| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਿਲਿਨ੍ਦਪਞ੍ਹਪਾਲ਼ਿ • Milindapañhapāḷi |
੪. ਪਥવਿਚਲਨਪਞ੍ਹੋ
4. Pathavicalanapañho
੪. ‘‘ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ ਭਗવਤਾ – ‘ਅਟ੍ਠਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ 1, ਹੇਤੂ ਅਟ੍ਠ ਪਚ੍ਚਯਾ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯਾ’ਤਿ। ਅਸੇਸવਚਨਂ ਇਦਂ, ਨਿਸ੍ਸੇਸવਚਨਂ ਇਦਂ, ਨਿਪ੍ਪਰਿਯਾਯવਚਨਂ ਇਦਂ, ਨਤ੍ਥਞ੍ਞੋ ਨવਮੋ ਹੇਤੁ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ। ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਅਞ੍ਞੋ ਨવਮੋ ਹੇਤੁ ਭવੇਯ੍ਯ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ, ਤਮ੍ਪਿ ਹੇਤੁਂ ਭਗવਾ ਕਥੇਯ੍ਯ। ਯਸ੍ਮਾ ਚ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਨਤ੍ਥਞ੍ਞੋ ਨવਮੋ ਹੇਤੁ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਨਾਚਿਕ੍ਖਿਤੋ ਭਗવਤਾ, ਅਯਞ੍ਚ ਨવਮੋ ਹੇਤੁ ਦਿਸ੍ਸਤਿ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ, ਯਂ વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇਨ ਰਞ੍ਞਾ ਮਹਾਦਾਨੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿਤਾਤਿ। ਯਦਿ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਅਟ੍ਠੇવ ਹੇਤੂ ਅਟ੍ਠ ਪਚ੍ਚਯਾ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯ, ਤੇਨ ਹਿ વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇਨ ਰਞ੍ਞਾ ਮਹਾਦਾਨੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿਤਾਤਿ ਯਂ વਚਨਂ, ਤਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਯਦਿ વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇਨ ਰਞ੍ਞਾ ਮਹਾਦਾਨੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿਤਾ, ਤੇਨ ਹਿ ਅਟ੍ਠੇવ ਹੇਤੂ ਅਟ੍ਠ ਪਚ੍ਚਯਾ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯਾਤਿ ਤਮ੍ਪਿ વਚਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਉਭਤੋ ਕੋਟਿਕੋ ਪਞ੍ਹੋ ਸੁਖੁਮੋ ਦੁਨ੍ਨਿવੇਠਿਯੋ ਅਨ੍ਧਕਰਣੋ ਚੇવ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਚ, ਸੋ ਤવਾਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ, ਨੇਸੋ ਅਞ੍ਞੇਨ ਇਤ੍ਤਰਪਞ੍ਞੇਨ ਸਕ੍ਕਾ વਿਸਜ੍ਜੇਤੁਂ ਅਞ੍ਞਤ੍ਰ ਤવਾਦਿਸੇਨ ਬੁਦ੍ਧਿਮਤਾ’’ਤਿ।
4. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā – ‘aṭṭhime, bhikkhave 2, hetū aṭṭha paccayā mahato bhūmicālassa pātubhāvāyā’ti. Asesavacanaṃ idaṃ, nissesavacanaṃ idaṃ, nippariyāyavacanaṃ idaṃ, natthañño navamo hetu mahato bhūmicālassa pātubhāvāya. Yadi, bhante nāgasena, añño navamo hetu bhaveyya mahato bhūmicālassa pātubhāvāya, tampi hetuṃ bhagavā katheyya. Yasmā ca kho, bhante nāgasena, natthañño navamo hetu mahato bhūmicālassa pātubhāvāya, tasmā anācikkhito bhagavatā, ayañca navamo hetu dissati mahato bhūmicālassa pātubhāvāya, yaṃ vessantarena raññā mahādāne dīyamāne sattakkhattuṃ mahāpathavī kampitāti. Yadi, bhante nāgasena, aṭṭheva hetū aṭṭha paccayā mahato bhūmicālassa pātubhāvāya, tena hi vessantarena raññā mahādāne dīyamāne sattakkhattuṃ mahāpathavī kampitāti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi vessantarena raññā mahādāne dīyamāne sattakkhattuṃ mahāpathavī kampitā, tena hi aṭṭheva hetū aṭṭha paccayā mahato bhūmicālassa pātubhāvāyāti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho sukhumo dunniveṭhiyo andhakaraṇo ceva gambhīro ca, so tavānuppatto, neso aññena ittarapaññena sakkā visajjetuṃ aññatra tavādisena buddhimatā’’ti.
‘‘ਭਾਸਿਤਮ੍ਪੇਤਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਭਗવਤਾ – ‘ਅਟ੍ਠਿਮੇ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਹੇਤੂ ਅਟ੍ਠ ਪਚ੍ਚਯਾ ਮਹਤੋ ਭੂਮਿਚਾਲਸ੍ਸ ਪਾਤੁਭਾવਾਯਾ’ਤਿ। ਯਂ વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇਨ ਰਞ੍ਞਾ ਮਹਾਦਾਨੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿਤਾ, ਤਞ੍ਚ ਪਨ ਅਕਾਲਿਕਂ ਕਦਾਚੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਅਟ੍ਠਹਿ ਹੇਤੂਹਿ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਗਣਿਤਂ ਅਟ੍ਠਹਿ ਹੇਤੂਹਿ।
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā – ‘aṭṭhime, bhikkhave, hetū aṭṭha paccayā mahato bhūmicālassa pātubhāvāyā’ti. Yaṃ vessantarena raññā mahādāne dīyamāne sattakkhattuṃ mahāpathavī kampitā, tañca pana akālikaṃ kadācuppattikaṃ aṭṭhahi hetūhi vippamuttaṃ, tasmā agaṇitaṃ aṭṭhahi hetūhi.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਲੋਕੇ ਤਯੋ ਯੇવ ਮੇਘਾ ਗਣੀਯਨ੍ਤਿ વਸ੍ਸਿਕੋ ਹੇਮਨ੍ਤਿਕੋ ਪਾવੁਸਕੋਤਿ। ਯਦਿ ਤੇ ਮੁਞ੍ਚਿਤ੍વਾ ਅਞ੍ਞੋ ਮੇਘੋ ਪવਸ੍ਸਤਿ, ਨ ਸੋ ਮੇਘੋ ਗਣੀਯਤਿ ਸਮ੍ਮਤੇਹਿ ਮੇਘੇਹਿ, ਅਕਾਲਮੇਘੋਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇਨ ਰਞ੍ਞਾ ਮਹਾਦਾਨੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਯਂ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿਤਾ, ਅਕਾਲਿਕਂ ਏਤਂ ਕਦਾਚੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਅਟ੍ਠਹਿ ਹੇਤੂਹਿ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਂ ਗਣੀਯਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਹੇਤੂਹਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, loke tayo yeva meghā gaṇīyanti vassiko hemantiko pāvusakoti. Yadi te muñcitvā añño megho pavassati, na so megho gaṇīyati sammatehi meghehi, akālameghotveva saṅkhaṃ gacchati. Evameva kho, mahārāja, vessantarena raññā mahādāne dīyamāne yaṃ sattakkhattuṃ mahāpathavī kampitā, akālikaṃ etaṃ kadācuppattikaṃ aṭṭhahi hetūhi vippamuttaṃ, na taṃ gaṇīyati aṭṭhahi hetūhi.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਹਿਮવਨ੍ਤਾ ਪਬ੍ਬਤਾ ਪਞ੍ਚ ਨਦਿਸਤਾਨਿ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ, ਮਹਾਰਾਜ, ਪਞ੍ਚਨ੍ਨਂ ਨਦਿਸਤਾਨਂ ਦਸੇવ ਨਦਿਯੋ ਨਦਿਗਣਨਾਯ ਗਣੀਯਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥੀਦਂ, ਗਙ੍ਗਾ ਯਮੁਨਾ ਅਚਿਰવਤੀ ਸਰਭੂ ਮਹੀ ਸਿਨ੍ਧੁ ਸਰਸ੍ਸਤੀ વੇਤ੍ਰવਤੀ વੀਤਂਸਾ ਚਨ੍ਦਭਾਗਾਤਿ, ਅવਸੇਸਾ ਨਦਿਯੋ ਨਦਿਗਣਨਾਯ ਅਗਣਿਤਾ। ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਨ ਤਾ ਨਦਿਯੋ ਧੁવਸਲਿਲਾ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇਨ ਰਞ੍ਞਾ ਮਹਾਦਾਨੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਯਂ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿਤਾ, ਅਕਾਲਿਕਂ ਏਤਂ ਕਦਾਚੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਅਟ੍ਠਹਿ ਹੇਤੂਹਿ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਂ ਗਣੀਯਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਹੇਤੂਹਿ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, himavantā pabbatā pañca nadisatāni sandanti, tesaṃ, mahārāja, pañcannaṃ nadisatānaṃ daseva nadiyo nadigaṇanāya gaṇīyanti. Seyyathīdaṃ, gaṅgā yamunā aciravatī sarabhū mahī sindhu sarassatī vetravatī vītaṃsā candabhāgāti, avasesā nadiyo nadigaṇanāya agaṇitā. Kiṃ kāraṇā? Na tā nadiyo dhuvasalilā. Evameva kho, mahārāja, vessantarena raññā mahādāne dīyamāne yaṃ sattakkhattuṃ mahāpathavī kampitā, akālikaṃ etaṃ kadācuppattikaṃ aṭṭhahi hetūhi vippamuttaṃ, na taṃ gaṇīyati aṭṭhahi hetūhi.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਰਞ੍ਞੋ ਸਤਮ੍ਪਿ ਦ੍વਿਸਤਮ੍ਪਿ ਤਿਸਤਮ੍ਪਿ ਅਮਚ੍ਚਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਸਂ ਛ ਯੇવ ਜਨਾ ਅਮਚ੍ਚਗਣਨਾਯ ਗਣੀਯਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥੀਦਂ, ਸੇਨਾਪਤਿ ਪੁਰੋਹਿਤੋ ਅਕ੍ਖਦਸ੍ਸੋ ਭਣ੍ਡਾਗਾਰਿਕੋ ਛਤ੍ਤਗ੍ਗਾਹਕੋ ਖਗ੍ਗਗ੍ਗਾਹਕੋ। ਏਤੇ ਯੇવ ਅਮਚ੍ਚਗਣਨਾਯ ਗਣੀਯਨ੍ਤਿ। ਕਿਂ ਕਾਰਣਾ? ਯੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਰਾਜਗੁਣੇਹਿ, ਅવਸੇਸਾ ਅਗਣਿਤਾ, ਸਬ੍ਬੇ ਅਮਚ੍ਚਾਤ੍વੇવ ਸਙ੍ਖਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ । ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੇਨ ਰਞ੍ਞਾ ਮਹਾਦਾਨੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਯਂ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿਤਾ, ਅਕਾਲਿਕਂ ਏਤਂ ਕਦਾਚੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਕਂ ਅਟ੍ਠਹਿ ਹੇਤੂਹਿ વਿਪ੍ਪਮੁਤ੍ਤਂ, ਨ ਤਂ ਗਣੀਯਤਿ ਅਟ੍ਠਹਿ ਹੇਤੂਹਿ।
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, rañño satampi dvisatampi tisatampi amaccā honti, tesaṃ cha yeva janā amaccagaṇanāya gaṇīyanti. Seyyathīdaṃ, senāpati purohito akkhadasso bhaṇḍāgāriko chattaggāhako khaggaggāhako. Ete yeva amaccagaṇanāya gaṇīyanti. Kiṃ kāraṇā? Yuttattā rājaguṇehi, avasesā agaṇitā, sabbe amaccātveva saṅkhaṃ gacchanti . Evameva kho, mahārāja, vessantarena raññā mahādāne dīyamāne yaṃ sattakkhattuṃ mahāpathavī kampitā, akālikaṃ etaṃ kadācuppattikaṃ aṭṭhahi hetūhi vippamuttaṃ, na taṃ gaṇīyati aṭṭhahi hetūhi.
‘‘ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਨੁ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਏਤਰਹਿ ਜਿਨਸਾਸਨੇ ਕਤਾਧਿਕਾਰਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવੇਦਨੀਯਕਮ੍ਮਂ, ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯੇਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੂ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਏਤਰਹਿ ਜਿਨਸਾਸਨੇ ਕਤਾਧਿਕਾਰਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવੇਦਨੀਯਕਮ੍ਮਂ, ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਯੇਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੁ ਸਤ੍ਤ ਜਨਾਤਿ’’। ‘‘ਕੇ ਚ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ? ‘‘ਸੁਮਨੋ ਚ, ਭਨ੍ਤੇ, ਮਾਲਾਕਾਰੋ, ਏਕਸਾਟਕੋ ਚ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ, ਪੁਣ੍ਣੋ ਚ ਭਤਕੋ, ਮਲ੍ਲਿਕਾ ਚ ਦੇવੀ, ਗੋਪਾਲਮਾਤਾ ਚ ਦੇવੀ, ਸੁਪ੍ਪਿਯਾ ਚ ਉਪਾਸਿਕਾ, ਪੁਣ੍ਣਾ ਚ ਦਾਸੀਤਿ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવੇਦਨੀਯਾ ਸਤ੍ਤਾ, ਕਿਤ੍ਤਿ ਚ ਇਮੇਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਤਾ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸੇਸੂ’’ਤਿ।
‘‘Suyyati nu kho, mahārāja, etarahi jinasāsane katādhikārānaṃ diṭṭhadhammasukhavedanīyakammaṃ, kitti ca yesaṃ abbhuggatā devamanussesū’’ti? ‘‘Āma, bhante, suyyati etarahi jinasāsane katādhikārānaṃ diṭṭhadhammasukhavedanīyakammaṃ, kitti ca yesaṃ abbhuggatā devamanussesu satta janāti’’. ‘‘Ke ca te, mahārājā’’ti? ‘‘Sumano ca, bhante, mālākāro, ekasāṭako ca brāhmaṇo, puṇṇo ca bhatako, mallikā ca devī, gopālamātā ca devī, suppiyā ca upāsikā, puṇṇā ca dāsīti ime satta diṭṭhadhammasukhavedanīyā sattā, kitti ca imesaṃ abbhuggatā devamanussesū’’ti.
‘‘ਅਪਰੇਪਿ ਸੁਯ੍ਯਨ੍ਤਿ ਨੁ ਖੋ ਅਤੀਤੇ ਮਾਨੁਸਕੇਨੇવ ਸਰੀਰਦੇਹੇਨ ਤਿਦਸਭવਨਂ ਗਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਆਮ, ਭਨ੍ਤੇ, ਸੁਯ੍ਯਨ੍ਤੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕੇ ਚ ਤੇ, ਮਹਾਰਾਜਾ’’ਤਿ? ‘‘ਗੁਤ੍ਤਿਲੋ ਚ ਗਨ੍ਧਬ੍ਬੋ, ਸਾਧੀਨੋ ਚ ਰਾਜਾ, ਨਿਮਿ ਚ ਰਾਜਾ, ਮਨ੍ਧਾਤਾ ਚ ਰਾਜਾਤਿ ਇਮੇ ਚਤੁਰੋ ਜਨਾ ਸੁਯ੍ਯਨ੍ਤਿ, ਤੇਨੇવ ਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਰੀਰਦੇਹੇਨ ਤਿਦਸਭવਨਂ ਗਤਾ’’ਤਿ। ‘‘ਸੁਚਿਰਮ੍ਪਿ ਕਤਂ ਸੁਯ੍ਯਤਿ ਸੁਕਤਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ? ਸੁਤਪੁਬ੍ਬਂ ਪਨ ਤਯਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਤੀਤੇ વਾ ਅਦ੍ਧਾਨੇ વਤ੍ਤਮਾਨੇ વਾ ਅਦ੍ਧਾਨੇ ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਦਾਨੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਸਕਿਂ વਾ ਦ੍વਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਾ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਹਿ ਭਨ੍ਤੇ’’ਤਿ। ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਮੇ, ਮਹਾਰਾਜ, ਆਗਮੋ ਅਧਿਗਮੋ ਪਰਿਯਤ੍ਤਿ ਸવਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਬਲਂ ਸੁਸ੍ਸੂਸਾ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛਾ ਆਚਰਿਯੁਪਾਸਨਂ, ਮਯਾਪਿ ਨ ਸੁਤਪੁਬ੍ਬਂ ‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਦਾਨੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਸਕਿਂ વਾ ਦ੍વਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਾ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿਤਾ’ਤਿ ਠਪੇਤ੍વਾ વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਰਾਜવਸਭਸ੍ਸ ਦਾਨવਰਂ । ਭਗવਤੋ ਚ, ਮਹਾਰਾਜ, ਕਸ੍ਸਪਸ੍ਸ, ਭਗવਤੋ ਚ ਸਕ੍ਯਮੁਨਿਨੋਤਿ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਗਣਨਪਥਂ વੀਤਿવਤ੍ਤਾ વਸ੍ਸਕੋਟਿਯੋ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ, ਤਤ੍ਥਪਿ ਮੇ ਸવਨਂ ਨਤ੍ਥਿ ‘ਇਤ੍ਥਨ੍ਨਾਮਸ੍ਸ ਦਾਨੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਸਕਿਂ વਾ ਦ੍વਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਾ ਤਿਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਾ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿਤਾ’ਤਿ। ਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਤਾવਤਕੇਨ વੀਰਿਯੇਨ ਤਾવਤਕੇਨ ਪਰਕ੍ਕਮੇਨ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਤਿ, ਗੁਣਭਾਰਭਰਿਤਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਬ੍ਬਸੋਚੇਯ੍ਯਕਿਰਿਯਗੁਣਭਾਰਭਰਿਤਾ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ વਿਸਹਨ੍ਤੀ ਮਹਾਪਥવੀ ਚਲਤਿ ਕਮ੍ਪਤਿ ਪવੇਧਤਿ।
‘‘Aparepi suyyanti nu kho atīte mānusakeneva sarīradehena tidasabhavanaṃ gatā’’ti? ‘‘Āma, bhante, suyyantī’’ti. ‘‘Ke ca te, mahārājā’’ti? ‘‘Guttilo ca gandhabbo, sādhīno ca rājā, nimi ca rājā, mandhātā ca rājāti ime caturo janā suyyanti, teneva mānusakena sarīradehena tidasabhavanaṃ gatā’’ti. ‘‘Sucirampi kataṃ suyyati sukatadukkaṭanti? Sutapubbaṃ pana tayā, mahārāja, atīte vā addhāne vattamāne vā addhāne itthannāmassa dāne dīyamāne sakiṃ vā dvikkhattuṃ vā tikkhattuṃ vā mahāpathavī kampitā’’ti? ‘‘Na hi bhante’’ti. ‘‘Atthi me, mahārāja, āgamo adhigamo pariyatti savanaṃ sikkhābalaṃ sussūsā paripucchā ācariyupāsanaṃ, mayāpi na sutapubbaṃ ‘itthannāmassa dāne dīyamāne sakiṃ vā dvikkhattuṃ vā tikkhattuṃ vā mahāpathavī kampitā’ti ṭhapetvā vessantarassa rājavasabhassa dānavaraṃ . Bhagavato ca, mahārāja, kassapassa, bhagavato ca sakyamuninoti dvinnaṃ buddhānaṃ antare gaṇanapathaṃ vītivattā vassakoṭiyo atikkantā, tatthapi me savanaṃ natthi ‘itthannāmassa dāne dīyamāne sakiṃ vā dvikkhattuṃ vā tikkhattuṃ vā mahāpathavī kampitā’ti. Na, mahārāja, tāvatakena vīriyena tāvatakena parakkamena mahāpathavī kampati, guṇabhārabharitā, mahārāja, sabbasoceyyakiriyaguṇabhārabharitā dhāretuṃ na visahantī mahāpathavī calati kampati pavedhati.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਕਟਸ੍ਸ ਅਤਿਭਾਰਭਰਿਤਸ੍ਸ ਨਾਭਿਯੋ ਚ ਨੇਮਿਯੋ ਚ ਫਲਨ੍ਤਿ ਅਕ੍ਖੋ ਭਿਜ੍ਜਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਬ੍ਬਸੋਚੇਯ੍ਯਕਿਰਿਯਗੁਣਭਾਰਭਰਿਤਾ ਮਹਾਪਥવੀ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ વਿਸਹਨ੍ਤੀ ਚਲਤਿ ਕਮ੍ਪਤਿ ਪવੇਧਤਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, sakaṭassa atibhārabharitassa nābhiyo ca nemiyo ca phalanti akkho bhijjati, evameva kho, mahārāja, sabbasoceyyakiriyaguṇabhārabharitā mahāpathavī dhāretuṃ na visahantī calati kampati pavedhati.
‘‘ਯਥਾ વਾ ਪਨ, ਮਹਾਰਾਜ, ਗਗਨਂ ਅਨਿਲਜਲવੇਗਸਞ੍ਛਾਦਿਤਂ ਉਸ੍ਸਨ੍ਨਜਲਭਾਰਭਰਿਤਂ ਅਤਿવਾਤੇਨ ਫੁਟਿਤਤ੍ਤਾ ਨਦਤਿ ਰવਤਿ ਗਲ਼ਗਲ਼ਾਯਤਿ, ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਾਪਥવੀ ਰਞ੍ਞੋ વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਦਾਨਬਲવਿਪੁਲਉਸ੍ਸਨ੍ਨਭਾਰਭਰਿਤਾ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ વਿਸਹਨ੍ਤੀ ਚਲਤਿ ਕਮ੍ਪਤਿ ਪવੇਧਤਿ। ਨ ਹਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਰਞ੍ਞੋ વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਚਿਤ੍ਤਂ ਰਾਗવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਦੋਸવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਮੋਹવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਮਾਨવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਦਿਟ੍ਠਿવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਕਿਲੇਸવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਨ વਿਤਕ੍ਕવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਨ ਅਰਤਿવਸੇਨ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਦਾਨવਸੇਨ ਬਹੁਲਂ ਪવਤ੍ਤਤਿ ‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਅਨਾਗਤਾ ਯਾਚਕਾ ਮਮ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਆਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯੁਂ, ਆਗਤਾ ਚ ਯਾਚਕਾ ਯਥਾਕਾਮਂ ਲਭਿਤ੍વਾ ਅਤ੍ਤਮਨਾ ਭવੇਯ੍ਯੁ’ਨ੍ਤਿ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਦਾਨਂ ਪਤਿ ਮਾਨਸਂ ਠਪਿਤਂ ਹੋਤਿ। ਰਞ੍ਞੋ, ਮਹਾਰਾਜ, વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਸਤਤਂ ਸਮਿਤਂ ਦਸਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਮਾਨਸਂ ਠਪਿਤਂ ਹੋਤਿ ਦਮੇ ਸਮੇ ਖਨ੍ਤਿਯਂ ਸਂવਰੇ ਯਮੇ ਨਿਯਮੇ ਅਕ੍ਕੋਧੇ ਅવਿਹਿਂਸਾਯਂ ਸਚ੍ਚੇ ਸੋਚੇਯ੍ਯੇ। ਰਞ੍ਞੋ, ਮਹਾਰਾਜ, વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਕਾਮੇਸਨਾ ਪਹੀਨਾ, ਭવੇਸਨਾ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਦ੍ਧਾ, ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯੇਸਨਾਯ ਯੇવ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਨ੍ਨੋ, ਰਞ੍ਞੋ, ਮਹਾਰਾਜ, વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਅਤ੍ਤਰਕ੍ਖਾ 3 ਪਹੀਨਾ, ਸਬ੍ਬਸਤ੍ਤਰਕ੍ਖਾਯ ਉਸ੍ਸੁਕ੍ਕਂ ਆਪਨ੍ਨੋ ‘ਕਿਨ੍ਤਿ ਇਮੇ ਸਤ੍ਤਾ ਸਮਗ੍ਗਾ ਅਸ੍ਸੁ ਅਰੋਗਾ ਸਧਨਾ ਦੀਘਾਯੁਕਾ’ਤਿ ਬਹੁਲਂ ਯੇવ ਮਾਨਸਂ ਪવਤ੍ਤਤਿ। ਦਦਮਾਨੋ ਚ, ਮਹਾਰਾਜ, વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੋ ਰਾਜਾ ਤਂ ਦਾਨਂ ਨ ਭવਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਹੇਤੁ ਦੇਤਿ, ਨ ਧਨਹੇਤੁ ਦੇਤਿ, ਨ ਪਟਿਦਾਨਹੇਤੁ ਦੇਤਿ, ਨ ਉਪਲਾਪਨਹੇਤੁ ਦੇਤਿ, ਨ ਆਯੁਹੇਤੁ ਦੇਤਿ, ਨ વਣ੍ਣਹੇਤੁ ਦੇਤਿ, ਨ ਸੁਖਹੇਤੁ ਦੇਤਿ, ਨ ਬਲਹੇਤੁ ਦੇਤਿ, ਨ ਯਸਹੇਤੁ ਦੇਤਿ, ਨ ਪੁਤ੍ਤਹੇਤੁ ਦੇਤਿ, ਨ ਧੀਤੁਹੇਤੁ ਦੇਤਿ, ਅਥ ਖੋ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਹੇਤੁ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞਾਣਰਤਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਾ ਏવਰੂਪੇ ਅਤੁਲવਿਪੁਲਾਨੁਤ੍ਤਰੇ ਦਾਨવਰੇ ਅਦਾਸਿ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਂ ਪਤ੍ਤੋ ਚ ਇਮਂ ਗਾਥਂ ਅਭਾਸਿ –
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, gaganaṃ anilajalavegasañchāditaṃ ussannajalabhārabharitaṃ ativātena phuṭitattā nadati ravati gaḷagaḷāyati, evameva kho, mahārāja, mahāpathavī rañño vessantarassa dānabalavipulaussannabhārabharitā dhāretuṃ na visahantī calati kampati pavedhati. Na hi, mahārāja, rañño vessantarassa cittaṃ rāgavasena pavattati, na dosavasena pavattati, na mohavasena pavattati, na mānavasena pavattati, na diṭṭhivasena pavattati, na kilesavasena pavattati, na vitakkavasena pavattati, na arativasena pavattati, atha kho dānavasena bahulaṃ pavattati ‘kinti anāgatā yācakā mama santike āgaccheyyuṃ, āgatā ca yācakā yathākāmaṃ labhitvā attamanā bhaveyyu’nti satataṃ samitaṃ dānaṃ pati mānasaṃ ṭhapitaṃ hoti. Rañño, mahārāja, vessantarassa satataṃ samitaṃ dasasu ṭhānesu mānasaṃ ṭhapitaṃ hoti dame same khantiyaṃ saṃvare yame niyame akkodhe avihiṃsāyaṃ sacce soceyye. Rañño, mahārāja, vessantarassa kāmesanā pahīnā, bhavesanā paṭippassaddhā, brahmacariyesanāya yeva ussukkaṃ āpanno, rañño, mahārāja, vessantarassa attarakkhā 4 pahīnā, sabbasattarakkhāya ussukkaṃ āpanno ‘kinti ime sattā samaggā assu arogā sadhanā dīghāyukā’ti bahulaṃ yeva mānasaṃ pavattati. Dadamāno ca, mahārāja, vessantaro rājā taṃ dānaṃ na bhavasampattihetu deti, na dhanahetu deti, na paṭidānahetu deti, na upalāpanahetu deti, na āyuhetu deti, na vaṇṇahetu deti, na sukhahetu deti, na balahetu deti, na yasahetu deti, na puttahetu deti, na dhītuhetu deti, atha kho sabbaññutañāṇahetu sabbaññutañāṇaratanassa kāraṇā evarūpe atulavipulānuttare dānavare adāsi, sabbaññutaṃ patto ca imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘‘ਜਾਲਿਂ ਕਣ੍ਹਾਜਿਨਂ ਧੀਤਂ, ਮਦ੍ਦਿਦੇવਿਂ ਪਤਿਬ੍ਬਤਂ।
‘‘‘Jāliṃ kaṇhājinaṃ dhītaṃ, maddideviṃ patibbataṃ;
ਚਜਮਾਨੋ ਨ ਚਿਨ੍ਤੇਸਿਂ, ਬੋਧਿਯਾ ਯੇવ ਕਾਰਣਾ’ਤਿ॥
Cajamāno na cintesiṃ, bodhiyā yeva kāraṇā’ti.
