| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මිලින්‌දපඤ්‌හපාළි • Milindapañhapāḷi |
3. පථවීවග්‌ගො
3. Pathavīvaggo
1. පථවීඅඞ්‌ගපඤ්‌හො
1. Pathavīaṅgapañho
1. ‘‘භන්‌තෙ නාගසෙන, ‘පථවියා පඤ්‌ච අඞ්‌ගානි ගහෙතබ්‌බානී’ති යං වදෙසි, කතමානි තානි පඤ්‌ච අඞ්‌ගානි ගහෙතබ්‌බානී’’ති? ‘‘යථා, මහාරාජ, පථවී ඉට්‌ඨානිට්‌ඨානි කප්‌පූරාගරුතගරචන්‌දනකුඞ්‌කුමාදීනි ආකිරන්‌තෙපි පිත්‌තසෙම්‌හපුබ්‌බරුහිරසෙදමෙදඛෙළසිඞ්‌ඝාණිකලසික- මුත්‌තකරීසාදීනි ආකිරන්‌තෙපි තාදිසා යෙව, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, යොගිනා යොගාවචරෙන ඉට්‌ඨානිට්‌ඨෙ ලාභාලාභෙ යසායසෙ නින්‌දාපසංසාය සුඛදුක්‌ඛෙ සබ්‌බත්‌ථ තාදිනා යෙව භවිතබ්‌බං. ඉදං, මහාරාජ, පථවියා පඨමං අඞ්‌ගං ගහෙතබ්‌බං.
1. ‘‘Bhante nāgasena, ‘pathaviyā pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, pathavī iṭṭhāniṭṭhāni kappūrāgarutagaracandanakuṅkumādīni ākirantepi pittasemhapubbaruhirasedamedakheḷasiṅghāṇikalasika- muttakarīsādīni ākirantepi tādisā yeva, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena iṭṭhāniṭṭhe lābhālābhe yasāyase nindāpasaṃsāya sukhadukkhe sabbattha tādinā yeva bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pathaviyā paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘පුන චපරං, මහාරාජ, පථවී මණ්‌ඩනවිභූසනාපගතා සකගන්‌ධපරිභාවිතා, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, යොගිනා යොගාවචරෙන විභූසනාපගතෙන සකසීලගන්‌ධපරිභාවිතෙන භවිතබ්‌බං. ඉදං, මහාරාජ, පථවියා දුතියං අඞ්‌ගං ගහෙතබ්‌බං.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pathavī maṇḍanavibhūsanāpagatā sakagandhaparibhāvitā, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena vibhūsanāpagatena sakasīlagandhaparibhāvitena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pathaviyā dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘පුන චපරං, මහාරාජ, පථවී නිරන්‌තරා අඛණ්‌ඩච්‌ඡිද්‌දා අසුසිරා බහලා ඝනා විත්‌ථිණ්‌ණා, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, යොගිනා යොගාවචරෙන නිරන්‌තරමඛණ්‌ඩච්‌ඡිද්‌දමසුසිරබහලඝනවිත්‌ථිණ්‌ණසීලෙන භවිතබ්‌බං. ඉදං, මහාරාජ, පථවියා තතියං අඞ්‌ගං ගහෙතබ්‌බං.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pathavī nirantarā akhaṇḍacchiddā asusirā bahalā ghanā vitthiṇṇā, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena nirantaramakhaṇḍacchiddamasusirabahalaghanavitthiṇṇasīlena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pathaviyā tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘පුන චපරං, මහාරාජ, පථවී ගාමනිගමනගරජනපදරුක්‌ඛපබ්‌බතනදීතළාකපොක්‌ඛරණීමිගපක්‌ඛිමනුජනරනාරිගණං ධාරෙන්‌තීපි අකිලාසු හොති, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, යොගිනා යොගාවචරෙන ඔවදන්‌තෙනපි අනුසාසන්‌තෙනපි විඤ්‌ඤාපෙන්‌තෙනපි සන්‌දස්‌සෙන්‌තෙනපි සමාදපෙන්‌තෙනපි සමුත්‌තෙජෙන්‌තෙනපි සම්‌පහංසෙන්‌තෙනපි ධම්‌මදෙසනාසු අකිලාසුනා භවිතබ්‌බං. ඉදං, මහාරාජ, පථවියා චතුත්‌ථං අඞ්‌ගං ගහෙතබ්‌බං.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pathavī gāmanigamanagarajanapadarukkhapabbatanadītaḷākapokkharaṇīmigapakkhimanujanaranārigaṇaṃ dhārentīpi akilāsu hoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ovadantenapi anusāsantenapi viññāpentenapi sandassentenapi samādapentenapi samuttejentenapi sampahaṃsentenapi dhammadesanāsu akilāsunā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pathaviyā catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘පුන චපරං, මහාරාජ, පථවී අනුනයප්‌පටිඝවිප්‌පමුත්‌තා, එවමෙව ඛො, මහාරාජ, යොගිනා යොගාවචරෙන අනුනයප්‌පටිඝවිප්‌පමුත්‌තෙන පථවිසමෙන චෙතසා විහරිතබ්‌බං. ඉදං, මහාරාජ, පථවියා පඤ්‌චමං අඞ්‌ගං ගහෙතබ්‌බං. භාසිතම්‌පෙතං , මහාරාජ, උපාසිකාය චූළසුභද්‌දාය සකසමණෙ පරිකිත්‌තයමානාය –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pathavī anunayappaṭighavippamuttā, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena anunayappaṭighavippamuttena pathavisamena cetasā viharitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pathaviyā pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ , mahārāja, upāsikāya cūḷasubhaddāya sakasamaṇe parikittayamānāya –
‘‘‘අමුස්‌මිං පටිඝො නත්‌ථි, රාගො අස්‌මිං න විජ්‌ජති;
‘‘‘Amusmiṃ paṭigho natthi, rāgo asmiṃ na vijjati;
පථවීසමචිත්‌තා තෙ, තාදිසා සමණා මමා’’’ති.
Pathavīsamacittā te, tādisā samaṇā mamā’’’ti.
පථවීඅඞ්‌ගපඤ්‌හො පඨමො.
Pathavīaṅgapañho paṭhamo.
Footnotes:
