| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੩. ਪਥવੀવਗ੍ਗੋ
3. Pathavīvaggo
੧. ਪਥવੀਅਙ੍ਗਪਞ੍ਹੋ
1. Pathavīaṅgapañho
੧. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ‘ਪਥવਿਯਾ ਪਞ੍ਚ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’ਤਿ ਯਂ વਦੇਸਿ, ਕਤਮਾਨਿ ਤਾਨਿ ਪਞ੍ਚ ਅਙ੍ਗਾਨਿ ਗਹੇਤਬ੍ਬਾਨੀ’’ਤਿ? ‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥવੀ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠਾਨਿ ਕਪ੍ਪੂਰਾਗਰੁਤਗਰਚਨ੍ਦਨਕੁਙ੍ਕੁਮਾਦੀਨਿ ਆਕਿਰਨ੍ਤੇਪਿ ਪਿਤ੍ਤਸੇਮ੍ਹਪੁਬ੍ਬਰੁਹਿਰਸੇਦਮੇਦਖੇਲ਼ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਲਸਿਕ- ਮੁਤ੍ਤਕਰੀਸਾਦੀਨਿ ਆਕਿਰਨ੍ਤੇਪਿ ਤਾਦਿਸਾ ਯੇવ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਇਟ੍ਠਾਨਿਟ੍ਠੇ ਲਾਭਾਲਾਭੇ ਯਸਾਯਸੇ ਨਿਨ੍ਦਾਪਸਂਸਾਯ ਸੁਖਦੁਕ੍ਖੇ ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਤਾਦਿਨਾ ਯੇવ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥવਿਯਾ ਪਠਮਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।
1. ‘‘Bhante nāgasena, ‘pathaviyā pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, pathavī iṭṭhāniṭṭhāni kappūrāgarutagaracandanakuṅkumādīni ākirantepi pittasemhapubbaruhirasedamedakheḷasiṅghāṇikalasika- muttakarīsādīni ākirantepi tādisā yeva, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena iṭṭhāniṭṭhe lābhālābhe yasāyase nindāpasaṃsāya sukhadukkhe sabbattha tādinā yeva bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pathaviyā paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥવੀ ਮਣ੍ਡਨવਿਭੂਸਨਾਪਗਤਾ ਸਕਗਨ੍ਧਪਰਿਭਾવਿਤਾ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ વਿਭੂਸਨਾਪਗਤੇਨ ਸਕਸੀਲਗਨ੍ਧਪਰਿਭਾવਿਤੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥવਿਯਾ ਦੁਤਿਯਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pathavī maṇḍanavibhūsanāpagatā sakagandhaparibhāvitā, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena vibhūsanāpagatena sakasīlagandhaparibhāvitena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pathaviyā dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥવੀ ਨਿਰਨ੍ਤਰਾ ਅਖਣ੍ਡਚ੍ਛਿਦ੍ਦਾ ਅਸੁਸਿਰਾ ਬਹਲਾ ਘਨਾ વਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਾ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਨਿਰਨ੍ਤਰਮਖਣ੍ਡਚ੍ਛਿਦ੍ਦਮਸੁਸਿਰਬਹਲਘਨવਿਤ੍ਥਿਣ੍ਣਸੀਲੇਨ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥવਿਯਾ ਤਤਿਯਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pathavī nirantarā akhaṇḍacchiddā asusirā bahalā ghanā vitthiṇṇā, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena nirantaramakhaṇḍacchiddamasusirabahalaghanavitthiṇṇasīlena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pathaviyā tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥવੀ ਗਾਮਨਿਗਮਨਗਰਜਨਪਦਰੁਕ੍ਖਪਬ੍ਬਤਨਦੀਤਲ਼ਾਕਪੋਕ੍ਖਰਣੀਮਿਗਪਕ੍ਖਿਮਨੁਜਨਰਨਾਰਿਗਣਂ ਧਾਰੇਨ੍ਤੀਪਿ ਅਕਿਲਾਸੁ ਹੋਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਓવਦਨ੍ਤੇਨਪਿ ਅਨੁਸਾਸਨ੍ਤੇਨਪਿ વਿਞ੍ਞਾਪੇਨ੍ਤੇਨਪਿ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੇਨਪਿ ਸਮਾਦਪੇਨ੍ਤੇਨਪਿ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਨ੍ਤੇਨਪਿ ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਨ੍ਤੇਨਪਿ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਸੁ ਅਕਿਲਾਸੁਨਾ ਭવਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥવਿਯਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ।
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pathavī gāmanigamanagarajanapadarukkhapabbatanadītaḷākapokkharaṇīmigapakkhimanujanaranārigaṇaṃ dhārentīpi akilāsu hoti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ovadantenapi anusāsantenapi viññāpentenapi sandassentenapi samādapentenapi samuttejentenapi sampahaṃsentenapi dhammadesanāsu akilāsunā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pathaviyā catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘ਪੁਨ ਚਪਰਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥવੀ ਅਨੁਨਯਪ੍ਪਟਿਘવਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਾ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯੋਗਿਨਾ ਯੋਗਾવਚਰੇਨ ਅਨੁਨਯਪ੍ਪਟਿਘવਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤੇਨ ਪਥવਿਸਮੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਿਤਬ੍ਬਂ। ਇਦਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਥવਿਯਾ ਪਞ੍ਚਮਂ ਅਙ੍ਗਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ। ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ , ਮਹਾਰਾਜ, ਉਪਾਸਿਕਾਯ ਚੂਲ਼ਸੁਭਦ੍ਦਾਯ ਸਕਸਮਣੇ ਪਰਿਕਿਤ੍ਤਯਮਾਨਾਯ –
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, pathavī anunayappaṭighavippamuttā, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena anunayappaṭighavippamuttena pathavisamena cetasā viharitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, pathaviyā pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ , mahārāja, upāsikāya cūḷasubhaddāya sakasamaṇe parikittayamānāya –
‘‘‘ਅਮੁਸ੍ਮਿਂ ਪਟਿਘੋ ਨਤ੍ਥਿ, ਰਾਗੋ ਅਸ੍ਮਿਂ ਨ વਿਜ੍ਜਤਿ।
‘‘‘Amusmiṃ paṭigho natthi, rāgo asmiṃ na vijjati;
ਪਥવੀਸਮਚਿਤ੍ਤਾ ਤੇ, ਤਾਦਿਸਾ ਸਮਣਾ ਮਮਾ’’’ਤਿ॥
Pathavīsamacittā te, tādisā samaṇā mamā’’’ti.
ਪਥવੀਅਙ੍ਗਪਞ੍ਹੋ ਪਠਮੋ।
Pathavīaṅgapañho paṭhamo.
Footnotes:
