇidīpamhi, dīpabhāsāya saṇṭhitā.
६.
6.
न साधयति सेसानं, सत्तानं हितसम्पदं।
Na sādhayati sesānaṃ, sattānaṃ hitasampadaṃ;
अप्पेव नाम साधेय्य, सब्बलोकस्स सा हितं॥
Appeva nāma sādheyya, sabbalokassa sā hitaṃ.
७.
7.
इति आसीसमानेन, दन्तेन समचारिना।
Iti āsīsamānena, dantena samacārinā;
कुमारकस्सपेनाहं, थेरेन थिरचेतसा॥
Kumārakassapenāhaṃ, therena thiracetasā.
८ .
8.
सद्धम्मट्ठितिकामेन , सक्कच्चं अभियाचितो।
Saddhammaṭṭhitikāmena , sakkaccaṃ abhiyācito;
तं भासं अतिवित्थार-गतञ्च वचनक्कमं॥
Taṃ bhāsaṃ ativitthāra-gatañca vacanakkamaṃ.
९ .
9.
पहायारोपयित्वान , तन्तिभासं मनोरमं।
Pahāyāropayitvāna , tantibhāsaṃ manoramaṃ;
गाथानं ब्यञ्जनपदं, यं तत्थ न विभावितं॥
Gāthānaṃ byañjanapadaṃ, yaṃ tattha na vibhāvitaṃ.
१०.
10.
केवलं तं विभावेत्वा, सेसं तमेव अत्थतो।
Kevalaṃ taṃ vibhāvetvā, sesaṃ tameva atthato;
भासन्तरेन भासिस्सं, आवहन्तो विभाविनं।
Bhāsantarena bhāsissaṃ, āvahanto vibhāvinaṃ;
मनसो पीतिपामोज्जं, अत्थधम्मूपनिस्सितन्ति॥
Manaso pītipāmojjaṃ, atthadhammūpanissitanti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / धम्मपदपाळि • Dhammapadapāḷi / १. यमकवग्गो • 1. Yamakavaggo