‘‘વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਰਾਜਾ ਅਕ੍ਕੋਧੇਨ ਕੋਧਂ ਜਿਨਾਤਿ, ਅਸਾਧੁਂ ਸਾਧੁਨਾ ਜਿਨਾਤਿ, ਕਦਰਿਯਂ ਦਾਨੇਨ ਜਿਨਾਤਿ, ਅਲਿਕવਾਦਿਨਂ ਸਚ੍ਚੇਨ ਜਿਨਾਤਿ, ਸਬ੍ਬਂ ਅਕੁਸਲਂ ਕੁਸਲੇਨ ਜਿਨਾਤਿ। ਤਸ੍ਸ ਏવਂ ਦਦਮਾਨਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾਨੁਗਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸੀਸਕਸ੍ਸ 5 ਦਾਨਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦਬਲવ 6 વੀਰਿਯવਿਪੁਲવਿਪ੍ਫਾਰੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਮਹਾવਾਤਾ ਸਞ੍ਚਲਨ੍ਤਿ ਸਣਿਕਂ ਸਣਿਕਂ ਸਕਿਂ ਸਕਿਂ ਆਕੁਲਾਕੁਲਾ વਾਯਨ੍ਤਿ ਓਨਮਨ੍ਤਿ ਉਨ੍ਨਮਨ੍ਤਿ વਿਨਮਨ੍ਤਿ, ਛਿਨ੍ਨਪਤ੍ਤਪਾਦਪਾ 7 ਪਪਤਨ੍ਤਿ, ਗੁਮ੍ਬਂ ਗੁਮ੍ਬਂ વਲਾਹਕਾ ਗਗਨੇ ਸਨ੍ਧਾવਨ੍ਤਿ, ਰਜੋਸਞ੍ਚਿਤਾ વਾਤਾ ਦਾਰੁਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਗਗਨਂ ਉਪ੍ਪੀਲ਼ਿਤਾ વਾਤਾ વਾਯਨ੍ਤਿ, ਸਹਸਾ ਧਮਧਮਾਯਨ੍ਤਿ, ਮਹਾਭੀਮੋ ਸਦ੍ਦੋ ਨਿਚ੍ਛਰਤਿ, ਤੇਸੁ વਾਤੇਸੁ ਕੁਪਿਤੇਸੁ ਉਦਕਂ ਸਣਿਕਂ ਸਣਿਕਂ ਚਲਤਿ, ਉਦਕੇ ਚਲਿਤੇ ਖੁਬ੍ਭਨ੍ਤਿ ਮਚ੍ਛਕਚ੍ਛਪਾ, ਯਮਕਯਮਕਾ ਊਮਿਯੋ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਜਲਚਰਾ ਸਤ੍ਤਾ ਤਸਨ੍ਤਿ, ਜਲવੀਚਿ ਯੁਗਨਦ੍ਧੋ વਤ੍ਤਤਿ, વੀਚਿਨਾਦੋ ਪવਤ੍ਤਤਿ, ਘੋਰਾ ਬੁਬ੍ਬੁਲ਼ਾ 8 ਉਟ੍ਠਹਨ੍ਤਿ, ਫੇਣਮਾਲਾ ਭવਨ੍ਤਿ, ਉਤ੍ਤਰਤਿ ਮਹਾਸਮੁਦ੍ਦੋ, ਦਿਸਾવਿਦਿਸਂ ਧਾવਤਿ ਉਦਕਂ, ਉਦ੍ਧਂਸੋਤਪਟਿਸੋਤਮੁਖਾ ਸਨ੍ਦਨ੍ਤਿ ਸਲਿਲਧਾਰਾ, ਤਸਨ੍ਤਿ ਅਸੁਰਾ ਗਰੁਲ਼ਾ ਨਾਗਾ ਯਕ੍ਖਾ, ਉਬ੍ਬਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ‘ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ, ਕਥਂ ਨੁ ਖੋ, ਸਾਗਰੋ વਿਪਰਿવਤ੍ਤਤੀ’ਤਿ, ਗਮਨਪਥਮੇਸਨ੍ਤਿ ਭੀਤਚਿਤ੍ਤਾ, ਖੁਭਿਤੇ ਲੁਲ਼ਿਤੇ ਜਲਧਾਰੇ ਪਕਮ੍ਪਤਿ ਮਹਾਪਥવੀ ਸਨਗਾ ਸਸਾਗਰਾ , ਪਰਿવਤ੍ਤਤਿ ਸਿਨੇਰੁਗਿਰਿ ਕੂਟਸੇਲਸਿਖਰੋ વਿਨਮਮਾਨੋ ਹੋਤਿ, વਿਮਨਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਅਹਿਨਕੁਲਬਿਲ਼ਾਰਕੋਟ੍ਠੁਕਸੂਕਰਮਿਗਪਕ੍ਖਿਨੋ, ਰੁਦਨ੍ਤਿ ਯਕ੍ਖਾ ਅਪ੍ਪੇਸਕ੍ਖਾ, ਹਸਨ੍ਤਿ ਯਕ੍ਖਾ ਮਹੇਸਕ੍ਖਾ ਕਮ੍ਪਮਾਨਾਯ ਮਹਾਪਥવਿਯਾ।
‘‘Vessantaro, mahārāja, rājā akkodhena kodhaṃ jināti, asādhuṃ sādhunā jināti, kadariyaṃ dānena jināti, alikavādinaṃ saccena jināti, sabbaṃ akusalaṃ kusalena jināti. Tassa evaṃ dadamānassa dhammānugatassa dhammasīsakassa 9 dānanissandabalava 10 vīriyavipulavipphārena heṭṭhā mahāvātā sañcalanti saṇikaṃ saṇikaṃ sakiṃ sakiṃ ākulākulā vāyanti onamanti unnamanti vinamanti, chinnapattapādapā 11 papatanti, gumbaṃ gumbaṃ valāhakā gagane sandhāvanti, rajosañcitā vātā dāruṇā honti, gaganaṃ uppīḷitā vātā vāyanti, sahasā dhamadhamāyanti, mahābhīmo saddo niccharati, tesu vātesu kupitesu udakaṃ saṇikaṃ saṇikaṃ calati, udake calite khubbhanti macchakacchapā, yamakayamakā ūmiyo jāyanti, jalacarā sattā tasanti, jalavīci yuganaddho vattati, vīcinādo pavattati, ghorā bubbuḷā 12 uṭṭhahanti, pheṇamālā bhavanti, uttarati mahāsamuddo, disāvidisaṃ dhāvati udakaṃ, uddhaṃsotapaṭisotamukhā sandanti saliladhārā, tasanti asurā garuḷā nāgā yakkhā, ubbijjanti ‘kiṃ nu kho, kathaṃ nu kho, sāgaro viparivattatī’ti, gamanapathamesanti bhītacittā, khubhite luḷite jaladhāre pakampati mahāpathavī sanagā sasāgarā , parivattati sinerugiri kūṭaselasikharo vinamamāno hoti, vimanā honti ahinakulabiḷārakoṭṭhukasūkaramigapakkhino, rudanti yakkhā appesakkhā, hasanti yakkhā mahesakkhā kampamānāya mahāpathaviyā.
‘‘ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਤਿ ਮਹਾਪਰਿਯੋਗੇ ਉਦ੍ਧਨਗਤੇ ਉਦਕਸਮ੍ਪੁਣ੍ਣੇ ਆਕਿਣ੍ਣਤਣ੍ਡੁਲੇ ਹੇਟ੍ਠਤੋ ਅਗ੍ਗਿ ਜਲਮਾਨੋ ਪਠਮਂ ਤਾવ ਪਰਿਯੋਗਂ ਸਨ੍ਤਾਪੇਤਿ, ਪਰਿਯੋਗੋ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤੋ ਉਦਕਂ ਸਨ੍ਤਾਪੇਤਿ, ਉਦਕਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਂ ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਸਨ੍ਤਾਪੇਤਿ, ਤਣ੍ਡੁਲਂ ਸਨ੍ਤਤ੍ਤਂ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਤਿ ਨਿਮੁਜ੍ਜਤਿ, ਬੁਬ੍ਬੁਲ਼ਕਜਾਤਂ ਹੋਤਿ, ਫੇਣਮਾਲਾ ਉਤ੍ਤਰਤਿ; ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰੋ ਰਾਜਾ ਯਂ ਲੋਕੇ ਦੁਚ੍ਚਜਂ, ਤਂ ਚਜਿ, ਤਸ੍ਸ ਤਂ ਦੁਚ੍ਚਜਂ ਚਜਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦਾਨਸ੍ਸ ਸਭਾવਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ ਹੇਟ੍ਠਾ ਮਹਾવਾਤਾ ਧਾਰੇਤੁਂ ਨ વਿਸਹਨ੍ਤਾ ਪਰਿਕੁਪ੍ਪਿਂਸੁ 13, ਮਹਾવਾਤੇਸੁ ਪਰਿਕੁਪਿਤੇਸੁ 14 ਉਦਕਂ ਕਮ੍ਪਿ, ਉਦਕੇ ਕਮ੍ਪਿਤੇ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿ, ਇਤਿ ਤਦਾ ਮਹਾવਾਤਾ ਚ ਉਦਕਞ੍ਚ ਮਹਾਪਥવੀ ਚਾਤਿ ਇਮੇ ਤਯੋ ਏਕਮਨਾ વਿਯ ਅਹੇਸੁਂ ਮਹਾਦਾਨਨਿਸ੍ਸਨ੍ਦੇਨ વਿਪੁਲਬਲવੀਰਿਯੇਨ ਨਤ੍ਥੇਦਿਸੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਦਾਨਾਨੁਭਾવੋ, ਯਥਾ વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਦਾਨਾਨੁਭਾવੋ। ਯਥਾ, ਮਹਾਰਾਜ, ਮਹਿਯਾ ਬਹੁવਿਧਾ ਮਣਯੋ વਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ। ਸੇਯ੍ਯਥੀਦਂ, ਇਨ੍ਦਨੀਲੋ ਮਹਾਨੀਲੋ ਜੋਤਿਰਸੋ વੇਲ਼ੁਰਿਯੋ ਉਮ੍ਮਾਪੁਪ੍ਫੋ ਸਿਰੀਸਪੁਪ੍ਫੋ ਮਨੋਹਰੋ ਸੂਰਿਯਕਨ੍ਤੋ ਚਨ੍ਦਕਨ੍ਤੋ વਜਿਰੋ ਖਜ੍ਜੋਪਨਕੋ ਫੁਸ੍ਸਰਾਗੋ ਲੋਹਿਤਙ੍ਗੋ ਮਸਾਰਗਲ੍ਲੋਤਿ, ਏਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਮਣਿ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ, ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਮਣਿ, ਮਹਾਰਾਜ, ਸਮਨ੍ਤਾ ਯੋਜਨਂ ਓਭਾਸੇਤਿ। ਏવਮੇવ ਖੋ, ਮਹਾਰਾਜ, ਯਂ ਕਿਞ੍ਚਿ ਮਹਿਯਾ ਦਾਨਂ વਿਜ੍ਜਤਿ ਅਪਿ ਅਸਦਿਸਦਾਨਂ ਪਰਮਂ, ਤਂ ਸਬ੍ਬਂ ਅਤਿਕ੍ਕਮ੍ਮ વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਸ੍ਸ ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਦਾਨਂ ਅਗ੍ਗਮਕ੍ਖਾਯਤਿ, વੇਸ੍ਸਨ੍ਤਰਸ੍ਸ, ਮਹਾਰਾਜ, ਰਞ੍ਞੋ ਮਹਾਦਾਨੇ ਦੀਯਮਾਨੇ ਸਤ੍ਤਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ ਮਹਾਪਥવੀ ਕਮ੍ਪਿਤਾ’’ਤਿ।
‘‘Yathā, mahārāja, mahati mahāpariyoge uddhanagate udakasampuṇṇe ākiṇṇataṇḍule heṭṭhato aggi jalamāno paṭhamaṃ tāva pariyogaṃ santāpeti, pariyogo santatto udakaṃ santāpeti, udakaṃ santattaṃ taṇḍulaṃ santāpeti, taṇḍulaṃ santattaṃ ummujjati nimujjati, bubbuḷakajātaṃ hoti, pheṇamālā uttarati; evameva kho, mahārāja, vessantaro rājā yaṃ loke duccajaṃ, taṃ caji, tassa taṃ duccajaṃ cajantassa dānassa sabhāvanissandena heṭṭhā mahāvātā dhāretuṃ na visahantā parikuppiṃsu 15, mahāvātesu parikupitesu 16 udakaṃ kampi, udake kampite mahāpathavī kampi, iti tadā mahāvātā ca udakañca mahāpathavī cāti ime tayo ekamanā viya ahesuṃ mahādānanissandena vipulabalavīriyena natthediso, mahārāja, aññassa dānānubhāvo, yathā vessantarassa rañño mahādānānubhāvo. Yathā, mahārāja, mahiyā bahuvidhā maṇayo vijjanti. Seyyathīdaṃ, indanīlo mahānīlo jotiraso veḷuriyo ummāpuppho sirīsapuppho manoharo sūriyakanto candakanto vajiro khajjopanako phussarāgo lohitaṅgo masāragalloti, ete sabbe atikkamma cakkavattimaṇi aggamakkhāyati, cakkavattimaṇi, mahārāja, samantā yojanaṃ obhāseti. Evameva kho, mahārāja, yaṃ kiñci mahiyā dānaṃ vijjati api asadisadānaṃ paramaṃ, taṃ sabbaṃ atikkamma vessantarassa rañño mahādānaṃ aggamakkhāyati, vessantarassa, mahārāja, rañño mahādāne dīyamāne sattakkhattuṃ mahāpathavī kampitā’’ti.
‘‘ਅਚ੍ਛਰਿਯਂ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਅਬ੍ਭੁਤਂ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਬੁਦ੍ਧਾਨਂ, ਯਂ ਤਥਾਗਤੋ ਬੋਧਿਸਤ੍ਤੋ ਸਮਾਨੋ ਅਸਮੋ ਲੋਕੇਨ ਏવਂਖਨ੍ਤਿ ਏવਂਚਿਤ੍ਤੋ ਏવਂਅਧਿਮੁਤ੍ਤਿ ਏવਂਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ, ਬੋਧਿਸਤ੍ਤਾਨਂ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਪਰਕ੍ਕਮੋ ਦਕ੍ਖਾਪਿਤੋ, ਪਾਰਮੀ ਚ ਜਿਨਾਨਂ ਭਿਯ੍ਯੋ ਓਭਾਸਿਤਾ, ਚਰਿਯਂ ਚਰਤੋਪਿ ਤਾવ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਸਦੇવਕੇ ਲੋਕੇ ਸੇਟ੍ਠਭਾવੋ ਅਨੁਦਸ੍ਸਿਤੋ। ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ ਨਾਗਸੇਨ, ਥੋਮਿਤਂ ਜਿਨਸਾਸਨਂ, ਜੋਤਿਤਾ ਜਿਨਪਾਰਮੀ, ਛਿਨ੍ਨੋ ਤਿਤ੍ਥਿਯਾਨਂ વਾਦਗਣ੍ਠਿ, ਭਿਨ੍ਨੋ ਪਰਾਪવਾਦਕੁਮ੍ਭੋ 17, ਪਞ੍ਹੋ ਗਮ੍ਭੀਰੋ ਉਤ੍ਤਾਨੀਕਤੋ, ਗਹਨਂ ਅਗਹਨਂ ਕਤਂ, ਸਮ੍ਮਾ ਲਦ੍ਧਂ ਜਿਨਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਨਿਬ੍ਬਾਹਨਂ 18, ਏવਮੇਤਂ ਗਣਿવਰਪવਰ ਤਥਾ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਾਮਾ’’ਤਿ।
‘‘Acchariyaṃ, bhante nāgasena, buddhānaṃ, abbhutaṃ, bhante nāgasena, buddhānaṃ, yaṃ tathāgato bodhisatto samāno asamo lokena evaṃkhanti evaṃcitto evaṃadhimutti evaṃadhippāyo, bodhisattānaṃ, bhante nāgasena, parakkamo dakkhāpito, pāramī ca jinānaṃ bhiyyo obhāsitā, cariyaṃ caratopi tāva tathāgatassa sadevake loke seṭṭhabhāvo anudassito. Sādhu, bhante nāgasena, thomitaṃ jinasāsanaṃ, jotitā jinapāramī, chinno titthiyānaṃ vādagaṇṭhi, bhinno parāpavādakumbho 19, pañho gambhīro uttānīkato, gahanaṃ agahanaṃ kataṃ, sammā laddhaṃ jinaputtānaṃ nibbāhanaṃ 20, evametaṃ gaṇivarapavara tathā sampaṭicchāmā’’ti.
ਪਥવਿਚਲਨਪਞ੍ਹੋ ਚਤੁਤ੍ਥੋ।
Pathavicalanapañho catuttho.
Footnotes:
